Ý Muốn Tốt Lành, Đẹp Ý và Trọn Vẹn của Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:2)
Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi căn bản và sâu sắc nhất mà mỗi Cơ Đốc nhân đều đối diện là: “Ý muốn của Đức Chúa Trời cho đời tôi là gì?”. Chúng ta thường tìm kiếm ý muốn Ngài trong những quyết định lớn: nghề nghiệp, hôn nhân, nơi ở… Tuy nhiên, Kinh Thánh, đặc biệt qua lời dạy của Sứ đồ Phao-lô trong thư Rô-ma, trình bày một viễn cảnh rộng lớn, thánh khiết và thiết thực hơn nhiều. Ý muốn Đức Chúa Trời không chỉ là một bản đồ chỉ đường, mà là bản chất của mối tương giao được biến đổi. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa phong phú của cụm từ “ý muốn tốt lành, đẹp ý và trọn vẹn của Đức Chúa Trời” trong Rô-ma 12:2, đặt nó trong bối cảnh thần học của sứ điệp Rô-ma và rút ra những áp dụng thiết yếu cho đời sống tin kính.
Bối Cảnh Then Chốt: Sự Dâng Hiến Thân Thể và Sự Biến Đổi Tâm Thần
Để hiểu trọn vẹn câu 2, chúng ta phải bắt đầu từ câu 1, vì đây là một cặp mệnh lệnh liên kết chặt chẽ:
“Vậy, hỡi anh em, tôi lấy sự thương xót của Đức Chúa Trời khuyên anh em dâng thân thể mình làm của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em.” (Rô-ma 12:1)
Sau 11 chương trình bày giáo lý vĩ đại về sự xưng công bình bởi đức tin nơi Đấng Christ (Rô-ma 1-11), Phao-lô chuyển sang phần ứng dụng thực tiễn (Rô-ma 12-16). Lời kêu gọi “dâng thân thể” là đáp ứng tất yếu trước “sự thương xót của Đức Chúa Trời” đã được mô tả: sự cứu rỗi, sự tha thứ, và sự xưng công bình. Của lễ không phải là con vật chết, mà là chính mạng sống chúng ta – sống, thánh và đẹp lòng Đức Chúa Trời. Đây chính là “sự thờ phượng phải lẽ” (λογικὴν λατρείαν, logikēn latreian) – sự thờ phượng thuộc lý trí, thấu hiểu và trọn vẹn.
Từ nền tảng đó, câu 2 đưa ra phương cách để của lễ sống đó thực sự đẹp lòng Đức Chúa Trời:
“Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình, để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào.” (Rô-ma 12:2)
Có hai mệnh lệnh phủ định và tích cực:
1. “Đừng làm theo đời nầy” (μὴ συσχηματίζεσθε, mē syschēmatizesthe): Động từ Hy Lạp “syschēmatizō” có nghĩa “ép vào cùng một khuôn” (schema). Nó nói đến việc để cho thế gian, với các giá trị, ưu tiên và lối suy nghĩ phù du của nó, đúc nắn và ép chúng ta vào khuôn mẫu của nó.
2. “Hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình” (ἀλλὰ μεταμορφοῦσθε τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοός, alla metamorphousthe tē anakainōsei tou noos): Đây là mệnh lệnh thụ động (“hãy được biến hóa”), cho thấy đây là công việc của Đức Thánh Linh, nhưng với sự hợp tác của chúng ta qua “sự đổi mới của tâm thần”. “Metamorphoō” là từ dùng để mô tả sự biến hình của Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 17:2). “Tâm thần” (νοὸς, noos) chỉ về khả năng hiểu biết, suy xét, nhận thức và phán đoán bên trong.
Kết quả của sự biến đổi liên tục này là: “để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào.” Cụm “thử cho biết” (δοκιμάζειν, dokimazein) không có nghĩa là nghi ngờ, mà là “trắc nghiệm, chứng thực, kinh nghiệm và xác nhận” qua thực hành. Chỉ khi tâm thần được đổi mới, chúng ta mới có khả năng nhận biết, hiểu và vui vẻ vâng theo ý muốn của Ngài.
Phân Tích Ba Tính Tử Mô Tả Ý Muốn Đức Chúa Trời
Phao-lô sử dụng ba tính từ Hy Lạp đầy sức nặng để mô tả bản chất của ý muốn Đức Chúa Trời. Việc hiểu rõ từng từ mở ra cho chúng ta cái nhìn toàn diện về điều Ngài mong muốn cho con cái Ngài.
