Chê-ru-bim là gì? Có phải Chê-rúp là những thiên sứ không?

Trong hành trình khám phá thế giới siêu nhiên được Kinh Thánh mặc khải, chúng ta thường bắt gặp những sinh vật đầy bí ẩn và uy nghi, trong số đó, Chê-ru-bim (hay Chê-rúp) nổi bật với vai trò đặc biệt quan trọng. Không đơn thuần là những thiên sứ thông thường, Chê-ru-bim hiện diện trong những khung cảnh thiêng liêng trọng đại, từ Vườn Ê-đen đến nơi chí thánh trong đền tạm và đền thờ. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ dùng Lời Đức Chúa Trời làm nền tảng, kết hợp với phân tích ngữ nghĩa từ nguyên Hê-bơ-rơ, để giải đáp câu hỏi: Chê-ru-bim là gì và có phải họ chỉ là những thiên sứ không?

I. Định Nghĩa và Từ Nguyên: "Chê-ru-bim" Trong Ngôn Ngữ Gốc

Danh từ "Chê-ru-bim" (số nhiều; số ít là "Chê-rúp") xuất phát từ tiếng Hê-bơ-rơ "כְּרוּב" (keruv). Các học giả Kinh Thánh đã đưa ra một số cách giải thích về nguồn gốc từ này:

• Gốc từ "karav" (ל.ב.ר.כ): Có nghĩa là "đến gần" hoặc "chúc phước". Điều này gợi ý về chức năng của Chê-ru-bim là những sinh vật đến gần Đức Chúa Trời, tồn tại trong sự hiện diện thánh khiết của Ngài để thờ phượng và thi hành mệnh lệnh.
• Liên hệ với tiếng Akkad: Trong văn hóa Lưỡng Hà cổ đại, từ "karibu" dùng để chỉ những sinh vật thần thánh có cánh đóng vai trò trung gian, cầu thay. Điều này trùng khớp với hình ảnh Chê-ru-bim trong Kinh Thánh.

Tên gọi này không mô tả một "chức vụ" chung chung như "thiên sứ" (malak - sứ giả), mà dường như chỉ một loại sinh vật có cánh đặc biệt, thuộc cấp bậc cao trong trật tự thiên sứ, với nhiệm vụ gắn liền với sự thánh khiết, vinh quang và ngai của Đức Chúa Trời.

II. Chê-ru-bim Trong Bối Cảnh Kinh Thánh: Từ Sáng Thế đến Khải Huyền

1. Người Canh Giữ Vườn Ê-đen (Sáng-thế Ký 3:24)

"Vậy, Ngài đuổi loài người ra khỏi vườn Ê-đen đặng cày cấy đất, là nơi có người ra do. Ngài đuổi loài người ra rồi, đặt tại phía đông vườn Ê-đen các Chê-ru-bim cầm gươm lửa chói lòa, để giữ con đường đi đến cây sự sống." (Sáng-thế Ký 3:24)

Đây là lần đầu tiên Chê-ru-bim được nhắc đến. Sau khi tội lỗi xâm nhập, sự thánh khiết của Đức Chúa Trời không thể chung đụng với tội lỗi. Chê-ru-bim xuất hiện với thanh gươm lửa chói lòa, trở thành biểu tượng sống động cho sự thánh khiết phán xét của Đức Chúa Trời. Họ "giữ" (shamar - שָׁמַר: canh giữ, bảo vệ, tuân giữ) con đường đến cây sự sống, không phải chỉ để ngăn cản, mà còn để bảo vệ loài người khỏi ăn cây sự sống trong tình trạng hư mất đời đời. Hành động này thể hiện cả ân điển lẫn sự công bình.

2. Trung Tâm của Sự Thờ Phượng: Trên Nắp Thi Ân (Xuất Ê-díp-tô Ký 25:18-22)

"Ngươi cũng hãy làm hai Chê-ru-bim bằng vàng đánh giát, để hai đầu nơi hai đầu nắp thi ân. ... Hai Chê-ru-bim sẽ sè cánh ra, che trên nắp thi ân, đối diện nhau và xây mặt vào nắp thi ân. ... Ta sẽ gặp ngươi tại đó, và ở trên nắp thi ân, giữa hai Chê-ru-bim... ta sẽ truyền mọi mạng lịnh cho ngươi." (Xuất Ê-díp-tô Ký 25:18-22)

