Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa được tôn thờ, vừa là trung tâm của niềm tin cho hàng tỷ người như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi “Ngươi nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15) mà chính Chúa Giê-su đặt ra cho các môn đồ vẫn còn vang vọng đến ngày nay, đòi hỏi một câu trả lời cá nhân và thần học sâu sắc từ mỗi chúng ta. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá căn tính, cuộc đời, sứ mệnh và di sản vĩnh cửu của Chúa Giê-su dưới lăng kính của Kinh Thánh, với sự tham chiếu đến ngôn ngữ gốc để làm sáng tỏ chân dung đầy đủ về Ngài.

Kinh Thánh mở đầu Tân Ước không phải bằng câu chuyện giáng sinh, mà bằng một tuyên bố thần học hùng hồn về căn tính vĩnh cửu của Chúa Giê-su. Giăng 1:1-2, 14 chép: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta.” Từ “Ngôi Lời” trong nguyên bản Hy Lạp là **“Logos”** (λόγος), mang ý nghĩa sâu xa hơn một “lời nói” thông thường. Nó ám chỉ lý trí, nguyên lý sáng tạo, sự khôn ngoan biện giải và chính mặc khải của Đức Chúa Trời. Khẳng định “Ngôi Lời là Đức Chúa Trời” sử dụng cấu trúc ngữ pháp Hy Lạp (θεὸς ἦν ὁ λόγος - Theos en ho Logos) để khẳng định bản thể thần thượng của Ngài, đồng thời phân biệt Ngôi Vị với Chúa Cha.

Sự nhập thể (“trở nên xác thịt”) là một mầu nhiệm không thể đo lường: Đấng Tạo Hóa vô hạn, vĩnh cửu tự nguyện bước vào trong sự hữu hạn của thời gian và không gian. Sứ đồ Phao-lô diễn tả điều này trong Phi-líp 2:6-7: “Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời... song đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ... trở nên giống như loài người.” Chúa Giê-su không phải là một “thần linh” nửa người nửa thần, cũng không phải một người được “thần hóa”. Ngài là Đức Chúa Trời thật và là người thật trọn vẹn – một chân lý then chốt của đức tin Cơ Đốc.

Cựu Ước đầy dẫy những lời tiên tri về một Đấng Mê-si (Mashiach - מָשִׁיחַ trong tiếng Hê-bơ-rơ, nghĩa là “Đấng được xức dầu”) sẽ đến để giải cứu dân sự của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-su chính là sự ứng nghiệm trọn vẹn của những lời tiên tri ấy.

• Con Đức Chúa Trời: Đây không chỉ là danh hiệu về đạo đức, mà là khẳng định về mối liên hệ độc nhất trong Ba Ngôi. Tiếng Hy Lạp là **“Huios tou Theou”** (Υἱὸς τοῦ Θεοῦ). Tại sông Giô-đanh, có tiếng từ trời phán: “Nầy là Con yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đàng” (Ma-thi-ơ 3:17). Chúa Giê-su thường xuyên nhận mình là “Con” trong mối tương giao mật thiết với “Cha”.
• Con Người: Danh hiệu Chúa Giê-su ưa dùng nhất để chỉ về mình là **“Huios tou Anthropou”** (Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου). Nó vừa nhấn mạnh nhân tính của Ngài, vừa ám chỉ đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một Đấng “giống như con người” được ban cho quyền cai trị đời đời. Ngài là Đấng kết nối thiên đàng và đất.
• Chúa (Kyrios - Κύριος): Trong bản Bảy Mươi (bản dịch Cựu Ước sang Hy Lạp), từ “Kyrios” được dùng để dịch danh xưng GIA-VÊ (YHWH) của Đức Chúa Trời. Khi Tân Ước gọi Chúa Giê-su là “Kyrios”, đó là một tuyên xưng rõ ràng về thần tính của Ngài (Phi-líp 2:11).
• Đấng Christ (Christos - Χριστός): Chính là từ Hy Lạp tương đương với “Mê-si”. Giăng viết với mục đích rõ ràng: “Nhưng các điều nầy đã chép, để cho các ngươi tin rằng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ, tức là Con Đức Chúa Trời...” (Giăng 20:31).

Cuộc đời Chúa Giê-su được tóm lược trong Bài Tín Điều Các Sứ Đồ, nhưng cần được khai triển qua bốn phương diện chính của chức vụ Ngài:

