Ni-cô-đem đã thay đổi như thế nào sau khi gặp Chúa?

Trong Tân Ước, Ni-cô-đem là một nhân vật đặc biệt, xuất hiện ba lần trong Phúc Âm Giăng. Ông là người Pha-ri-si, một lãnh đạo của người Do Thái, thành viên của Hội Đồng Công Luận (Sanh-đơ-rin). Câu chuyện của Ni-cô-đem cho thấy một hành trình đức tin từ chỗ bí mật, e dè đến chỗ công khai, dấn thân. Bài viết này sẽ khảo sát sự thay đổi của Ni-cô-đem qua ba giai đoạn: cuộc gặp gỡ ban đêm với Chúa Giê-xu (Giăng 3), lời bênh vực Ngài trước Hội Đồng (Giăng 7:50-52), và sự tham dự vào việc mai táng Chúa (Giăng 19:39-42). Qua đó, chúng ta rút ra những bài học thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

1. Ni-cô-đem: Con Người và Bối Cảnh

Ni-cô-đem được giới thiệu trong Giăng 3:1: “Vả, trong người Pha-ri-si có người tên là Ni-cô-đem, là một người trong những kẻ cai trị dân Giu-đa.” Ông là một người Pha-ri-si – một nhóm tôn giáo nghiêm túc về luật pháp; đồng thời là một nhà cai trị, có lẽ thuộc Hội Đồng Công Luận gồm 71 thành viên, cơ quan tối cao của người Do Thái thời đó. Với địa vị xã hội và tôn giáo cao, Ni-cô-đem tiêu biểu cho giới lãnh đạo tinh thần của dân Y-sơ-ra-ên. Tuy nhiên, ông đã cảm thấy sự giảng dạy và các phép lạ của Chúa Giê-xu thu hút, thôi thúc ông tìm gặp Ngài.

2. Cuộc Gặp Gỡ Ban Đêm: Sự Khởi Đầu Của Một Hành Trình (Giăng 3:1-21)

Ni-cô-đem đến gặp Chúa Giê-xu ban đêm. Có nhiều cách giải thích: có thể vì ông sợ bị đồng nghiệp phát hiện, hoặc vì muốn có cuộc trò chuyện yên tĩnh, riêng tư. Dù sao, ban đầu ông tiếp cận Chúa với sự tôn trọng: “Thưa thầy, chúng tôi biết thầy là giáo sư từ Đức Chúa Trời đến; vì nếu không có Đức Chúa Trời ở cùng, thì không ai làm được các phép lạ mà thầy làm.” (Giăng 3:2).

Chúa Giê-xu đáp lại một câu khiến Ni-cô-đem bối rối: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng ngươi, nếu một người chẳng sanh lại, thì không thể thấy được nước Đức Chúa Trời.” (Giăng 3:3). Từ “sanh lại” trong nguyên ngữ Hy Lạp là gennēthē anōthen (γεννηθῇ ἄνωθεν), có thể hiểu là “sanh từ trên cao” hoặc “sanh lại”. Ni-cô-đem hiểu theo nghĩa vật chất nên thắc mắc: “Người đã già thì sanh lại làm sao được? Có thể nào trở vào lòng mẹ và sanh lần thứ hai sao?” (Giăng 3:4).

Chúa Giê-xu giải thích rõ hơn về sự sanh bởi Thánh Linh: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng ngươi, nếu một người chẳng nhờ nước và Thánh Linh mà sanh, thì không được vào nước Đức Chúa Trời. Xác thịt sanh ra xác thịt, Thánh Linh sanh ra tinh thần.” (Giăng 3:5-6). Ngài cũng dùng hình ảnh gió thổi để mô tả công việc của Thánh Linh – bí ẩn nhưng hiệu quả (câu 8).

Đoạn đối thoại tiếp tục với câu chuyện về Con Người bị treo lên như Môi-se treo con rắn lên trong đồng vắng, ai tin thì được sự sống đời đời (câu 14-15). Sau đó, Chúa Giê-xu tuyên bố một trong những câu Kinh Thánh nổi tiếng nhất: “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời.” (Giăng 3:16).

