Chúng ta có một thời điểm chết đã được định trước không?

Trong hành trình đức tin, nhiều tín hữu tự hỏi: “Có phải Đức Chúa Trời đã định sẵn thời điểm chết cho từng người? Số phận của chúng ta đã được an bài từ trước hay do chúng ta tự quyết định qua những lựa chọn?” Câu hỏi này không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức về sự sống và cái chết, mà còn tác động đến cách chúng ta sống hằng ngày. Bài viết này sẽ khám phá vấn đề dưới ánh sáng Kinh Thánh, xem xét các quan điểm thần học, và đưa ra những áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc.

1. Kinh Thánh Nói Gì Về Thời Điểm Chết?

Kinh Thánh đề cập nhiều lần đến sự định trước của Đức Chúa Trời trên đời sống con người. Một số câu Kinh Thánh nổi bật:

• Gióp 14:5 – “Vì những ngày loài người đã định, số tháng người ở nơi Chúa; Chúa đã định giới hạn người, người không thể vượt qua.”
• Thi-thiên 139:16 – “Mắt Chúa đã thấy thể chất vô hình của tôi; Số các ngày định cho tôi, Đã biên vào sổ Chúa trước khi chưa có một ngày trong những ngày ấy.”
• Ma-thi-ơ 10:29-31 – “Hai con chim sẻ há chẳng từng bị bán một đồng tiền sao? Và ví không theo ý muốn Cha các ngươi, thì chẳng một con nào rơi xuống đất. Hết thảy tóc trên đầu các ngươi cũng đã đếm rồi. Vậy, đừng sợ chi, các ngươi trọng hơn nhiều con chim sẻ.”
• Hê-bơ-rơ 9:27 – “Theo như đã định cho loài người phải chết một lần, rồi chịu phán xét.”

Những câu Kinh Thánh này dường như chỉ ra rằng Đức Chúa Trời biết rõ và kiểm soát chi tiết đời sống chúng ta, kể cả thời điểm chết. Tuy nhiên, cũng có những phân đoạn cho thấy con người có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của mình qua hành động và lựa chọn, ví dụ Xuất Ê-díp-tô Ký 20:12 – “Hãy hiếu kính cha mẹ ngươi, hầu cho ngươi được sống lâu trên đất.” hay Châm-ngôn 10:27 – “Sự kính sợ Đức Giê-hô-va gia thêm ngày tháng; Còn năm tuổi của kẻ ác sẽ bị giảm bớt đi.” Điều này cho thấy sự tương tác giữa chủ quyền của Đức Chúa Trời và trách nhiệm con người.

2. Sự Biết Trước và Sự Định Trước của Đức Chúa Trời

Trong thần học, có sự phân biệt giữa “sự biết trước” (foreknowledge) và “sự định trước” (predestination). Đức Chúa Trời là Đấng toàn tri, biết trước mọi sự sẽ xảy ra, nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa Ngài ép buộc mọi sự xảy ra. Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng nói về sự định trước của Đức Chúa Trời đối với những người được cứu (Ê-phê-sô 1:4-5, Rô-ma 8:29-30). Vậy còn thời điểm chết? Có thể Đức Chúa Trời đã định trước một giới hạn chung cho đời người (ví dụ: loài người phải chết một lần), nhưng trong giới hạn đó, Ngài cho phép con người tự do quyết định, và Ngài biết trước kết quả.

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ “giới hạn” trong Gióp 14:5 là חק (choq), nghĩa là “quy định, luật lệ, giới hạn”. Điều này cho thấy Đức Chúa Trời đã đặt ra một khuôn khổ thời gian cho đời người, nhưng không phải là một ngày cố định bất di bất dịch. Có những trường hợp trong Kinh Thánh mà con người cầu nguyện và được kéo dài sự sống (ví dụ: vua Ê-xê-chia, II Các Vua 20:1-6). Nếu thời điểm chết đã được định tuyệt đối, thì việc Chúa thêm 15 năm cho Ê-xê-chia sẽ là mâu thuẫn. Điều này cho thấy thời điểm chết có thể được thay đổi bởi sự can thiệp của Đức Chúa Trời dựa trên sự cầu nguyện và hoàn cảnh.

3. Quan Điểm Thần Học về Thời Điểm Chết

Trong lịch sử thần học Cơ Đốc, hai trường phái chính là Calvinism (Thuyết Calvin) và Arminianism (Thuyết Arminius) có cách hiểu khác nhau về vấn đề này.

3.1 Thuyết Calvin

Thuyết Calvin nhấn mạnh chủ quyền tuyệt đối của Đức Chúa Trời. Mọi sự đều nằm dưới sự kiểm soát tối thượng của Ngài, kể cả thời điểm chết của mỗi người. Ngay cả cái chết của Chúa Giê-xu cũng đã được định trước (Công vụ 2:23). Vì vậy, những người theo Calvin tin rằng Đức Chúa Trời đã định trước thời điểm chết cho từng cá nhân, không thể thay đổi. Tuy nhiên, họ cũng tin rằng sự định trước không loại bỏ trách nhiệm con người; cả hai đều đúng theo cách mầu nhiệm mà trí tuệ con người không thể hiểu thấu.

