Quan niệm về bảy tầng trời / tầng trời thứ bảy có theo Kinh Thánh không?

Trong các nền văn hóa, tôn giáo và ngay cả trong một số truyền thuyết Cơ Đốc giáo dân gian, khái niệm về "bảy tầng trời" hay "thiên đàng thứ bảy" xuất hiện khá phổ biến. Nó gợi lên hình ảnh về một cấu trúc vũ trụ phân tầng, nơi mỗi tầng trời là một cõi giới khác nhau, và tầng cao nhất là nơi ngự trị tối thượng của Đức Chúa Trời. Nhưng một câu hỏi quan trọng đặt ra cho mọi tín hữu nghiên cứu Lời Chúa: Quan niệm này có thật sự xuất phát từ Kinh Thánh không? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát Kinh Thánh một cách cẩn thận, giải nghĩa từ ngữ gốc, phân tích các phân đoạn then chốt và rút ra những bài học thực tiễn cho đời sống đức tin của chúng ta.

Trước tiên, chúng ta cần hiểu cách Kinh Thánh sử dụng từ "trời". Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ được dùng là "שָׁמַיִם (shamayim)", thường ở dạng số nhiều, có thể ám chỉ đến bầu trời vật lý chúng ta thấy, không gian vũ trụ, hoặc nơi ở của Đức Chúa Trời. Tương tự, trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước), từ "οὐρανός (ouranos)" cũng mang những ý nghĩa linh hoạt tương tự.

Kinh Thánh không trình bày một cách rõ ràng và có hệ thống về "bảy tầng trời". Tuy nhiên, có những manh mối cho thấy sự phân biệt về các "tầng" hay phạm vi khác nhau của "trời":

• Trời thứ nhất - Bầu trời khí quyển: Nơi chim chóc bay lượn (Ô-sê 2:18), mây và gió (Thi Thiên 78:26).
• Trời thứ hai - Không gian vũ trụ: Nơi có mặt trời, mặt trăng và các ngôi sao (Sáng Thế Ký 1:14-17).
• Trời thứ ba - Nơi ngự trị của Đức Chúa Trời: Đây là khái niệm quan trọng nhất, thường được gọi là "thiên đàng" trong nghĩa thuộc linh.

Sứ đồ Phao-lô đã đề cập trực tiếp đến "tầng trời thứ ba" trong một kinh nghiệm cá nhân đặc biệt: "Tôi biết một người trong Đấng Christ, cách mười bốn năm trước, đã được đem lên đến tầng trời thứ ba... được đem lên đến chốn Ba-ra-đi (παραδείσῳ - paradeisō, nghĩa là 'vườn' hay 'nơi phước hạnh') và nghe những lời không thể nói ra được, mà không có phép cho loài người nói lại." (2 Cô-rinh-tô 12:2-4). Ở đây, "tầng trời thứ ba" dường như đồng nghĩa với "Ba-ra-đi" - nơi phước hạnh tối cao trong sự hiện diện của Đức Chúa Trời. Điều này không nhất thiết khẳng định một cấu trúc cứng nhắc gồm đúng bảy tầng, nhưng nó cho thấy có một thực tại thiêng liêng phân tầng, vượt trên thế giới vật chất mà con người có thể kinh nghiệm.

Các tiên tri thường nhận được khải tượng về ngai vàng của Đức Chúa Trời, được miêu tả như ở một nơi rất cao và thánh khiết. Khải tượng của Ê-sai là một ví dụ kinh điển: "Trong năm vua Ô-xia băng, tôi thấy Chúa ngồi trên ngai cao sang, vén lên; và vạt áo của Ngài đầy dẫy đền thờ. Các sê-ra-phin... kêu lên rằng: Thánh thay, thánh thay, thánh thay là Đức Giê-hô-va vạn quân!" (Ê-sai 6:1-3). Bối cảnh này là "đền thờ" trên trời, nơi chí thánh.