Kết thúc chương 3 không cho biết rõ Ni-cô-đem có tin ngay hay không. Tuy nhiên, qua những câu hỏi và thái độ lắng nghe, chúng ta thấy ông đã mở lòng, tìm kiếm chân lý. Có lẽ lời Chúa đã gieo hạt giống vào tâm hồn ông, bắt đầu quá trình biến đổi.

3. Can Thiệp Trước Hội Đồng: Bước Tiến Trong Đức Tin (Giăng 7:45-52)

Giăng 7 thuật lại việc các thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si sai lính đến bắt Chúa Giê-xu nhưng họ trở về tay không, vì bị ấn tượng bởi lời giảng của Ngài. Các lãnh đạo tức giận và quở trách lính. Lúc đó, Ni-cô-đem (được gọi là “người trước đã đến cùng Đức Chúa Giê-xu”) lên tiếng: “Luật pháp chúng ta có xét người nào trước khi nghe người ấy và biết người làm việc gì chăng?” (Giăng 7:51). Ông nhắc nhở hội đồng về nguyên tắc công bằng trong luật pháp Do Thái: không kết tội ai mà chưa nghe họ nói và điều tra hành vi. Dù câu nói khá thận trọng, chỉ nêu nguyên tắc pháp lý, nhưng đó là một hành động can đảm vì ông biết các đồng nghiệp đang chống đối Chúa Giê-xu. Quả nhiên, họ phản ứng gay gắt: “Họ đáp rằng: Có phải ngươi cũng là người xứ Ga-li-lê chăng? Hãy tra xét, sẽ thấy rằng không có tiên tri nào ra từ xứ Ga-li-lê.” (Giăng 7:52).

Sự can thiệp này cho thấy Ni-cô-đem đã có sự đồng cảm với Chúa Giê-xu. Dù chưa tuyên bố công khai mình là môn đệ, ông đã dám đứng về phía lẽ pháp lý, bảo vệ sự công bằng cho Ngài. Điều này phản ánh một bước tiến trong đức tin: từ chỗ bí mật tìm gặp đến chỗ lên tiếng trước một nhóm thù địch.

4. Công Khai Phục Vụ: Chôn Cất Chúa Giê-xu (Giăng 19:38-42)

Sau khi Chúa Giê-xu chịu đóng đinh, một môn đệ bí mật tên Giô-sép A-ri-ma-thê xin Phi-lát được tháo xác Ngài để chôn. Giăng ghi: “Lại có Ni-cô-đem là người trước đã đến cùng Đức Chúa Giê-xu ban đêm, cũng đến, đem theo độ một trăm cân một dược hòa với trầm hương.” (Giăng 19:39). Cụm “một trăm cân” trong nguyên ngữ Hy Lạp là litras hekaton – khoảng 30-40 kg, một số lượng rất lớn, thường dùng cho hoàng gia. Việc này cho thấy Ni-cô-đem đã dành sự tôn kính đặc biệt đối với Chúa Giê-xu. Ông công khai hiệp cùng Giô-sép, bọc xác Chúa trong vải liệm với hương liệu, và đặt trong một ngôi mộ mới.

Hành động này diễn ra vào ban ngày (vì họ phải hoàn tất trước lễ Vượt Qua) và trước mặt nhiều người, không thể giấu giếm. Ni-cô-đem đã hoàn toàn từ bỏ sự kín đáo ban đầu; ông sẵn sàng liên kết với Chúa Giê-xu dù Ngài đã bị xử tử như một tên phản loạn. Điều này chứng tỏ ông đã trở thành môn đệ công khai, sẵn lòng chịu rủi ro về danh tiếng và vị trí của mình.

