Kế Hoạch Cứu Chuộc Của Đức Chúa Trời
Kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời, thường được gọi là Kế hoạch cứu rỗi hay Chương trình cứu chuộc, là chủ đề trung tâm, xuyên suốt và hùng vĩ nhất của toàn bộ Kinh Thánh. Đây không phải là một ý tưởng phản ứng sau khi con người sa ngã, nhưng là sự bày tỏ ý chỉ đời đời (mystḗrion trong Hy Lạp) của Đức Chúa Trời Toàn Năng, được Ngài khải thị dần dần trong lịch sử và được hoàn tất trọn vẹn nơi Con Một của Ngài, Chúa Cứu Thế Giê-xu. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát kế hoạch ấy từ khởi nguyên, qua sự ứng nghiệm, đến mục đích tối hậu, với những giải nghĩa từ ngữ căn bản và ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân.
Để hiểu về sự cứu chuộc, trước hết phải hiểu về điều chúng ta cần được cứu khỏi. Kế hoạch cứu chuộc bắt nguồn từ sự kiện Sa ngã trong Sáng-thế Ký chương 3. Con người được dựng nên trong sự toàn hảo và tương giao mật thiết với Đức Chúa Trời (Sáng-thế Ký 1:31). Tuy nhiên, khi A-đam và Ê-va nghe theo lời dụ dỗ của con rắn (Sa-tan) và vi phạm mạng lệnh của Đức Chúa Trời, tội lỗi đã vào thế gian.
Bản chất của tội lỗi, trong tiếng Hê-bơ-rơ là ḥaṭṭā’ṯ (nghĩa là "trật mục tiêu") và pesha (nghĩa là "sự phản nghịch"), không chỉ là một hành động xấu mà là một tình trạng hủy hoại mối quan hệ. Hậu quả tức thì là sự chết thuộc linh (mất sự tương giao), sự chết thuộc thể, và sự chết đời đời (Rô-ma 5:12; 6:23). Tội lỗi đã gây ra một sự ngăn cách không thể vượt qua giữa Đấng Thánh Khiết và con người tội lỗi. Như Ê-sai 59:2 chép: Ấy là sự gian ác các ngươi làm xa cách mình với Đức Chúa Trời, và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi.
Ngay trong cảnh tang thương của sự sa ngã, tia sáng đầu tiên của kế hoạch cứu chuộc đã ló dạng. Đây được gọi là Proto-Evangelium (Tin Lành đầu tiên). Trong Sáng-thế Ký 3:15, Đức Chúa Trời phán với con rắn: Ta sẽ làm cho mày và người nữ, dòng dõi mày và dòng dõi người nữ nghịch thù nhau. Người sẽ giày đạp đầu mày, còn mày sẽ cắn gót chân người.
"Dòng dõi người nữ" ở đây, trong nguyên ngữ là zera‘, có thể chỉ về một cá nhân đặc biệt – Đấng Mê-si sẽ đến, sinh bởi một người nữ đồng trinh, để tiêu diệt quyền lực của Sa-tan. Lời hứa này là sợi chỉ đỏ xuyên suốt Cựu Ước:
- Giao ước với Áp-ra-ham (Sáng-thế Ký 12:3): "...và các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước." Dòng dõi cứu rỗi sẽ đến từ Áp-ra-ham.
- Lời tiên tri về một Đấng tiên tri (Phục-truyền 18:15): "Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ lấy giữa vòng anh em ngươi lập lên một Đấng tiên tri như ta; các ngươi khá nghe theo Đấng ấy."
- Lời tiên tri về dòng dõi Đa-vít (II Sa-mu-ên 7:12-13): Chúa hứa lập một vương quốc đời đời từ dòng dõi Đa-vít.
- Các lời tiên tri về Đấng Mê-si chịu thương khó (Ê-sai 53): Đây là bức tranh chi tiết nhất về Đấng Cứu Thế sẽ gánh tội lỗi và chịu đau đớn thay cho dân Ngài. Chữ ‘āšām trong câu 10 thường được dịch là "của lễ chuộc tội", nói lên bản chất thay thế của sự chết Ngài.
