Không ai biết ngày hay giờ (Mác 13:32) có nghĩa là gì?

Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi thôi thúc nhất của Cơ Đốc nhân qua mọi thời đại là: "Chúa sẽ trở lại khi nào?". Giữa lòng khao khát ấy, Chúa Giê-xu đã để lại một tuyên bố rõ ràng nhưng đầy bí ẩn trong Mác 13:32: "Còn về ngày hay giờ đó, chẳng ai biết cả, thiên sứ trên trời hay Con cũng vậy, chỉ một mình Cha biết mà thôi." (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Lời tuyên bố này không nhằm dập tắt niềm hy vọng về sự tái lâm, nhưng để định hình một thái độ sống đúng đắn cho Hội Thánh. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai quật ý nghĩa thần học, bối cảnh kinh thánh và áp dụng thực tiễn của chân lý quan trọng này.

Để hiểu câu 32, chúng ta phải đặt nó vào toàn cảnh của Mác chương 13, thường được gọi là "Bài Giảng Trên Núi Ô-li-ve". Bối cảnh bắt đầu khi Chúa Giê-xu rời đền thờ và một môn đồ trầm trồ về sự nguy nga của công trình (Mác 13:1). Chúa đáp lại bằng lời tiên tri về sự sụp đổ hoàn toàn của đền thờ (câu 2). Sau đó, trên núi Ô-li-ve, Phi-e-rơ, Gia-cơ, Giăng và Anh-rê hỏi riêng Ngài một câu hỏi kép: "Xin thầy nói cho chúng tôi biết lúc nào các điều đó sẽ xảy ra, và có điềm gì cho người ta nhìn thấy các điều đó gần trọn?" (Mác 13:4).

Câu hỏi này cho thấy họ nghĩ về sự sụp đổ của đền thờ và "ngày sau rốt" như một sự kiện duy nhất. Chúa Giê-xu trong phần trả lời đã kết nối ba sự kiện theo cách mà các môn đồ khó phân biệt:

1. Sự tàn phá thành Giê-ru-sa-lem năm 70 S.C. (câu 5-23).
2. Những gian nan chung của Hội Thánh trước ngày Chúa đến.
3. Sự tái lâm vinh hiển của Chúa Cứu Thế (câu 24-27).

Việc Chúa kết nối các sự kiện này cho thấy một nguyên tắc quan trọng: Lịch sử thuộc linh là một sự liên tục, và thái độ của tín đồ phải luôn là sự tỉnh thức, bất kể các biến cố cụ thể xảy ra khi nào. Bài giảng đạt đến cao trào với lời cảnh báo về sự tỉnh thức qua ẩn dụ cây vả (câu 28-31) và tuyên bố tối hậu ở câu 32.

Chúng ta hãy mổ xẻ câu Kinh Thánh then chốt này:

"Còn về ngày hay giờ đó..." (Περὶ δὲ τῆς ἡμέρας ἐκείνης ἢ τῆς ὥρας). Cụm từ "ngày hay giờ" (τῆς ἡμέρας... τῆς ὥρας) trong tiếng Hy Lạp sử dụng mạo từ xác định, chỉ về một thời điểm cụ thể, độc nhất - chính là thời điểm Chúa Giê-xu Christ tái lâm trong vinh quang. "Ngày" (ἡμέρας) và "giờ" (ὥρας) được nối bằng liên từ "hay" (ἢ), nhấn mạnh rằng không chỉ ngày tháng năm, mà ngay cả khung giờ cũng không thể bị con người tính toán hay xác định.

"...chẳng ai biết cả..." (οὐδεὶς οἶδεν). Động từ "biết" (οἶδεν) ở thì hiện tại, diễn tả một sự thật hiện hữu và liên tục: không một ai đang ở trong tình trạng biết. "Chẳng ai" (οὐδεὶς) là phủ định tuyệt đối, bao hàm toàn thể nhân loại.

"...thiên sứ trên trời hay Con cũng vậy..." (οὐδὲ οἱ ἄγγελοι ἐν οὐρανῷ οὐδὲ ὁ Υἱός). Đây là tuyên bố gây sửng sốt và là chìa khóa thần học. Việc liệt kê "thiên sứ trên trời" đã đủ gây kinh ngạc, nhưng việc thêm "hay Con cũng vậy" (οὐδὲ ὁ Υἱός) còn sâu sắc hơn. Điều này nói đến sự tự hạ (kenosis) của Ngôi Lời trong thời kỳ nhập thể (Phi-líp 2:6-7). Trong tư cách là Con Người, Chúa Giê-xu đã vui lòng chấp nhận những giới hạn của thân phận con người, ngoại trừ tội lỗi. Sự thiếu hiểu biết này thuộc về phương diện nhân tính tự nguyện của Ngài trong kế hoạch cứu chuộc, không phải bản chất thần tính của Ngài. Điều này hoàn toàn phù hợp với Hê-bơ-rơ 5:8: "Dầu Ngài là Con, cũng đã học tập vâng lời bởi những sự khốn khổ mình đã chịu".