1. Tốt Lành (ἀγαθός, agathos)
Từ “agathos” nhấn mạnh đến bản chất đạo đức tích cực, hữu ích và có lợi. Ý muốn Đức Chúa Trời luôn luôn là điều tốt, vì bản chất Ngài là tốt lành (Thi thiên 100:5). Nó đối lập với điều ác, xấu xa, hay gây tổn hại. Trong Rô-ma 8:28, Phao-lô khẳng định: “Vả, chúng ta biết rằng mọi sự hiệp lại làm ích cho kẻ yêu mến Đức Chúa Trời, tức là cho kẻ được gọi theo ý muốn Ngài.” Ý muốn Ngài luôn dẫn đến sự ích lợi tối thượng và sự trưởng thành thuộc linh cho chúng ta, ngay cả khi hoàn cảnh bên ngoài có vẻ khó khăn. Nó không phải là điều gì khắc nghiệt hay tước đoạt, mà là con đường dẫn đến sự sống sung mãn (Giăng 10:10).
2. Đẹp Ý (εὐάρεστος, euarestos)
Từ này được cấu thành từ “eu” (tốt, đẹp) và “arestos” (làm đẹp lòng). Nó có nghĩa là “làm hài lòng, được chấp nhận cách vui thích.” Ý muốn Đức Chúa Trời không chỉ tốt cho chúng ta, mà còn làm vui lòng, đẹp mắt Ngài. Nó hướng đến sự tương giao. Khi chúng ta sống trong ý muốn Ngài, chúng ta đang mang lại niềm vui cho Cha Thiên Thượng. Đây là khía cạnh “hướng thượng” của ý muốn Đức Chúa Trời. Cùng một từ này được dùng trong Rô-ma 12:1 (“đẹp lòng Đức Chúa Trời”) và Hê-bơ-rơ 13:21 – “làm đẹp lòng Ngài trong mọi việc”. Nó nhắc nhở chúng ta rằng mục đích tối thượng của đời sống là làm sáng danh và đẹp lòng Đấng đã tạo dựng và cứu chuộc chúng ta.
3. Trọn Vẹn (τέλειος, teleios)
Đây là một từ then chốt trong Tân Ước, thường bị dịch nhẹ đi. “Teleios” không chỉ có nghĩa “không có lỗi”, mà mang ý nghĩa “đạt đến mục đích, hoàn tất, trưởng thành, toàn vẹn.” Nó xuất phát từ “telos” (mục đích, đích đến). Vì vậy, ý muốn Đức Chúa Trời là “trọn vẹn” vì nó dẫn chúng ta đến đích điểm Ngài đã định: trở nên đồng hình đồng dạng với Con Ngài (Rô-ma 8:29). Nó toàn diện, bao trùm mọi mặt của đời sống (tâm linh, cảm xúc, thể chất, các mối quan hệ) và đưa chúng ta đến sự trưởng thành thuộc linh. Ý muốn Ngài không thiếu sót, không nửa vời; nó là kế hoạch hoàn hảo nhằm hoàn thành mục đích tốt đẹp Ngài đặt để trên chúng ta.
Cả ba tính từ này bổ sung cho nhau, vẽ nên một bức tranh đầy đủ: Ý muốn Đức Chúa Trời vì lợi ích tối thượng của chúng ta (tốt lành), làm vui lòng Ngài (đẹp ý) và đưa chúng ta đến sự trọn vẹn, trưởng thành như Ngài đã định (trọn vẹn).
Con Đường Để “Thử Cho Biết” Ý Muốn Đức Chúa Trời: Sự Đổi Mới Tâm Thần
Phao-lô chỉ rõ: Chìa khóa để nhận biết ý muốn Chúa không phải là những lo lắng tìm kiếm bên ngoài, mà là sự biến đổi từ bên trong – “sự đổi mới của tâm thần”. Điều này diễn ra như thế nào?
1. Thông qua Lời Đức Chúa Trời: Lời Ngài là công cụ chính để đổi mới tâm thần. Hê-bơ-rơ 4:12 nói Lời Chúa “sắc hơn gươm hai lưỡi… phán đoán tư tưởng và ý định trong lòng.” Việc đọc, suy ngẫm, học hỏi và ghi nhớ Kinh Thánh dần dần thay đổi cách suy nghĩ, lập trình lại các giá trị và tiêu chuẩn của chúng ta theo như ý muốn Ngài (Thi thiên 119:9-11).
