Tôi Là Cha Mẹ; Làm Sao Để Buông Tay Con Cái Đã Trưởng Thành?
Hành trình làm cha mẹ là một trong những sự kêu gọi thiêng liêng và đầy thử thách nhất. Từ lúc con thơ ấu cần sự chăm sóc từng li từng tí, đến khi chúng trưởng thành và bước vào đời, vai trò của chúng ta thay đổi một cách căn bản. Một trong những bước ngoặt khó khăn nhất là học cách “buông tay”—không phải là từ bỏ tình yêu hay sự quan tâm, mà là chuyển đổi từ vai trò người bảo hộ, người kiểm soát sang vai trò người cố vấn, người bạn và trên hết là người cầu thay trung tín. Bài viết nghiên cứu này sẽ khám phá nền tảng Kinh Thánh cho sự chuyển đổi này, cung cấp những nguyên tắc thuộc linh và những ứng dụng thực tiễn để cha mẹ Cơ Đốc có thể bước đi trong sự tự do và tin cậy nơi Chúa.
Kinh Thánh trình bày rõ ràng rằng con cái là món quà và sự ủy thác từ nơi Chúa. “Kìa, con cái là cơ nghiệp bởi Đức Giê-hô-va mà ra; Bông trái của tử cung là phần thưởng.” (Thi Thiên 127:3). Từ ngữ Hê-bơ-rơ cho “cơ nghiệp” (נַחֲלָה – nachalah) không chỉ nói về tài sản thừa kế, mà còn về một phần đất, một trách nhiệm được giao phó để quản lý. Với tư cách là cha mẹ, chúng ta được Chúa giao phó những “linh hồn quý giá” này trong một khoảng thời gian nhất định để “dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo” (Châm Ngôn 22:6).
Mô hình then chốt được tìm thấy trong cuộc đời của Áp-ra-ham. Trong Sáng Thế Ký 22, Đức Chúa Trời ra lệnh cho Áp-ra-ham dâng Y-sác, đứa con của lời hứa, làm của lễ thiêu. Đây không chỉ là bài kiểm tra đức tin, mà còn là một bài học sâu sắc về việc buông bỏ. Áp-ra-ham phải buông tay khỏi tương lai mà ông hình dung cho Y-sác, và thậm chí buông tay khỏi chính mạng sống của con trai, để hoàn toàn tín thác vào Đức Chúa Trời. Hành động cuối cùng của Đức Chúa Trời trong việc cung cấp con chiên thay thế (Sáng Thế Ký 22:13-14) khẳng định một chân lý: Con cái cuối cùng thuộc về Chúa, và Ngài có kế hoạch hoàn hảo cho chúng. Buông tay, về bản chất thuộc linh, là hành động trả lại sự ủy thác cho Đấng đã giao phó.
Khái niệm trưởng thành trong Kinh Thánh vượt xa tuổi tác hay sự độc lập về tài chính. Đó là sự trưởng thành toàn diện về thuộc linh, đạo đức và trách nhiệm. Chúa Giê-xu, lúc 12 tuổi, đã ở trong đền thờ, “ngồi giữa mấy thầy thông thái, vừa nghe vừa hỏi” (Lu-ca 2:46). Khi Ma-ri và Giô-sép lo lắng tìm Ngài, câu trả lời của Chúa Giê-xu cho thấy sự nhận thức về mục đích và trách nhiệm lớn hơn của Ngài: “Cha mẹ kiếm tôi làm chi? Há chẳng biết tôi phải lo việc Cha tôi sao?” (Lu-ca 2:49). Sự kiện này báo hiệu sự chuyển đổi trong mối quan hệ—từ một đứa trẻ vâng phục hoàn toàn sang một người con nhận biết và theo đuổi ý muốn của Cha Thiên Thượng.
Sứ đồ Phao-lô viết: “Khi tôi còn là con trẻ, tôi nói như con trẻ, tư tưởng như con trẻ, suy xét như con trẻ; song khi đã thành nhân, bỏ những điều thuộc về con trẻ.” (I Cô-rinh-tô 13:11). Vai trò của cha mẹ là giúp con cái “bỏ những điều thuộc về con trẻ” và trở nên “thành nhân”—trưởng thành trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 4:13). Trong Ê-phê-sô 6:4, Phao-lô khuyên các bậc cha mẹ: “Hỡi các người làm cha, chớ chọc cho con cái mình giận dữ, hãy dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng chúng nó.” Từ Hy Lạp được dịch là “nuôi nấng” (ἐκτρέφω – ektrephō) mang nghĩa “nuôi cho đến lúc trưởng thành”, “nuôi dưỡng đầy đủ”. Điều này bao hàm mục tiêu rõ ràng: đưa đứa trẻ đến điểm có thể tự đứng vững, được trang bị đầy đủ.
Việc khó buông tay thường bắt nguồn từ những nỗi sợ và động cơ sâu xa:
1. Sự Lo Lắng và Không Tin Cậy: Chúng ta thường lo con sẽ vấp ngã, phạm sai lầm hoặc đi lạc đường. Tuy nhiên, Châm Ngôn 3:5-6 nhắc nhở: “Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, Chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con.” Lời này áp dụng cho cả cha mẹ lẫn con cái. Cha mẹ cần học tin cậy Chúa, Đấng yêu thương con cái chúng ta hơn cả chính chúng ta, để hướng dẫn và bảo vệ chúng.
