Ý Nghĩa của "Đừng Rờ, Đừng Nếm, Đừng Đụng" Trong Cô-lô-se 2:21
Thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội thánh tại Cô-lô-se là một trong những tài liệu thần học sâu sắc nhất của Tân Ước, tập trung vào sự cao trọng và đầy đủ của Đấng Christ. Tuy nhiên, giữa bức tranh vinh hiển về Chúa Cứu Thế, chúng ta bắt gặp một câu Kinh Thánh có vẻ kỳ lạ: “Chớ lấy, chớ nếm, chớ rờ,” (Cô-lô-se 2:21, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu này, nếu bị đọc tách khỏi bối cảnh, có thể dẫn đến sự hiểu lầm nghiêm trọng về đời sống Cơ Đốc. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai quật ý nghĩa thực sự của cụm từ này trong bối cảnh văn mạch, lịch sử và thần học, qua đó rút ra những bài học quý báu cho đức tin và nếp sống của chúng ta ngày nay.
I. Bối Cảnh Trực Tiếp: Cuộc Chiến Chống Lại Sự Dạy Dỗ Sai Lầm Tại Cô-lô-se
Để hiểu bất kỳ câu Kinh Thánh nào, bước đầu tiên và quan trọng nhất là đặt nó vào bối cảnh trực tiếp. Cô-lô-se 2:21 không phải là một mệnh lệnh độc lập, mà là phần kết của một lập luận bắt đầu từ câu 16. Phao-lô đang cảnh báo Hội thánh về một hệ thống giáo lý sai lạc đang đe dọa họ, thường được các học giả gọi là “tà thuyết Cô-lô-se” (Colossian heresy). Hệ thống này là một sự pha trộn nguy hiểm giữa:
- Chủ nghĩa khổ hạnh Do Thái giáo: Nhấn mạnh vào các luật lệ về thức ăn, ngày lễ (câu 16).
- Thuyết thờ lạy thiên sứ: Tôn thờ các bậc trung gian giữa Đức Chúa Trời và con người, hạ thấp địa vị duy nhất của Đấng Christ (câu 18).
- Chủ nghĩa khắc kỷ và thuyết ngộ đạo sơ khai: Quan niệm rằng vật chất là xấu xa, còn tâm linh là tốt lành, dẫn đến việc đè nén, hành xác thân thể để đạt được sự khải thị cao hơn (câu 18, 21-23).
Phao-lô mô tả giáo lý này như “sự dạy dỗ theo luật lệ loài người” (câu 22) và “sự khôn ngoan theo loài người dạy” (câu 23). Trong bối cảnh đó, câu 20-21 viết: “Ví bằng anh em đã chết với Đấng Christ về sự sơ học của thế gian, thì cớ sao anh em dường như còn sống trong thế gian mà chịu lấy các luật lệ nầy: Chớ lấy, chớ nếm, chớ rờ?” (Cô-lô-se 2:20-21).
Một phân tích ngữ pháp Hy Lạp cho thấy câu 21 được viết ở thể midvoice (thể trung), diễn tả hành động mà chủ thể tự làm cho mình hoặc chịu đựng. Cụm từ này không phải là mệnh lệnh từ Phao-lô (“Các ngươi đừng rờ!”), mà là lời trích dẫn mang tính châm biếm, mỉa mai những điều răn mà các giáo sư giả đang áp đặt lên tín hữu. Phao-lô đang lặp lại chính xác ngôn ngữ “tôn giáo” của họ để cho thấy sự vô lý và vô ích của nó.
II. Giải Nghĩa Từ Ngữ: “Rờ”, “Nếm”, “Đụng” Trong Văn Hóa Tôn Giáo
Chúng ta hãy đi sâu vào ý nghĩa của ba động từ này trong ngôn ngữ gốc và bối cảnh văn hóa:
- “Chớ lấy” (μὴ ἅψῃ - mē hapsē): Từ Hy Lạp “haptō” không chỉ đơn thuần là chạm vào, mà thường mang nghĩa “nắm lấy”, “giữ lấy”, “dính vào”. Trong văn cảnh tôn giáo Do Thái (Lê-vi Ký 11), nó liên quan đến việc đụng chạm đến những vật ô uế, bị cấm. Các giáo sư giả mở rộng ý niệm này đến mức cực đoan, cho rằng ngay cả việc tiếp xúc thông thường với thế giới vật chất cũng làm ô uế tâm linh.
