Timothy Keller Là Ai?

Trong thế giới Cơ Đốc giáo đương đại, đặc biệt là trong dòng Tin Lành Cải Chánh (Reformed Protestantism), cái tên Timothy Keller vang lên như một nhà tư tưởng, một người truyền giảng, và một tác giả có ảnh hưởng sâu rộng. Công việc của ông không chỉ giới hạn trong bức tường nhà thờ mà còn thách thức và đối thoại với trí thức, văn hóa đô thị, và những tâm hồn đang tìm kiếm ý nghĩa đời sống. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào hành trình, thần học, và di sản của Timothy Keller, soi rọi chúng dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời để rút ra những bài học quý giá cho Hội Thánh và Cơ Đốc nhân ngày nay.

Timothy James Keller sinh ngày 23 tháng 9 năm 1950 tại thành phố Allentown, bang Pennsylvania, Hoa Kỳ. Ông lớn lên trong một gia đình trung lưu và được nuôi dưỡng trong hệ phái Giáo Hội Lutheran. Tuy nhiên, chính trong thời sinh viên tại Đại học Bucknell, ông đã trải nghiệm một sự thức tỉnh tâm linh sâu sắc và trở lại với đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ. Sự biến đổi này đã dẫn lối ông đến với Chủng viện Thần học Gordon-Conwell và sau đó là Chủng viện Westminster, nơi ông được đào tạo bài bản về thần học Cải Chánh.

Năm 1989, sau khi phục vụ trong một Hội Thánh ở tiểu bang Virginia, Keller cùng gia đình vâng theo tiếng gọi để khởi xướng một Hội Thánh mới tại trung tâm thành phố New York - một môi trường được xem là "hậu Cơ Đốc" và thù địch với đức tin. **Redeemer Presbyterian Church** (Hội Thánh Trưởng Lão Cứu Chúa) ra đời từ đó, bắt đầu với một nhóm nhỏ và dưới sự dẫn dắt của Keller, đã phát triển thành một cộng đồng hàng ngàn người, đa dạng về độ tuổi, chủng tộc và nghề nghiệp. Sự thành công của Redeemer không nằm ở số lượng, mà ở **phương pháp truyền giảng mang tính đối thoại, thấu hiểu văn hóa đô thị, và tập trung vào Phúc Âm** (The Gospel).

Nếu phải tóm gọn tư tưởng thần học của Timothy Keller trong một cụm từ, đó sẽ là **"Phúc Âm Trọng Tâm" (Gospel-Centered)**. Ông nhấn mạnh rằng Phúc Âm không chỉ là bước khởi đầu cho đời sống Cơ Đốc, mà là nguyên lý thấm nhuần và định hình mọi khía cạnh của đời sống, cá nhân lẫn cộng đồng.

1. Phúc Âm: Không Phải Lề Luật, Cũng Không Phải Chủ Nghĩa Tương Đối: Keller thường phân tích hai thái cực sai lầm mà con người và xã hội mắc phải: **Chủ nghĩa Duy Luật (Legalism)** và **Chủ nghĩa Tự Do (Relativism/ Licentiousness)**. Ông chỉ ra rằng cả hai đều là những cách thức con người tìm kiếm sự cứu rỗi và ý nghĩa: một bên dựa vào thành tích đạo đức của bản thân, bên kia dựa vào việc phá bỏ mọi chuẩn mực. Phúc Âm của Chúa Giê-xu Christ phá vỡ cái bẫy lưỡng cực này. Như sứ đồ Phao-lô viết trong Rô-ma 1:16-17: "Vì tôi không hổ thẹn về Tin Lành đâu, bởi Tin Lành là quyền phép của Đức Chúa Trời để cứu mọi kẻ tin... vì trong Tin Lành nầy có bày tỏ sự công bình của Đức Chúa Trời bởi đức tin mà được, lại dẫn đến đức tin nữa, như có chép rằng: Người công bình sẽ sống bởi đức tin." Công bình của Đức Chúa Trời (δικαιοσύνη Θεοῦ - *dikaiosynē Theou*) được ban cho chúng ta qua đức tin nơi Đấng Christ, chứ không phải do chúng ta tự tạo ra.

2. Sự Nhập Thể Văn Hóa (Contextualization): Keller là bậc thầy trong việc áp dụng nguyên tắc "trở nên mọi cách cho mọi người" (1 Cô-rinh-tô 9:22-23). Ông kêu gọi Hội Thánh phải thông hiểu ngôn ngữ, câu hỏi, khát vọng và nỗi sợ của nền văn hóa mình đang sống để trình bày Phúc Âm một cách thuyết phục. Điều này không có nghĩa là thỏa hiệp chân lý, mà là tìm cách cho chân lý vĩnh cửu cắm rễ sâu vào mảnh đất văn hóa đương thời. Điều này phản ánh chính mẫu mực của Chúa Giê-xu, Ngôi Lời đã trở nên xác thịt và ở giữa chúng ta (Giăng 1:14).

Timothy Keller là tác giả của nhiều cuốn sách bestseller, trở thành công cụ cho nhiều Cơ Đốc nhân và cả những người tìm kiếm.

