Tảng Đá Trong Ma-thi-ơ 16:18
Trong lịch sử giải kinh và thần học Cơ Đốc, ít có câu Kinh Thánh nào được tranh luận nhiều và mang ý nghĩa hệ trọng như Ma-thi-ơ 16:18. Câu Kinh Thánh này không chỉ là nền tảng cho sự hiểu biết về Hội Thánh của Đấng Christ mà còn chứa đựng một ẩn dụ then chốt: "tảng đá". Vậy, tảng đá được nhắc tới ở đây chính xác là gì? Là Sứ đồ Phi-e-rơ, là lời tuyên xưng của ông, hay là một thực tại khác? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ phân tích bối cảnh, ngôn ngữ nguyên bản, và toàn bộ mạch văn của Kinh Thánh để làm sáng tỏ ý nghĩa thần học quan trọng này.
Trước khi đi vào giải nghĩa, chúng ta phải đặt phân đoạn này vào đúng bối cảnh của nó. Sự kiện xảy ra tại vùng Sê-sa-rê Phi-líp, nơi Chúa Giê-xu hỏi các môn đồ về danh tính của Ngài.
"Ngài phán cùng môn đồ rằng: Người ta nói Con người là ai? Môn đồ thưa rằng: Người nói là Giăng Báp-tít, kẻ nói là Ê-li, kẻ khác nói là Giê-rê-mi, hay là một đấng tiên tri nào đó. Ngài phán rằng: Còn các ngươi thì nói ta là ai? Si-môn Phi-e-rơ thưa rằng: Chúa là Đấng Christ, con Đức Chúa Trời hằng sống. Bấy giờ, Đức Chúa Jesus phán cùng người rằng: Hỡi Si-môn, con Giô-na, ngươi có phước đó; vì chẳng phải thịt và huyết tỏ cho ngươi biết điều nầy đâu, bởi Cha ta ở trên trời vậy. Còn ta, ta bảo ngươi rằng: Ngươi là Phi-e-rơ (Petros), ta sẽ lập Hội thánh ta trên đá nầy (petra), cửa âm phủ chẳng thắng được hội đó." (Ma-thi-ơ 16:13-18, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)
Yếu tố ngôn ngữ Hy Lạp ở đây là then chốt. Chúa Giê-xu sử dụng một cách chơi chữ dựa trên tên của Si-môn. Ngài phán: "Ngươi là **Petros** (Πέτρος), và trên **petra** (πέτρα) nầy, ta sẽ lập Hội thánh ta." - Petros (Πέτρος): Danh từ giống đực, thường chỉ một "hòn đá" hoặc "tảng đá lăn", một viên đá tách rời. - Petra (πέτρα): Danh từ giống cái, thường chỉ "tảng đá lớn", "nền đá", "vầng đá" nguyên khối, vững chãi, là nền tảng.
Sự khác biệt tinh tế này mở ra cánh cửa cho việc giải nghĩa. Có ba quan điểm chính trong truyền thống Tin Lành về danh tính của "tảng đá" (petra).
Quan điểm này, thường được Giáo hội Công giáo La Mã nhấn mạnh, cho rằng chính Phi-e-rơ là tảng đá mà Hội thánh được xây dựng trên đó, với ông là thủ lĩnh và người cai quản đầu tiên. Tuy nhiên, khi xem xét toàn bộ Kinh Thánh Tân Ước, quan điểm này gặp một số thách thức thần học:
- Ngôn ngữ Hy Lạp: Như đã phân tích, sự khác biệt giữa petros (viên đá nhỏ, di động) và petra (nền đá lớn) cho thấy có một sự chuyển đổi ý nghĩa. Phi-e-rơ là petros, một viên đá; còn thứ mà Hội thánh được xây dựng là petra, một nền tảng vững chắc hơn.
- Chính Phi-e-rơ hiểu ai là nền đá: Trong thơ của mình, Phi-e-rơ gọi Chúa Giê-xu là "đá góc nhà" và ông cũng ám chỉ các tín hữu là "đá sống". Ông không bao giờ tuyên bố mình là nền tảng duy nhất.