- “Chớ nếm” (μὴ γεύσῃ - mē geusē): Từ “geuomai” có nghĩa là nếm, thử, kinh nghiệm. Đây là lệnh cấm rõ ràng liên quan đến thức ăn và đồ uống (câu 16). Họ lập ra một danh sách dài những thứ “cấm kỵ” dựa trên sự phân biệt ô uế/thanh sạch theo nghi lễ, vượt xa những điều Kinh Thánh dạy.
- “Chớ rờ” (μὴ θίγῃς - mē thigēs): Từ “thinganō” là một từ đồng nghĩa khác của “chạm”, nhưng nhấn mạnh hơn đến sự tiếp xúc vật lý trực tiếp, có lẽ với ý nghĩa “sờ mó”. Sự lặp lại này (cùng một ý nhưng dùng hai từ khác nhau: “haptō” và “thinganō”) là một biện pháp tu từ nhấn mạnh sự phiền phức, rườm rà của hệ thống luật lệ mà họ đặt ra.
Cả ba động từ này đều quy về những cấm đoán bề ngoài, thuộc thể, liên quan đến vật chất và cảm giác. Phao-lô chỉ ra rằng những luật lệ này “hư nát” vì chúng “theo điều răn và đạo lý của loài người” (câu 22). Chúng thuộc về “các sự đời nầy” (từ Hy Lạp “ta stoicheia tou kosmou” – các nguyên tố/cơ bản của thế gian, câu 20), tức là hệ thống tôn giáo cũ, nô lệ và non trẻ, chứ không thuộc về sự tự do trưởng thành trong Đấng Christ.
III. Sự Phản Bác Của Phao-lô: Sự Đầy Đủ Của Đấng Christ và Bản Chất Thật Của Sự Thờ Phượng
Phao-lô không chỉ trích dẫn lời của họ, ông trực tiếp bác bỏ triết lý đó bằng lẽ thật về Đấng Christ. Ngay trước câu 21, ông tuyên bố một chân lý nền tảng: “Anh em đã chết với Đấng Christ về sự sơ học của thế gian” (câu 20). Tín hữu đã đồng chết với Đấng Christ, điều này có nghĩa họ đã được giải phóng khỏi quyền lực và các nguyên tắc cơ bản của thế gian này. Tại sao lại quay trở lại làm nô lệ?
Ông tiếp tục vạch trần sự vô ích của các luật lệ này: “Ấy là tuân theo qui tắc của loài người, như: chớ cầm, chớ nếm, chớ sờ. Cả những điều đó hễ đụng đến thì hư nát, theo như điều răn và đạo lý của loài người. Thật những luật lệ đó hình như có sự khôn ngoan, vì là sự thờ phượng riêng định, khiêm nhường, khắc khổ thân thể; nhưng không có giá trị gì để chống lại tính xác thịt đâu.” (Cô-lô-se 2:22-23, bản dịch sát nghĩa từ nguyên tác).
Phao-lô nhận định:
- Nguồn gốc sai: Chúng là “qui tắc của loài người”, không phải đến từ Đức Chúa Trời.
- Đối tượng sai: Chúng chỉ tập trung vào những thứ “hư nát” (vật chất tạm bợ).
- Hiệu quả sai: Chúng “hình như có sự khôn ngoan” – mang vẻ ngoài đạo đức, khổ hạnh, khiêm nhường, nhưng thực chất là “không có giá trị gì để chống lại tính xác thịt”. Đây là điểm then chốt! Sự khổ hạnh bề ngoài không thể thay đổi tấm lòng hay chiến thắng tội lỗi thật sự. Nó chỉ là trị liệu bề ngoài, không chạm đến gốc rễ vấn đề là tấm lòng.
Trái ngược với hệ thống luật lệ này, Phao-lô giới thiệu Đấng Christ là hiện thân đầy đủ của Đức Chúa Trời (1:19), là Đầu của mọi quyền cai trị và thế lực (2:10), và trong Ngài, tín hữu đã “được làm nên đầy đủ” (2:10). Sự thờ phượng thật không nằm ở việc kiêng cử vật chất, mà ở việc “giữ chặt lấy Đầu, là Đấng mà toàn thân được nuôi và liên hiệp bởi các lắt léo, vì được sự sanh trưởng từ Đức Chúa Trời đến” (2:19).
