Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa được tôn thờ, vừa làm thay đổi thế giới một cách triệt để như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi "Ngài là ai?" vang vọng từ thời các môn đồ, qua những cuộc tranh luận thần học, cho đến tận hôm nay trong lòng của mỗi người tìm kiếm. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá căn tính, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Chúa Giê-su dựa trên nền tảng Kinh Thánh, với những giải nghĩa từ ngữ nguyên bản Hê-bơ-rơ và Hy Lạp để soi sáng chân lý.

Không thể hiểu Chúa Giê-su nếu tách Ngài khỏi thần tính vĩnh cửu. Sách Giăng mở đầu bằng một tuyên bố chấn động: "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta" (Giăng 1:1, 14). Từ "Ngôi Lời" trong tiếng Hy Lạp là Logos (Λόγος), mang ý nghĩa sâu rộng về Lý Trí, Nguyên Lý Sáng Tạo và Lời Phán Quyền Năng của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-su không phải là một thần thể được tạo dựng hay một tiên tri cao cấp; Ngài chính là Logos vĩnh hằng, bản thể của Đức Chúa Trời, đã mặc lấy bản chất con người (sarx - σάρξ). Sự nhập thể này là để bày tỏ Đức Chúa Trời mà loài người không thể thấy được (Giăng 1:18). Trong Cựu Ước, Đức Chúa Trời phán: "Ý tưởng ta không phải là ý tưởng các ngươi" (Ê-sai 55:8). Nhưng trong Tân Ước, Chúa Giê-su tuyên bố: "Ai đã thấy ta, tức là đã thấy Cha" (Giăng 14:9). Ngài là hiện thân hoàn hảo của ý tưởng và bản tính Đức Chúa Trời.

Danh hiệu "Christ" mà chúng ta thường dùng thực chất là phiên âm của từ Hy Lạp Christos (Χριστός), có nghĩa là "Đấng được xức dầu". Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ tương đương là Mashiach (מָשִׁיחַ), từ đó ra "Messiah". Trong Cựu Ước, các tiên tri, thầy tế lễ và vua được xức dầu để nhận chức vụ thánh. Chúa Giê-su là Đấng Mê-si tối cao, kết hợp cả ba chức vụ này. Cuộc đời Ngài từ lúc giáng sinh tại Bết-lê-hem (Mi-chê 5:2), cho đến chức vụ rao giảng tại Ga-li-lê (Ê-sai 9:1-2), những phép lạ chữa lành (Ê-sai 35:5-6), và đặc biệt là sự chết đền tội của Ngài (Ê-sai 53), đã ứng nghiệm hàng trăm lời tiên tri một cách chính xác. Phần Ê-sai 53 mô tả sống động về "Đầy tớ chịu khốn" (עֶבֶד יְהוָה - Eved Adonai), bị "vết vì tội lỗi chúng ta" (câu 5). Lời tiên tri này tìm thấy sự ứng nghiệm trọn vẹn trong sự hy sinh của Chúa Giê-su trên thập tự giá, xác nhận Ngài chính là Đấng Mê-si mà muôn dân trông đợi.

Chúa Giê-su thường xưng mình là "Con người" (trong tiếng Hy Lạp: ho huios tou anthrōpou - ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου). Danh xưng này không chỉ nói đến nhân tính của Ngài, mà còn ám chỉ đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một Đấng "giống như con người" được ban cho quyền cai trị đời đời. Đồng thời, Ngài cũng tuyên bố mình là "Con Đức Chúa Trời" một cách độc nhất vô nhị. Trong phiên tòa xét xử, khi thầy tế lễ thượng phẩm hỏi: "Ta nài xin ngươi hãy nói cho chúng ta biết, ngươi có phải là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời chăng?" Chúa Giê-su đáp: "Thật như lời" (Ma-thi-ơ 26:63-64). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, "Con" (Ben - בֵּן) thể hiện mối quan hệ mật thiết và cùng bản thể. Chúa Giê-su vừa hoàn toàn là Đức Chúa Trời (trọn vẹn thần tính), vừa hoàn toàn là người (trọn vẹn nhân tính). Ngài cảm thấy đói khát, mệt mỏi, đau đớn, nhưng đồng thời Ngài có quyền tha tội (Mác 2:5-7), làm chủ thiên nhiên (Mác 4:39), và phán xét nhân loại (Giăng 5:22).

