Làm thế nào để vượt qua cảm giác bị từ chối?

Cảm giác bị từ chối là một trong những trải nghiệm đau đớn và phổ biến nhất của con người. Nó có thể xuất phát từ một mối quan hệ tan vỡ, một lời từ chối trong công việc, sự phản bội của bạn bè, thậm chí là cảm giác bị gạt ra ngoài lề trong chính gia đình hoặc Hội Thánh. Vết thương này không chỉ ảnh hưởng đến cảm xúc mà còn có thể tác động sâu sắc đến nhận thức về bản thân, đức tin và mối quan hệ với Đức Chúa Trời. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi nhìn thẳng vào nỗi đau này không phải với sự thất vọng thuần túy, mà qua lăng kính của Lẽ Thật đến từ Lời Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát chuyên sâu đề tài này dưới ánh sáng của Kinh Thánh, khám phá những nguyên tắc thuộc linh và thực tiễn để tìm được sự chữa lành và tự do thật sự.

Kinh Thánh không né tránh thực tế đau lòng của sự từ chối. Trái lại, nó ghi lại chân thực những câu chuyện về các nhân vật trung tín đã từng trải qua điều này, và trên hết, nó trình bày về Chúa Giê-xu Christ - Đấng hoàn toàn hiểu thấu nỗi đau ấy.

1. Chúa Giê-xu Christ: Đấng Bị Người Đời Khinh Dể và Chối Bỏ
Lời tiên tri trong Ê-sai 53:3 đã mô tả chính xác về thân vị và kinh nghiệm của Đấng Mê-si: “Người đã bị người ta khinh dể và chối bỏ, từng trải sự buồn bực, biết sự đau ốm; bị khinh như kẻ mà người ta che mặt chẳng thèm xem; chúng ta cũng chẳng coi người ra gì.” Từ "khinh dể" trong tiếng Hê-bơ-rơ là "bazah", mang nghĩa khinh miệt, coi thường. Từ "chối bỏ" là "chadal", có nghĩa là từ bỏ, ngưng lại, không quan tâm đến nữa. Chúa Giê-xu đã trải nghiệm điều này một cách trọn vẹn: Ngài bị chính dân mình từ chối (Giăng 1:11), bị bạn hữu thân thiết (Phi-e-rơ) chối bỏ ba lần (Ma-thi-ơ 26:69-75), và trên thập tự giá, Ngài thậm chí cảm nhận sự phân cách tạm thời khỏi Cha vì tội lỗi của chúng ta (Ma-thi-ơ 27:46). Điều này cho chúng ta một chân lý nền tảng: Chúa chúng ta không phải là một vị thần xa cách, không hiểu nỗi đau của chúng ta, nhưng là một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm cảm thông với mọi sự yếu đuối của chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15).

2. Các Nhân Vật Kinh Thánh Và Bài Học Từ Sự Từ Chối
- Giô-sép: Bị các anh ruột của mình ganh ghét, bán làm nô lệ, và bị vu oan trong nhà Phô-ti-pha (Sáng Thế Ký 37, 39). Tuy nhiên, câu kết trong câu chuyện của ông là: “Các anh các ngươi toan hại tôi, nhưng Đức Chúa Trời lại toan làm điều ích cho tôi…” (Sáng Thế Ký 50:20). Sự từ chối đã trở thành một phần trong con đường Đức Chúa Trời dẫn dắt ông đến địa vị cứu cả gia đình mình.
- Đa-vít: Được xức dầu làm vua, nhưng lại bị vua Sau-lơ truy lùng giết hại, phải sống trong hang đá và đồng vắng. Ông thường than thở trong các Thi thiên về cảm giác bị bỏ rơi (Thi thiên 22:1), nhưng ông luôn quay về với Đức Chúa Trời là nơi nương náu (Thi thiên 62:5-8).
- Phao-lô: Sứ đồ vĩ đại đã từng bị chống đối, ném đá, bỏ tù, và thậm chí bị một số tín hữu nghi ngờ (2 Cô-rinh-tô 11:23-28; 2 Ti-mô-thê 4:16). Ông đã tìm thấy sức mạnh trong lời hứa: “Chúa đứng gần bên ta và thêm sức cho ta” (2 Ti-mô-thê 4:17).

