Sự khác biệt giữa đèn và dầu dự trữ trong đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay là gì?

Trong Kinh Thánh, Chúa Giê-xu thường dùng những hình ảnh đời thường để dạy dỗ các môn đồ về những lẽ thật thuộc linh sâu sắc. Một trong những dụ ngôn nổi tiếng nhất liên quan đến sự chuẩn bị cho ngày Ngài trở lại là dụ ngôn “Mười trinh nữ” được ghi lại trong Ma-thi-ơ 25:1-13. Dụ ngôn này đề cập đến đèn và dầu dự trữ, hai yếu tố quan trọng làm nên sự khác biệt giữa người khôn và người dại. Vậy, đèn và dầu dự trữ tượng trưng cho điều gì trong đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay? Sự khác biệt giữa chúng có ý nghĩa gì đối với sự sẵn sàng của chúng ta? Bài viết này sẽ khám phá chi tiết vấn đề qua sự giải kinh, phân tích nguyên văn và áp dụng thực tiễn.

Đức Chúa Giê-xu phán dụ ngôn này trong phần giảng dạy về sự tái lâm của Ngài và sự cần thiết phải tỉnh thức. Ngài ví Nước Thiên Đàng giống như mười trinh nữ cầm đèn đi đón chàng rể. Trong số đó, năm người được gọi là “khôn ngoan” vì họ mang theo dầu dự trữ bên mình; năm người kia là “dại dột” vì chỉ mang đèn mà không có dầu dự trữ (Ma-thi-ơ 25:2-4). Chàng rể đến chậm, tất cả đều thiếp ngủ. Đến nửa đêm, tiếng rao báo chàng rể đến, họ thức dậy và sửa soạn đèn. Những cô dại thấy đèn mình gần tắt vì thiếu dầu, bèn xin dầu của những cô khôn, nhưng những cô khôn từ chối vì sợ không đủ cho cả hai bên, và khuyên họ đi mua. Trong lúc họ đi mua dầu, chàng rể đến, những cô khôn vào dự tiệc cưới, còn cánh cửa đóng lại. Những cô dại đến sau bị từ chối (câu 5-12). Chúa kết luận: “Vậy hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày, cũng không biết giờ.” (câu 13).

Để hiểu rõ ý nghĩa, chúng ta cần xem xét biểu tượng của đèn và dầu trong Kinh Thánh.

1. Đèn (lamp) – Ánh sáng thuộc thể

Trong văn hóa Do Thái, đèn là vật dụng thiết yếu, thường được làm bằng đất sét hoặc kim loại, chứa dầu và có tim cháy sáng. Đèn tượng trưng cho ánh sáng, sự hướng dẫn và lời chứng.

• Thi thiên 119:105: “Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi.”
• Ma-thi-ơ 5:14-16: Chúa Giê-xu phán: “Các ngươi là sự sáng của thế gian... cũng vậy, sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta...” Ánh sáng này chính là đời sống công bình, việc lành phát ra từ đức tin.

Như vậy, đèn trong dụ ngôn có thể hiểu là đời sống bề ngoài của Cơ Đốc nhân, bao gồm những việc lành, sự thờ phượng công khai, sự phục vụ, lời nói và hành động thể hiện đức tin. Nó là thứ người khác nhìn thấy được.

2. Dầu (oil) – Thánh Linh và mối liên hệ cá nhân với Chúa

Trong suốt Kinh Thánh, dầu thường tượng trưng cho Đức Thánh Linh. Dầu được dùng để xức cho các tiên tri, thầy tế lễ và vua, biểu thị sự hiện diện và quyền năng của Đức Chúa Trời (1 Sa-mu-ên 16:13; Xuất Ê-díp-tô 30:30). Trong khải tượng của Xa-cha-ri, cây đèn bằng vàng với bảy ngọn được cung cấp dầu bởi hai cây ô-liu, biểu thị Thánh Linh của Đức Chúa Trời (Xa-cha-ri 4:1-6). Tân Ước cũng dùng dầu để chỉ về Đức Thánh Linh (1 Giăng 2:20,27).

Ngoài ra, dầu còn là nguồn nhiên liệu giúp đèn cháy sáng. Không có dầu, đèn sẽ tắt. Vì thế, dầu tượng trưng cho quyền năng bên trong giúp đời sống Cơ Đốc nhân chiếu sáng, đó chính là sự đầy dẫy Đức Thánh Linh, mối tương giao cá nhân với Chúa, sự thấm nhuần Lời Chúa và đời sống cầu nguyện. Nói cách khác, dầu là nguồn sống thiêng liêng cá nhân.