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Giáo lý sai lạc tại Cô-lô-se không biến mất; nó chỉ thay hình đổi dạng. Bài học từ Cô-lô-se 2:21 vẫn vô cùng thiết thực:
1. Cảnh Giác Với Chủ Nghĩa Hình Thức và Chủ Nghĩa Luật Pháp Mới: Hội Thánh ngày nay vẫn có thể vô tình tạo ra những luật lệ “đừng rờ, đừng nếm, đừng đụng” của riêng mình. Đó có thể là những quy định về ngoại hình (kiểu tóc, trang phục), giải trí (loại nhạc, phim ảnh), ẩm thực (rượu, cà phê) vượt xa những nguyên tắc Kinh Thánh rõ ràng. Khi chúng ta biến sự dè dặt cá nhân hoặc văn hóa thành điều răn bắt buộc cho người khác, chúng ta đang rơi vào bẫy của các giáo sư giả tại Cô-lô-se. Phao-lô dạy trong Rô-ma 14:17: “Vì nước Đức Chúa Trời chẳng tại sự ăn uống, nhưng tại sự công bình, bình an, vui vẻ bởi Đức Thánh Linh vậy.”
2. Tập Trung Vào Bản Chất Thay Vì Hình Thức: Đấng Christ quan tâm đến sự biến đổi bên trong hơn là sự tuân thủ bên ngoài. Thay vì hỏi “Tôi có được phép làm điều này không?”, câu hỏi trưởng thành hơn là: “Điều này có xây dựng tôi và người khác trong Đấng Christ không?” (I Cô-rinh-tô 10:23), “Điều này có nô lệ hóa tôi không?” (I Cô-rinh-tô 6:12), và “Tôi có đang làm mọi sự vì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời không?” (I Cô-rinh-tô 10:31). Sự tự do trong Đấng Christ không phải là giấy phép để phóng túng (Ga-la-ti 5:13), mà là cơ hội để phục vụ nhau bằng tình yêu thương.
3. Sống Bởi Thánh Linh, Không Bởi Luật Lệ: Cách duy nhất để chiến thắng “tính xác thịt” (bản chất tội lỗi) không phải là cấm đoán cứng nhắc, mà là bước đi bởi Thánh Linh (Ga-la-ti 5:16). Khi chúng ta sống trong mối liên hệ với Đấng Christ, Đức Thánh Linh sẽ sản sinh trái: “yêu thương, vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ” (Ga-la-ti 5:22-23). “Tiết độ” (từ Hy Lạp “egkrateia” – sự tự chủ) đến từ Thánh Linh, không phải từ nỗ lực tự hành xác của con người.
4. Giữ Vững Sự Tự Do Trong Ân Điển: Chúng ta phải can đảm như Phao-lô để bảo vệ sự tự do mà Đấng Christ đã trả giá để giành lấy cho chúng ta (Ga-la-ti 5:1). Điều này có nghĩa là từ chối mọi gánh nặng tôn giáo do con người đặt ra, đồng thời sống trong sự vâng phục chân thật đến Lời Chúa. Như Chúa Giê-xu phán: “Vả, ấy là vì cớ các ngươi mà ta tự nên ra thánh, hầu cho họ cũng nhờ lẽ thật mà được nên thánh.” (Giăng 17:19). Sự thánh khiết thật bắt nguồn từ lẽ thật của Ngài, không phải từ những cấm đoán của con người.
Kết Luận
Câu “đừng rờ, đừng nếm, đừng đụng” trong Cô-lô-se 2:21 là tiếng vang của một tôn giáo vụ hình thức, tìm kiếm sự thánh khiết bằng cách trốn chạy khỏi thế giới vật chất thay vì được biến đổi bởi quyền năng Phục Sinh của Đấng Christ. Phao-lô vạch trần sự yếu đuối và vô ích của nó. Đối với chúng ta ngày nay, lời cảnh báo này vẫn vang vọng: hãy coi chừng bất kỳ giáo lý nào đánh tráo sự đầy đủ của Đấng Christ bằng một danh sách những cấm đoán, hoặc đánh đổi mối quan hệ sống động với Chúa bằng một bộ quy tắc chết.
Đấng Christ đã phán: “Sự ta ban cho các ngươi không giống như thế gian ban cho.” (Giăng 14:27). Sự tự do, bình an và sự sống Ngài ban cũng vậy. Chúng không đến từ việc “không rờ, không nếm, không đụng”, mà đến từ việc được kết hiệp với Đấng đã chạm đến người phung, đã dự tiệc với người thâu thuế, và đã đụng đến cái chết để ban cho chúng ta sự sống đời đời. Hãy giữ chặt lấy Đầu, là Đấng Christ, và trong Ngài, chúng ta tìm thấy mọi sự đầy đủ cho linh hồn và thân thể mình.