Dầu trong ẩn dụ mười trinh nữ tượng trưng cho điều gì theo Kinh Thánh?

Trong những lời giảng dạy của Chúa Giê-xu về sự tái lâm và nước Đức Chúa Trời, ẩn dụ mười trinh nữ (Ma-thi-ơ 25:1-13) chiếm một vị trí đặc biệt. Câu chuyện ngắn gọn nhưng sâu sắc này mô tả mười cô trinh nữ cầm đèn đi đón chàng rể; năm người khôn mang theo dầu dự trữ, năm người dại thì không. Khi chàng rể đến chậm, các cô đều thiếp ngủ, nhưng lúc nghe tiếng báo, những cô dại phát hiện đèn mình sắp tắt vì thiếu dầu. Họ đi mua dầu thì chàng rể đến, những cô khôn vào dự tiệc, cửa đóng lại, và những cô dại bị từ chối. Chúa kết luận: “Vậy hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày giờ” (câu 13).

Trong ẩn dụ này, “dầu” đóng vai trò then chốt. Vậy dầu tượng trưng cho điều gì? Câu trả lời sẽ được khám phá qua bối cảnh văn hóa, ngôn ngữ Kinh Thánh, và sự dạy dỗ toàn bộ của Thánh Kinh.

Để hiểu rõ ý nghĩa của dầu, trước hết cần nắm bối cảnh văn hóa Do Thái thời Chúa Giê-xu. Hôn lễ Do Thái thường diễn ra vào buổi tối. Các bạn của cô dâu (những trinh nữ) sẽ cầm đèn dầu đi rước chàng rể từ nhà cô dâu về nhà chàng rể, sau đó cùng vào dự tiệc. Đèn thời đó là những chiếc đèn bằng đất sét nhỏ, chứa dầu olive và có tim thấm dầu. Dầu là nhiên liệu duy nhất để đèn cháy sáng. Nếu không có dầu, đèn sẽ tắt, và người cầm đèn không thể thực hiện nhiệm vụ của mình.

Việc chàng rể đến chậm là điều bất ngờ, và các cô trinh nữ phải có dự trữ đủ để duy trì ánh sáng cho đến khi chàng rể đến. Vì vậy, người khôn là người có dầu dự trữ (dầu chứa trong bình), còn người dại chỉ có dầu trong đèn mà thôi – lượng ít, không đủ dùng khi chậm trễ.

Ma-thi-ơ 25:1-13 (Bản Truyền Thống 1925) ghi:

“1 Khi ấy, nước thiên đàng sẽ giống như mười người nữ đồng trinh kia, cầm đèn đi rước chàng rể. 2 Trong mười người đó, có năm người dại và năm người khôn. 3 Những người dại khi cầm đèn đi thì không chịu đem dầu theo mình; 4 nhưng những người khôn khi cầm đèn lại đem dầu theo trong bình mình với đèn. 5 Vì chàng rể đến trễ, nên các nàng đều buồn ngủ và ngủ gục. 6 Đến nửa đêm, có tiếng kêu rằng: Kìa, chàng rể đến, hãy đi ra rước người! 7 Các nữ đồng trinh bèn thức dậy, sửa soạn đèn mình. 8 Những người dại nói với người khôn rằng: Xin bớt dầu của các chị cho chúng tôi, vì đèn chúng tôi gần tắt. 9 Người khôn trả lời rằng: Không, e không đủ cho chúng tôi và các chị; thà các chị đi đến người bán dầu mà mua. 10 Trong khi họ đi mua, chàng rể đến; kẻ nào đã sẵn sàng thì cùng người vào dự tiệc cưới, rồi cửa đóng lại. 11 Sau rốt, những người nữ đồng trinh khác cũng đến và nói rằng: Hỡi Chúa, hỡi Chúa, xin mở cho chúng tôi! 12 Nhưng người đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, ta không biết các ngươi. 13 Vậy hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày giờ.”

Chúa Giê-xu dạy ẩn dụ này trong bối cảnh Ngài đang trả lời câu hỏi của các môn đồ về dấu hiệu của sự tái lâm và tận thế (Ma-thi-ơ 24:3). Các ẩn dụ về sự tỉnh thức như người đầy tớ trung tín (24:45-51), mười trinh nữ (25:1-13), và những ta-lâng (25:14-30) đều nhấn mạnh sự chuẩn bị và trách nhiệm trong khi chờ đợi Chúa trở lại.

