Ý nghĩa cổng thành trong Kinh Thánh là gì?

Trong thế giới hiện đại, cổng thành có lẽ chỉ còn là những di tích lịch sử hoặc pháo đài cổ. Tuy nhiên, trong bối cảnh Kinh Thánh, đặc biệt là Cựu Ước, cổng thành (trong tiếng Hê-bơ-rơ là שַׁעַר - sha'ar) là một biểu tượng phong phú, đa diện, thấm đẫm ý nghĩa thần học, xã hội và thuộc linh. Nó không chỉ là lối ra vào mà là trung tâm thần kinh của đời sống cộng đồng, nơi diễn ra các hoạt động trọng yếu và cũng là nơi bày tỏ các nguyên lý vĩnh cửu của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá các lớp nghĩa của cổng thành, từ nghĩa đen đến nghĩa bóng, và rút ra những bài học ứng dụng cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Trước khi đi vào ý nghĩa biểu tượng, cần hiểu chức năng thực tế của cổng thành. Các thành phố thời cổ đại thường có tường bao vững chắc để phòng thủ. Cổng thành là điểm yếu nhất về mặt quân sự, nhưng lại là nơi nhộn nhịp nhất về mặt dân sự. Cổng có các tháp canh, phòng gác và không gian rộng bên trong (thường là một quảng trường nhỏ). Đây chính là "tòa thị chính" ngoài trời của thành phố.

• Nơi Hành Chính và Xét Xử: Các trưởng lão, quan xét ngồi tại cổng thành để giải quyết việc dân sự, thương mại và hình sự (Phục truyền luật lệ ký 21:19; 22:15; Ru-tơ 4:1-11). Sự hiện diện của họ tại cổng đảm bảo tính công khai và minh bạch.
• Nơi Giao Dịch Thương Mại: Các thương gia, người buôn bán tụ tập tại đây (2 Các Vua 7:1). Cổng thành là chợ, là trung tâm kinh tế.
• Nơi Truyền Thông & Tụ Họp: Mọi thông báo quan trọng, sắc lệnh của vua, hay lời tiên tri đều được công bố tại cổng thành (2 Sử ký 32:6; Giê-rê-mi 17:19-20).

Như vậy, cổng thành đại diện cho quyền lực, sự phán xét, giao ước và danh dự của cả cộng đồng. Việc "chiếm lấy cổng địch thù" (Sáng thế ký 22:17) không chỉ là chiến thắng quân sự mà còn là sự tiếp quản toàn bộ cơ chế hành chính và thẩm quyền của thành đó.

Kinh Thánh sử dụng hình ảnh cổng thành để truyền tải những sự thật thuộc linh sâu sắc.

1. Nơi Thi Hành Công Lý và Lời Chúa: Các tiên tri thường đứng tại cổng để kêu gọi dân sự trở lại với giao ước và sự công bình. A-mốt kêu gào: "Hãy làm cho sự chánh trực chảy như nước, và sự công bình như sông lớn cuồn cuộn" ngay tại cổng (A-mốt 5:15, 24). Việc xét xử tại cổng phải dựa trên Lời Chúa, không thiên vị.

2. Biểu Tượng cho Sự Cứu Rỗi và Hủy Diệt: Cổng thành là ranh giới giữa sự an toàn và hiểm nguy, giữa sự sống và sự chết. Lót được kéo vào thành Xô-đôm và được cứu ngay trước khi cổng thành đóng lại và sự phán xét giáng xuống (Sáng thế ký 19:1-10). Ở đây, cổng thành trở thành hình bóng về sự cứu rỗi có kỳ hạn – ân điển được ban cho, nhưng cánh cổng ấy sẽ đóng lại.

3. Danh Dự và Di Sản: Việc được các trưởng lão và toàn dân công nhận tại cổng thành là sự bảo đảm tối cao. Giao dịch mua bán ruộng hay chuộc lại người bà con (như trong sách Ru-tơ) đều phải được làm chứng tại cổng. Việc người đàn bà tánh hạnh được con cái và chồng khen ngợi "tại cổng thành" (Châm Ngôn 31:31) là đỉnh cao của sự vinh hiển trong xã hội đó.

Đây là phần quan trọng nhất, hé mở ý nghĩa tiên tri và Christological (liên quan đến Đấng Christ) của cổng thành.

1. Đấng Christ Là Cổng: Trong Tân Ước, chính Chúa Giê-xu đã áp dụng hình ảnh này cho chính Ngài: "Ta là cái cửa (cổng): nếu ai bởi ta mà vào, thì sẽ được cứu rỗi" (Giăng 10:9). Từ Hy Lạp được dùng ở đây là θύρα (thyra), có thể dịch là "cửa" hoặc "cổng". Ngài chính là lối vào duy nhất dẫn đến sự cứu rỗi (sự an toàn thuộc linh), sự tự do chăn nuôi (đời sống dư dật) và mối tương giao với Đức Chúa Trời (vào-ra và tìm đồng cỏ). Ngài là "Cổng Thiên Đàng" mà Gia-cốp đã thấy trong chiêm bao (Sáng thế ký 28:17).

