Phong trào Cải Chánh Cuối Cùng có hợp Kinh Thánh không?

Trong bối cảnh đa dạng của Cơ Đốc giáo đương đại, “Phong trào Cải Chánh Cuối Cùng” (The Last Reformation) đã thu hút sự chú ý của nhiều tín hữu với lời kêu gọi trở về với Hội Thánh nguyên thủy, nhấn mạnh vào phép báp-têm, đuổi quỷ, chữa lành, và sự giảng dạy “phúc âm trọn vẹn”. Tuy nhiên, là những người tin vào Kinh Thánh là tiêu chuẩn tối cao và đầy đủ cho đức tin và sự thực hành (2 Ti-mô-thê 3:16-17), chúng ta cần nghiêm túc xem xét phong trào này dưới ánh sáng của Lời Chúa. Bài nghiên cứu này sẽ phân tích các giáo lý và thực hành then chốt của phong trào, đối chiếu với Kinh Thánh, để tìm ra câu trả lời: Phong trào Cải Chánh Cuối Cùng có thực sự hợp Kinh Thánh không?

Phong trào Cải Chánh Cuối Cùng, khởi xướng bởi Torben Søndergaard từ Đan Mạch vào khoảng năm 2011, tuyên bố mục đích đưa Hội Thánh trở lại hình mẫu của sách Công vụ các Sứ đồ. Phong trào nhấn mạnh:

1. Phép Báp-têm Bằng Nước: Nhấn mạnh phép báp-têm phải là bằng cách dìm mình (immersion) và phải đi kèm với sự ăn năn thật. Họ thường dạy rằng báp-têm là cần thiết cho sự cứu rỗi và để nhận lãnh Đức Thánh Linh.
2. Báp-têm bằng Đức Thánh Linh & Các Ân Tứ: Tin rằng mọi tín đồ phải trải nghiệm “báp-têm bằng Đức Thánh Linh” với bằng chứng cụ thể là nói tiếng lạ, đuổi quỷ, chữa bệnh.
3. Mô Hình Hội Thánh Tại Gia & Sự Lãnh Đạo Phi Chính Thức: Phê phán mô hình Hội Thánh có tổ chức, mục sư chuyên nghiệp, ủng hộ mô hình hội nhóm tại gia phi hệ phái.
4. Tầm Quan Trọng Của “Sự Vâng Phục”: Nhấn mạnh rằng đức tin thật phải được chứng minh bằng sự vâng phục các mệnh lệnh cụ thể của Chúa Giê-xu (như báp-têm, đặt tay).

Chúng ta sẽ dùng nguyên tắc Sola Scriptura (Chỉ Kinh Thánh) làm thước đo.

Phong trào thường đặt một sự nhấn mạnh rất lớn, đôi khi mang tính tuyệt đối, vào phép báp-têm bằng nước như một phần của “phúc âm trọn vẹn”. Trong khi Kinh Thánh rõ ràng dạy về tầm quan trọng của báp-têm (Mác 16:16, Công vụ 2:38), chúng ta phải cẩn thận phân biệt giữa báp-têm như một dấu hiệu bề ngoài của đức tin và sự cứu rỗi hoàn toàn bởi ân điển thông qua đức tin.

Từ ngữ Hy Lạp cho “báp-têm” (baptizō) mang nghĩa “dìm xuống, nhận chìm”. Về phương diện này, phong trào đúng khi nhấn mạnh hình thức dìm mình. Tuy nhiên, thần học của họ về báp-têm thường có xu hướng công giáo (salvific) – nghĩa là xem nó như phương tiện cần thiết để được cứu. Điều này mâu thuẫn với lời dạy rõ ràng của Sứ đồ Phao-lô:

“Vì anh em bởi ân điển, được cứu bởi đức tin, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.” (Ê-phê-sô 2:8-9)
Và:

“Vì Đấng Christ đã sai tôi, chẳng phải để làm phép báp-têm đâu, nhưng để rao giảng Tin Lành... Vả, Đấng Christ chẳng sai tôi làm phép báp-têm, nhưng sai tôi giảng Tin Lành.” (1 Cô-rinh-tô 1:17)
Phao-lô tách biệt sứ mạng rao giảng Phúc Âm (là cốt lõi của sự cứu rỗi) với thực hành báp-têm. Sự cứu rỗi đến bởi tin nhận Chúa Giê-xu Christ (Giăng 3:16, 5:24; Rô-ma 10:9-10). Báp-têm là mệnh lệnh của Chúa cho những ai đã tin, là dấu hiệu công khai của sự chết với tội lỗi và sống lại với Đấng Christ (Rô-ma 6:3-4), là lời đáp lại đức tin, chứ không phải điều kiện tiên quyết để có được đức tin hay ân điển.

