Kinh Thánh có nói việc bị bỏ rơi là lý do chính đáng để ly hôn và tái hôn không?

Vấn đề ly hôn và tái hôn là một trong những chủ đề gây nhiều tranh cãi và đau đớn nhất trong cộng đồng Cơ Đốc. Khi một người phối ngẫu bị bỏ rơi—về thể xác, tình cảm, tài chính, hoặc tâm linh—câu hỏi thường trực là: “Liệu Kinh Thánh có cho phép tôi được tự do và bước vào một cuộc hôn nhân mới không?” Để trả lời, chúng ta phải nghiên cứu cách cẩn thận, tôn trọng trọn vẹn Lời Chúa, và nhìn mọi sự dưới ánh sáng của ân điển và lẽ thật trong Chúa Giê-xu Christ.

Trước khi xem xét ngoại lệ, chúng ta phải nắm vững nguyên tắc nền tảng. Khi người Pha-ri-si hỏi Chúa Giê-xu về phép ly dị, Ngài đã đưa họ trở về ý định nguyên thủy của Đức Chúa Trời:

“Ngài đáp rằng: Các ngươi há chưa đọc lời chép về thuở ban đầu, Đức Chúa Trời dựng nên một người nam và một người nữ, và có phán rằng: Vì cớ đó, người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu với vợ mình; hai người sẽ cùng nên một thịt hay sao? Thế thì, vợ chồng không phải là hai nữa, nhưng một thịt mà thôi. Vậy, loài người không nên phân rẽ những kẻ mà Đức Chúa Trời đã phối hiệp.” (Ma-thi-ơ 19:4-6)

Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho “phối hiệp” là συνεζευξεν (synezeuxen), xuất phát từ động từ ζευγνυμι (zeugnymi), có nghĩa là “ghép đôi, buộc lại với nhau như một đôi bò trong ách”. Hình ảnh này nói lên giao ước bền chặt, sự hợp nhất có chủ đích và vĩnh viễn. Do đó, nguyên tắc đầu tiên và xuyên suốt là: Đức Chúa Trời ghét sự ly dị (Ma-la-chi 2:16). Hôn nhân là giao ước thánh, biểu tượng cho mối quan hệ giữa Christ và Hội thánh (Ê-phê-sô 5:22-33).

Trong Ma-thi-ơ 5:32 và 19:9, Chúa Giê-xu đề cập đến một ngoại lệ:

“Song ta phán cho các ngươi: Nếu ai để vợ mình, không phải vì cớ ngoại tình, thì người ấy làm cho vợ mình ra người tà dâm; lại nếu ai cưới đàn bà bị để, thì cũng phạm tội tà dâm.” (Ma-thi-ơ 5:32)

“Ta nói cùng các ngươi, nếu ai để vợ mình chẳng phải vì cớ ngoại tình, mà cưới vợ khác, thì người ấy phạm tội tà dâm; và hễ ai cưới người bị để, cũng phạm tội tà dâm.” (Ma-thi-ơ 19:9)

Từ Hy Lạp cho “ngoại tình” ở đây là πορνεια (porneia). Từ này có nghĩa rộng hơn “adultery” (tà dâm/phạm tội ngoại tình – μοιχεία / moicheia). Porneia bao hàm mọi hình thức tình dục trái luân lý, bất khiết, bao gồm ngoại tình, gian dâm, loạn luân, và các hành vi tình dục trái tự nhiên. Đây là lý do duy nhất Chúa Giê-xu trực tiếp đề cập cho phép ly hôn mà không khiến người vô tội phạm tội nếu tái hôn.

Đây là phần then chốt cho câu hỏi của chúng ta. Trong 1 Cô-rinh-tô 7, Sứ đồ Phao-lô giải quyết các tình huống thực tế trong Hội thánh, bao gồm việc một tín đồ bị người phối ngẫu không tin Chúa bỏ rơi.

