Kinh Thánh nói gì về việc bói toán?

Trong một thế giới đầy bất định, con người luôn khao khát nhìn thấy trước tương lai, tìm kiếm sự đảm bảo và hướng dẫn cho những quyết định của mình. Sự khao khát này đã dẫn đến sự nở rộ của vô số hình thức bói toán, tử vi, xem chỉ tay, bói bài tarot, cầu cơ, và gọi hồn. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta phải đặt câu hỏi căn bản: Đức Chúa Trời, Đấng Tạo Hóa và Chủ Tể của thời gian và tương lai, phán dạy điều gì về những thực hành này? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát lời Kinh Thánh một cách có hệ thống để tìm ra câu trả lời rõ ràng, đồng thời cung cấp nền tảng thần học vững chắc và sự ứng dụng thực tiễn cho đời sống đức tin.

Quan điểm của Kinh Thánh về bói toán không phải là một lời khuyên nhẹ nhàng mà là một sự cấm đoán tuyệt đối, gắn liền với bản chất của giao ước giữa Đức Giê-hô-va và dân Ngài. Điều răn này được đặt trong bối cảnh lớn hơn của sự thờ phượng độc thần.

Phục truyền Luật lệ Ký 18:9-14 là phân đoạn then chốt:

"Khi ngươi đã vào xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho, chớ tập bắt chước những sự gớm ghiếc của các dân tộc ấy. Ở giữa ngươi chớ nên có ai đem con trai hay con gái mình ngang qua lửa, chớ nên có thầy bói, hoặc kẻ hay xem sao mà bói, thầy phù thủy, thầy pháp, kẻ hay dùng ếm chú, người đi hỏi đồng cốt, kẻ thuật số, hay là kẻ đi cầu vong; vì Đức Giê-hô-va lấy làm gớm ghiếc kẻ làm các việc ấy, và vì các sự gớm ghiếc ấy, nên Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đuổi các dân tộc ấy khỏi trước mặt ngươi. Ngươi phải ở trọn vẹn với Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi. Vì các dân tộc mà ngươi sẽ đuổi đi, nghe theo tà thuật và bói khoa; nhưng về phần ngươi, Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi không cho phép ngươi làm như vậy."

Đoạn Kinh Thánh này liệt kê một danh sách toàn diện các thực hành huyền bí (tiếng Hebrew: tô‛ēḇâ - "sự gớm ghiếc"). Cụm từ "Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi không cho phép ngươi làm như vậy" mang tính chất pháp lý của giao ước. Lý do đầu tiên là tính chất thờ hình tượng của chúng. Các dân tộc ngoại giáo dùng bói toán để nhận sự hướng dẫn từ các thần linh giả hoặc các thế lực thuộc linh khác, điều này vi phạm điều răn thứ nhất: "Trước mặt Ta, ngươi chớ có các thần khác" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3). Lý do thứ hai là sự trọn vẹn trong mối quan hệ: "Ngươi phải ở trọn vẹn (tāmîm) với Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi". Niềm tin vào bói toán thể hiện sự không trọn vẹn, không tin cậy trọn vẹn vào sự hướng dẫn và chủ quyền của Đức Chúa Trời.

Trong Lê-vi Ký 19:26, 31, Chúa cũng phán: "Các ngươi chớ nên ăn huyết; chớ nên dùng tà thuật, hay là bói khoa... Chớ cầu đồng cốt, chớ hỏi thầy bói, mà vì họ làm cho mình bị ô uế. Ta là Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của các ngươi." Ở đây, hậu quả được nêu rõ: sự ô uế (ṭāmē). Bói toán không chỉ là một hành vi sai trái; nó làm ô uế thuộc linh người thực hành, tạo ra một sự ngăn cách với Đấng Thánh Khiết.

Để hiểu tại sao Đức Chúa Trời ghê tởm bói toán, chúng ta phải đi vào bản chất thần học của nó. Bói toán là nỗ lực của con người nhằm khám phá tương lai hoặc nhận được sự hướng dẫn từ những nguồn lực hoặc thế lực không thuộc về Đức Chúa Trời. Nó dựa trên một niềm tin ngầm rằng tương lai bị chi phối bởi định mệnh mù quáng, các vì sao, hay các thế lực huyền bí, và con người có thể "hack" được hệ thống đó.

Kinh Thánh dạy hoàn toàn ngược lại. Tương lai thuộc về Chúa. Ê-sai 46:9-10 tuyên bố: "Hãy nhớ lại những sự ngày xưa; vì ta là Đức Chúa Trời, chẳng có Chúa nào khác; Ta là Đức Chúa Trời, chẳng có ai giống như ta. Ta rao sự cuối cùng từ buổi đầu, và từ thuở xưa những sự chưa làm. Ta phán rằng: Mưu của ta sẽ lập, và ta sẽ làm ra mọi sự ta đẹp ý." Chúa biết và tuyên bố trước tương lai vì Ngài là Đấng Tạo Hóa thời gian và là Đấng chủ động trong lịch sử. Bói toán là sự nổi loạn thuộc linh, một hành vi tìm cách cướp lấy đặc quyền chỉ thuộc về Đấng Tạo Hóa.