3.2 Thuyết Arminius

Thuyết Arminius đề cao tự do ý chí của con người. Họ tin rằng Đức Chúa Trời biết trước, nhưng không quyết định thời điểm chết một cách độc đoán; thay vào đó, Ngài cho phép con người có quyền lựa chọn, và những lựa chọn đó có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ. Ví dụ, nếu một người uống rượu say rồi lái xe gây tai nạn, cái chết là hậu quả của sự dại dột, không phải do Đức Chúa Trời trực tiếp định sẵn. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời vẫn có quyền can thiệp nếu Ngài muốn.

Ngoài hai quan điểm chính, còn có sự dung hòa: Đức Chúa Trời đặt ra giới hạn chung (ví dụ: loài người không thể sống quá 120 năm như Sáng-thế Ký 6:3), nhưng trong giới hạn đó, con người có tự do. Ngài biết trước thời điểm chết của mỗi người vì Ngài ở ngoài thời gian, nhưng điều đó không ép buộc con người phải chết đúng thời điểm đó.

4. Sự Tự Do Ý Chí và Trách Nhiệm Con Người

Kinh Thánh dạy rằng chúng ta có trách nhiệm với sự sống mình. Ga-la-ti 6:7 nói: “Đừng tự dối mình; Đức Chúa Trời không chịu khinh dể đâu; vì ai gieo giống chi, lại gặt giống ấy.” Nếu chúng ta sống buông thả, phạm tội, chúng ta có thể rút ngắn tuổi thọ. Mặt khác, nếu sống công chính, kính sợ Chúa, chúng ta có thể được ban phước sống lâu. Điều này cho thấy thời điểm chết không hoàn toàn được định trước một cách cứng nhắc, mà có thể thay đổi bởi hành vi và sự lựa chọn của chúng ta, dưới sự cho phép của Đức Chúa Trời.

Một ví dụ khác: trong Giô-na 3, thành Ni-ni-ve được báo sẽ bị hủy diệt sau 40 ngày, nhưng vì họ ăn năn nên Đức Chúa Trời đã tha thứ và không giáng họa. Điều này chứng tỏ tương lai có thể thay đổi bởi sự đáp ứng của con người với ý muốn Đức Chúa Trời.

5. Thực Tiễn: Chúa Biết Trước và Có Chủ Quyền, Nhưng Chúng Ta Phải Sống Khôn Ngoan

Dù chúng ta tin rằng Đức Chúa Trời nắm giữ tương lai, Ngài biết ngày giờ chúng ta lìa đời, nhưng chúng ta không được phép lạm dụng điều đó để sống liều lĩnh hoặc phó mặc. Chúa Giê-xu dạy: “Hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình đến.” (Ma-thi-ơ 24:42). Tương tự, chúng ta không biết ngày mình qua đời, nên phải luôn sẵn sàng gặp Chúa. Thái độ đúng đắn là tin cậy vào sự chủ quyền của Đức Chúa Trời, đồng thời sống cách có trách nhiệm, khôn ngoan, tận dụng thời gian Ngài ban để làm vinh hiển Danh Ngài.

6. Áp Dụng Cho Đời Sống Cơ Đốc

Vấn đề này không chỉ là lý thuyết, mà có nhiều ứng dụng thiết thực:

• Không sống trong sợ hãi: Vì Đức Chúa Trời nắm giữ đời sống chúng ta, chúng ta có thể yên tâm rằng Ngài sẽ bảo vệ cho đến khi công việc Ngài dành cho chúng ta hoàn tất (Phi-líp 1:6). Cho dù gặp nguy hiểm, chúng ta tin rằng nếu chưa đến giờ Chúa định, chúng ta vẫn an toàn.
• Sống mỗi ngày như ngày cuối: Nhận thức rằng sự sống là tạm bợ giúp chúng ta ưu tiên những điều quan trọng đời đời: thờ phượng Chúa, phục vụ người khác, rao giảng Tin Lành.
• Không dám thử thách Chúa: Mặc dù tin vào sự bảo vệ của Chúa, chúng ta không nên cố tình liều lĩnh để thử thách Ngài (Ma-thi-ơ 4:7). Hãy sống khôn ngoan, giữ gìn sức khỏe, tránh những hành vi nguy hiểm không cần thiết.
• Cầu nguyện cho sự sống và sự chết: Chúng ta có thể cầu nguyện cho người bệnh, xin Chúa chữa lành và kéo dài sự sống. Nhưng đồng thời, chúng ta cũng phải thuận phục ý muốn Ngài.

Kết Luận

Kinh Thánh cho thấy Đức Chúa Trời biết rõ và có quyền tối thượng trên thời điểm chết của mỗi người. Tuy nhiên, Ngài cũng ban cho con người tự do ý chí và trách nhiệm, và những lựa chọn của chúng ta có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ. Thay vì tranh luận về sự định trước, chúng ta nên tập trung vào lời dạy của Chúa Giê-xu: “Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin Ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi.” (Giăng 11:25). Dù chúng ta chết khi nào, điều quan trọng nhất là chúng ta đã đặt niềm tin nơi Đấng Christ và sống vì Ngài. Hãy sống mỗi ngày trong sự tin cậy và vâng phục, biết rằng Đức Chúa Trời yêu thương chúng ta và mọi sự Ngài làm đều tốt lành.