Các câu chuyện này không phủ nhận nỗi đau, nhưng chúng cho thấy một mô hình: sự từ chối của con người không phải là lời phán cuối cùng về giá trị hoặc số phận của một người. Đức Chúa Trời có thể dùng ngay cả sự từ chối ấy để hoàn thành mục đích tốt lành của Ngài.

Để được chữa lành, chúng ta cần hiểu rõ những lời nói dối mà cảm giác bị từ chối thường gieo vào lòng chúng ta, và đối chiếu chúng với Lẽ Thật của Đức Chúa Trời.

Lời nói dối 1: "Tôi không có giá trị / Tôi không đáng được yêu thương."
Lẽ Thật của Đức Chúa Trời: Giá trị của chúng ta không được định đoạt bởi sự chấp nhận của con người, mà bởi sự sáng tạo và sự chuộc tội của Đức Chúa Trời. Chúng ta được tạo nên theo hình ảnh Ngài (Sáng Thế Ký 1:27) và có giá trị cao trọng đến nỗi Đức Chúa Trời đã ban Con Một của Ngài để chuộc chúng ta (Giăng 3:16). Rô-ma 5:8 khẳng định: “Nhưng Đức Chúa Trời tỏ lòng yêu thương Ngài đối với chúng ta, khi chúng ta còn là người có tội, thì Đấng Christ vì chúng ta chịu chết.” Từ "yêu thương" ở đây trong tiếng Hy Lạp là "agapē", chỉ về tình yêu vô điều kiện, hy sinh, không dựa trên giá trị của đối tượng. Chúng ta đã được Ngài chấp nhận trọn vẹn trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 1:6).

Lời nói dối 2: "Tôi hoàn toàn cô đơn và không ai hiểu tôi."
Lẽ Thật của Đức Chúa Trời: Chúa Giê-xu đã hứa ban Đức Thánh Linh là Đấng Yên ủi (Paraklētos - người được gọi đến bên cạnh để giúp đỡ, biện hộ) (Giăng 14:16-18). Hơn nữa, Ngài lập Hội Thánh là thân thể Đấng Christ, nơi chúng ta thuộc về nhau (Rô-ma 12:5). Khi cảm thấy bị cô lập, chúng ta cần nhớ rằng Đức Chúa Trời hằng ở cùng chúng ta (Ma-thi-ơ 28:20) và Ngài đặt để chúng ta trong một gia đình thuộc linh.

Lời nói dối 3: "Sự từ chối này định nghĩa con người tôi và tương lai của tôi."
Lẽ Thật của Đức Chúa Trời: Đức Chúa Trời là Đấng chuyên làm mới lại (2 Cô-rinh-tô 4:16). Ngài có chương trình và tương lai đầy hy vọng cho chúng ta (Giê-rê-mi 29:11). Sự từ chối có thể là một chương trong cuộc đời, nhưng không phải là toàn bộ câu chuyện. Đức Chúa Trời có quyền biến điều xấu thành điều tốt cho những kẻ yêu mến Ngài (Rô-ma 8:28).

Lẽ thật phải được áp dụng vào đời sống. Dưới đây là những bước thực tiễn, dựa trên Kinh Thánh, để vượt qua cảm giác bị từ chối.

1. Thú Nhận và Dâng Nỗi Đau Lên Cho Chúa
Đừng kìm nén hoặc giả vờ nỗi đau không tồn tại. Hãy làm như Đa-vít: thành thật trình dâng cảm xúc của mình lên cho Đức Chúa Trời. Thi thiên 62:8 ghi: “Hỡi dân sự, hãy phó thác mình cho Chúa trong mọi lúc; hãy đổ hết lòng mình ra trước mặt Ngài. Đức Chúa Trời là nơi nương náu của chúng ta.” Hãy cầu nguyện cách cụ thể: “Lạy Chúa, con đang đau đớn vì cảm giác bị từ chối từ... Xin Chúa chữa lành vết thương lòng con.”

2. Làm Đầy Tâm Trí Bằng Lẽ Thật của Đức Chúa Trời
Cảm xúc thường bị dẫn dắt bởi những điều chúng ta tin. Cần thay thế những suy nghĩ tiêu cực bằng Lời Chúa. Hãy nghiền ngẫm và ghi nhớ những câu Kinh Thánh khẳng định về tình yêu, sự chấp nhận và kế hoạch của Đức Chúa Trời dành cho bạn (ví dụ: Ê-phê-sô 1:4-6; Rô-ma 8:31-39; 1 Phi-e-rơ 2:9-10; Thi thiên 139). Từ "nghiền ngẫm" trong Giô-suê 1:8 (hagah) có nghĩa là lẩm bẩm, suy đi nghĩ lại, cho thấy một quá trình chủ động, tích cực.