Tiên tri Ê-xê-chi-ên cũng mô tả một khải tượng phức tạp về ngai của Đức Chúa Trời, với các sinh vật sống và bánh xe (Ê-xê-chi-ên chương 1). Điểm chung trong các khải tượng này là sự nhấn mạnh vào uy quyền tối thượng, sự thánh khiết tuyệt đối và sự vinh hiển khôn tả của Đức Chúa Trời, chứ không phải là việc đánh số các tầng trời. Thiên đàng là nơi Đức Chúa Trời ngự trị toàn quyền cai trị (1 Các Vua 8:27; Thi Thiên 103:19).

Tân Ước mang đến một sự mặc khải đầy đủ hơn về thiên đàng, và đặc biệt nhấn mạnh đến Chúa Giê-xu Christ là Con Đức Chúa Trời, từ trời giáng xuống. Chính Ngài là "Đấng từ trời xuống" (Giăng 3:13) và cũng là Đấng "được cất lên trời" (Mác 16:19; Công vụ 1:9-11). Sự thăng thiên của Chúa Giê-xu không phải là việc Ngài di chuyển qua các tầng trời vật lý, mà là sự trở về vinh hiển trong thân thể phục sinh, vào chính sự hiện diện của Đức Chúa Trời Cha (Hê-bơ-rơ 9:24).

Sứ đồ Giăng trong sách Khải Huyền được "ở trong Thánh Linh" và thấy một cái mở trên trời, rồi được mời lên để nhìn thấy những sự sẽ xảy ra sau này (Khải Huyền 4:1). Ông thấy ngai của Đức Chúa Trời, Chiên Con đã chịu giết (Chúa Giê-xu), và cuối cùng là một "trời mới đất mới" (Khải Huyền 21:1). Đây là đích đến cuối cùng của lịch sử cứu chuộc: "Nầy, đền tạm của Đức Chúa Trời ở giữa loài người! Ngài sẽ ở với chúng, và chúng sẽ làm dân Ngài; chính Đức Chúa Trời sẽ ở với chúng." (Khải Huyền 21:3). Trọng tâm không phải là kiến trúc của các tầng trời, mà là sự hiện diện đời đời và trọn vẹn của Đức Chúa Trời với dân sự Ngài.

Vậy, ý tưởng về đúng bảy tầng trời đến từ đâu? Sau khi khảo sát Kinh Thánh, chúng ta có thể kết luận:

• KHÔNG CÓ một câu Kinh Thánh nào liệt kê rõ ràng hay mô tả chi tiết bảy tầng trời.
• Khái niệm này có nguồn gốc từ truyền thuyết Do Thái ngoài Kinh Thánh (như trong sách "Hê-nóc", một văn phẩm không được công nhận vào quy điển Kinh Thánh) và từ tư tưởng Hy Lạp cổ đại (như của Ptolemy).
• Nó cũng xuất hiện trong Hồi giáo và một số truyền thống thần bí khác.
• Điều Kinh Thánh khẳng định là có một thực tại thiêng liêng được gọi là "trời" hay "các từng trời", nơi Đức Chúa Trời ngự trị, và sứ đồ Phao-lô đã kinh nghiệm "tầng trời thứ ba" như là nơi cao nhất của phước hạnh thuộc linh.

Do đó, việc tin vào một cấu trúc cứng nhắc gồm đúng bảy tầng trời là đi xa hơn những gì Kinh Thánh dạy. Nó có thể dẫn đến sự tò mò không cần thiết, thậm chí là sự mê tín hoặc giáo lý lệch lạc. Trọng tâm của đức tin Cơ Đốc là Con Người đã từ trời xuống - Chúa Giê-xu Christ, chứ không phải là bản đồ chi tiết của thiên đàng (Giăng 3:13, 31; 6:38).