"Hãy đến gần Ngài, là hòn đá sống... Các ngươi là đá sống, hãy xây đắp lên một nhà thiêng liêng..." (I Phi-e-rơ 2:4-5). "Ấy vậy, trong Kinh thánh có chép rằng: Nầy, ta đặt tại Si-ôn một hòn đá góc nhà, được lựa chọn, quý giá; kẻ tin đến thì không hề bị hổ thẹn." (I Phi-e-rơ 2:6, trích Ê-sai 28:16).
- Phi-e-rơ nhiều lần vấp ngã và bị sửa dạy: Ngay sau lời tuyên xưng này, Phi-e-rơ đã can Chúa đừng đi đến thập tự giá và bị quở là "Sa-tan" (Ma-thi-ơ 16:23). Ông cũng chối Chúa ba lần. Điều này cho thấy ông không phải là nền tảng bất di bất dịch, mà là một môn đồ được ân điển gìn giữ.
Đây là quan điểm được nhiều nhà cải chánh và học giả Tin Lành chấp nhận. Theo đó, petra chính là lời tuyên xưng đức tin mà Phi-e-rơ vừa đưa ra: "Chúa là Đấng Christ, con Đức Chúa Trời hằng sống".
Lập luận ủng hộ:
- Nội dung của lời tuyên xưng là trung tâm: Chúa Giê-xu xác nhận rằng lời tuyên xưng này đến từ Cha Thiên Thượng, không phải từ "thịt và huyết". Điều làm nên nền tảng cho Hội thánh chính là chân lý mặc khải từ Thiên Chúa về thân vị của Chúa Giê-xu.
- Hội Thánh được xây dựng trên sự thật (chân lý): Hội Thánh không được xây dựng trên một con người dễ vấp ngã, mà trên một lời tuyên xưng đức tin vững chắc vào Đấng Christ. Bất cứ ai có cùng lời tuyên xưng đức tin đó đều trở thành một phần của Hội Thánh.
- Sự liên kết với Phi-e-rơ: Phi-e-rơ, với tư cách Petros, là viên đá đầu tiên được đặt trên nền đá ấy. Ông đại diện cho tất cả các tín hữu – những "viên đá sống" (I Phi-e-rơ 2:5) – được xây dựng trên nền tảng là chính Đấng Christ và lẽ thật về Ngài.
Đây là quan điểm được ủng hộ mạnh mẽ nhất bởi toàn bộ mạch văn Kinh Thánh (Kinh Thánh giải nghĩa Kinh Thánh). Khi đọc Tân Ước, chúng ta thấy rõ ràng và nhất quán rằng Đấng Christ chính là nền đá, là đá góc nhà.
Bằng chứng Kinh Thánh hùng hồn:
- Lời tuyên bố của chính Chúa Giê-xu: Trong Ma-thi-ơ 21:42, Chúa Giê-xu áp dụng Thi thiên 118:22-23 cho chính mình: "Hòn đá mà thợ xây nhà bỏ ra, đã trở nên đá góc nhà; ấy là việc Chúa làm và là việc lạ lùng trước mắt chúng ta."
- Sự dạy dỗ của các Sứ đồ:
"Vả, ấy là nhờ ân điển của Đức Chúa Trời mà anh em được cứu, bởi đức tin... được xây dựng trên nền của các sứ đồ cùng các đấng tiên tri, chính Đức Chúa Jêsus Christ là đá góc nhà." (Ê-phê-sô 2:8, 20). "Vì chẳng ai có thể lập một nền khác, ngoài nền đã lập, là Đức Chúa Jêsus Christ." (I Cô-rinh-tô 3:11).
- Ẩn dụ "petra" trong Cựu Ước: Trong Cựu Ước, Đức Giê-hô-va thường được gọi là "Vầng Đá" (Đa-ni-ên 2:34-35, Thi thiên 18:2). Phao-lô xác định rõ ràng Đấng Christ chính là Vầng Đá thuộc linh đó.