Kinh Thánh ghi lại những trường hợp được cứu rỗi trước khi báp-têm (ví dụ: người trộm trên thập tự giá – Lu-ca 23:43) và được nhận lãnh Đức Thánh Linh trước khi báp-têm (Cọt-nây – Công vụ 10:44-48). Điều này cho thấy mặc dù báp-têm là quan trọng và cần vâng theo, nhưng nó không nắm giữ quyền năng cứu rỗi. Quyền năng ấy thuộc về huyết của Chúa Giê-xu và đức tin nơi Ngài.

Phong trào dạy rằng một Cơ Đốc nhân “thật” phải có kinh nghiệm được báp-têm bằng Đức Thánh Linh với bằng chứng là nói tiếng lạ, đuổi quỷ, chữa bệnh. Họ thường trích dẫn Mác 16:17-18 như một “bảng chỉ dẫn” bắt buộc.

Cần hiểu đúng về “báp-têm bằng Đức Thánh Linh”. Trong 1 Cô-rinh-tô 12:13, Phao-lô viết: “Vì chưng chúng ta hoặc người Giu-đa, hoặc người Gờ-réc, hoặc tôi mọi, hoặc tự chủ, đều đã chịu phép báp-têm chung một Thánh Linh để hiệp làm một thân.” Ở đây, báp-têm bằng Thánh Linh (en pneumati) là sự kiện xảy ra một lần khi một người được tái sinh, được đưa vào trong thân thể của Đấng Christ. Đó không phải là một kinh nghiệm thứ hai, tách biệt sau sự cứu rỗi.

Còn về các dấu kỳ phép lạ, Kinh Thánh dạy rõ rằng Đức Thánh Linh ban các ân tứ khác nhau cho mỗi người theo ý Ngài muốn (1 Cô-rinh-tô 12:11). Không phải mọi tín đồ đều nói tiếng lạ, đều là người chữa bệnh (1 Cô-rinh-tô 12:29-30). Việc đòi hỏi mọi tín đồ phải có cùng một loại kinh nghiệm ân tứ là đi ngược lại sự dạy dỗ này và có thể dẫn đến sự kết án hoặc nghi ngờ đức tin của những anh chị em không có những biểu hiện đó.

Đoạn Mác 16:17-18 phải được đọc trong bối cảnh. Các dấu lạ này “sẽ theo” những kẻ tin, không phải là thứ mà mọi tín đồ chủ động “tạo ra” để chứng minh đức tin mình. Hơn nữa, bản thân văn bản học của phần kết của Mác 16 (câu 9-20) là chủ đề tranh luận trong giới học giả về độ xác thực. Dù vậy, ngay cả trong đó, nó không tạo thành một “danh sách kiểm tra” bắt buộc cho sự cứu rỗi hay địa vị làm môn đồ.

Phong trào có xu hướng phủ nhận thẩm quyền thuộc linh có tổ chức, thường dựa vào những “lời tiên tri” trực tiếp hoặc sự dẫn dắt cá nhân. Trong khi mô hình Hội Thánh tại gia là hợp Kinh Thánh (xem thư Phi-lê-môn), Kinh Thánh cũng dạy về sự lãnh đạo được công nhận và kính trọng (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:12-13; Hê-bơ-rơ 13:17).

Các trưởng lão, chấp sự được lập lên với những tiêu chuẩn rõ ràng (1 Ti-mô-thê 3:1-13; Tít 1:5-9) để giảng dạy, chăn bầy và bảo vệ khỏi giáo lý sai lầm (Công vụ 20:28-31). Việc từ chối hoàn toàn cấu trúc này có thể mở cửa cho sự hỗn loạn, giáo lý tư nhân và thiếu sự giải trình.

Hơn nữa, phong trào đôi khi có nguy cơ đặt kinh nghiệm cá nhân và “sự vâng phục các mệnh lệnh” ngang hàng hoặc cao hơn mối quan hệ cứu rỗi bằng đức tin với Đấng Christ. Điều này trái với tinh thần của Ga-la-ti 3, nơi Phao-lô quở trách những người khởi đầu bằng Đức Thánh Linh nhưng lại muốn nên trọn vẹn bởi xác thịt (bởi việc làm, luật lệ). Sự nhấn mạnh quá mức vào “việc làm” (báp-têm, đặt tay, đuổi quỷ) có thể vô tình tạo nên một thứ “luật pháp mới” và làm lu mờ ân điển.