Từ nghiên cứu này, chúng ta rút ra những bài học quý giá cho đời sống hằng ngày:

1. Tập Trung Vào Đấng Christ, Không Phải Vào Bản Đồ: Thay vì tò mò về kiến trúc thiên đàng, chúng ta được kêu gọi biết Chúa Giê-xu, Đấng là con đường duy nhất dẫn đến Cha (Giăng 14:6). Sự cứu rỗi là trong một Con Người, không phải trong việc hiểu biết các tầng trời.
2. Sống Với Tầm Nhìn Thiên Đàng: Dù không biết thiên đàng có bao nhiêu tầng, chúng ta biết chắc đó là nhà đời đời của mình. Sứ đồ Phao-lô khuyên: "Vậy anh em nếu được sống lại với Đấng Christ, hãy tìm các sự ở trên trời, là nơi Đấng Christ ngồi bên hữu Đức Chúa Trời. Hãy ham mến các sự ở trên trời, đừng ham mến các sự ở dưới đất." (Cô-lô-se 3:1-2). Điều này có nghĩa là đặt ưu tiên, giá trị và tình yêu của chúng ta vào những gì thuộc về vương quốc Đức Chúa Trời.
3. Có Một Niềm Hy Vọng Sống Động: Sự sống lại và thăng thiên của Chúa Giê-xu là đảm bảo cho chúng ta rằng có một nơi thật sự trong nhà Cha (Giăng 14:2). Niềm hy vọng này cho chúng ta sự can đảm và bình an giữa những khó khăn của cuộc đời hiện tại (1 Phi-e-rơ 1:3-4).
4. Sống Với Mục Đích Đời Đời: Hiểu rằng cuộc đời này là tạm bợ và chúng ta là "kẻ trú ngụ và là khách lạ" (1 Phi-e-rơ 2:11) giúp chúng ta sống thanh sạch, làm việc lành và rao truyền Phúc Âm, bởi vì chúng ta đang hướng về một quê hương vĩnh cửu (Hê-bơ-rơ 11:13-16).
5. Thờ Phượng Với Sự Kính Sợ Và Vui Mừng: Khi đọc các khải tượng về ngai Đức Chúa Trời, phản ứng đúng đắn không phải là tính toán, mà là thờ phượng, như các sê-ra-phin và các trưởng lão trong Khải Huyền. Hãy để lòng chúng ta đầy sự kính sợ về sự thánh khiết của Ngài và sự vui mừng về ân điển cứu chuộc qua Chiên Con.

Kinh Thánh không dạy giáo lý về "bảy tầng trời" như một chân lý trung tâm. Thay vào đó, Kinh Thánh mặc khải về một Đức Chúa Trời Chí Cao, Đấng ngự trị trên muôn vật, và về Con Một Ngài là Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã từ trời xuống để cứu chuộc chúng ta và đã trở về trời để chuẩn bị một chỗ cho chúng ta. Khái niệm "tầng trời thứ ba" mà Phao-lô đề cập nhấn mạnh đến thực tại cao trọng và phước hạnh của nơi Đức Chúa Trời ngự, chứ không phải là một sơ đồ địa lý thiêng liêng.

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi đặt đức tin nơi Chúa Giê-xu, sống với niềm hy vọng thiên đàng vững chắc, và hướng lòng về nơi Ngài đang ngự. "Ấy vậy, anh em há chẳng biết rằng thân thể của anh em là đền thờ của Đức Thánh Linh sao?... Vì chưng anh em đã được chuộc bằng giá cao rồi. Vậy, hãy lấy thân thể mình làm sáng danh Đức Chúa Trời." (1 Cô-rinh-tô 6:19-20). Hãy để sự hiểu biết về thiên đàng không dẫn chúng ta vào sự tò mò vô ích, nhưng thúc đẩy chúng ta sống một đời sống thánh khiết, yêu thương và trung tín trên đất này, cho đến ngày chúng ta được ở trong sự hiện diện đời đời của Ngài.