Tại Sao Đức Chúa Trời Để Chúng Ta Trải Qua Những Thử Thách Và Khó Khăn?
Một trong những câu hỏi sâu sắc và day dứt nhất trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân là: “Tại sao một Đức Chúa Trời yêu thương, toàn năng lại để cho con cái Ngài phải trải qua đau khổ, thử thách và khó khăn?” Khi đối diện với bệnh tật, mất mát, thất bại hay những cơn khủng hoảng, chúng ta dễ dàng nghi ngờ tình yêu và sự quan phòng của Ngài. Tuy nhiên, Kinh Thánh – Lời Đức Chúa Trời – không lảng tránh thực tế này mà mặc khải một cách trung thực và đầy đủ về mục đích thần thượng đằng sau những gian nan. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá những lý do và mục đích của Đức Chúa Trời khi Ngài cho phép thử thách đến trong đời sống chúng ta.
Trước khi đi vào mục đích của Đức Chúa Trời, cần hiểu bối cảnh căn nguyên. Sáng-thế Ký chương 3 ghi lại sự sa ngã của loài người vào tội lỗi. Hậu quả là thế gian này không còn là “rất tốt lành” (Sáng-thế Ký 1:31) nguyên thủy nữa, mà bị rủa sả (Sáng-thế Ký 3:17-19), trở nên một thế giới của đau đớn, khó nhọc và sự chết. Đau khổ và thử thách là một phần của thực tại trong thế giới sa ngã này, chúng không nhất thiết là “sự trừng phạt” trực tiếp cho một tội lỗi cá nhân cụ thể (như trường hợp Gióp hay người mù trong Giăng 9:1-3), nhưng là hệ quả tổng thể của tội lỗi nhân loại.
Hơn nữa, Đức Chúa Trời ban cho con người tự do ý chí. Sự tự do này cho phép con người chọn lựa giữa thiện và ác, giữa vâng lời và phản nghịch. Hệ quả của những lựa chọn sai lầm (của chính ta hoặc của người khác) thường dẫn đến khổ đau. Đức Chúa Trời tôn trọng sự tự do Ngài đã ban, và Ngài hành động trong khuôn khổ đó để hoàn thành các mục đích tốt lành của Ngài, chứ không biến chúng ta thành những con rối bị điều khiển.
Kinh Thánh cho chúng ta nhiều cái nhìn sâu sắc về mục đích của Đức Chúa Trời trong sự cho phép thử thách. Dưới đây là những mục đích chính yếu:
1. Tinh Luyện Và Củng Cố Đức Tin (Làm Cho Đức Tin Trở Nên Quý Giá Hơn Vàng):
Đây là một chủ đề xuyên suốt. Sứ đồ Phi-e-rơ viết: “Anh em đang vui mừng, dầu hiện nay anh em vì sự thử thách trăm bề phải tạm buồn bã, hầu cho sự thử thách đức tin anh em là quí hơn vàng hay hư nát, dầu đã bị thử lửa, được sanh ra ngợi khen, tôn trọng, vinh hiển trong kỳ Đức Chúa Jêsus Christ hiện ra.” (I Phi-e-rơ 1:6-7). Từ ngữ “thử lửa” trong tiếng Hy Lạp là dokimazō (δοκιμάζω), mang nghĩa kiểm tra để chứng minh tính xác thực và làm tăng độ tinh ròng, giống như lửa đốt bỏ tạp chất khỏi vàng. Mục đích không phải để phá hủy đức tin, mà để thanh tẩy nó, làm cho nó thuần khiết, mạnh mẽ và đáng quý hơn trước mặt Đức Chúa Trời. Thử thách vạch trần những gì chúng ta thực sự tin cậy, và dạy chúng ta phó thác hoàn toàn vào Chúa.
2. Xây Dựng Nhân Cách Và Sự Trưởng Thành Thuộc Linh (Sản Sinh Sự Nhịn Nhục Và Trọn Vẹn):
Sứ đồ Gia-cơ khích lệ: “Hỡi anh em, hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn, vì biết rằng sự thử thách đức tin anh em sanh ra sự nhịn nhục. Nhưng sự nhịn nhục phải làm trọn việc nó, hầu cho chính mình anh em cũng trọn vẹn toàn hảo, không thiếu thốn chút nào.” (Gia-cơ 1:2-4). Quá trình này giống như việc tập luyện thể thao: không dễ chịu nhưng cần thiết để tăng sức mạnh. “Nhịn nhục” (Hy Lạp: hupomonē ὑπομονή) không phải là thụ động cam chịu, mà là sự kiên trì, bền bỉ, và kiên định dưới áp lực. Thử thách dạy chúng ta không bỏ cuộc, và qua đó, phẩm cách Cơ Đốc được hình thành: yêu thương, vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, tiết độ (Ga-la-ti 5:22-23).