3. Tha Thứ Như Một Hành Động Của Ý Chí
Tha thứ không phủ nhận nỗi đau hoặc tuyên bố rằng hành vi của người kia là đúng đắn. Tha thứ là buông bỏ quyền trả thù, phó thác sự công bình cho Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:19). Chúa Giê-xu dạy chúng ta cầu nguyện: “Xin tha tội cho chúng tôi, như chúng tôi cũng tha kẻ phạm tội nghịch cùng chúng tôi” (Ma-thi-ơ 6:12). Tha thứ là chìa khóa để không bị mắc kẹt trong vòng xoáy cay đắng (Hê-bơ-rơ 12:15).

4. Tìm Kiếm Sự Kết Nối Lành Mạnh Trong Thân Thể Đấng Christ
Đừng để sự từ chối khiến bạn rút lui khỏi cộng đồng. Trái lại, hãy cố ý tìm kiếm sự thông công (koinōnia) với những tín hữu trưởng thành, đáng tin cậy. Ga-la-ti 6:2 dạy: “Hãy mang lấy gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ.” Hãy để Hội Thánh trở thành môi trường nơi bạn cảm nghiệm được tình yêu thương vô điều kiện của Chúa qua anh chị em mình.

5. Để Sự Nhận Biết Về Chúa Định Hình Lại Danh Tính Của Bạn
Hãy liệt kê ra: Trong Đấng Christ, tôi là ai? Kinh Thánh gọi bạn là con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12), bạn hữu của Chúa Giê-xu (Giăng 15:15), người thừa kế của Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:17), thậm chí là hoàng gia (1 Phi-e-rơ 2:9). Hãy cầu nguyện và suy ngẫm để những danh tính này thấm sâu vào tâm thức, trở thành nền tảng vững chắc hơn bất kỳ lời từ chối nào của con người.

6. Tập Trung Vào Mục Đích Và Sự Phục Vụ
Sứ đồ Phi-e-rơ sau khi chối Chúa đã được Chúa phục hồi và trao cho một sứ mệnh: “Hãy chăn chiên ta” (Giăng 21:15-17). Khi chúng ta chuyển sự chú ý từ nỗi đau của mình sang việc yêu thương và phục vụ người khác, chúng ta bắt đầu kinh nghiệm sự chữa lành và ý nghĩa mới. Hãy nhìn ra nhu cầu của người khác. Điều này không làm tan biến nỗi đau ngay lập tức, nhưng nó đặt nỗi đau vào một bối cảnh lớn hơn – bối cảnh của vương quốc Đức Chúa Trời.

Cảm giác bị từ chối là một thử thách lớn, nhưng nó không có quyền lực cuối cùng trên đời sống người tin Chúa. Lời hứa của Chúa trong Thi thiên 27:10 là một sự đảm bảo tuyệt vời: “Dầu cha mẹ bỏ tôi đi, thì Đức Giê-hô-va cũng sẽ tiếp nhận tôi.” Chữ "tiếp nhận" (asaph) còn có nghĩa là thu nhận, gom lại, cho thấy một hành động chủ động, bảo vệ của Đức Chúa Trời.

Con đường chữa lành bắt đầu từ việc chúng ta quyết định tin cậy Lẽ Thật của Đức Chúa Trời hơn cảm xúc nhất thời của mình, và đặt danh tính của mình trong Đấng Christ thay vì trong sự đánh giá của con người. Hãy nhớ rằng, ngay trong khoảnh khắc bị từ chối cay đắng nhất, bạn vẫn luôn được Đức Chúa Trời Toàn Năng yêu thương, chấp nhận trọn vẹn và có một chỗ đứng vững chắc trong gia đình Ngài. Hãy “hãy yên tịnh và biết rằng ta là Đức Chúa Trời” (Thi thiên 46:10). Trong sự yên tịnh (raphah - buông xuống, ngừng cố gắng) đó, bạn sẽ tìm thấy sức mạnh để đứng dậy, bước đi và thậm chí dùng chính kinh nghiệm đau thương của mình để yên ủi người khác (2 Cô-rinh-tô 1:3-4).