Chúng ta chưa biết, chưa nghe điều gì (Isaiah 40:28), và tại sao điều đó quan trọng?

Trong hành trình đức tin, chúng ta thường đối diện với những hoàn cảnh bí ẩn, những nan đề không lời giải, và những câu hỏi chất chứa trong lòng mà dường như không có câu trả lời thỏa đáng. Chính trong bối cảnh của sự bối rối, mệt mỏi và thất vọng đó, lời tuyên bố đầy uy quyền và an ủi từ tiên tri Ê-sai vang lên: “Ngươi há chẳng biết, há chẳng nghe rằng Đức Giê-hô-va là Đức Chúa Trời hằng sống, là Đấng đã dựng nên các đầu cùng đất? Ngài chẳng mỏi chẳng mệt, sự khôn ngoan Ngài không thể dò xét được.” (Ê-sai 40:28, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu Kinh Thánh này không chỉ là một tuyên ngôn về bản tính Đức Chúa Trời, mà còn là chìa khóa giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng phải hiểu biết mọi sự, và dẫn chúng ta vào sự an nghỉ thật sự trong Đấng Toàn Tri. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai quật ý nghĩa thần học phong phú của phân đoạn, giải nghĩa ngôn từ gốc Hê-bơ-rơ, đặt nó trong bối cảnh lịch sử-cứu chuộc, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân hôm nay.

Để thấu hiểu câu 28, chúng ta phải trở về với phần mở đầu của cái thường được gọi là “Sách Yên Ủi” (Ê-sai 40-55). Dân Y-sơ-ra-ên đang ở trong cảnh lưu đày đau thương tại Ba-by-lôn. Họ cảm thấy bị Đức Giê-hô-va bỏ rơi, phó mặc cho kẻ thù (Ê-sai 40:27). Trong tâm trạng đó, họ chất vấn: “Đường lối tôi đã khuất khỏi Đức Giê-hô-va, và lẽ tôi bị Đức Chúa Trời tôi bỏ qua?”. Lời đáp của Đức Chúa Trời không phải là một giải thích chi tiết về nguyên nhân hay thời gian kết thúc, mà là một sự bày tỏ hùng hồn về chính Ngài.

Chương 40 mở đầu bằng lời kêu gọi: “Hãy yên ủi, hãy yên ủi dân ta!” (câu 1). Toàn bộ chương là một bài thánh ca tôn cao sự vĩ đại vô song của Đức Chúa Trời khi so sánh với:

Sự hư không của muôn dân: “Nầy, các dân tộc khác nào giọt nước trong thùng, được kể như mảy bụi trên cân… Các cù lao chẳng khác nào hạt bụi nhỏ.” (câu 15).
Sự vô nghĩa của thần tượng: Người thợ đúc tượng vàng, người thợ bạc đều là loài người sẽ chết, còn tượng đúc ra thì hoàn toàn vô tri (câu 18-20).
Sự nhỏ bé của các quyền lực trần gian: Các quan trưởng, các kẻ cai trị “Ngài khiến số họ bằng không, và các quan cai trị đất nầy như là hư không.” (câu 23).

Trong bối cảnh đó, câu 28 xuất hiện như một đỉnh cao của lập luận: Nếu các dân tộc, thần tượng và vua chúa đều là hư không, thì Đấng các ngươi nghi ngờ là ai? Chính là Đấng Tạo Hóa vĩnh hằng, không bao giờ mệt mỏi! Lời chất vấn “Ngươi há chẳng biết, há chẳng nghe?” vừa có tính chất khiển trách sự lãng quên, vừa là lời mời gọi hồi tưởng lại những lẽ thật căn bản nhất về Đức Chúa Trời mà họ đã được dạy dỗ từ thuở xưa.