2. Lời Tuyên Xưng tại Cổng Âm Phủ: Khi Chúa Giê-xu phán với Phi-e-rơ: "trên vầng đá nầy, ta sẽ lập Hội thánh ta, các cửa âm phủ chẳng thắng được hội đó" (Ma-thi-ơ 16:18). Từ "cửa/cổng" ở đây (Hy Lạp: πύλη - pylē) chỉ về quyền lực của sự chết và âm phủ. Lời tuyên bố này cho thấy Hội Thánh được xây dựng trên nền tảng Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 3:11) sẽ không thể bị quyền lực của sự chết và tội lỗi tiêu diệt.

3. Cổng Thành Mới Trong Giê-ru-sa-lem Mới: Sách Khải Huyền cho chúng ta thấy viễn cảnh vinh quang cuối cùng: "Vách thành có mười hai cái nền, và trên có mười hai danh, là danh mười hai sứ đồ Chiên Con... thành có mười hai cửa, và nơi cửa có mười hai vị thiên sứ... cửa làm bằng mười hai hột châu... mười hai cửa ấy là mười hai hột châu" (Khải huyền 21:12-14, 21). Mười hai cổng này, ghi tên mười hai chi phái Y-sơ-ra-ên, nói lên rằng dân sự Đức Chúa Trời từ mọi thời đại (Cựu Ước và Tân Ước) đều sẽ vào thành thánh. Đáng chú ý, "các cửa thành ban ngày không đóng" (Khải huyền 21:25), vì không còn hiểm nguy, tội lỗi hay đêm tối nữa. Sự mở rộng vĩnh viễn này bày tỏ ân điển trọn vẹn và tiếp cận trực tiếp đến sự hiện diện của Đức Chúa Trời.

Hình ảnh cổng thành không phải chỉ là chuyện xưa, mà có nhiều áp dụng thiết thực cho đời sống chúng ta hôm nay.

1. Cá Nhân: Giữ "Cổng Thành" Đời Sống Mình. Nếu coi đời sống, thân thể, gia đình mình như một "thành trì" thuộc linh, thì mắt, tai, miệng, tâm trí chính là những "cổng thành". Chúng ta phải canh giữ cẩn thận những lối vào này, chỉ cho phép những điều lành, thánh, chân thật đi vào (Phi-líp 4:8). Châm Ngôn 4:23 khuyên: "Khá cẩn thận giữ tấm lòng của con hơn hết, vì các nguồn sự sống do nơi nó mà ra". Việc "ngồi tại cổng" để xét xử này đòi hỏi sự kỷ luật và sự đầy dẫy Thánh Linh.

2. Gia Đình: Thiết Lập Cổng Thành của Gia Đình Trong Chúa. Gia đình Cơ Đốc cần trở thành nơi công lý, ân điển và Lời Chúa được tôn cao. Giô-suê tuyên bố: "Ta và nhà ta sẽ phục sự Đức Giê-hô-va" (Giô-suê 24:15). Điều này có nghĩa là cha mẹ, như những "trưởng lão", phải lãnh đạo gia đình trong sự kính sợ Chúa, giải quyết mâu thuẫn với tình yêu thương và sự khôn ngoan, đồng thời mở cổng đón tiếp và chúc phước cho người khác.

3. Hội Thánh Địa Phương: Trở Thành "Cổng Thiên Đàng" Cho Cộng Đồng. Hội Thánh không phải là pháo đài khép kín, mà phải là "cổng thành" mở ra cho thế giới. Nơi đó, công lý, lẽ thật và ân điển được rao ra. Hội Thánh là nơi người ta có thể tìm thấy sự phán xét đầy yêu thương (giúp sửa trị), sự giao ước (báp-têm, tiệc thánh), và trên hết là lối vào sự cứu rỗi qua Đấng Christ. Mỗi tín hữu, như Sứ đồ Phi-e-rơ, được kêu gọi trở nên người "giữ cổng" rao báo Tin Lành (Công vụ 10).

4. Sứ Mạng: Chiếm Lấy Những "Cổng Thành" Thuộc Linh. Chúng ta được kêu gọi ảnh hưởng đến các trung tâm quyền lực, văn hóa, giáo dục, truyền thông – những "cổng thành" hiện đại – với nguyên lý của Nước Đức Chúa Trời. Điều này không có nghĩa là thống trị, mà là phục vụ, làm muối, làm sáng, và công bố sự cai trị của Đấng Christ (Ma-thi-ơ 5:13-16).

Từ nơi xét xử công lý ở cổng thành đến lời tuyên bố "Ta là cái cửa" của Chúa Giê-xu, và cuối cùng là viễn cảnh các cổng ngọc trai vĩnh viễn mở ra trong Giê-ru-sa-lem mới, Kinh Thánh vẽ nên một hành trình thuộc linh trọn vẹn. Cổng thành nhắc nhở chúng ta về tính nghiêm trọng của sự phán xét, vẻ đẹp của sự công bình, sự cấp bách của sự cứu rỗi, và hy vọng vinh quang cuối cùng cho những ai bởi đức tin bước qua "Cổng" là Chúa Giê-xu Christ.

"Hãy mở cho tôi những cửa công bình, Thì tôi sẽ vào đó và tạ ơn Đức Giê-hô-va. Nầy là cửa của Đức Giê-hô-va; Những người công bình sẽ được vào." (Thi thiên 118:19-20).

Cầu xin Chúa giúp chúng ta không chỉ bước qua cổng ấy để được cứu, mà còn sống như những "thành trì" được Ngài canh giữ, và trở nên những "cổng thành" mở ra, qua đời sống và lời chứng, để nhiều người khác cũng tìm được lối vào sự sống đời đời.