Tên "Giê-su" trong tiếng Hê-bơ-rơ là Yeshua (יֵשׁוּעַ), viết tắt của Yehoshua, có nghĩa là "Giê-hô-va cứu rỗi" hoặc "Đức Giê-hô-va là sự cứu rỗi". Thiên sứ phán với Giô-sép: "Người sẽ sanh một trai, ngươi khá đặt tên là JESUS, vì chính Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội" (Ma-thi-ơ 1:21). Công việc trọng tâm của Chúa Giê-su là cứu chuộc nhân loại. Trên thập tự giá, Ngài đã gánh thay án phạt tội lỗi cho chúng ta. Sứ đồ Phao-lô giải thích: "Đức Chúa Trời đã làm cho Đấng vốn chẳng biết tội lỗi trở nên tội lỗi vì chúng ta, hầu cho chúng ta nhờ Đấng đó mà được trở nên sự công bình của Đức Chúa Trời" (2 Cô-rinh-tô 5:21). Từ ngữ "chuộc" trong Kinh Thánh liên quan đến khái niệm lytron (λύτρον) trong tiếng Hy Lạp - giá chuộc. Chúa Giê-su đã trả giá bằng chính huyết báu của Ngài (1 Phi-e-rơ 1:18-19). Sự phục sinh của Ngài là bằng chứng Đức Chúa Trời chấp nhận của lễ chuộc tội đó và chiến thắng sự chết.

Sau khi phục sinh và thăng thiên, Chúa Giê-su không rời bỏ chúng ta. Ngài đang thi hành chức vụ Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm trên trời. Sách Hê-bơ-rơ trình bày sâu sắc về chức vụ này: "Vì chúng ta có một thầy tế lễ thượng phẩm... đã trải qua các từng trời, tức là Đức Chúa Jêsus, Con Đức Chúa Trời" (Hê-bơ-rơ 4:14). Khác với các thầy tế lễ phàm trần phải dâng tế lễ nhiều lần, Chúa Giê-su "đã dâng chính mình Ngài làm tế lễ chỉ một lần đủ cả" (Hê-bơ-rơ 7:27). Hiện nay, Ngài đang cầu thay cho chúng ta trước mặt Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:34). Ngài cũng là Đấng Trung Bảo (Mesitēs - μεσίτης) duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5), mở ra con đường mới và sống cho chúng ta đến gần Ngôi Ân Điển.

Cuộc đời Chúa Giê-su trên đất kết thúc bằng sự thăng thiên, và Ngài hiện đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, cai trị với tư cách là Chúa (Kyrios - Κύριος) và Vua. Phi-e-rơ tuyên bố: "Vậy, cả nhà Y-sơ-ra-ên khá biết chắc rằng Đức Chúa Trời đã tôn Jêsus nầy... làm Chúa và Đấng Christ" (Công vụ 2:36). Lời hứa về sự tái lâm của Ngài là niềm hy vọng trọng tâm của Hội Thánh. Ngài sẽ trở lại trong vinh quang để phán xét kẻ sống và kẻ chết, thiết lập vương quốc đời đời của sự công bình và bình an (Khải Huyền 19:11-16; 22:12-13).

Việc hiểu biết Chúa Giê-su là ai không chỉ là kiến thức thần học, mà phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống.

• Tin Cậy và Đầu Phục: Nhận biết Ngài là Chúa và Đấng Cứu Rỗi đòi hỏi một đáp cá nhân: ăn năn tội và tin nhận Ngài (Giăng 1:12). Sự đầu phục này mang lại sự tha tội và sự sống đời đời.
• Bước Đi Theo Gương Ngài: Chúa Giê-su là mẫu mực hoàn hảo về tình yêu thương, sự khiêm nhường và vâng phục (Phi-líp 2:5-8). Chúng ta được kêu gọi để bước đi như Ngài đã bước đi (1 Giăng 2:6), yêu thương kẻ thù và phục vụ người khác.
• Nương Dựa Vào Sự Cầu Thay: Trong những lúc yếu đuối, thất bại, chúng ta có thể đến với Ngài là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đầy lòng thương xót, biết cảm thương sự yếu đuối chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15-16).
• Sống Với Hy Vọng Về Sự Tái Lâm: Nhận biết Ngài là Vua sắp trở lại thúc giục chúng ta sống thánh khiết, trung tín trong chức vụ và tích cực rao truyền Tin Lành (Tít 2:11-13).

Chúa Giê-su là ai? Ngài là Lời (Logos) vĩnh hằng trở nên xác thịt, là Đấng Mê-si (Mashiach) ứng nghiệm mọi lời tiên tri, là Con Đức Chúa Trời và Con Người trọn vẹn, là Giê-su (Yeshua) - Đấng cứu dân mình ra khỏi tội, là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đang cầu thay, là Chúa (Kyrios) và Vua đang trị vì và sẽ trở lại. Di sản của Ngài không phải là một triết lý hay một hệ thống tôn giáo, mà là một mối quan hệ sống động được xây dựng trên ân điển và lẽ thật. Câu hỏi "Ngài là ai?" cuối cùng phải dẫn đến câu hỏi cá nhân: "Vậy tôi sẽ đáp ứng với Ngài như thế nào?" Như Phi-e-rơ đã tuyên xưng: "Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống" (Ma-thi-ơ 16:16). Ước mong mỗi chúng ta cũng có được sự xác tín đó và xây dựng đời sống mình trên nền tảng vững chắc là chính Chúa Giê-su Christ.