5. Ý Nghĩa Sự Thay Đổi Của Ni-cô-đem

Qua ba sự kiện, chúng ta thấy một tiến trình rõ ràng:

• Giai đoạn 1 (Giăng 3): Tò mò, tìm hiểu, đối thoại riêng tư – đức tính mới manh nha.
• Giai đoạn 2 (Giăng 7): Dám lên tiếng bênh vực Chúa trong hội đồng – đức tin lớn mạnh, can đảm hơn.
• Giai đoạn 3 (Giăng 19): Công khai phục vụ, bày tỏ lòng tôn kính dù Chúa đã chết – đức tin trưởng thành, dấn thân trọn vẹn.

Sự thay đổi này minh họa cho lời dạy của Chúa Giê-xu về sự sanh lại. Ni-cô-đem đã được “sanh từ trên cao” – ông đã nhận sự sống mới từ Thánh Linh, và sự sống ấy dần dần biểu lộ ra ngoài qua hành động. Điều đó phù hợp với lẽ thật: “Cây lành sanh trái lành” (Ma-thi-ơ 7:17).

6. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Cơ Đốc Nhân Ngày Nay

Hành trình đức tin của Ni-cô-đem cung cấp nhiều bài học quý giá:

a. Hãy Tìm Gặp Chúa Cá Nhân, Dù Ban Đầu Còn Nhiều Thắc Mắc

Ni-cô-đem đã chủ động tìm Chúa. Chúng ta cũng cần có thái độ tìm kiếm chân lý, đặt câu hỏi, và lắng nghe Lời Chúa. Đừng ngại khi chưa hiểu hết; Chúa sẵn sàng dẫn dắt chúng ta như Ngài đã dẫn dắt Ni-cô-đem.

b. Trưởng Thành Trong Sự Hiểu Biết Kinh Thánh

Ni-cô-đem là một thầy dạy luật, nhưng ông vẫn chưa hiểu đúng về sự cứu rỗi. Chúa Giê-xu đã dùng Cựu Ước (hình bóng con rắn) để dạy ông. Chúng ta cần học Kinh Thánh cách sâu sắc, để Thánh Linh mở mắt chúng ta nhận biết Chúa Cứu Thế.

c. Can Đảm Đứng Về Phía Lẽ Thật, Ngay Cả Khi Bị Chống Đối

Lúc đầu, Ni-cô-đem chỉ dám đến ban đêm; sau đó ông dám lên tiếng trước hội đồng. Cơ Đốc nhân ngày nay cần can đảm bày tỏ đức tin, dù có thể bị chế giễu hay bắt bớ. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ, nhưng đừng mãi im lặng.

d. Sẵn Lòng Phục Vụ Chúa Cách Công Khai và Tốn Kém

Ni-cô-đem mang theo một lượng hương liệu rất đắt tiền để tôn vinh Chúa. Điều đó đòi hỏi sự hy sinh về tài chính và cả danh tiếng. Chúng ta cũng cần dâng cho Chúa những gì quý giá nhất: thời gian, tài năng, tiền bạc, và sự ưu tiên.

e. Kiên Trì Trong Hành Trình Đức Tin

Sự thay đổi của Ni-cô-đem không diễn ra trong một sớm một chiều; nó trải qua thời gian. Đức tin của chúng ta cũng cần thời gian để lớn lên. Đừng nản lòng nếu bạn chưa mạnh mẽ ngay; hãy tiếp tục bước đi với Chúa, Ngài sẽ hoàn thành công việc tốt lành trong bạn (Phi-líp 1:6).

Kết Luận

Ni-cô-đem là tấm gương về một người đã được biến đổi từ trong ra ngoài sau khi gặp Chúa Giê-xu. Từ một nhà lãnh đạo tôn giáo cứng nhắc, ông trở thành môn đệ công khai, sẵn sàng từ bỏ địa vị để phục vụ Đấng Christ. Hành trình của ông nhắc nhở chúng ta rằng sự tái sinh bởi Thánh Linh không chỉ là một khái niệm, mà là một thực tại năng động, dẫn đến sự thay đổi đời sống. Ước gì mỗi chúng ta cũng kinh nghiệm sự biến đổi đó và bày tỏ đức tin cách dạn dĩ, trung tín cho đến cuối cùng.