2. Thông qua Sự Cầu Nguyện và Tương Giao: Trong sự tĩnh lặng và tương giao với Chúa, tâm thần chúng ta được định hình lại. Phi-líp 4:6-7 nói về sự bình an của Đức Chúa Trời, vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ “giữ lòng và trí anh em trong Đấng Christ Giê-xu.”
3. Thông qua Sự Vâng Phục Thực Tế: Sự đổi mới không chỉ là lý thuyết. Khi chúng ta vâng theo những điều đã biết rõ trong Lời Chúa (ví dụ: yêu thương, tha thứ, chân thật, thánh khiết), tâm thần chúng ta được rèn luyện và nhạy bén hơn để nhận biết ý Chúa trong những lĩnh vực phức tạp hơn. “Nếu ai muốn làm theo ý muốn Đức Chúa Trời, thì sẽ biết…” (Giăng 7:17).
4. Thông qua Cộng Đồng Hội Thánh: Sự gây dựng, khuyên bảo và khích lệ từ các tín hữu trưởng thành khác giúp đỡ chúng ta trong quá trình đổi mới tâm thần (Châm ngôn 15:22; Ê-phê-sô 4:11-16).
Áp Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Hằng Ngày
Làm thế nào để sống theo ý muốn “tốt lành, đẹp ý và trọn vẹn” của Đức Chúa Trời mỗi ngày?
- Trong Các Quyết Định: Trước mỗi lựa chọn, hãy tự hỏi: Lựa chọn này có phù hợp với bản chất tốt lành của Đức Chúa Trời không? Nó có làm đẹp lòng Ngài không? Nó có đưa tôi đến gần hơn với sự trưởng thành trong Đấng Christ không? Sử dụng Kinh Thánh làm tiêu chuẩn tối cao.
- Trong Công Việc: Hãy làm việc “như làm cho Chúa” (Cô-lô-se 3:23). Ý muốn Ngài là sự chính trực, siêng năng và làm sáng danh Chúa ngay trong công việc trần thế.
- Trong Các Mối Quan Hệ: Áp dụng nguyên tắc yêu thương (Rô-ma 12:9-21), tha thứ và phục vụ. Đây chính là ý muốn đẹp ý và trọn vẹn của Ngài trong gia đình, hội thánh và xã hội.
- Trong Thử Thách: Tin cậy rằng ngay trong hoàn cảnh khó khăn, ý muốn tốt lành của Đức Chúa Trời vẫn đang hành động để hoàn thành mục đích trọn vẹn của Ngài trong chúng ta (Gia-cơ 1:2-4).
- Trong Sự Thờ Phượng: Xem toàn bộ đời sống – không chỉ giờ nhóm – là sự thờ phượng phải lẽ (Rô-ma 12:1). Mọi hành động, khi được làm bởi đức tin và vì vinh hiển Đức Chúa Trời, đều trở thành một phần của ý muốn đẹp ý Ngài.
Kết Luận
Ý muốn “tốt lành, đẹp ý và trọn vẹn” của Đức Chúa Trời không phải là một bí ẩn đáng sợ hay một gánh nặng khắt khe. Trái lại, đó là lời mời gọi vào một mối tương giao biến đổi, nơi chúng ta được tự do khỏi khuôn mẫu hư hoại của thế gian và được dẫn dắt vào con đường của sự sống sung mãn và ý nghĩa. Chìa khóa không nằm ở việc cố gắng đoán mò từng bước đi, mà ở việc đầu phục đời sống chúng ta cho Ngài, và để cho tâm thần chúng ta được Ngài đổi mới liên tục qua Lời Chúa và Thánh Linh.
Khi chúng ta “dâng thân thể làm của lễ sống” và để cho tâm thần “được đổi mới”, một điều kỳ diệu xảy ra: chúng ta bắt đầu “thử cho biết” – kinh nghiệm, xác nhận và vui hưởng – ý muốn của Đức Chúa Trời như một thực tại sống động, tốt đẹp, làm vui lòng Ngài và hoàn hảo. Đó chính là tâm điểm của đời sống Cơ Đốc nhân: một cuộc đời được biến đổi để nhận biết và bước đi trong ý muốn diệu kỳ của Cha Thiên Thượng.
“Vì Đức Chúa Trời là Đấng làm sự cảm động trong lòng anh em, lại làm sự anh em muốn và sự anh em làm theo ý tốt Ngài.” (Phi-líp 2:13)