Chúng ta hãy đi sâu vào từ ngữ Hê-bơ-rơ để thấy rõ hơn sự nhấn mạnh của câu Kinh Thánh:

1. “Biết” (יָדַע - yada`) & “Nghe” (שָׁמַע - shama`):
Động từ yada` không chỉ dừng lại ở sự hiểu biết tri thức, mà mang sắc thái của sự nhận biết qua kinh nghiệm, qua mối quan hệ mật thiết. Còn shama` không chỉ là nghe âm thanh, mà bao hàm ý nghĩa lắng nghe để vâng theo. Câu hỏi “Ngươi há chẳng biết, há chẳng nghe?” chất vấn toàn bộ kinh nghiệm lịch sử và đời sống thuận phục của dân Y-sơ-ra-ên. Họ đã từng kinh nghiệm quyền năng giải cứu khỏi Ai Cập, đã từng nghe luật pháp và lời hứa, nhưng trong cảnh khốn cùng, họ đã để những lẽ thật ấy bị che khuất bởi hoàn cảnh.

2. “Đức Giê-hô-va là Đức Chúa Trời hằng sống” (יְהוָה אֱלֹהֵי עוֹלָם):
Danh xưng “Giê-hô-va” (Yahweh) nhắc đến Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, Đấng lập giao ước. Cụm từ “Đức Chúa Trời hằng sống” là sự tương phản rõ rệt với các thần tượng chết của Ba-by-lôn. Ngài là nguồn sống và hiện hữu vĩnh hằng.

3. “Đấng dựng nên các đầu cùng đất” (בֹּורֵא קְצוֹת הָאָרֶץ):
Động từ bara’ (dựng nên) luôn được dành riêng cho hành động sáng tạo độc nhất vô nhị của Đức Chúa Trời. “Các đầu cùng đất” (các cực của trái đất) nhấn mạnh quyền tể trị tuyệt đối của Ngài trên toàn bộ không gian địa lý, không có nơi nào ngoài tầm kiểm soát của Ngài.

4. “Chẳng mỏi chẳng mệt” (לֹא יִיעַף וְלֹא יִיגָע):
Đây là điểm then chốt. Yagah (mỏi) và Yaga (mệt) diễn tả sự kiệt sức, hao mòn năng lượng. Đức Chúa Trời tuyên bố Ngài hoàn toàn miễn nhiễm với điều này. Trong khi con người và mọi thọ tạo đều có giới hạn, đều cần nghỉ ngơi, thì Đấng Tạo Hóa là nguồn năng lượng vô tận. Sức lực Ngài không bao giờ cạn kiệt.

5. “Sự khôn ngoan Ngài không thể dò xét được” (אֵין חֵקֶר לִתְבוּנָתוֹ):
Từ cheqer (dò xét) có nghĩa là thăm dò, điều tra đến tận cùng. Tevunah (khôn ngoan, thông sáng) chỉ sự hiểu biết sâu sắc, khả năng phân biệt và phán đoán tuyệt vời. Lời tuyên bố này khẳng định: Trí tuệ, đường lối, kế hoạch và sự phán xét của Đức Chúa Trời vượt xa mọi khả năng tra cứu, phân tích và thấu hiểu tối đa của loài người. Chúng ta “chưa biết, chưa nghe” vì nó thuộc về một chiều kích hoàn toàn khác – chiều kích của Đấng Vô Hạn.

Lẽ thật “chúng ta chưa biết, chưa nghe” không phải để khiến chúng ta thờ ơ, ngu dốt hay buông xuôi. Trái lại, nó mang đến nền tảng vững chắc và sự tự do lớn lao cho đời sống tin cậy.