“Nhưng nếu kẻ chẳng tin Chúa muốn lìa, thì hãy để cho họ lìa; trong mấy sự ấy, anh em hay chị em không phải bị buộc ràng. Song Đức Chúa Trời đã gọi anh em trong sự hòa thuận. Vả, hỡi người vợ, biết ngươi có thể cứu chồng mình chăng? Hỡi người chồng, biết mình có thể cứu vợ mình chăng?” (1 Cô-rinh-tô 7:15-16)

Đoạn Kinh Thánh này cần được nghiên cứu kỹ trong ngữ cảnh. Câu 15 bắt đầu bằng từ nối Hy Lạp δε (de) – thường mang nghĩa tương phản, “nhưng”. Phao-lô đang tương phản với mệnh lệnh trước đó (câu 10-13) rằng vợ chồng không nên lìa nhau. “Nhưng nếu kẻ chẳng tin muốn lìa…” chỉ ra một tình huống đặc biệt.

Quan trọng hơn, cụm từ “không phải bị buộc ràng” trong tiếng Hy Lạp là ου δεδουλωται (ou dedoulōtai), từ động từ δουλοω (douloō) – “làm nô lệ, trói buộc, ràng buộc”. Nghĩa đen: “người anh em/chị em ấy không bị làm nô lệ”. Trong bối cảnh hôn nhân, điều này hàm ý sự ràng buộc của giao ước hôn nhân đã bị người không tin chối bỏ và phá vỡ một cách hiệu quả qua hành động bỏ đi. Họ đã chủ động từ bỏ giao ước. Người tín đồ bị bỏ rơi “không còn bị ràng buộc như nô lệ” trong mối quan hệ đó nữa.

Từ nghiên cứu trên, chúng ta có thể rút ra những kết luận sau:

1. “Bị bỏ rơi” (desertion) là một lý do Kinh Thánh công nhận cho việc chấm dứt cuộc hôn nhân. Mặc dù Chúa Giê-xu chỉ nêu rõ porneia, Sứ đồ Phao-lô, dưới sự soi dẫn của Đức Thánh Linh, đã mở rộng nguyên tắc cho trường hợp một người không tin chủ động từ bỏ (bỏ rơi) người phối ngẫu tin Chúa. Điều này phù hợp với nguyên tắc giao ước: một giao ước đòi hỏi hai bên trung tín. Khi một bên hoàn toàn và vĩnh viễn từ bỏ trách nhiệm giao ước (bỏ đi, không còn quan hệ vợ chồng, từ chối mọi sự hòa giải), giao ước đó trên thực tế đã bị phá vỡ.

2. Phạm vi của “sự bỏ rơi”: Dựa trên tinh thần của 1 Cô-rinh-tô 7, sự bỏ rơi này không chỉ là bỏ đi về thể xác, mà còn là sự từ bỏ hoàn toàn các nghĩa vụ hôn nhân. Trong văn hóa thời đó, điều này rõ ràng. Ngày nay, điều này có thể bao gồm:

• Bỏ đi không trở lại và từ chối mọi liên lạc, hỗ trợ.
• Từ bỏ hoàn toàn trách nhiệm tài chính, nuôi dưỡng, tình cảm.
• Trong một số quan điểm thần học, nó cũng có thể bao gồm sự ngược đãi thể xác hoặc tinh thần nghiêm trọng, vì đây là sự phủ nhận bản chất bảo vệ và yêu thương của giao ước hôn nhân (Ê-phê-sô 5:28-29).

3. Tình trạng “không bị ràng buộc” và quyền tái hôn: Cụm từ then chốt “không phải bị buộc ràng” (ou dedoulōtai) trong 1 Cô-rinh-tô 7:15 là nền tảng. Nếu một người không còn bị ràng buộc trong giao ước hôn nhân, thì về mặt thần học, họ đã được tự do. Kinh Thánh không cấm người tự do kết hôn (1 Cô-rinh-tô 7:39: “... được tự do, muốn kết hôn với ai tùy ý, chỉ phải kết hôn với người trong Chúa”). Do đó, người bị bỏ rơi vô tội (sau khi đã nỗ lực hòa giải và xác nhận sự bỏ rơi là vĩnh viễn) có quyền tái hôn theo Kinh Thánh.