Hệ thống tế lễ trong luật pháp Môi-se (Lê-vi Ký) với các của lễ chuộc tội (kāpar - che đậy, chuộc tội) là một hình bóng (typos trong Hy Lạp) dạy dân sự về tính nghiêm trọng của tội lỗi và sự cần thiết phải có huyết đổ ra để được tha thứ (Lê-vi Ký 17:11; Hê-bơ-rơ 9:22). Tuy nhiên, huyết của chiên, bò không thể cất tội lỗi đi mãi mãi, nó chỉ trì hoãn sự phán xét và báo trước về của lễ toàn hảo sẽ đến (Hê-bơ-rơ 10:1-4).
Khi kỳ hạn đến, Đức Chúa Trời đã sai Con Ngài đến (Ga-la-ti 4:4-5). Chúa Giê-xu Christ chính là sự ứng nghiệm mọi lời hứa và hình bóng trong Cựu Ước. Tên Giê-xu (Iēsous trong Hy Lạp, tương đương Yeshua trong Hê-bơ-rơ) có nghĩa là "Giê-hô-va cứu rỗi" (Ma-thi-ơ 1:21). Danh hiệu Christ (Christos) là dịch của chữ Mê-si (Mashiach), nghĩa là "Đấng được xức dầu".
Công việc cứu chuộc của Ngài được hoàn thành qua cuộc đời, sự chết, sự sống lại và sự thăng thiên của Ngài:
- Nhập Thể và Đời Sống Vô Tội: Ngài được thai dựng bởi Thánh Linh, sanh bởi nữ đồng trinh Ma-ri, ứng nghiệm lời tiên tri trong Ê-sai 7:14. Ngài sống một đời sống trọn vẹn vâng phục Đức Chúa Trời, điều mà A-đam đã thất bại (Rô-ma 5:18-19). Ngài là Chiên Con không tì vít (I Phi-e-rơ 1:19).
- Sự Chết Thay Thế trên Thập Tự Giá: Đây là cao điểm của kế hoạch cứu chuộc. Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu gánh lấy tội lỗi của cả thế gian (Giăng 1:29). Ngài chịu hình phạt thay cho chúng ta. Từ ngữ then chốt là hilastērion trong Rô-ma 3:25, thường được dịch là "của lễ chuộc tội", nói lên việc Ngài làm thỏa mãn sự công bình thánh khiết của Đức Chúa Trời. Sự chết của Ngài mang tính thay thế (anti - thay cho, Mác 10:45), chuộc tội (lytron - giá chuộc), và hòa giải (katallagē) giữa Đức Chúa Trời với con người (II Cô-rinh-tô 5:18-19).
- Sự Sống Lại Vinh Hiển: Sự sống lại của Chúa Giê-xu không chỉ là một phép lạ, mà là bằng chứng quyết định rằng sự chết của Ngài đã đủ và Đức Chúa Trời đã chấp nhận của lễ ấy (Rô-ma 4:25). Ngài đã chiến thắng sự chết và quyền lực của Sa-tan (Hê-bơ-rơ 2:14).
- Sự Thăng Thiên và Chức Vụ Đấng Trung Bảo: Ngài thăng thiên về trời, ngồi bên hữu Đức Chúa Trời, đang cầu thay cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 7:25). Ngài là Đấng Trung Bảo (mesitēs) duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (I Ti-mô-thê 2:5).
Kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời vận hành hoàn toàn dựa trên Ân điển (charis trong Hy Lạp) - ơn nhưng không chúng ta không đáng được. Ê-phê-sô 2:8-9 tóm tắt: Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.
Phương thức để nhận lãnh sự cứu chuộc này là đức tin (pistis). Đức tin không phải là một việc làm tốt, mà là sự tin cậy, nương cậy trọn vẹn vào công lao của Chúa Giê-xu Christ, chứ không vào bất kỳ sự công bình riêng nào của chúng ta (Phi-líp 3:9).