1. Chức Vụ Giảng Dạy và Bày Tỏ Nước Đức Chúa Trời: Sứ điệp trọng tâm của Ngài là: “Kỳ đã trọn, nước Đức Chúa Trời đã đến gần; các ngươi hãy ăn năn và tin đạo Tin Lành” (Mác 1:15). Nước Trời không chỉ là tương lai mà đã hiện diện trong chính con người và công việc của Ngài. Các phép lạ (tiếng Hy Lạp: **“dunameis”** - δυνάμεις, nghĩa là “những quyền năng”) không phải là màn trình diễn, mà là những dấu chỉ bẻ gãy quyền lực của tội lỗi, bệnh tật và ma quỷ, chứng thực Nước Đức Chúa Trời đang đến.
2. Sự Chết Chuộc Tội – Thập Tự Giá: Đây là đỉnh điểm của sứ mạng Ngài. Chúa Giê-su phán: “Con người đã đến... phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ “giá chuộc” (**“lytron”** - λύτρον) mang ý nghĩa giá tiền để chuộc một nô lệ. Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Ngài đã vì tội lỗi chúng ta phó chính mình Ngài” (Ga-la-ti 1:4). Trên thập tự giá, Ngài gánh lấy sự hình phạt mà chúng ta đáng chịu, thỏa mãn sự công bình thánh khiết của Đức Chúa Trời (Rô-ma 3:25-26). Tiếng kêu “Mọi việc đã được trọn” (Giăng 19:30) bày tỏ sự hoàn tất trọn vẹn của công cuộc cứu chuộc.
3. Sự Phục Sinh – Chiến Thắng Khải Hoàn: Sự phục sinh không phải là sự hồi sinh tâm linh, mà là sự sống lại thân thể vinh hiển. Đây là bằng chứng tối hậu xác nhận thần tính của Ngài và sự chấp nhận của Đức Chúa Cha về của lễ chuộc tội (Rô-ma 1:4). Nó đập tan quyền lực của sự chết và bảo đảm sự sống lại cho những kẻ thuộc về Ngài. Như Phao-lô tuyên bố: “Nếu Đấng Christ chẳng từ kẻ chết sống lại, thì đạo chúng ta là vô ích” (1 Cô-rinh-tô 15:17).
4. Sự Thăng Thiên và Sự Cầu Thay: Sau 40 ngày hiện ra, Chúa Giê-su thăng thiên về trời (Công vụ 1:9), khai mở một chức vụ mới. Ngài ngồi bên hữu Đức Chúa Trời, địa vị của quyền năng và vinh hiển (Hê-bơ-rơ 1:3). Quan trọng hơn, Ngài đang “sống mãi mãi để cầu thay” cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 7:25). Ngài là Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5).

Di sản của Chúa Giê-su không nằm trong sách vở hay di tích, mà trong một thực thể sống động: Hội Thánh. Ngài phán: “Ta sẽ lập Hội thánh ta” (Ma-thi-ơ 16:18). Hội Thánh là thân thể của Ngài, và Ngài là đầu (Cô-lô-se 1:18). Thánh Linh mà Ngài sai xuống (Giăng 16:7) tiếp tục công việc của Ngài trên đất, thuyết phục, tái sinh và thánh hóa những người tin.

Di sản ấy còn hướng đến tương lai hứa chắc: Sự Tái Lâm. Các thiên sứ tuyên bố khi Ngài thăng thiên: “Các ngươi thấy Ngài lên trời thể nào, Ngài sẽ trở lại cũng thể ấy” (Công vụ 1:11). Ngài sẽ trở lại trong vinh hiển không phải như Con Người chịu thương khó, mà như Vua Vạn Vương và Chúa Các Chúa để phán xét kẻ sống và kẻ chết, thiết lập trời mới đất mới, và đưa dân sự Ngài vào sự hiện diện đời đời của Đức Chúa Trời (Khải Huyền 21:1-4).

Việc hiểu biết Chúa Giê-su là ai phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống:

• Tin Cậy và Đầu Phục: Nhận biết Ngài là Chúa (Kyrios) đòi hỏi chúng ta đầu phục mọi lĩnh vực đời sống dưới sự cai trị của Ngài. Đức tin không chỉ là sự đồng ý về trí thức, mà là sự giao phó và tin cậy trọn vẹn vào Ngài là Cứu Chúa và Chủ.
• Sống Trong Mối Liên Hệ “Con – Cha”: Vì Ngài là Con Đức Chúa Trời, những ai tiếp nhận Ngài cũng được quyền trở nên con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12). Chúng ta có thể đến với Đức Chúa Trời trong sự thân mật, tin cậy như “Abba, Cha” (Rô-ma 8:15).
• Bước Đi Theo Gương Ngài: Là Con Người hoàn hảo, Chúa Giê-su là khuôn mẫu cho nhân cách và đời sống đạo đức. Chúng ta được kêu gọi có tâm tình và hành động như Ngài (Phi-líp 2:5), yêu thương, khiêm nhường và phục vụ.
• Rao Truyền Di Sản Cứu Rỗi: Sứ mạng của chúng ta là làm chứng về Ngài cho mọi người (Công vụ 1:8). Hiểu về Chúa Giê-su cách sâu sắc giúp chúng ta trình bày Tin Lành một cách trung thực và đầy đủ.
• Sống Với Niềm Hy Vọng Sống Lại: Sự phục sinh của Chúa Giê-su là “trái đầu mùa” (1 Cô-rinh-tô 15:20), bảo đảm cho sự sống lại của chúng ta. Điều này ban cho chúng ta niềm hy vọng vững chắc khi đối diện với sự chết và sự an ủi trong khi chờ đợi sự trở lại của Ngài.

Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài không chỉ là một bậc thầy đạo đức, một nhà cách mạng, hay một nhà tiên tri. Kinh Thánh mặc khải Ngài là Đức Chúa Trời vĩnh cửu trong thân vị Ngôi Lời, đã tự nguyện trở nên con người để bày tỏ Đức Chúa Trời cho chúng ta, chịu chết thay để chuộc tội chúng ta, sống lại để chiến thắng sự chết cho chúng ta, thăng thiên để cầu thay cho chúng ta, và sẽ trở lại để đưa chúng ta vào vinh quang đời đời với Ngài. Cuộc đời và di sản của Ngài là nền tảng duy nhất cho niềm tin, hy vọng và tình yêu của Cơ Đốc nhân. Câu trả lời của Phi-e-rơ vẫn còn nguyên giá trị: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Câu hỏi cấp bách đặt ra cho mỗi người hôm nay là: “Còn ngươi, ngươi nói Ta là ai?” và bạn sẽ đáp lại bằng đời sống mình ra sao?