Trong câu chuyện của vua Sau-lơ (I Sa-mu-ên 28), chúng ta thấy một minh họa bi thảm. Sau-lơ, vì Đức Giê-hô-va không trả lời ông qua các chiêm tinh hay chiêm bao, đã đi tìm một bà bóng (đồng cốt) ở En-đô-rơ để gọi hồn tiên tri Sa-mu-ên lên. Hành động này bị lên án kịch liệt và trở thành dấu chấm hết cho vương triều của ông. Điều đáng chú ý là Sau-lơ trước đó đã "cất khỏi xứ những đồng cốt và thầy bói" (câu 3), chứng tỏ ông biết rõ luật pháp của Đức Chúa Trời, nhưng sự tuyệt vọng đã đẩy ông vào tội lỗi. Điều này cảnh báo chúng ta: sự bất an và thiếu kiên nhẫn trong việc chờ đợi Chúa có thể dẫn chúng ta đến những nguồn hướng dẫn bị cấm.

Quan điểm của Tân Ước về bói toán và các thực hành huyền bí không hề giảm nhẹ mà còn được làm sáng tỏ hơn dưới ánh sáng của Đấng Christ và sự cai trị của Ngài.

Trong Công vụ 16:16-18, chúng ta gặp một con đòi có tà linh bói toán (tiếng Hy Lạp: pneuma pythōna - "thần bói khoa" hay "thần Python", liên hệ đến con rắn Python canh giữ đền thờ Delphi trong thần thoại Hy Lạp). Cô ta theo sau Phao-lô và Si-la, rao rằng: "Những người nầy là đầy tớ của Đức Chúa Trời Rất Cao, rao truyền cho các ngươi đạo cứu rỗi." Điều này thoạt nghe có vẻ tích cực, nhưng Phao-lô, "bị phiền nhiễu lắm," đã quay lại và truyền lệnh cho tà linh ra khỏi cô gái nhân danh Đức Chúa Jêsus Christ. Hành động của Phao-lô cho thấy:
1. Ngay cả khi nói lẽ thật, nguồn gốc từ tà linh cũng không thể chấp nhận được.
2. Quyền phép trong danh Chúa Jêsus Christ cao trọng hơn mọi quyền lực huyền bí.
3. Hoạt động của tà linh này mang lại lợi nhuận cho chủ (câu 19), cho thấy mặt kinh tế tội lỗi đằng sau nhiều hình thức bói toán.

Ga-la-ti 5:19-21 liệt kê "công việc của xác thịt," và trong đó có "tà thuật" (tiếng Hy Lạp: pharmakeia). Từ này nguyên thủy chỉ về việc dùng thuốc, nhưng trong bối cảnh Kinh Thánh, nó thường chỉ sự dùng bùa phép, bói toán gắn với các loại thuốc hoặc độc dược. Phao-lô cảnh báo rằng "những kẻ phạm các việc thể ấy sẽ không hưởng được nước Đức Chúa Trời." Sự nghiêm trọng về mặt cứu rỗi được nhấn mạnh.

Trong Khải Huyền 21:8, nhóm những người đáng bị ở trong hồ lửa bao gồm "kẻ hèn nhát, kẻ chẳng tin, kẻ đáng gớm ghét, kẻ giết người, kẻ dâm loạn, kẻ phù phép (pharmakeia), kẻ thờ hình tượng, và tất cả những kẻ nói dối." Phù phép/bói toán được xếp chung nhóm với thờ hình tượng, cho thấy bản chất thờ thần tượng cốt lõi của nó.

Đức Chúa Trời không chỉ cấm đoán; Ngài cung cấp một con đường tốt lành, thánh khiết và đầy đủ để con dân Ngài nhận được sự hướng dẫn. Phần này giải đáp câu hỏi thực tế: "Nếu không bói toán, làm sao tôi biết được tương lai hoặc biết phải quyết định thế nào?"

1. Lời Đức Chúa Trời (Kinh Thánh): Đây là nguồn hướng dẫn tối cao và đầy đủ. Thi Thiên 119:105 chép: "Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi." Kinh Thánh không cho chúng ta biết chi tiết về mọi biến cố trong đời, nhưng nó bày tỏ ý muốn, tính cách và các nguyên tắc của Đức Chúa Trời, đủ để chúng ta "được trọn lành và sắm sẵn để làm mọi việc lành" (II Ti-mô-thê 3:16-17). Hãy nghiên cứu Kinh Thánh cách hệ thống, để Lời Chúa thấm nhuần tâm trí và định hình tư duy của bạn (Rô-ma 12:2).

2. Cầu Nguyện và Sự Thông Công Với Chúa: Thay vì hỏi đồng cốt, hãy đến với Cha Thiên Thượng. Phi-líp 4:6-7 dạy: "Đừng lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời. Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ gìn giữ lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ." Sự bình an của Chúa chính là "la bàn" thuộc linh cho biết chúng ta đang đi đúng hướng.