"Vả, anh em chớ nên quên rằng... đều uống một thứ nước tâm linh; vì họ uống nơi vầng đá thiêng liêng theo mình, vầng đá ấy tức là Đấng Christ." (I Cô-rinh-tô 10:1-4).
Vậy, trong Ma-thi-ơ 16:18, Chúa Giê-xu đang nói: "Ngươi là Petros (một viên đá trong tòa nhà của ta), và trên Petra nầy (chính ta, là Đấng Christ, nền tảng và đá góc nhà), ta sẽ lập Hội thánh ta." Lời tuyên xưng của Phi-e-rơ chỉ là sự bày tỏ ra bằng lời nói về thực tại nền tảng đó.
Việc hiểu đúng "tảng đá" trong Ma-thi-ơ 16:18 không phải là một tranh luận học thuật khô khan, mà có những ứng dụng sâu sắc và thiết thực cho đời sống đức tin của chúng ta hôm nay.
1. Nền Tảng Cá Nhân Của Bạn Là Gì? Mỗi người phải tự hỏi: Đời sống, hy vọng và sự an ninh đời đời của tôi được xây dựng trên điều gì? Trên công đức, thành tích bản thân, trên một lãnh đạo thuộc linh, hay trên chính Con Đức Chúa Trời hằng sống? Hãy kiểm tra nền tảng của mình (Lu-ca 6:47-49).
2. Sự Hiệp Nhất Của Hội Thánh: Hội Thánh thật được hiệp nhất không phải xung quanh một cá nhân, một giáo phái, hay một truyền thống, mà xung quani Đấng Christ và lẽ thật về Ngài. Lời tuyên xưng "Chúa là Đấng Christ" là điểm chung căn bản nhất cho mọi Cơ Đốc nhân chân chính.
3. Vai Trò Của Mỗi Tín Hữu - Những "Viên Đá Sống": Nếu Đấng Christ là nền đá, thì mỗi chúng ta, giống như Phi-e-rơ, là những petros - những viên đá sống. Chúng ta có trách nhiệm và đặc ân được gắn vào tòa nhà thuộc linh ấy (I Phi-e-rơ 2:5), mỗi người dùng ân tứ để gây dựng Hội Thánh.
4. Sự Vững Vàng Trong Thử Thách: Lời hứa "cửa âm phủ chẳng thắng được" gắn liền với Hội thánh được xây trên petra là Đấng Christ. Điều này đảm bảo rằng dù Hội thánh địa phương có yếu đuối, bắt bớ, hay sai lầm, thì kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời và Hội thánh phổ thông của Ngài sẽ chiến thắng sau cùng. Sự vững vàng của chúng ta nằm ở nền tảng, không phải ở sự hoàn hảo của những viên đá.
Qua việc phân tích ngôn ngữ Hy Lạp, bối cảnh lịch sử, và quan trọng nhất là sự dạy dỗ nhất quán của toàn bộ Kinh Thánh, chúng ta có thể đi đến kết luận: Tảng đá (petra) trong Ma-thi-ơ 16:18 trước hết và trên hết chính là Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống. Phi-e-rơ là viên đá đầu tiên (petros) được đặt trên nền tảng đó nhờ vào lời tuyên xưng đức tin chân chính đến từ Cha Thiên Thượng.
Hiểu được điều này giải phóng chúng ta khỏi sự tôn thờ cá nhân bất cứ lãnh đạo nào và đặt toàn bộ sự tin cậy, tôn thờ vào chính Đấng Christ. Đồng thời, nó cũng trao cho mỗi chúng ta một phẩm giá và trách nhiệm cao cả: là những viên đá sống, được xây dựng trên Nền Đá vững chắc đời đời, cùng nhau tạo nên đền thờ thiêng liêng cho Đức Chúa Trời. Ước mong mỗi chúng ta luôn kiểm tra đời sống mình, đảm bảo rằng mình đang được xây dựng trên duy nhất Đấng Christ, hầu cho dù phong ba bão táp của cuộc đời có đến, chúng ta vẫn đứng vững trong Ngài.