Sự Thịnh Vượng Trong Kinh Thánh
Khi nhắc đến “sự thịnh vượng” trong bối cảnh Kinh Thánh, nhiều người thường liên tưởng ngay đến của cải vật chất. Tuy nhiên, quan điểm của Kinh Thánh về sự thịnh vượng (prosperity) mang chiều sâu và bề rộng toàn diện hơn nhiều, bao trùm mọi phương diện của đời sống con người trong mối tương giao với Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá cách Kinh Thánh định nghĩa, hứa ban và đặt điều kiện cho sự thịnh vượng, với trọng tâm là sự vâng lời, tin kính và ưu tiên thuộc linh đúng đắn.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Hebrew), từ chính được dùng cho “thịnh vượng” là shalom (שָׁלוֹם). Từ này thường được dịch là “bình an”, nhưng ý nghĩa gốc của nó rất phong phú, bao hàm sự trọn vẹn, hoàn hảo, thịnh vượng, khỏe mạnh, và hòa thuận trong mọi mối quan hệ (với Đức Chúa Trời, với người khác, và với chính mình). Một từ khác là barak (בָּרַךְ), nghĩa là “chúc phước”, thường đi kèm với kết quả cụ thể của sự dư dật.
Trong Tân Ước, từ Hy Lạp euodóō (εὐοδόω) được sử dụng, có nghĩa đen là “một con đường tốt đẹp”, hàm ý “thành công, phát đạt, được thuận lợi” (Rô-ma 1:10; 1 Cô-rinh-tô 16:2). Sự thịnh vượng theo Kinh Thánh, do đó, không đơn thuần là sự giàu có tích lũy, mà là trạng thái được Đức Chúa Trời ban cho ân điển để sống một đời sống trọn vẹn, hiệu quả và đẹp ý Ngài trong mọi lĩnh vực.
Cựu Ước thiết lập mối liên hệ rõ ràng giữa sự vâng lời Đức Chúa Trời và sự thịnh vượng trên đất mà Ngài ban cho dân sự Ngài.
1. Sự Thịnh Vượng Gắn Liền Với Giao Ước và Lời Chúa:
Một trong những câu Kinh Thánh then chốt là Giô-suê 1:8: “Quyển sách luật pháp nầy chớ xa miệng ngươi, hãy suy gẫm ngày và đêm, hãy cẩn thận làm theo mọi điều đã chép ở trong; vì như vậy ngươi mới được may mắn trong con đường mình, và mới được phước.” Từ “may mắn” ở đây (Hê-bơ-rơ: tsalach) có nghĩa là “thành công, thịnh vượng, đạt được mục đích”. Chìa khóa không phải là sự suy gẫm mang tính tri thức, mà là sự “cẩn thận làm theo”. Sự thịnh vượng là hệ quả của một đời sống được Lời Chúa uốn nắn và hướng dẫn.
2. Phước Hạnh Của Sự Vâng Lời:
Sách Phục Truyền Luật Lệ Ký trình bày chi tiết những phước lành (thịnh vượng) đi kèm với sự vâng lời: Phục Truyền 28:1-14. Các phước lành này bao gồm sự thăng tiến trong mọi lĩnh vực: “Ngươi sẽ được phước trong thành, và được phước ngoài đồng... Ngươi sẽ được phước trong lúc vào, và được phước trong lúc ra.” (câu 3,6). Sự thịnh vượng ở đây mang tính toàn diện và cộng đồng, không chỉ cá nhân.
3. Sự Thịnh Vượng Đến Từ Sự Kính Sợ Chúa và Khôn Ngoan:
Sách Châm Ngôn đầy dẫy những lời dạy về mối liên hệ giữa đức tính khôn ngoan (bắt nguồn từ sự kính sợ Đức Chúa Trời) và kết quả thịnh vượng.
- Châm Ngôn 3:9-10: “Hãy lấy tài vật và huê lợi đầu mùa của con mà tôn vinh Đức Giê-hô-va; vậy, các vựa lẫm con sẽ đầy dư dật, và những thùng của con sẽ tràn rượu mới.” Nguyên tắc đầu tiên là dâng hiến và tôn vinh Chúa bằng của cải vật chất.
- Châm Ngôn 10:22: “Phước lành của Đức Giê-hô-va làm cho giàu có; Ngài chẳng thêm sự lo buồn gì lẫn vào.” Điều này nhấn mạnh nguồn gốc của sự giàu có thực sự – đó là phước lành của Đức Giê-hô-va, khác với sự giàu có do mưu đồ gian ác đem lại nhiều lo buồn (Châm Ngôn 15:6).
- Châm Ngôn 22:4: “Giá kính sợ Đức Giê-hô-va là sự giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.” Một định nghĩa tuyệt vời: chính sự kính sợ Chúa mới là của cải cao quý nhất.
Đến Tân Ước, Chúa Giê-xu Christ và các sứ đồ không hủy bỏ các nguyên tắc thịnh vượng, nhưng đặt chúng trong khuôn khổ mới của Nước Thiên Đàng và ưu tiên đời đời.
1. Tìm Kiếm Nước Đức Chúa Trời Trước Nhất:
Lời dạy nền tảng của Chúa Giê-xu trong Ma-thi-ơ 6:33 là chìa khóa: “Nhưng trước hết, hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi điều ấy nữa.” “Mọi điều ấy” chỉ về những nhu cầu vật chất (đồ ăn, thức uống, áo mặc) được đề cập ở các câu trước. Lời hứa không phải là sự giàu có xa hoa, mà là sự chu cấp đầy đủ (prosperity as sufficiency) để chúng ta có thể tập trung vào sự mưu cầu Nước Trời. Đây là sự đảo ngược trật tự ưu tiên hoàn toàn.