1. Dầu – hình ảnh của Đức Thánh Linh

Trong Kinh Thánh, dầu thường tượng trưng cho Đức Thánh Linh. Cựu Ước dùng dầu olive thánh để xức cho các thầy tế lễ, vua, tiên tri, biểu thị sự xức dầu và sự hiện diện của Thánh Linh (I Sa-mu-ên 16:13; Xuất Ê-díp-tô 30:25). Đèn trong đền tạm phải được thắp sáng liên tục bằng dầu olive tinh chế (Xuất 27:20) – hình ảnh của sự chiếu sáng thuộc linh nhờ Thánh Linh. Trong Tân Ước, sứ đồ Phao-lô viết: “Đừng làm buồn Đức Thánh Linh của Đức Chúa Trời, vì nhờ Ngài anh em được ấn chứng cho ngày cứu chuộc” (Ê-phê-sô 4:30). Và “hãy được đầy dẫy Đức Thánh Linh” (Ê-phê-sô 5:18). Đèn của đời sống Cơ Đốc nhân cần được Thánh Linh duy trì sự sáng.

Trong ẩn dụ, dầu dự trữ chính là sự đầy đủ của Thánh Linh trong lòng người tin Chúa, giúp họ giữ đèn sáng cho đến khi Chúa đến. Người khôn mang theo dầu dự trữ – họ có mối liên hệ thường xuyên, được Thánh Linh tuôn đổ và bổ sung; người dại không có dự trữ – họ có thể đã nhận Thánh Linh nhưng không nuôi dưỡng, nên đèn tắt lúc khủng hoảng.

2. Dầu – đại diện cho đức tin sống động và mối quan hệ cá nhân với Chúa

Một cách giải thích khác: dầu tượng trưng cho đức tin chân thật, sự vâng phục, lòng kính sợ Chúa, và mối thông công cá nhân với Đấng Christ. Khi những cô dại nói “đèn chúng tôi gần tắt”, họ nhận ra mình thiếu thốn nhưng không thể vay mượn từ người khác. Điều này cho thấy đức tin không thể mượn của ai; mỗi người phải tự có mối tương giao với Chúa. Dầu dự trữ là sự tích lũy từ việc học Lời Chúa, cầu nguyện, thờ phượng, và vâng lời, giúp tín hữu kiên trì trong mọi thời điểm.

3. Dầu – biểu tượng của sự chuẩn bị và tỉnh thức

Chúa Giê-xu kết thúc ẩn dụ bằng lời kêu gọi “hãy tỉnh thức”. Dầu là yếu tố quyết định sự sẵn sàng. Tỉnh thức không chỉ là không ngủ về thể xác, mà là luôn duy trì tình trạng thuộc linh sẵn sàng. Cả mười cô đều ngủ, nhưng sự khác biệt nằm ở việc có dầu dự trữ hay không. Như vậy, tỉnh thức thực sự là sự chuẩn bị từ trước, có đủ “nhiên liệu” cho hành trình chờ đợi dài. Điều này cũng phù hợp với lời Chúa: “Các ngươi cũng vậy, hãy chực cho sẵn, vì Con người sẽ đến trong giờ các ngươi không ngờ” (Lu-ca 12:40).

Sự khác biệt giữa người khôn và người dại không phải ở việc họ ngủ hay thức, mà ở chỗ họ có dầu dự trữ hay không. Khi gặp hoàn cảnh bất ngờ (chàng rể đến chậm), người có dự trữ vẫn đủ dầu để thắp sáng đèn và vào dự tiệc; người không dự trữ thì hết dầu và bị loại. Điều này dạy chúng ta:

• Sự chờ đợi Chúa tái lâm có thể lâu hơn dự tính. Nhiều người tưởng Chúa sẽ đến nhanh, nhưng thời gian kéo dài, đức tin bị thử thách. Người khôn là người tích lũy dầu dự trữ để duy trì sự sống thuộc linh lâu dài.
• Không ai có thể chia sẻ dầu của mình cho người khác. Người khôn từ chối chia dầu vì “không đủ cho chúng tôi và các chị”. Điều này không có nghĩa là ích kỷ, mà nói lên rằng mối quan hệ với Chúa là cá nhân, không thể chuyển nhượng. Mỗi người phải tự chuẩn bị cho mình.
• Việc mua dầu lúc chót là quá trễ. Khi chàng rể đến, cửa đóng lại, những cô dại không kịp vào. Điều này ám chỉ rằng cơ hội cuối cùng để ăn năn và chuẩn bị sẽ qua đi khi Chúa tái lâm, và sẽ không còn cơ hội nữa.