Là những người tin theo Kinh Thánh, chúng ta có thể rút ra những bài học tích cực từ những lời cảnh tỉnh của phong trào này, đồng thời giữ vững nền tảng chân lý:

1. Luôn Kiểm Tra Mọi Sự Với Kinh Thánh (Công Vụ 17:11): Dù bất kỳ ai nói điều gì, dù họ nhiệt thành đến đâu, chúng ta phải có thói quen đối chiếu với Lời Chúa. Hãy hỏi: “Điều này có được Kinh Thánh dạy rõ ràng không? Hay chỉ là sự suy diễn từ một vài câu?”

2. Giữ Vững Trọng Tâm Của Phúc Âm: Trọng tâm của đức tin chúng ta là Chúa Giê-xu Christ chịu đóng đinh và sống lại vì tội lỗi chúng ta (1 Cô-rinh-tô 15:3-4). Mọi sự dạy dỗ, thực hành phải quy về Ngài và tôn cao Ngài, chứ không phải tôn cao một kinh nghiệm, một phương pháp, hay một con người nào.

3. Cân Bằng Giữa Chân Lý và Ân Điển: Chúng ta nhiệt thành với chân lý, nhưng cũng phải đầy dẫy ân điển và tình yêu thương (Ê-phê-sô 4:15). Tránh tinh thần kết án những anh chị em có sự nhận biết khác trong những vùng xám của thực hành. Hãy tập trung vào những điều căn bản của đức tin.

4. Sống Với Đức Tin Sốt Sắng và Thực Tế: Chúng ta tin Đức Chúa Trời vẫn hành động quyền năng ngày nay. Hãy cầu nguyện cho người bệnh, rao giảng Phúc Âm cách dạn dĩ, và vâng theo các mệnh lệnh của Chúa (như báp-têm, tiệc thánh). Nhưng hãy làm với tấm lòng tin cậy nơi Chúa, chứ không phải để “kiểm đếm” thành tích thuộc linh hay chứng minh đức tin mình.

5. Gắn Bó Với Một Hội Thánh Địa Phương Lành Mạnh: Dù mô hình nào, hãy tìm kiếm và gắn bó với một hội nhóm nơi Lời Chúa được trung tín giảng dạy, tình yêu thương được thực hành, và các thánh đồ được khích lệ để phục vụ (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Sự gắn kết và giải trình trong cộng đồng là bức tường thành bảo vệ chúng ta.

Vậy, Phong trào Cải Chánh Cuối Cùng có hợp Kinh Thánh không? Câu trả lời là: Có những khía cạnh đúng, nhưng tổng thể có những điểm nghiêm trọng đi chệch khỏi Kinh Thánh.

Những điểm tích cực: Lời kêu gọi sốt sắng, trở về với Phúc Âm giản đơn, nhấn mạnh quyền năng của Đức Thánh Linh, và thực hành báp-têm đúng cách là những lời nhắc nhở quý giá cho Hội Thánh có khi đã trở nên nguội lạnh và hình thức.

Những điểm cần báo động:

• Nguy cơ biến báp-têm và các dấu kỳ thành điều kiện cho sự cứu rỗi, làm lu mờ học thuyết Sola Gratia, Sola Fide (Chỉ Bởi Ân Điển, Chỉ Bởi Đức Tin).
• Nguy cơ tạo ra một giai cấp “Cơ Đốc nhân hạng hai” cho những ai không có kinh nghiệm nói tiếng lạ hay chữa bệnh.
• Nguy cơ coi thường sự dạy dỗ và lãnh đạo có tổ chức mà Kinh Thánh đã lập, dẫn đến chủ nghĩa cá nhân và dễ bị dẫn dụ.
• Nguy cơ đặt nặng “sự vâng phục” vào các hành động bên ngoài, có thể dẫn đến một hình thức công giáo mới và đánh mất sự tự do trong ân điển.

Lời kêu gọi cuối cùng của chúng ta không phải là tham gia vào một “phong trào” mới, mà là trung tín theo Chúa Giê-xu Christ, được Lời Ngài dẫn dắt, được Thánh Linh Ngài làm đầy dẫy, và hiệp một trong Hội Thánh phổ thông của Ngài. Hãy như người Bê-rê, vừa sẵn sàng nghe, vừa tra xem Kinh Thánh để biết những điều mình nghe có đúng chăng (Công vụ 17:11). Chỉ có Lời Đức Chúa Trời mới là nền tảng vững chắc và đầy đủ cho đức tin và sự thực hành của chúng ta cho đến ngày Chúa trở lại.