Sự Hoài Nghi Tôn Giáo Trong Thời Đại Ngày Nay
Trong một thế giới được định hình bởi khoa học, công nghệ và chủ nghĩa cá nhân, sự hoài nghi đối với tôn giáo, và cụ thể là đức tin Cơ Đốc, đã trở thành một hiện tượng phổ biến. Sự hoài nghi này không chỉ đến từ những người ngoài Hội Thánh mà đôi khi còn len lỏi vào chính tâm trí của những tín hữu chân thành. Là những người nghiên cứu Lời Chúa, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của hiện tượng này dưới ánh sáng của Kinh Thánh, không để bị choáng ngợp bởi nó, nhưng tìm ra cách để gìn giữ và củng cố đức tin, đồng thời trở thành chứng nhân hiệu quả trong một thế giới đầy chất vấn.
Trước khi phân tích các nguyên nhân đương đại, cần hiểu rằng sự hoài nghi không xa lạ với Kinh Thánh. Chính những nhân vật trung tâm như Áp-ra-ham (Sáng Thế Ký 15:8), Gióp (Gióp chương 3-37), Giăng Báp-tít (Ma-thi-ơ 11:2-3) và ngay cả Thô-ma (Giăng 20:24-25) đã trải qua những khoảnh khắc nghi ngờ. Từ ngữ Hy Lạp được dùng trong Tân Ước cho "nghi ngờ" là *διακρίνω (diakrinō)*, mang nghĩa "phân vân, do dự, phân chia trong chính mình" (Gia-cơ 1:6). Sự hoài nghi, ở một mức độ nào đó, có thể là dấu hiệu của một tâm trí đang tìm kiếm chân lý chân chính, nhưng nó cũng có thể trở thành bước đà dẫn đến sự cứng lòng và chối bỏ đức tin.
Kinh Thánh cảnh báo về "tà thần" (*δαιμόνιον - daimonion*) và "giáo lý của ma quỷ" sẽ len lỏi vào Hội Thánh (I Ti-mô-thê 4:1). Sứ đồ Phao-lô tiên tri về thời kỳ cuối cùng khi người ta "dồn chứa các thầy cho mình, vì họ ngứa tai" và "xây bỏ lẽ thật, mà xây hướng về chuyện huyễn" (II Ti-mô-thê 4:3-4). Sự hoài nghi có tổ chức ngày nay, phần nào, là hệ quả của sự xa rời Lẽ Thật khách quan là Lời Đức Chúa Trời.
1. Sự Thống Trị Của Chủ Nghĩa Duy Lý Và Thực Chứng: Xã hội hiện đại tôn thờ những gì có thể đo lường, kiểm chứng bằng thực nghiệm và lý luận logic. Triết lý này loại bỏ mọi thứ thuộc lĩnh vực siêu nhiên. Tuy nhiên, Kinh Thánh dạy rằng "Bởi đức tin, chúng ta biết rằng thế gian đã làm nên bởi lời của Đức Chúa Trời, đến nỗi những vật bày ra đó đều chẳng phải từ vật thấy được mà đến" (Hê-bơ-rơ 11:3). Đức tin (*πίστις - pistis*) là sự xác nhận của những điều chúng ta hy vọng, là bằng chứng của những điều chúng ta không thấy (Hê-bơ-rơ 11:1). Sự xung đột giữa "tin" và "biết" theo cách thức của thế gian tạo ra mảnh đất màu mỡ cho hoài nghi.
2. Sự Dư Thừa Thông Tin Và Các Thế Giới Quan Cạnh Tranh: Internet đã san bằng mọi thế giới quan. Một người trẻ có thể trong vài phút tiếp cận với thuyết tiến hóa, Phật giáo, thuyết vô thần của Richard Dawkins, và rồi một bài giảng Tin Lành. Sự hỗn độn này gây ra "chứng liệt phân tích". Phao-lô cảnh báo: "Hãy giữ chừng, kẻo có kẻ lấy triết học và lời hư không, theo truyền thống của loài người, sơ học của thế gian, mà bắt anh em phục chăng, chớ không theo Đấng Christ" (Cô-lô-se 2:8).