Trong nguyên bản Hy Lạp, từ “dầu” được dùng là ἔλαιον (elaion), tức dầu olive. Dầu olive là loại dầu phổ biến nhất thời đó, dùng cho thực phẩm, đèn, và nghi lễ. Từ “đèn” là λαμπάς (lampas), loại đuốc cầm tay có bấc và dầu. Hình ảnh này xuất hiện nhiều trong Kinh Thánh: ví dụ, Thi thiên 119:105 “Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi.” Mối liên hệ giữa dầu và Lời Chúa cũng được nhấn mạnh: Lời Chúa nuôi dưỡng đức tin, như dầu nuôi đèn.

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, dầu (shemen) cũng gắn liền với niềm vui, sự xức dầu và Thánh Linh (Ê-sai 61:1-3).

Ẩn dụ mười trinh nữ không chỉ là câu chuyện về thời kỳ cuối cùng, mà còn là lời cảnh tỉnh cho mỗi tín hữu sống trong sự chờ đợi Chúa. Dưới đây là một số áp dụng cụ thể:

1. Hãy được đầy dẫy Đức Thánh Linh

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta cần liên tục được đổ đầy Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18). Sự đổ đầy này đến từ việc đầu phục Chúa, cầu nguyện, và sống theo Thánh Linh. Hãy để Thánh Linh kiểm soát đời sống, ban năng lực và sự sáng để làm chứng cho Chúa. Dầu dự trữ chính là sự tuôn đổ liên tục của Thánh Linh trong chúng ta.

2. Duy trì mối thông công mật thiết với Chúa

Mỗi ngày dành thời gian đọc Kinh Thánh, cầu nguyện, tĩnh lặng trước mặt Chúa. Đó là cách chúng ta tích lũy “dầu dự trữ”. Đừng để mình rơi vào tình trạng chỉ có hình thức bề ngoài mà thiếu sự sống bên trong. Khi hoạn nạn, thử thách đến, chính mối quan hệ thân mật với Chúa sẽ giữ cho đức tin không tắt.

3. Sống tỉnh thức và sẵn sàng

Tỉnh thức là thái độ sống mỗi ngày như thể Chúa có thể trở lại bất cứ lúc nào. Điều đó không có nghĩa là từ bỏ công việc thường ngày, nhưng là làm mọi việc với tinh thần trách nhiệm, trung tín, và luôn giữ mình trong sạch. Hãy để ánh sáng của Chúa chiếu qua đời sống chúng ta.

4. Xây dựng đời sống thuộc linh vững vàng

Tham gia Hội Thánh, giao tế với các tín hữu khác, phục vụ, và dùng các ân tứ để gây dựng. Những hoạt động này bồi dưỡng đức tin, nhưng quan trọng nhất vẫn là mối liên hệ cá nhân với Chúa.

5. Không trì hoãn sự chuẩn bị

Nếu bạn chưa thật sự tiếp nhận Chúa Giê-xu làm Cứu Chúa, hãy làm điều đó ngay hôm nay. Đừng nghĩ rằng còn nhiều thời gian. Như những cô dại, họ nghĩ rằng dầu trong đèn là đủ, nhưng khi cần thì không kịp. Đừng để đến ngày cuối cùng mới ăn năn, vì lúc đó có thể đã quá muộn.

Dầu trong ẩn dụ mười trinh nữ là biểu tượng sâu sắc về Đức Thánh Linh, về đức tin chân thật, và sự chuẩn bị thuộc linh. Nó nhắc nhở chúng ta rằng sự tái lâm của Chúa Giê-xu là chắc chắn, nhưng thời điểm không ai biết; vì vậy, chúng ta phải luôn giữ cho đèn mình cháy sáng nhờ dầu dự trữ – một đời sống được Thánh Linh đầy tràn và vâng theo Lời Chúa. Hãy tỉnh thức và sẵn sàng, để khi Chúa đến, chúng ta được cùng Người vào dự tiệc cưới Chiên Con.

Ước mong mỗi chúng ta đều là những “trinh nữ khôn ngoan”, có đủ dầu và đèn sáng, hầu cho dù có chậm trễ hay thử thách, chúng ta vẫn kiên trì cho đến cuối cùng và được vào nước thiên đàng.