• "The Reason for God" (Lý Lẽ Cho Đức Chúa Trời): Một tác phẩm biện giáo (apologetics) kinh điển, đối thoại trực tiếp với những nghi ngờ phổ biến về đức tin Cơ Đốc trong thời đại hậu hiện đại.
• "The Prodigal God" (Đức Chúa Trời Hoang Đàng): Dựa trên ẩn dụ "Người con trai hoang đàng" trong Lu-ca 15:11-32, Keller mở rộng tầm nhìn, chỉ ra rằng không chỉ người con thứ phóng đãng, mà cả người con cả tự cho mình là công bình cũng đang xa cách tình yêu của người cha. Cả hai đều cần sự cứu rỗi.
• "Counterfeit Gods" (Những Thần Tượng Giả Mạo): Khám phá sâu sắc về thần tượng học (εἰδωλολατρία - *eidōlolatria*), Keller chỉ ra rằng bất cứ điều gì tốt đẹp (như tình yêu, sự nghiệp, gia đình) khi được đặt lên vị trí tối cao thay cho Đức Chúa Trời đều trở thành thần tượng. Sách dựa trên nền tảng Kinh Thánh vững chắc, như Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3 và lời dạy của Chúa Giê-xu trong Ma-thi-ơ 6:24 về việc không thể hầu việc hai chủ.
• "Generous Justice" (Công Lý Rộng Lượng): Kết nối đức tin với hành động công bằng xã hội, cho thấy lòng kính sợ Chúa thật sự phải dẫn đến việc bênh vực người nghèo khó và bị áp bức (Châm Ngôn 14:31; 19:17).

Di sản của Timothy Keller để lại nhiều bài học thực tiễn cho mỗi chúng ta:

1. Sống Với Tâm Thế Được Cứu Bởi Ân Điển Mỗi Ngày: Đừng biến Cơ Đốc giáo của mình thành một bộ luật mới. Mỗi sáng thức dậy, hãy nhắc mình rằng bạn được Chúa chấp nhận không phải vì thành tích hôm qua, mà vì sự chết và sống lại của Đấng Christ. Điều này giải phóng chúng ta khỏi sự kiêu ngạo khi thành công và sự tuyệt vọng khi thất bại. Ê-phê-sô 2:8-9 nhắc nhở: "Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình."

2. Truyền Giáo Có Suy Nghĩ và Đầy Lòng Thương Xót: Học cách lắng nghe thật sự những câu hỏi và tổn thương của người xung quanh. Thay vì lên án, hãy chỉ cho họ thấy Phúc Âm là câu trả lời cho những khát vọng sâu xa nhất của lòng họ – khát vọng về công lý, tình yêu, ý nghĩa và vẻ đẹp – mà chỉ có Đấng Christ mới có thể thỏa mãn trọn vẹn.

3. Nhận Diện và Phá Đổ Thần Tượng trong Đời Sống: Hãy thành thật trước mặt Chúa: Điều gì đang chi phối cảm xúc, nỗi sợ và nguồn tài chính của tôi? Có phải là sự chấp nhận của người khác, thành công tài chính, hay một mối quan hệ? Hãy dâng lại những điều đó cho Chúa, xin Ngài chiếm lấy vị trí tối cao. 1 Giăng 5:21 khuyên: "Hỡi con cái bé mọn, hãy giữ mình về hình tượng!"

4. Sống Đức Tin Trong Thành Phố (Trong Môi Trường Của Bạn): Dù bạn sống ở đô thị hay nông thôn, hãy sống và yêu thương cộng đồng của mình cách chủ động. Tìm kiếm sự thịnh vượng cho nơi bạn sống (Giê-rê-mi 29:7), tham gia vào các công việc tốt đẹp với tinh thần phục vụ xuất phát từ lòng biết ơn Chúa.

Timothy Keller qua đời vào ngày 19 tháng 5 năm 2023 sau một thời gian chiến đấu với ung thư tụy. Cuộc đời ông là một minh chứng sống động cho quyền năng biến đổi của Phúc Âm. Ông không muốn người ta tôn vinh mình, mà muốn mọi người nhìn thấy vẻ đẹp và sự khôn ngoan của Đấng Christ. Như chính ông thường trích dẫn từ sứ đồ Phao-lô: "Vì tôi đã đoán định rằng ở giữa anh em, tôi chẳng biết sự gì khác ngoài Đức Chúa Jêsus Christ, và Đức Chúa Jêsus Christ bị đóng đinh trên cây thập tự" (1 Cô-rinh-tô 2:2).

Di sản của Timothy Keller thách thức chúng ta, những Cơ Đốc nhân trong thế kỷ 21, sống một đức tin vừa sâu nhiệm trong thần học, vừa nhập thể trong văn hóa, và luôn luôn lấy Chúa Giê-xu Christ cùng Phúc Âm của Ngài làm trung tâm cho mọi sự. Ước gìn mỗi chúng ta cũng có thể nói như ông, rằng điều duy nhất chúng ta khoe mình là thập tự giá của Chúa chúng ta (Ga-la-ti 6:14).