3. Dầu dự trữ – Sự chuẩn bị dư dật

Điểm then chốt trong dụ ngôn là những cô khôn không chỉ có dầu trong đèn mà còn mang theo “dầu dự trữ trong bình” (Ma-thi-ơ 25:4). Trong nguyên văn Hy Lạp, từ “dầu” là ἔλαιον (elaion), và “bình” là ἀγγεῖα (angeia) – vật chứa. Họ có thêm một lượng dầu dự phòng. Trong khi những cô dại chỉ có dầu trong đèn, không có dự trữ. Khi chàng rể đến chậm, đèn của họ gần tắt vì hết dầu, còn những cô khôn vẫn có dầu để thắp sáng đèn và vào dự tiệc.

Như vậy, dầu dự trữ biểu trưng cho sự dư dật của Đức Thánh Linh, một đời sống được nuôi dưỡng liên tục, có chiều sâu, đủ sức duy trì qua thời gian dài chờ đợi và qua những cơn khủng hoảng. Nó không phải là sự đổ đầy một lần, mà là sự tích lũy, dự trữ để khi cần thì có sẵn.

Hiểu rõ biểu tượng, chúng ta thấy đèn và dầu dự trữ đại diện cho hai khía cạnh khác nhau nhưng bổ sung cho nhau trong đời sống tin kính.

1. Bề ngoài và bề trong: Đèn là phần bề ngoài, dầu là phần bên trong. Đèn có thể được trang trí đẹp đẽ, nhưng nếu thiếu dầu thì chẳng có ánh sáng. Nhiều Cơ Đốc nhân chăm chút cho “đèn” của mình – họ tham gia các hoạt động nhà thờ, làm việc thiện, nói năng đạo đức – nhưng lại không đầu tư cho “dầu”, tức là mối liên hệ cá nhân với Chúa, sự thờ phượng riêng tư, sự suy gẫm Lời Chúa. Hậu quả là đèn dần tắt lịm khi gặp thử thách kéo dài.

2. Sự sở hữu cá nhân: Dầu không thể chia sẻ trong giờ phút quyết định. Những cô khôn từ chối chia dầu vì không đủ cho cả hai. Điều này cho thấy dầu dự trữ thuộc về cá nhân – mỗi người phải tự mình có mối liên hệ với Chúa, không thể mượn đức tin của người khác. “Dầu” tượng trưng cho Thánh Linh ngự trong mỗi tín hữu, và sự đầy dẫy Thánh Linh là trách nhiệm cá nhân.

3. Thời gian chờ đợi: Đèn với một ít dầu có thể cháy sáng trong thời gian ngắn, nhưng khi chàng rể đến chậm, chỉ những ai có dầu dự trữ mới duy trì được. Tương tự, nhiều tín đồ bắt đầu đời sống Cơ Đốc với lòng nhiệt thành, nhưng theo năm tháng, họ nguội lạnh vì không tích lũy dầu dự trữ qua sự tương giao liên tục với Chúa.

4. Hệ quả vĩnh cửu: Cuối cùng, chỉ những ai có đèn cháy sáng (nhờ dầu dự trữ) mới được vào dự tiệc cưới; những người thiếu dầu bị loại ra ngoài. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự chuẩn bị thật sự cho sự tái lâm của Chúa. Sự cứu rỗi là bởi ân điển qua đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9), nhưng đức tin chân thật sẽ sản sinh đời sống tỉnh thức và sẵn sàng (Gia-cơ 2:17). Dụ ngôn này cảnh báo chống lại sự tự mãn và giả hình.

Làm thế nào để chúng ta vừa giữ cho đèn sáng (làm chứng cho thế gian) vừa có dầu dự trữ (duy trì mối liên hệ với Chúa) trong bối cảnh hôm nay?

1. Nhận biết sự cần thiết của dầu dự trữ

Chúng ta dễ bị cuốn vào công việc, gia đình, thậm chí công tác nhà thờ mà quên đi việc nuôi dưỡng đời sống bên trong. Hãy nhớ rằng: dầu dự trữ không tự nhiên mà có. Nó đòi hỏi sự đầu tư thời gian, kỷ luật và sự khao khát tâm linh. Đừng dựa dẫm vào kinh nghiệm quá khứ, vào sự hiện diện trong nhà thờ, hay vào sự sốt sắng của mục sư, bạn bè. Mỗi người phải tự mình “có dầu”.