3. Sự Hướng Dẫn Của Đức Thánh Linh: Một trong những chức vụ của Đức Thánh Linh là dẫn dắt con cái Chúa (Rô-ma 8:14; Ga-la-ti 5:18). Sự dẫn dắt này không mơ hồ hay mâu thuẫn với Lời Chúa, nhưng là sự xác chứng bên trong, sự cảm động để làm theo Lời Ngài. Giăng 16:13 chép: "Khi nào Thần lẽ thật sẽ đến, thì Ngài dẫn các ngươi vào mọi lẽ thật."

4. Sự Khôn Ngoan Từ Trên Cao: Gia-cơ 1:5 hứa: "Ví bằng trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho." Đức Chúa Trời hứa ban sự khôn ngoan thực tiễn cho những ai thành thật tìm kiếm Ngài khi đối diện với những lựa chọn.

5. Hội Thánh và Sự Khuyên Bảo Khôn Ngoan: Đức Chúa Trời đặt chúng ta trong thân thể Đấng Christ để nhận sự khuyên bảo từ những anh chị em trưởng thành trong đức tin (Châm Ngôn 11:14; 15:22).

Trong văn hóa đại chúng, các hình thức bói toán thường được "làm mềm" dưới dạng giải trí. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta cần tỉnh thức và phân biệt.

• Tránh xa mọi hình thức: Từ xem tử vi trên báo, bói bài Tarot, xem chỉ tay, cầu cơ, đến các hình thức "tâm linh" mới như đọc vận mệnh qua cung sao (horoscope), thăm dò năng lượng, hay sử dụng bảng Ouija. Bản chất của chúng đều là tìm kiếm sự hướng dẫn từ một nguồn không phải là Đức Chúa Trời.
• Thanh tẩy đời sống: Nếu trước đây bạn đã từng tham gia, hãy xưng tội với Chúa, từ bỏ mọi dụng cụ, sách vở liên quan, và cầu xin sự thanh tẩy trong huyết của Chúa Jêsus (I Giăng 1:9). Sự giải cứu của Ngài là đủ mạnh.
• Xây dựng thói quen thuộc linh lành mạnh: Thay thế sự tò mò về tương lai bằng sự tin cậy vào Đấng nắm giữ tương lai. Dành thời gian đọc Kinh Thánh và cầu nguyện mỗi ngày.
• Làm chứng với lòng yêu thương: Khi bạn bè, người thân tìm đến bói toán vì lo lắng, hãy chia sẻ về nguồn hy vọng và bình an thật sự trong Chúa Jêsus. Hãy cầu nguyện cho họ thay vì lên án.
• Nuôi dưỡng đức tin nơi chủ quyền Đức Chúa Trời: Tin rằng Đức Chúa Trời yêu thương, khôn ngoan và toàn năng đang cầm quyền trên đời sống bạn. Tương lai có thể không rõ ràng với bạn, nhưng nó hoàn toàn rõ ràng với Ngài. Châm Ngôn 3:5-6 là chìa khóa: "Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; trong các đường lối con khá nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con."

Kinh Thánh nói về bói toán một cách rõ ràng và nhất quán: đó là sự vi phạm giao ước, sự xúc phạm đến chủ quyền của Đức Chúa Trời, và là cánh cửa dẫn đến sự ô uế thuộc linh. Nó xuất phát từ nỗi sợ hãi và sự thiếu tin cậy. Tuy nhiên, tin mừng là Đức Chúa Trời không để chúng ta mù quáng bước vào tương lai. Qua Chúa Jêsus Christ, chúng ta được phục hòa với Cha Thiên Thượng, Đấng biết rõ tương lai và yêu thương chúng ta vô cùng.

Sự thay thế cho bói toán không phải là sự thiếu hiểu biết, mà là một mối quan hệ sống động với Đấng Christ. Khi chúng ta bước đi trong Ngài, chúng ta không cần phải "biết trước" mọi bước đi; chúng ta chỉ cần biết rằng Bàn tay đang dẫn dắt chúng ta là bàn tay của Cha yêu thương. Đó là sự tự do đích thực: tự do khỏi sự nô lệ của sợ hãi, tự do khỏi sự lừa dối của ma quỷ, và tự do để tin cậy phó thác đời sống mình cho Đấng đã từng phán: "Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống" (Giăng 14:6).

Hãy quyết định hôm nay, như Giô-suê đã kêu gọi dân Y-sơ-ra-ên: "Hãy chọn ngày nay ai là người mà mình sẽ hầu việc... còn ta và nhà ta, chúng tôi sẽ phục sự Đức Giê-hô-va" (Giô-suê 24:15). Hãy chọn hầu việc và tìm kiếm sự hướng dẫn duy nhất từ Đức Chúa Trời Hằng Sống và Lời Ngài.