Đây là mô tả chi tiết nhất về hình dạng và vị trí của Chê-ru-bim. Họ được làm bằng vàng ròng, gắn liền với Nắp Thi Ân (Kapporeth - כַּפֹּרֶת), nơi máu chuộc tội được rảy lên trong Đại Lễ Chuộc Tội (Lê-vi Ký 16). Vị trí này vô cùng quan trọng:

• Nơi Chí Thánh: Họ ở trong nơi chí thánh, nơi chỉ thầy tế lễ thượng phẩm được vào một lần trong năm.
• Ngai của Ân Điển: Nắp thi ân là biểu tượng cho ngai của Đức Chúa Trời, và Chê-ru-bim là những sinh vật hầu chầu trực tiếp tại ngai ấy. Giữa họ là nơi vinh quang của Đức Chúa Trời ngự xuống ("Shekinah").
• Đối diện nhau, cúi nhìn: Tư thế này không phải nhìn ra ngoài mà nhìn vào nắp thi ân, nơi máu chuộc tội được đặt, thể hiện sự chú tâm thờ phượng vào sự chuộc tội mà Đức Chúa Trời sẽ hoàn thành.

Hình ảnh này được lặp lại trong đền thờ Sa-lô-môn (1 Các Vua 6:23-28) và đền thờ trong khải tượng của Ê-xê-chi-ên.

3. Khải Tượng Uy Nghi của Tiên Tri Ê-xê-chi-ên (Ê-xê-chi-ên 1 & 10)

Ê-xê-chi-ên mô tả sinh vật sống (hay Chê-ru-bim) một cách chi tiết và phi thường (Ê-xê-chi-ên 1:5-14; 10:1-22). Họ có hình dạng phức hợp:

• Bốn mặt: Mặt người (biểu trưng cho trí tuệ), mặt sư tử (sức mạnh, uy quyền), mặt bò đực (phục vụ, hi sinh), mặt chim ưng (tầm nhìn thiên thượng, tốc độ).
• Bốn cánh: Hai cánh che thân thể (sự thờ phượng khiêm nhường), hai cánh để bay (sự vâng phục tuyệt đối).
• Toàn thân, lưng, tay và cánh đầy mắt: Biểu tượng cho sự thông sáng, toàn tri và sự tỉnh thức hoàn toàn của Đức Chúa Trời.
• Gắn liền với ngai và vinh quang Đức Giê-hô-va: Họ di chuyển theo sự chỉ dẫn của Thánh Linh, không quay lại, thể hiện sự vâng phục trọn vẹn. Họ là "bánh xe" của cỗ xe ngai vinh quang Đức Chúa Trời.

Qua khải tượng này, Chê-ru-bim không chỉ là tượng chạm, mà là sinh vật sống động, quyền năng, là phương tiện di chuyển và biểu hiện cho vinh quang uy nghi của Đức Chúa Trời.

Chúa Giê-xu chính là Nắp Thi Ân thật, nơi sự thánh khiết và ân điển gặp nhau. Khi Ngài chết trên thập tự giá, bức màn nơi thánh bị xé ra từ trên chí dưới (Ma-thi-ơ 27:51), báo hiệu rằng con đường đến với Đức Chúa Trời đã được mở ra qua chính thân thể Ngài. Thanh gươm lửa của công lý đã đâm vào Chiên Con của Đức Chúa Trời, để mọi ai tin nhận có thể đến gần, không còn bị Chê-ru-bim canh giữ ngăn cản nữa.

III. Chê-ru-bim Có Phải Là Những Thiên Sứ Không?

Từ những phân tích trên, chúng ta có thể kết luận:

Chê-ru-bim là một loại thiên sứ đặc biệt, nhưng không đồng nghĩa với toàn bộ các thiên sứ. Kinh Thánh cho thấy có nhiều cấp bậc và loại thiên sứ khác nhau: Sê-ra-phim (Ê-sai 6), các quan cai trị, các bậc cầm quyền (Cô-lô-se 1:16), tổng lãnh thiên sứ Mi-chen (Giu-đe 1:9), v.v. Chê-ru-bim chiếm một vị trí rất cao và gần với ngai Đức Chúa Trời, với chức năng đặc thù:

• Thiên sứ thông thường (Malak): Chủ yếu là sứ giả, được sai đi truyền tin, bảo vệ, giải cứu (ví dụ: thiên sứ hiện ra với Ma-ri, với các người chăn chiên).
• Chê-ru-bim: Chức năng chính là tôn cao sự thánh khiết và vinh quang của Đức Chúa Trời, canh giữ sự thánh khiết ấy, và là một phần trong ngai hoặc phương tiện biểu lộ vinh quang Ngài. Họ gắn liền với sự hiện diện trực tiếp của Đức Chúa Trời.