3. Những Vụ Bê Bối Và Sự Giả Hình Trong Hội Thánh: Đây là một trong những nguyên nhân gây tổn thương lớn nhất. Khi những người lãnh đạo tôn giáo phạm tội, hoặc khi Hội Thánh tỏ ra thiếu tình yêu thương và sự thánh khiết, thế gian vốn đang quan sát sẽ hoài nghi toàn bộ thông điệp của Phúc Âm. Điều này ứng nghiệm lời Chúa Giê-xu: "Khốn cho các ngươi, là kẻ làm cho thiên hạ sa vào tội lỗi!" (Ma-thi-ơ 23:15). Hành vi của Cơ Đốc nhân là "bức thư của Đấng Christ" được mọi người đọc (II Cô-rinh-tô 3:2-3). Một bức thư không nhất quán sẽ gây ra sự nghi ngờ về tác giả.
4. Vấn Đề Về Sự Dữ Và Đau Khổ: Đây là thách thức muôn thuở cho đức tin. "Nếu Đức Chúa Trời toàn năng và toàn thiện, tại sao Ngài cho phép điều ác xảy ra?" Sách Gióp là một nghiên cứu thần học sâu sắc về chủ đề này. Câu trả lời cuối cùng không nằm ở một lời giải triết học, mà nằm ở sự mặc khải về chính Đức Chúa Trời (Gióp 38-42). Sự dữ là hậu quả của tội lỗi xâm nhập thế gian (Rô-ma 5:12). Đức Chúa Trời không tạo ra sự dữ, nhưng trong sự toàn tri và quyền tể trị của Ngài, Ngài cho phép nó tạm thời tồn tại và thậm chí dùng nó để hoàn thành mục đích tốt lành hơn (Sáng Thế Ký 50:20). Quan trọng nhất, Ngài đã bước vào chính sự đau khổ của nhân loại qua Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá, hứa hẹn một sự kết thúc vĩnh viễn cho mọi đau đớn (Khải Huyền 21:4).
5. Sự Thay Đổi Trong Cấu Trúc Xã Hội Và Văn Hóa: Chủ nghĩa cá nhân đề cao quyền tự quyết tuyệt đối của cá nhân, khiến mọi thẩm quyền bên ngoài (kể cả thẩm quyền thuộc linh) bị đặt dấu hỏi. Gia đình – vốn là nơi truyền đạt đức tin đầu tiên – ngày càng phân rã. Văn hóa đại chúng đề cao chủ nghĩa khoái lạc và chủ nghĩa vật chất, khiến con người ít có thời gian và khuynh hướng suy nghĩ về những vấn đề thuộc linh. Sứ đồ Giăng cảnh báo: "Vì mọi sự trong thế gian, như sự mê tham của xác thịt, mê tham của mắt, và sự kiêu ngạo của đời, đều chẳng từ Cha mà đến, nhưng từ thế gian mà ra" (I Giăng 2:16).
1. Xây Dựng Nền Tảng Đức Tin Trên Lời Đức Chúa Trời, Không Trên Cảm Xúc: Cảm xúc có thể dao động, nhưng Lời Chúa là bất biến. "Trời đất sẽ qua, nhưng lời ta nói chẳng bao giờ qua đi" (Ma-thi-ơ 24:35). Thay vì hỏi "Tôi cảm thấy thế nào về Đức Chúa Trời?", hãy hỏi "Lời Đức Chúa Trời phán điều gì?". Sự nghiên cứu Kinh Thánh nghiêm túc, đều đặn là vũ khí mạnh nhất chống lại sự hoài nghi.
2. Có Một Đời Sống Cầu Nguyện Thật Và Thổ Lộ: Đừng sợ mang những nghi ngờ của mình đến trước mặt Chúa. Vua Đa-vít, trong các Thi Thiên, thường xuyên bày tỏ sự hoang mang, nghi ngờ và than vãn của mình trước Đức Chúa Trời (Thi Thiên 13:1-2, 22:1). Chúa Giê-xu trên thập tự giá cũng đã kêu lên: "Đức Chúa Trời tôi ơi, Đức Chúa Trời tôi ơi, sao Ngài lìa bỏ tôi?" (Ma-thi-ơ 27:46). Sự thành thật với Chúa trong cầu nguyện mở ra cánh cửa cho sự đáp lời và xác quyết của Ngài.