3. Bày Tỏ Quyền Năng Và Vinh Hiển Của Đức Chúa Trời:
Câu chuyện về người mù từ thuở sanh ra trong Giăng chương 9 là minh họa rõ ràng. Các môn đồ hỏi: “Ai đã phạm tội, người hay là cha mẹ người, mà người sanh ra thì mù như vậy?” Đức Chúa Jêsus đáp: “Đó chẳng phải tại người hay tại cha mẹ đã phạm tội; nhưng ấy để cho những việc Đức Chúa Trời được tỏ ra trong người.” (Giăng 9:2-3). Thử thách lớn (tật mù bẩm sinh) trở thành khung cảnh để quyền năng chữa lành và ân điển vinh hiển của Đức Chúa Trời được bày tỏ cách phi thường. Tương tự, trong hoạn nạn, sự thành tín, sự yên ủi và năng lực siêu nhiên của Chúa càng trở nên rõ ràng, không chỉ cho chúng ta mà còn cho những người xung quanh.
4. Để Chúng Ta Có Thể Yên Ủi Người Khác (Chức Vụ Đồng Cảm):
Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Ngợi khen Đức Chúa Trời, Cha Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, là Cha hay thương xót, là Đức Chúa Trời ban mọi sự yên ủi. Ngài yên ủi chúng tôi trong mọi sự khốn khó mình, hầu cho nhơn sự yên ủi mà Ngài đã yên ủi chúng tôi, thì chúng tôi cũng có thể yên ủi kẻ ở trong sự khốn khó nào.” (II Cô-rinh-tô 1:3-4). Đây là nguyên tắc “vòng tròn yên ủi”. Những thương tích và khó khăn chúng ta trải qua không bị lãng phí. Chúng trang bị cho chúng ta sự đồng cảm, thấu hiểu và uy quyền thuộc linh để đến với những người đang đau khổ và nói rằng: “Tôi hiểu, tôi đã ở đó, và tôi biết Chúa có thể nâng đỡ bạn.” Chính Chúa Jêsus, vì chịu khổ nên Ngài có thể cảm thông và giúp đỡ những kẻ bị cám dỗ (Hê-bơ-rơ 2:18).
5. Đoạn Tuyệt Với Thế Gian Và Hướng Lòng Về Thiên Đàng (Uốn Nắn Các Ưu Tiên):
Thử thách có sức mạnh phá vỡ những điều chúng ta ỷ lại ngoài Chúa: sức khỏe, tài sản, danh vọng, các mối quan hệ. Sứ đồ Phao-lô đã kinh nghiệm điều này khi ông nói về “cái giằm xóc vào thịt” (II Cô-rinh-tô 12:7). Mục đích của nó là để ông “khỏi tự cao.” Khó khăn nhắc nhở chúng ta rằng thế gian này không phải là nhà cuối cùng của chúng ta, và giúp chúng ta hướng lòng về cõi đời đời. Như Phao-lô tuyên bố: “Vì sự hoạn nạn nhẹ và tạm của chúng tôi sanh cho chúng tôi sự vinh hiển cao trọng đời đời, vô lượng vô biên, trong khi chúng tôi chẳng chăm sự thấy được, nhưng chăm sự chẳng thấy được; vì những sự thấy được chỉ là tạm thời, mà sự chẳng thấy được là đời đời.” (II Cô-rinh-tô 4:17-18).
6. Để Chúng Ta Được Dự Phần Vào Sự Thánh Khiết Của Đức Chúa Trời:
Sách Hê-bơ-rơ đưa ra một góc nhìn quan trọng về sự sửa phạt (kỷ luật) của Cha: “Ấy là vì sự sửa phạt mà anh em chịu, Đức Chúa Trời đối đãi anh em như con… Vả, chúng ta hẳn đã chịu cha về phần xác sửa phạt mình, mà chúng ta còn tôn kính thay, huống chi là Cha về phần linh hồn, ta há chẳng nên phục Ngài hơn nhiều để được sống sao? Vì các người ấy sửa phạt chúng ta trong ít ngày, theo ý mình tưởng là phải, nhưng Ngài sửa phạt chúng ta cho được ích, hầu cho chúng ta được dự phần trong sự thánh khiết Ngài.” (Hê-bơ-rơ 12:7, 9-10). Thử thách, dưới hình thức kỷ luật yêu thương của Cha, nhằm cắt bỏ điều ác, uốn nắn chúng ta theo hình ảnh của Con Ngài, và làm cho chúng ta nên thánh khiết hơn. Đây là dấu hiệu của tình con thật, không phải sự bỏ rơi (Khải-huyền 3:19).
Hiểu biết lẽ thật là một chuyện, sống với nó trong cơn bão lại là chuyện khác. Dưới đây là những hướng dẫn thực tế để áp dụng:
1. Thay Đổi Góc Nhìn (Từ “Tại Sao?” Sang “Để Làm Gì?”):
Thay vì tập trung vào câu hỏi “Lạy Chúa, tại sao con?” – một câu hỏi thường dẫn đến sự oán trách và bế tắc, hãy cầu xin Chúa giúp chúng ta chuyển sang câu hỏi: “Lạy Chúa, Ngài muốn dạy con điều gì qua hoàn cảnh này? Ngài muốn hình thành phẩm cách nào trong con?” (Gia-cơ 1:2-4). Đây là thái độ của sự vâng phục và tìm kiếm ý muốn Ngài.