2. Căn Tính Bị Đặt Nhầm Chỗ: Nhiều người tìm thấy giá trị, mục đích và căn tính của mình trong vai trò làm cha mẹ. Khi con cái ra đi, họ cảm thấy mất mát, trống rỗng. Kinh Thánh khẳng định căn tính cuối cùng của chúng ta là con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12, Rô-ma 8:16), chứ không phải trong mối quan hệ với con người. Chúng ta được kêu gọi tìm sự thỏa mãn trọn vẹn nơi Chúa (Thi Thiên 16:11, Phi-líp 4:19).
3. Tinh Thần Kiểm Soát: Đôi khi, sự kiểm soát quá mức được ngụy trang dưới danh nghĩa “bảo vệ” hoặc “yêu thương”. Điều này có thể cản trở công việc của Chúa Thánh Linh trong đời sống con cái. Chúa Giê-xu, trong dụ ngôn Người Con Trai Hoang Đàng (Lu-ca 15:11-32), đã cho phép người con trai út ra đi, dù biết trước những rủi ro. Người cha tôn trọng sự lựa chọn của con, và điều đó mở đường cho sự ăn năn và phục hồi thật sự.
“Buông tay” không phải là một sự kiện, mà là một quá trình và một thái độ của tấm lòng. Dưới đây là những bước thực hành dựa trên Lời Chúa:
1. Chuyển Từ Chỉ Huy Sang Cầu Nguyện (Phi-líp 4:6): Thay vì liên tục đưa ra chỉ dẫn, hãy đem mọi lo lắng về con cái đến với Chúa trong sự cầu nguyện, nài xin và biết ơn. Hãy cầu nguyện cụ thể cho sự khôn ngoan, sự bảo vệ, những mối quan hệ và đức tin của chúng. Trận chiến thuộc linh thật sự được chiến đấu và thắng trên đầu gối cầu nguyện.
2. Tôn Trọng Sự Tách Rời và Liên Hiệp Mới (Sáng Thế Ký 2:24): Kinh Thánh dạy: “Bởi vậy cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu với vợ mình.” “Lìa” (עָזַב – azab) không có nghĩa là bỏ rơi hay thiếu tôn kính, mà là thiết lập một đơn vị gia đình mới độc lập. Cha mẹ khôn ngoan sẽ chủ động tạo không gian, tôn trọng quyết định của vợ chồng con và không can thiệp vào cuộc sống riêng của chúng.
3. Trở Thành Nguồn Khuyên Bảo Khi Được Tìm Đến (Châm Ngôn 15:22): Thay vì áp đặt lời khuyên, hãy để con cái chủ động tìm kiếm. “Sự chủ định mà không bàn luận chẳng thành gì; Nhưng nhờ có nhiều mưu sĩ bèn được vững chắc.” Hãy là một “mưu sĩ” đáng tin cậy, đưa ra lời khuyên dựa trên Kinh Thánh với thái độ khiêm nhường, chứ không phải mệnh lệnh.
4. Yêu Thương Vô Điều Kiện và Chấp Nhận (Rô-ma 15:7): Tình yêu của Chúa dành cho chúng ta không dựa trên sự hoàn hảo của chúng ta. Hãy noi gương Ngài. Dù con cái có lựa chọn đường lối nào, hãy để chúng biết rằng tình yêu và cánh cửa nhà bạn luôn rộng mở, như người cha chạy ra đón đứa con hoang đàng trở về (Lu-ca 15:20).
5. Tập Trung Vào Hành Trình Thuộc Linh Của Chính Mình (Phi-líp 3:13-14): Phao-lô nói: “Quên lửng sự ở đằng sau, mà bươn theo sự ở đằng trước, tôi nhắm mục đích mà chạy.” Giai đoạn con cái trưởng thành là lúc cha mẹ có thể tập trung hơn vào việc phát triển mối tương giao với Chúa, phục vụ Hội Thánh và hoàn thành những mục đích khác mà Chúa đặt để trong đời sống.
Buông tay con cái đã trưởng thành là một trong những hành động đức tin sâu sắc nhất của người làm cha mẹ Cơ Đốc. Đó là lời tuyên xưng rằng chúng ta tin cậy Đức Chúa Trời là Cha Toàn Năng, Đấng dựng nên con cái chúng ta, yêu thương chúng và có một kế hoạch tốt lành cho chúng hơn bất kỳ kế hoạch nào chúng ta có thể vẽ ra (Giê-rê-mi 29:11). Đó là hành động vâng phục, công nhận rằng chúng ta chỉ là những người quản lý tạm thời, còn Chúa mới là Cha đời đời.
Hãy nhớ lời hứa trong Ê-sai 46:4: “Cho đến chừng các ngươi già cả, ta vẫn là Đấng ấy; Cho đến chừng các ngươi đầu bạc, ta sẽ gánh vác các ngươi. Ta đã làm ra các ngươi, ta sẽ gánh vác các ngươi; ta sẽ bồng ẵm các ngươi và giải cứu các ngươi.” Đấng đã và đang gánh vác chúng ta, cũng sẽ gánh vác con cái chúng ta. Sự bình an thật sự đến khi chúng ta đặt con cái mình lại vào đôi tay đầy sẹo của Đấng Christ, và tìm thấy sự an nghỉ trong sự quan phòng yêu thương của Ngài.
Hãy can đảm bước vào giai đoạn mới này với sự trông cậy. Hãy buông tay để con bạn bay, với niềm tin vững chắc rằng chúng đang bay dưới sự chở che của đôi cánh Toàn Năng (Thi Thiên 91:4). Và trong sự buông bỏ đó, bạn sẽ khám phá một chiều sâu mới trong mối tương giao với Chúa và một niềm vui mới khi nhìn thấy Ngài hành động trong thế hệ tiếp theo.