Vì vậy, có thể nói: Tất cả Chê-ru-bim đều là thiên sứ, nhưng không phải tất cả thiên sứ đều là Chê-ru-bim.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Hình ảnh Chê-ru-bim dạy chúng ta nhiều bài học thuộc linh sâu sắc:

1. Tôn Cao Sự Thánh Khiết của Đức Chúa Trời

Chê-ru-bim nhắc nhở rằng Đức Chúa Trời chúng ta thờ phượng là Đấng Thánh Khiết tuyệt đối. Sự thánh khiết không chỉ là một thuộc tính, mà là bản chất của Ngài. Trong đời sống, chúng ta được kêu gọi sống thánh khiết (1 Phi-e-rơ 1:16), không phải bằng sức riêng, nhưng nhờ Thánh Linh và huyết Chúa Giê-xu. Mỗi quyết định, suy nghĩ, lời nói cần được đặt dưới ánh sáng của sự thánh khiết Chúa.

2. Trọng Tâm của Đời Sống và Sự Thờ Phượng Là Sự Chuộc Tội

Chê-ru-bim cúi nhìn vào nắp thi ân. Điều này dạy chúng ta rằng trung tâm của đức tin và sự thờ phượng Cơ Đốc phải là thập tự giá và sự chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ. Mọi bài giảng, bài hát, sự cầu nguyện và sinh hoạt Hội Thánh phải quy về Chúa Cứu Thế và công trình cứu chuộc hoàn tất của Ngài. Đừng để bất cứ điều gì thay thế vị trí trung tâm này.

3. Sự Vâng Phục Tuyệt Đối và Nhạy Bén Thuộc Linh

Chê-ru-bim di chuyển theo sự chỉ dẫn tức thời của Thánh Linh, không cần quay lại. Đời sống chúng ta cần có sự nhạy bén thuộc linh để nhận biết và vâng theo sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh cách trọn vẹn và mau lẹ. Sự "đầy mắt" nhắc nhở chúng ta sống với nhận thức thuộc linh cao độ, biết rõ công việc Chúa và thế giới chung quanh.

4. Đặc Ân Được "Đến Gần" Qua Chúa Giê-xu

Người tin Chúa Giê-xu ngày nay không còn bị ngăn cách bởi thanh gươm lửa hay bức màn. Chúng ta được mời gọi "hãy vững lòng đến gần ngôi ơn phước" (Hê-bơ-rơ 4:16). Đây là đặc ân lớn nhất! Chúng ta có thể đến trực tiếp với Đức Chúa Trời trong sự cầu nguyện, thờ phượng và tương giao thân mật, nhờ vào huyết báu của Chúa Giê-xu. Hãy sống và tận hưởng đặc ân này mỗi ngày.

Kết Luận

Chê-ru-bim không phải là những hình tượng thần thoại, mà là những sinh vật có thật trong cõi thiêng liêng, được Kinh Thánh mặc khải với mục đích rõ ràng. Họ là những thiên sứ cấp cao, những người canh giữ sự thánh khiết, những thần thể của sự thờ phượng tập trung vào ân điển chuộc tội, và là phương tiện mang vinh quang Đức Chúa Trời. Qua hình ảnh của họ, chúng ta càng hiểu hơn về sự thánh khiết tuyệt đối của Đức Chúa Trời và chiều sâu của kế hoạch cứu chuộc qua Chúa Giê-xu Christ.

Cuối cùng, hình ảnh quan trọng nhất không phải là những Chê-ru-bim bằng vàng, mà là Chiên Con đứng giữa ngai và bốn sinh vật (Khải Huyền 5:6). Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã chịu giết nhưng đang sống, mới là trung tâm của thiên đàng và của mọi sự thờ phượng. Ước mong mỗi chúng ta, khi học biết về những điều kỳ diệu này, lòng sẽ càng hướng về Ngài với sự kính sợ, biết ơn và tình yêu thương không hề lay chuyển.

"Nguyền xin sự vinh hiển về sự khôn ngoan, và thông biết của Đức Chúa Trời! Sự phán xét của Ngài nào ai thấu được, đường nẻo của Ngài nào ai hiểu được!" (Rô-ma 11:33)