2. Sự Thịnh Vượng Thuộc Linh và Ân Điển Dư Dật:
Phao-lô nhấn mạnh đến sự thịnh vượng thuộc linh trong Đấng Christ: Ê-phê-sô 1:3: “Chúc tạ Đức Chúa Trời, Cha Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, Ngài đã xuống phước cho chúng ta trong Đấng Christ đủ mọi thứ phước thiêng liêng ở các nơi trên trời.” Sự dư dật thật sự của Cơ Đốc nhân bắt đầu từ phương diện thuộc linh. Hơn nữa, nguyên tắc “gieo và gặt” được giải thích rõ trong bối cảnh rộng rãi: 2 Cô-rinh-tô 9:6-11. Đức Chúa Trời “có quyền giáng cho anh em đủ mọi ân điển, hầu cho anh em... luôn luôn có đủ mọi sự... lại còn dư dật mọi việc lành nữa.” (câu 8). Mục đích của sự dư dật là để làm việc lành, chứ không phải để tích trữ cho bản thân.
3. Cảnh Báo Nghiêm Khắc Về Của Cải:
Chúa Giê-xu cảnh báo rõ ràng về sự nguy hiểm của lòng tham tiền: Lu-ca 12:15: “Hãy giữ mình, thoát khỏi sự tham lam; vì chẳng phải hễ ai được dư dật, thì sự sống mình nhờ của cải mà đâu.” Sự thịnh vượng thật nằm ở sự sống (Greek: zōē – sự sống đời đời, sự sống dư dật), không nằm ở sự tích lũy của cải. Ngài cũng dạy về việc tích trữ kho báu trên trời thay vì dưới đất (Ma-thi-ơ 6:19-21).
4. Sự Thịnh Vượng Của Linh Hồn:
Sứ đồ Giăng cầu chúc: 3 Giăng 1:2: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, tôi cầu nguyện cho anh được thạnh vượng trong mọi sự, và được khỏe mạnh phần xác anh cũng như như đã được thạnh vượng về phần linh hồn anh vậy.” Câu này cho thấy một sự thịnh vượng cân bằng: linh hồn thịnh vượng (thuộc linh) là nền tảng và là thước đo cho sự thịnh vượng về mọi sự khác (bao gồm thể chất).
Làm thế nào để áp dụng những lẽ thật này vào đời sống hằng ngày?
1. Ưu Tiên Thuộc Linh: Dành thì giờ đầu tiên và tốt nhất cho Chúa: cầu nguyện, đọc Lời Chúa, thờ phượng. Đảm bảo rằng Nước Đức Chúa Trời là mối quan tâm hàng đầu trong mọi quyết định (nghề nghiệp, tài chính, gia đình).
2. Làm Việc Cách Trung Tín và Khôn Ngoan: Kinh Thánh đề cao đức tính siêng năng (Châm Ngôn 10:4, 13:11) và quản lý khôn ngoan. Sự thịnh vượng thường là kết quả của công việc chăm chỉ được Chúa ban phước, chứ không phải từ sự trúng số hay may rủi.
3. Trung Tín Trong Việc Dâng Hiến và Cho Đi: Thực hành nguyên tắc “gieo và gặt” một cách vui lòng và đều đặn (1 Cô-rinh-tô 16:2; 2 Cô-rinh-tô 9:7). Hãy xem của cải mình có là phương tiện để đầu tư vào công việc Nhà Chúa và giúp đỡ người thiếu thốn.
4. Giữ Lòng Trong Sạch Khỏi Lòng Yêu Tiền Bạc: Thường xuyên tự kiểm tra lòng mình (Hê-bơ-rơ 13:5). Hãy bằng lòng với những gì mình có, vì biết rằng Chúa sẽ không lìa bỏ hay bỏ mặc chúng ta. Lòng tham lam chính là sự thờ hình tượng (Cô-lô-se 3:5).
5. Tìm Kiếm Sự Giàu Có Thật – Mối Quan Hệ Với Chúa: Đặt giá trị cao nhất vào sự biết Chúa, vào tình yêu thương, bông trái Thánh Linh, và tính cách giống Đấng Christ. Đó là “kho báu ở trên trời” không hề hư nát.
Sự thịnh vượng theo Kinh Thánh là một khái niệm đa diện và cân bằng. Nó bắt nguồn từ ân điển và phước lành của Đức Chúa Trời, được nhận lãnh qua đức tin, sự vâng lời và lòng kính sợ Ngài. Trọng tâm không phải là sự tích lũy vật chất cho bản thân, mà là sự chu cấp đầy đủ và dư dật để chúng ta có thể sống một đời sống trọn vẹn, hiệu quả cho vinh hiển Đức Chúa Trời và sự mở mang Nước Ngài. Sự thịnh vượng tối thượng mà mọi tín hữu được hưởng là sự sống đời đời trong Đấng Christ, cùng với mọi phước lành thiêng liêng trong Ngài. Hãy cứ tìm kiếm Ngài và sự công bình của Ngài trước nhất, tin cậy rằng Ngài sẽ thêm cho chúng ta mọi điều cần dùng, cả thuộc linh lẫn vật chất, để chúng ta sống một cuộc đời thịnh vượng thật sự.