"...chỉ một mình Cha biết mà thôi." (εἰ μὴ ὁ Πατήρ). Cụm từ này tôn cao quyền tối thượng tuyệt đối của Đức Chúa Trời Cha. Việc định đoạt thời điểm cuối cùng là đặc quyền và thẩm quyền tối cao thuộc về Cha. Điều này nhắc nhở chúng ta về trật tự trong Ba Ngôi: Con vâng phục Cha, và mọi sự đều ở dưới sự cai trị chủ quyền của Cha (1 Cô-rinh-tô 15:28).

Lời tuyên bố trong Mác 13:32 không phải là một câu đơn lẻ. Nó được lặp lại và củng cố trong các sách Phúc Âm khác, cho thấy đây là một giáo lý cốt lõi:

- Ma-thi-ơ 24:36: "Nhưng về ngày và giờ đó, chẳng ai biết cả, thiên sứ trên trời hay Con cũng vậy, chỉ một mình Cha biết mà thôi." Gần như giống hệt Mác 13:32.

- Công Vụ 1:7: Sau khi phục sinh, khi các môn đồ hỏi: "Lạy Chúa, có phải trong lúc nầy Chúa sẽ lập lại nước Ít-ra-ên chăng?" Chúa đáp: "Các ngươi chẳng cần biết thì giờ hay kỳ hạn mà Cha đã tự quyền định lấy." Lời này xác nhận rằng ngay cả sau sự phục sinh, "lịch biểu" vẫn thuộc về Cha.

- 1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:1-2: Sứ đồ Phao-lô viết: "Còn như ngày giờ của Chúa đến, thì hỡi anh em, chẳng cần viết cho anh em; vì chính anh em biết rõ lắm rằng ngày của Chúa sẽ đến như kẻ trộm trong ban đêm." Ẩn dụ "kẻ trộm" nhấn mạnh tính bất ngờ, không thể tiên liệu.

- 2 Phi-e-rơ 3:10: "Nhưng ngày của Chúa sẽ đến như kẻ trộm." Lời này một lần nữa được lặp lại.

Sự nhất quán này là một bức tường thành thần học chống lại mọi thứ giáo lý giả, mọi lời tiên tri ngày tháng, và mọi sự tò mò muốn vẽ ra lịch trình cho Đức Chúa Trời. Nó đặt trọng tâm vào phẩm chất của sự chờ đợi hơn là số lượng thời gian.

Tại sao Chúa lại mạc khải sự không biết này? Đây không phải là một lỗ hổng kiến thức, nhưng là một ân điển có chủ ý.

1. Để Ngăn Chặn Sự Tò Mò Vô Ích Và Tính Toán Sai Lầm: Lịch sử Hội Thánh đầy dẫy những lời tiên đoán thất bại về ngày tận thế, gây ra sự hoang mang, thất vọng, và đôi khi là những hành động cực đoan. Chúa biết rõ bản tính con người. Nếu biết ngày giờ, chúng ta sẽ trì hoãn sự ăn năn, hoặc sống trong sự hoảng loạn khi ngày ấy đến gần. Như Phao-lô cảnh báo: "Hãy tĩnh thức, đứng vững trong đức tin" (1 Cô-rinh-tô 16:13).

2. Để Duy Trì Thái Độ Tỉnh Thức Liên Tục: Mệnh lệnh chủ đạo trong Mác 13 là "Hãy giữ mình, tỉnh thức" (Mác 13:33, 35, 37). Tiếng Hy Lạp cho "tỉnh thức" là γρηγορεῖτε (grēgoreite), một động từ ở thức mệnh lệnh, thời hiện tại, diễn tả một hành động liên tục: "Hãy liên tục tỉnh thức". Không biết ngày giờ khiến sự tỉnh thức trở nên cấp thiết mỗi ngày, mỗi giờ.