1. Giải Phóng Chúng Ta Khỏi Gánh Nặng Phải Hiểu Biết Mọi Sự:
Bản tính con người sa ngã luôn muốn nắm quyền kiểm soát, và kiểm soát bắt đầu từ việc hiểu rõ mọi nguyên nhân, hệ quả. Khi đối diện với bệnh tật, mất mát, thất bại, chúng ta vật lộn với câu hỏi “Tại sao?”. Ê-sai 40:28 nhắc chúng ta rằng, có những “tại sao” nằm ngoài tầm với của sự khôn ngoan hữu hạn chúng ta. Sứ đồ Phao-lô cũng đồng vọng điều này: “Ôi! Sâu nhiệm thay là sự giàu có, khôn ngoan và thông biết của Đức Chúa Trời! Sự phán xét của Ngài nào ai thấu được, đường nẻo của Ngài nào ai hiểu được!” (Rô-ma 11:33). Việc thừa nhận “con không biết” không phải là thất bại của đức tin, mà là sự trưởng thành trong đức tin, khi chúng ta giao phó những điều không thể hiểu thấu cho Đấng khôn ngoan vô hạn.

2. Là Nền Tảng Cho Sự Tin Cậy Tuyệt Đối:
Chúng ta tin cậy một người không phải vì hiểu hết mọi quyết định của họ, mà vì biết rõ bản tính đáng tin của họ. Ê-sai 40:28 cho chúng ta cơ sở để tin cậy: Ngài là Đấng Tạo Hóa (quyền năng tối thượng), Ngài hằng sống (trung tín vĩnh cửu), Ngài không mệt mỏi (không bao giờ bỏ cuộc trong việc quan phòng đời ta), và sự khôn ngoan Ngài không dò được (mọi đường lối Ngài đều hoàn hảo, dù ta không hiểu). Như Chúa Giê-xu phán: “Sự gì Đức Chúa Trời đã hiệp thì người ta chớ nên phân rẽ.” (Ma-thi-ơ 19:6). Chúng ta tin cậy vào sự “hiệp” khôn ngoan của Ngài trong mọi tình huống đời mình.

3. Mang Lại Sức Mới Cho Kẻ Mệt Mỏi:
Lời hứa tiếp ngay sau câu 28 là: “Ngài ban sức mới cho kẻ nhọc nhằn, thêm lực lượng cho kẻ chẳng có sức… Nhưng ai trông đợi Đức Giê-hô-va thì chắc được sức mới, cất cánh bay cao như chim ưng; chạy mà không mệt nhọc, đi mà không mòn mỏi.” (Ê-sai 40:29,31). Sức mới không đến từ việc chúng ta hiểu được đường lối Chúa, mà đến từ việc “trông đợi” (hy vọng, tin tưởng phó thác) vào chính Ngài – Đấng không hề mệt mỏi. Khi chúng ta kiệt sức vì cố gắng tìm lời giải cho nan đề, hãy ngưng lại và chuyển sự tập trung từ nan đề sang Đấng Christ. Sức lực của Ngài tuôn đổ vào chỗ yếu đuối của chúng ta (2 Cô-rinh-tô 12:9).

Làm thế nào để lẽ thật vĩ đại này trở nên sống động trong đời sống thường nhật?

1. Trong Lúc Cầu Nguyện:
Khi cầu nguyện, thay vì chỉ dâng lên Chúa một danh sách những điều chúng ta muốn Ngài làm và cách thức Ngài nên làm, hãy bắt đầu bằng việc tôn vinh các thuộc tính của Ngài được bày tỏ trong Ê-sai 40:28. “Lạy Cha là Đức Giê-hô-va hằng sống, Đấng dựng nên muôn vật, Con tôn thờ Ngài vì Ngài không hề mệt mỏi với con, và sự khôn ngoan Ngài vượt xa mọi nan đề con đang đối mặt…” Cách cầu nguyện này đặt đức tin đúng chỗ: vào chính Đức Chúa Trời, hơn là vào một kết quả cụ thể.

2. Trong Lúc Đau Khổ hoặc Bối Rối:
Khi đối diện với nghịch cảnh không lời giải, hãy tự nhủ mình bằng Lời Chúa: “Chúa là Đấng dựng nên muôn vật. Ngài không mệt mỏi. Sự khôn ngoan Ngài con không dò được. Vì vậy, con chọn tin cậy đường lối Ngài ngay lúc này, dù con không hiểu.” Hãy viết câu Kinh Thánh này ở nơi dễ thấy. Sự bình an đến từ việc biết rằng Đấng đang cầm quyền trên hoàn cảnh của ta là Đấng Toàn Năng và Toàn Tri.