Kết quả tức thì của đức tin nơi Đấng Christ là sự công chính hóa (dikaiōsis). Đây là một thuật ngữ pháp lý: Đức Chúa Trời, với tư cách là Quan Án, tuyên bố tội nhân được xưng công bình, không phải vì họ tốt lành, mà vì sự công bình của Đấng Christ được kể cho họ (Rô-ma 4:5; 5:1). Điều này đi kèm với sự tái sinh (Giăng 3:3) và sự nhận con nuôi vào trong gia đình Đức Chúa Trời (Ga-la-ti 4:4-7).
Hiểu biết về kế hoạch cứu chuộc vĩ đại của Đức Chúa Trời không chỉ là kiến thức thần học, mà phải biến đổi toàn bộ đời sống chúng ta.
- Sự Khiêm Nhường và Lòng Biết Ơn Sâu Xa: Nhận biết rằng mình hoàn toàn hư mất và không thể tự cứu mình dẫn đến sự khiêm nhường. Mọi sự chúng ta có – sự tha tội, sự sống mới, hy vọng thiên đàng – đều nhờ ân điển. Điều này nuôi dưỡng một lòng biết ơn triền miên, thúc giục chúng ta sống "vì lòng yêu mến Đấng Christ thôi thúc" (II Cô-rinh-tô 5:14).
- Sự Tự Do và Bình An: Vì sự cứu chuộc là việc đã hoàn thành của Chúa, chúng ta được tự do khỏi gánh nặng cố gắng tự làm cho mình nên công bình. Sự công chính hóa đem lại bình an thật với Đức Chúa Trời (Rô-ma 5:1). Chúng ta không còn sống trong sợ hãi sự phán xét.
- Động Lực cho Sự Thánh Khiết (Nên Thánh): Ân điển cứu chúng ta không phải để tiếp tục sống trong tội lỗi, mà cứu chúng ta khỏi quyền lực của tội lỗi để bước đi trong sự mới mẻ của sự sống (Rô-ma 6:1-4, 12-14). Sự nên thánh (hagiasmos) là đáp ứng tình yêu, là quá trình cả đời để càng ngày càng trở nên giống Chúa Giê-xu hơn.
- Sứ Mệnh Rao Truyền Phúc Âm: Hiểu rằng kế hoạch cứu chuộc là dành cho "mọi kẻ tin" (Rô-ma 1:16), và Đức Chúa Trời muốn mọi người được cứu (I Ti-mô-thê 2:4), thôi thúc chúng ta chia sẻ Tin Lành này với người khác bằng lời nói và đời sống.
- Niềm Hy Vọng Vững Chắc cho Tương Lai: Kế hoạch cứu chuộc chưa kết thúc. Chúng ta trông đợi sự trở lại của Chúa Giê-xu, sự sống lại của thân thể, và sự sống đời đời trong trời mới đất mới (Khải-huyền 21:1-5). Mọi đau khổ, thử thách hiện tại đều ở dưới ánh sáng của sự vinh hiển đời đời đang chờ đợi (Rô-ma 8:18).
Kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời là câu chuyện tuyệt vời nhất từng được kể – một câu chuyện về tình yêu thương, sự công bình và ân điển vô hạn của Đấng Tạo Hóa dành cho tạo vật đã phản nghịch Ngài. Kế hoạch ấy khởi đi từ ý chỉ đời đời của Ba Ngôi Đức Chúa Trời, được hứa trong vườn Ê-đen, được báo trước qua các tiên tri, được hoàn thành bởi Chúa Giê-xu Christ trên đồi Gô-gô-tha, và được áp dụng bởi Thánh Linh vào lòng của những kẻ tin. Đây không phải là một chương trình cứu rỗi tập thể mơ hồ, mà là một sự cứu chuộc cá nhân, thâm sâu cho từng người đặt đức tin nơi Con Ngài.
Lời mời gọi cuối cùng dành cho mỗi chúng ta là: Hãy xét xem mình đã tiếp nhận món quà cứu rỗi này chưa? Hãy ăn năn tội lỗi và tin nhận Chúa Giê-xu Christ là Cứu Chúa của đời mình. Và nếu đã nhận, hãy sống mỗi ngày trong sự tự do, vui mừng và biết ơn, rao truyền về Ngài, cho đến ngày chúng ta được thấy mặt Ngài. “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời” (Giăng 3:16).