2. Nương Dựa Vào Lời Hứa Về Sự Hiện Diện Và Ân Điển Đủ Dùng Của Chúa:
Đức Chúa Trời không hứa sẽ miễn trừ chúng ta khỏi sóng gió, nhưng Ngài hứa sẽ ở cùng chúng ta trong cơn bão. Chúa phán: “Khi ngươi vượt qua các dòng nước, ta sẽ ở cùng; vượt qua các sông, thì nó sẽ không ngập ngươi… Vì ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi.” (Ê-sai 43:2-3). Sứ đồ Phao-lô cũng kinh nghiệm: “Ân điển Ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của Ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối.” (II Cô-rinh-tô 12:9). Hãy tìm kiếm sự hiện diện của Ngài trong sự cầu nguyện và suy gẫm Lời Chúa mỗi ngày.
3. Thành Thật Trong Cầu Nguyện Và Tìm Kiếm Sự Nâng Đỡ Của Hội Thánh:
Đừng cô lập chính mình. Hãy noi gương Chúa Jêsus trong vườn Ghết-sê-ma-nê, thổ lộ nỗi đau với Cha (Ma-thi-ơ 26:39). Đồng thời, hãy để Hội Thánh – thân thể Đấng Christ – thực hiện chức năng yên ủi và nâng đỡ (Ga-la-ti 6:2). Chia sẻ gánh nặng của bạn với những anh chị em trưởng thành trong đức tin.
4. Ghi Nhớ Và Tuyên Xưng Các Lời Hứa Trong Kinh Thánh:
Lời Chúa là thanh gươm để chiến đấu với sự nghi ngờ và sợ hãi. Hãy ghi nhớ những câu Kinh Thánh về sự thành tín của Đức Chúa Trời (ví dụ: Rô-ma 8:28; Phục-truyền 31:6; Thi-thiên 23:4; 46:1). Viết chúng ra và đọc to lên trong lúc cầu nguyện.
5. Hướng Mắt Về Sự Vinh Hiển Đời Đời:
Phao-lô so sánh sự đau đớn đời này với cơn đau đẻ, dẫn đến sự sống và vinh hiển vô cùng lớn lao (Rô-ma 8:18). Hãy tập có cái nhìn đời đời. Thử thách hiện tại, dù lớn đến đâu, cũng chỉ là “nhẹ và tạm” so với sự vinh hiển đời đời đang chờ đợi (II Cô-rinh-tô 4:17). Điều này cho chúng ta hy vọng và sức chịu đựng.
Cuối cùng, chúng ta phải luôn nhìn về Chúa Jêsus Christ, “là Đấng làm đầu và cuối cùng của đức tin chúng ta, tức là Đấng vì sự vui mừng đã đặt trước mặt mình, chịu lấy thập tự giá, khinh điều sỉ nhục, và hiện nay ngồi bên hữu ngôi Đức Chúa Trời.” (Hê-bơ-rơ 12:2). Chính Ngài đã trải qua mọi thử thách, đau khổ và cám dỗ, thậm chí đến cái chết trên thập tự giá. Ngài không phải là một vị thần xa cách, nhưng là một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm cảm thông với những yếu đuối chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15). Sự chết và sống lại của Ngài là đảm bảo tối thượng rằng Đức Chúa Trời có thể biến điều xấu nhất (sự chết) thành điều tốt nhất (sự cứu rỗi và sự sống đời đời). Do đó, chúng ta có thể tin cậy rằng Ngài cũng đang hành động trong mọi hoàn cảnh của chúng ta để hoàn thành mục đích tốt lành và yêu thương của Ngài.
Thử thách không phải là dấu hiệu của sự thất bại hay bị bỏ rơi, nhưng thường là công cụ trong tay Người Thợ Gốm khéo léo, đang nắn nên chúng ta thành bình đẹp đẽ, hữu dụng cho nhà Ngài. Hãy vững lòng. Hãy kiên trì. Vì Đấng đã hứa là thành tín. “Đức Chúa Trời là sự nương náu và sức lực của chúng tôi, Ngài sẵn giúp đỡ trong cơn hoạn nạn.” (Thi-thiên 46:1).
Tóm tắt các mục đích chính:
- Tinh luyện đức tin (I Phi-e-rơ 1:7).
- Xây dựng nhân cách và sự trưởng thành (Gia-cơ 1:2-4).
- Bày tỏ vinh quang và quyền năng Đức Chúa Trời (Giăng 9:3).
- Trang bị để yên ủi người khác (II Cô-rinh-tô 1:4).
- Điều chỉnh các ưu tiên, hướng về thiên đàng (II Cô-rinh-tô 4:17-18).
- Dự phần trong sự thánh khiết của Ngài (Hê-bơ-rơ 12:10).