3. Để Nhấn Mạnh Tính Cấp Bách Của Đại Mạng Lệnh: Thời gian không biết trước thúc giục chúng ta truyền giảng Phúc Âm. Mỗi ngày có thể là ngày cuối cùng cho một người nào đó chưa biết Chúa. Như Chúa Giê-xu phán trong Giăng 9:4: "Chúng ta phải làm trọn các việc của Đấng đã sai ta đến khi còn ban ngày; đến tối thì không ai làm việc được."

4. Để Dạy Chúng Ta Phó Thác Hoàn Toàn Cho Chúa Cha: Việc giấu kín ngày giờ dạy chúng ta bài học về đức tin và sự phó thác. Nó nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời nắm giữ tương lai trong tay Ngài. Châm ngôn 3:5-6 nói: "Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con."

Chân lý "không ai biết ngày hay giờ" không phải để chúng ta thụ động hay sợ hãi, nhưng để định hình một đời sống năng động, có mục đích và hy vọng.

1. Sống Mỗi Ngày Như Thể Là Ngày Sau Cùng: Điều này không có nghĩa là bán hết tài sản lên núi chờ Chúa. Nó có nghĩa là:
- Sống hòa thuận: Giải hòa mọi mối quan hệ rạn nứt (Ma-thi-ơ 5:23-24).
- Sống thật thà: Nếu Chúa đến ngay lúc này, bạn có đang làm điều mình không muốn Ngài thấy không?
- Sống yêu thương: Tận dụng mọi cơ hội để bày tỏ tình yêu và ân điển (1 Phi-e-rơ 4:8).

2. Trung Tín Trong Chức Vụ Được Giao: Ẩn dụ về đầy tớ và người giữ cửa trong Mác 13:34-36 dạy chúng ta: "Ấy cũng như một người kia đi đường xa, để nhà lại, giao cho đầy tớ cai quản, chỉ định công việc cho mỗi người, và truyền cho người giữ cửa phải tỉnh thức." Chúng ta được giao những "công việc" cụ thể: làm chứng, dạy dỗ, phục vụ, yêu thương. Sự trung tín trong việc nhỏ là thước đo lòng sẵn sàng của chúng ta.

3. Gìn Giữ Đời Sống Thuộc Linh Lành Mạnh: Sự tỉnh thức gắn liền với đời sống cầu nguyện. Mác 13:33 nói: "Hãy giữ mình, tỉnh thức và cầu nguyện." Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn tỉnh thức. Nó giữ chúng ta kết nối với nguồn sức mạnh và sự hướng dẫn của Chúa.

4. Giữ Vững Hy Vọng Và Niềm Vui: Sự chờ đợi của Cơ Đốc nhân không phải là sự chờ đợi ảm đạm, nhưng tràn đầy hy vọng (Tít 2:13). Chúng ta không tìm kiếm dấu hiệu một cách cuồng tín, nhưng sống với sự bình an rằng dù bất cứ điều gì xảy ra, kết cuộc đã được đảm bảo trong Đấng Christ. Chúng ta hướng về "sự trông cậy hạnh phước và sự hiện ra vinh hiển của Đức Chúa Trời lớn và Cứu Chúa chúng ta là Đức Chúa Giê-xu Christ".

Mác 13:32 là một viên đá góc trong giáo lý về sự tái lâm của Đấng Christ. Nó không phải là một câu trả lời làm thất vọng cho câu hỏi "khi nào", nhưng là một câu trả lời đầy khôn ngoan định hình nên "cách thức" chúng ta sống. Việc giấu kín ngày giờ là một hành động yêu thương của Cha Thiên Thượng, buộc con cái Ngài sống trong sự lệ thuộc, tỉnh thức và trung tín mỗi ngày.

Lời hứa về sự trở lại của Chúa Giê-xu là chắc chắn (Công Vụ 1:11). Thời điểm thì không biết được, và điều đó thật tốt lành. Thay vì ngước nhìn bầu trời một cách lo lắng, chúng ta được kêu gọi bận rộn trong cánh đồng thuộc linh, với đôi tay làm việc và lòng hướng về trời. Hãy sống sao cho dù Chúa đến vào giờ nào trong đêm, Ngài cũng sẽ thấy chúng ta đang tỉnh thức (Mác 13:37).

Ước nguyện lời của Chúa Giê-xu trong Lu-ca 21:28 trở thành hiện thực trong chúng ta: "Khi các điều đó khởi xảy ra, hãy đứng thẳng và ngước đầu lên, vì sự cứu rỗi của các ngươi gần đến." Chúng ta không biết ngày hay giờ, nhưng chúng ta biết Chắc Chắn Rằng Ngài Đang Đến. Ma-ra-na-tha! "Lạy Chúa, xin hãy đến!" (Khải Huyền 22:20).