3. Sống Trong Sự Giao Thông Với Hội Thánh Địa Phương: Đức tin không được thiết kế để sống cô lập. "Chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm, nhưng phải khuyên bảo nhau" (Hê-bơ-rơ 10:25). Một Hội Thánh lành mạnh, nơi có sự dạy dỗ chân lý, tình yêu thương thật và sự chấp nhận lẫn nhau, có thể trở thành mạng lưới an toàn nâng đỡ chúng ta qua những cơn sóng của sự nghi ngờ.
4. Nghiên Cứu Các Bằng Chứng Hộ Đạo Học (Apologetics): Đức tin Cơ Đốc không mù quáng. Chúng ta có lý trí được Chúa ban để sử dụng. Việc tìm hiểu về tính lịch sử của sự phục sinh, sự đáng tin cậy của các bản thảo Kinh Thánh, các lập luận về sự hiện hữu của Đức Chúa Trời, và mối quan hệ giữa đức tin và khoa học có thể củng cố đức tin và trang bị cho chúng ta để "trả lời mọi kẻ hỏi lẽ về sự trông cậy trong anh em" (I Phi-e-rơ 3:15).
5. Nhìn Vào Gương Của Những Người Có Đức Tin: Hãy tìm kiếm và học hỏi từ những tín hữu trưởng thành, những người đã trải qua sóng gió nhưng vẫn giữ vững đức tin. Câu chuyện đời sống của họ là minh chứng sống động cho sự thành tín của Đức Chúa Trời. "Hãy noi theo đức tin của những người đó" (Hê-bơ-rơ 13:7).
Sự hoài nghi phổ biến ngày nay không phải là dấu hiệu cho thấy Phúc Âm đã lỗi thời, mà ngược lại, nó cho thấy một thế giới đang khát khao tìm kiếm ý nghĩa thật và Lẽ Thật vĩnh cửu. Lời Chúa dạy rằng trong thời kỳ sau rốt, "người ta sẽ nhơn danh Chúa Jêsus Christ mà làm nhiều phép lạ, nhưng Chúa sẽ phán với họ rằng: 'Hỡi kẻ làm gian ác, ta chẳng hề biết các ngươi, hãy lui ra khỏi ta!'" (Ma-thi-ơ 7:22-23). Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của một mối quan hệ cá nhân, chân thật với Chúa Cứu Thế Giê-xu, vượt trên mọi nghi thức tôn giáo.
Thay vì sợ hãi hoài nghi, chúng ta được kêu gọi để "thử cho biết Đức Giê-hô-va là thiện" (Thi Thiên 34:8). Sứ đồ Phi-e-rơ khuyên chúng ta: "Hãy tôn Đấng Christ, là Chúa, làm thánh trong lòng mình. Hãy thường thường sẵn sàng để trả lời mọi kẻ hỏi lẽ về sự trông cậy trong anh em" (I Phi-e-rơ 3:15). Sự trông cậy (*ἐλπίς - elpis*) của chúng ta không phải là một mong ước mơ hồ, mà là một sự đảm bảo chắc chắn dựa trên lời hứa và sự thành tín của Đức Chúa Trời.
Cuối cùng, hãy nhớ rằng chính Chúa Giê-xu, Đấng hoàn hảo, đã hứa: "Hãy xin, sẽ được; hãy tìm, sẽ gặp; hãy gõ cửa, sẽ mở cho" (Ma-thi-ơ 7:7). Lời hứa này áp dụng cho cả những ai đang thành thật tìm kiếm Ngài giữa những câu hỏi và nghi ngờ. Hãy kiên trì tìm kiếm, vì Ngài hứa rằng những ai tìm, sẽ gặp.