3. Trong Sự Phục Vụ và Chức Vụ:
Chúng ta dễ nản lòng khi công việc Chúa dường như tiến triển chậm chạp, hay kết quả không như ý. Hãy nhớ rằng, chúng ta có thể mệt mỏi, nhưng Đức Chúa Trời của công việc thì không. Chúng ta phục vụ trong sức của Ngài, không phải sức riêng. Sự khôn ngoan của Ngài định hình chức vụ, chứ không phải sự khôn ngoan hay chiến lược thông minh của con người.

4. Trong Việc Học Hỏi và Nghiên Cứu Lời Chúa:
Lẽ thật này khiêm nhường hóa chúng ta trong việc giải kinh. Dù chúng ta có nghiên cứu sâu xa đến đâu, vẫn luôn có những chiều sâu không dò lường của Lời Ngài. Nó mời gọi chúng ta tiếp cận Kinh Thánh với thái độ tò mò thánh khiết và sự phụ thuộc liên tục vào sự dạy dỗ của Đức Thánh Linh – Đấng “dò xét mọi sự, cả đến sự sâu nhiệm của Đức Chúa Trời” (1 Cô-rinh-tô 2:10).

Ê-sai 40:28 không để lại chúng ta trong sự thiếu hiểu biết thuần túy. Nó dẫn chúng ta đến một sự hiểu biết cao trọng hơn: hiểu biết chính Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô, sau khi nói về sự khôn ngoan không dò được của Đức Chúa Trời, đã kết thúc bằng lời tôn vinh: “Vì muôn vật đều là từ Ngài, bởi Ngài, và hướng về Ngài. Vinh hiển cho Ngài đời đời! A-men.” (Rô-ma 11:36).

Cuối cùng, sự bày tỏ trọn vẹn nhất về Đức Chúa Trời không mệt mỏi và khôn ngoan không dò được ấy chính là Chúa Giê-xu Christ. Ngài là “sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời” (1 Cô-rinh-tô 1:24) nhập thế. Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu đối diện với sự khủng khiếp tột cùng mà loài người không thể hiểu thấu. Nhưng chính trong sự kiện tưởng như thất bại và ngu dại nhất ấy (1 Cô-rinh-tô 1:23), sự khôn ngoan và quyền năng cứu rỗi vĩ đại nhất của Đức Chúa Trời được bày tỏ. Vì vậy, khi chúng ta nói “chưa biết, chưa nghe”, chúng ta không hướng về một sự mơ hồ, mà hướng về một Đấng Cứu Thế cụ thể, Đấng đã dùng chính sự chết của Ngài để giải quyết những vấn đề sâu nhiệm nhất của tội lỗi và sự chết – điều mà trí khôn loài người chẳng bao giờ tự nghĩ ra được.

Hãy an nghỉ trong Đấng Christ. Hãy tin cậy Ngài. Vì Đấng gánh lấy gánh nặng tội lỗi và nan đề của chúng ta trên thập tự giá, chính là Đức Chúa Trời vĩnh hằng, không hề mệt mỏi, và khôn ngoan không thể dò xét. Trong Ngài, chúng ta tìm thấy cả câu trả lời cuối cùng và sức lực cho mỗi ngày.

“Phước cho người nào để ý đến kẻ khốn cùng! Đức Giê-hô-va sẽ giải cứu người trong ngày tai họa… Đức Giê-hô-va sẽ nâng đỡ người trên giường đau; Trong cơn bịnh, Chúa sẽ cải lại cả mình người.” (Thi Thiên 41:1,3) – Lời hứa về sự chữa lành và nâng đỡ từ Đấng không mệt mỏi.