1. Không Vội Vàng Kết Luận: Chữ “bỏ rơi” không nên được dùng cho những xung đột tạm thời hay thời kỳ khó khăn. Nguyên tắc đầu tiên là hòa giải và tha thứ (Cô-lô-se 3:13). Phải tìm mọi cách để giữ gìn hôn nhân, nhờ sự tư vấn khôn ngoan từ những mục sư, trưởng lão tin kính.

2. Xác Định Rõ Ràng: Cần phân biệt giữa “ly thân” và “bỏ rơi vĩnh viễn”. Một người phối ngẫu bỏ đi nhưng vẫn chu cấp, giữ liên lạc vì lý do an toàn, hoặc vẫn mở cửa cho hòa giải, thì chưa phải là “bỏ rơi” theo nghĩa Kinh Thánh trong 1 Cô-rinh-tô 7:15. Sự bỏ rơi phải là sự từ chối cuối cùng và dứt khoát đối với giao ước và mọi nỗ lực hòa giải.

3. Vai Trò Của Hội Thánh Địa Phương: Quyết định này không nên là cá nhân. Người tin Chúa đang trong tình huống này cần trình bày với các trưởng lão, mục sư của Hội thánh. Hội thánh có trách nhiệm xem xét, khuyên bảo, xác nhận tình trạng “bị bỏ rơi”, và hỗ trợ về mặt thiêng liêng, tình cảm (Ga-la-ti 6:2).

4. Tái Hôn Trong Chúa: Nếu quyết định tái hôn, nguyên tắc Kinh Thánh rõ ràng: “chỉ phải kết hôn với người trong Chúa” (1 Cô-rinh-tô 7:39). Đây là mệnh lệnh để bảo vệ sự hiệp một thuộc linh và tương lai của gia đình mới (2 Cô-rinh-tô 6:14).

5. Sống Trong Ân Điển Và Không Lên Án: Những ai đã trải qua ly hôn vì lý do Kinh Thánh (gian dâm hoặc bị bỏ rơi bởi người không tin) cần được Hội thánh đón tiếp, chữa lành, và khôi phục. Họ không nên mang “nhãn hiệu” suốt đời. Ân điển của Chúa Giê-xu đủ để tha thứ, chữa lành và ban cho một khởi đầu mới (2 Cô-rinh-tô 5:17).

Kinh Thánh trình bày một tiêu chuẩn cao cho hôn nhân—sự hợp nhất trọn đời. Tuy nhiên, trong sự khôn ngoan và thương xót, Kinh Thánh cũng công nhận rằng tội lỗi có thể phá hủy mối quan hệ này. Bên cạnh lý do porneia (gian dâm) mà Chúa Giê-xu dạy, sự bỏ rơi vĩnh viễn bởi một người phối ngẫu không tin Chúa (1 Cô-rinh-tô 7:15) được Sứ đồ Phao-lô xác nhận là một tình huống giải phóng người tín đồ vô tội khỏi sự ràng buộc của giao ước đó.

Quyết định ly hôn và tái hôn không bao giờ là nhẹ nhàng. Nó phải được thực hiện với lòng kính sợ Chúa, sau khi đã kiệt sức mọi nỗ lực hòa giải, dưới sự hướng dẫn của Lời Chúa và sự khôn ngoan của Hội thánh. Dù trong hoàn cảnh nào, người tin Chúa luôn có thể nương dựa vào lời hứa: “Ơn Ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của Ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối” (2 Cô-rinh-tô 12:9). Chúa Giê-xu Christ, Đấng trung tín tuyệt đối, là nơi nương náu và hy vọng cuối cùng cho mọi trái tim tan vỡ.