2. Cách xây dựng và duy trì dầu dự trữ

Kinh Thánh chỉ cho chúng ta những phương cách để luôn được đầy dẫy Thánh Linh (dầu) và tích lũy dự trữ:

• Lời Chúa: “Xin Chúa cho tôi được sống theo lời Ngài” (Thi thiên 119:37). Việc đọc, suy gẫm, ghi nhớ và vâng theo Lời Chúa là nguồn dinh dưỡng cho tâm linh. Lời Chúa thanh tẩy và biến đổi chúng ta. Ê-phê-sô 5:18-20 liên kết sự đầy dẫy Thánh Linh với việc “hãy dùng ca vịnh, thơ thánh, bài hát thiêng liêng mà đối đáp cùng nhau”. Lời Chúa và Thánh Linh luôn đi đôi.
• Cầu nguyện: Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn. Hãy dành thời gian tương giao riêng với Chúa mỗi ngày, không chỉ xin nhu cầu mà còn tôn vinh, cảm tạ, xưng tội, và lắng nghe tiếng Ngài. Lu-ca 18:1 dạy phải cầu nguyện luôn, không thối mỏi.
• Vâng lời và bước đi trong Thánh Linh: “Hãy bước đi theo Thánh Linh, chắc chắn các ngươi sẽ không làm trọn những điều ưa muốn của xác thịt” (Ga-la-ti 5:16). Sự vâng lời mở đường cho Thánh Linh hành động và tiếp tục đổ đầy chúng ta.
• Thờ phượng và tạ ơn: Tấm lòng biết ơn và thờ phượng Chúa trong mọi hoàn cảnh giữ cho dòng dầu chảy. Đó là thái độ của người khôn ngoan (Ê-phê-sô 5:19-20).
• Giao thông với các thánh đồ: Dù dầu là cá nhân, nhưng sự nhóm lại và khích lệ lẫn nhau giúp chúng ta giữ ngọn lửa (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Tuy nhiên, đừng lệ thuộc vào người khác thay vì tự mình đến với Chúa.

3. Cảnh giác những cạm bẫy khi chỉ chú trọng đèn mà quên dầu

• Kiệt sức thuộc linh: Phục vụ mà không có sự tươi mới từ Thánh Linh dẫn đến mệt mỏi, chán nản, và dễ bỏ cuộc.
• Hình thức và giả hình: Chúng ta có thể giữ vẻ ngoài đạo đức nhưng bên trong trống rỗng (Ma-thi-ơ 23:25-28).
• Không sẵn sàng khi Chúa đến: Khi những khó khăn, cám dỗ, hoạn nạn ập đến, người không có dầu dự trữ sẽ không đứng vững, và khi Chúa tái lâm, họ sẽ bị bất ngờ và hụt hẫng.

4. Thực hành cụ thể để tích lũy dầu dự trữ

Hãy xây dựng những thói quen thuộc linh hàng ngày:

• Dành ít nhất 15-30 phút buổi sáng đọc Kinh Thánh và cầu nguyện.
• Ghi chép những câu Kinh Thanh đánh động bạn và suy ngẫm suốt ngày.
• Học thuộc lòng những câu Kinh Thánh then chốt (ví dụ: Thi thiên 23, Rô-ma 8:28, Phi-líp 4:6-7).
• Thường xuyên kiểm tra tấm lòng: tôi có đang bước đi trong Thánh Linh không? Tôi có đang giữ mối tương giao với Chúa không?
• Tham gia các nhóm nhỏ để cùng học Lời Chúa và cầu nguyện.
• Phục vụ với động cơ đúng: vì yêu Chúa, không phải vì thành tích hay sự công nhận của người khác.

Dụ ngôn mười trinh nữ là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho mọi Cơ Đốc nhân. Đèn tượng trưng cho đời sống công khai, việc lành, lời chứng của chúng ta. Dầu dự trữ tượng trưng cho mối tương giao cá nhân với Chúa, được nuôi dưỡng bởi Lời Chúa, cầu nguyện và sự đầy dẫy Thánh Linh. Sự khác biệt giữa hai nhóm trinh nữ nằm ở việc có hay không có dầu dự trữ – tức là sự chuẩn bị dư dật cho thời kỳ chờ đợi lâu dài.

Ngày nay, chúng ta đang sống trong thời đại chờ đợi chàng rể là Chúa Giê-xu trở lại. Nhiều người bắt đầu với đức tin nồng nhiệt nhưng dần nguội lạnh vì không tích lũy dầu. Hãy học theo gương những cô khôn: giữ đèn luôn cháy sáng bằng cách liên tục đổ đầy dầu từ nguồn cung vô tận là Đức Chúa Trời. Hãy tỉnh thức, vì chúng ta không biết ngày giờ Chúa đến.

“Vậy, anh em hãy giữ cho khỏi bị dạn dĩ, lòng chai đá vì sự lừa dối của tội lỗi; nhưng hãy khuyên bảo nhau mỗi ngày, đang khi còn gọi là ‘ngày nay,’ hầu cho trong anh em không ai bị tội lỗi dỗ dành mà trở nên cứng lòng.” (Hê-bơ-rơ 3:13-14)

Ước mong mỗi chúng ta đều là những trinh nữ khôn ngoan, sẵn sàng đón Chúa với đèn sáng và dầu dự trữ đầy đủ, để được bước vào sự vui mừng đời đời cùng Ngài.