Sự khác biệt giữa lòng nhiệt thành theo xác thịt và lòng nhiệt thành theo Thánh Linh là gì?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều được kêu gọi sống một đời sống nhiệt thành với Chúa và công việc Ngài. Kinh Thánh dạy: “Hãy chớ trễ nải mà chớ làm biếng, phải có lòng sốt sắng, phải hầu việc Chúa” (Rô-ma 12:11). Tuy nhiên, không phải mọi sự sốt sắng đều xuất phát từ Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô từng nói về những người Giu-đa: “Tôi làm chứng cho họ rằng họ có lòng sốt sắng về Đức Chúa Trời, nhưng không phải là sốt sắng theo đúng thông biết” (Rô-ma 10:2). Chính vì thế, chúng ta cần phân biệt giữa lòng nhiệt thành theo xác thịt và lòng nhiệt thành theo Thánh Linh. Bài viết này sẽ khảo sát Kinh Thánh, đặc biệt dựa trên nguyên ngữ Hy Lạp và Hê-bơ-rơ, để làm rõ sự khác biệt và đưa ra ứng dụng thực tiễn.

1. Lòng Nhiệt Thành Theo Xác Thịt

1.1. Định nghĩa và nguồn gốc

Lòng nhiệt thành theo xác thịt là sự nhiệt tâm bắt nguồn từ bản tính tội lỗi, chịu sự điều khiển của “xác thịt” (tiếng Hy Lạp: σάρξ – sarx), tức là con người cũ không có Thánh Linh. Nó có thể rất mạnh mẽ và thậm chí được dùng cho những mục tiêu tôn giáo, nhưng lại không đẹp lòng Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:8). Từ “nhiệt thành” trong tiếng Hy Lạp là ζῆλος (zēlos), vốn có thể mang nghĩa tích cực (2 Cô-rinh-tô 7:7; 11:2) nhưng khi đi cùng với “xác thịt” thì thường biểu thị sự ganh tị, tranh đua (Ga-la-ti 5:20).

1.2. Các đặc điểm

• Tự tôn, tự quy: người đó nghĩ rằng mình đang làm điều đúng, nhưng không tìm kiếm ý Chúa.
• Nóng nảy, thiếu kiềm chế: dễ nổi giận, hành động vội vàng (Lu-ca 9:54).
• Ganh đua, so sánh: muốn hơn người khác (Ga-la-ti 5:26).
• Tìm kiếm vinh quang cho mình: “Vì họ ưa sự khen ngợi bởi người ta hơn là sự khen ngợi bởi Đức Chúa Trời” (Giăng 12:43).
• Thiếu tình yêu thương và lòng thương xót: “Dầu tôi nói được các thứ tiếng loài người và thiên sứ, nếu không có tình yêu thương, thì tôi chỉ như đồng kêu lên hay là chập chỏa vang tiếng” (1 Cô-rinh-tô 13:1).
• Dẫn đến sự phán xét, lên án người khác: như người Pha-ri-si tự hào về sự công chính của mình (Lu-ca 18:9-14).

1.3. Ví dụ Kinh Thánh

- Sau-lơ (Phao-lô trước khi trở lại): “Tôi tưởng phải ra sức làm nhiều việc nghịch cùng danh Jêsus ở Na-xa-rét” (Công vụ 26:9). Ông làm vì “lòng sốt sắng quá chừng về Đức Chúa Trời” (Công vụ 22:3) nhưng không theo sự hiểu biết.

- Gia-cơ và Giăng muốn gọi lửa từ trời: “Khi hai môn đồ Ngài là Gia-cơ và Giăng thấy điều đó, bèn nói rằng: Lạy Chúa, Chúa có muốn chúng tôi khiến lửa từ trời xuống thiêu họ chăng?” (Lu-ca 9:54). Chúa Giê-xu quở trách họ.

- Người Pha-ri-si: “Khốn cho các ngươi, thầy dạy luật và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! vì các ngươi đi khắp dưới biển trên đất để khuyên một người vào đạo mình; và khi đã khuyên được rồi, thì các ngươi làm cho người ấy trở nên con của địa ngục gấp hai các ngươi.” (Ma-thi-ơ 23:15). Họ nhiệt thành truyền giáo nhưng với động cơ sai lạc.

- Sự chia rẽ trong Hội Thánh Cô-rinh-tô: “Vì khi một người nói: Ta là môn đồ của Phao-lô; kẻ khác rằng: Ta là của A‑bô-lô; vậy anh em chẳng phải là người xác thịt sao?” (1 Cô-rinh-tô 3:4). Lòng nhiệt thành đối với nhà lãnh đạo trần thế là xác thịt.

1.4. Hậu quả

• Gây chia rẽ trong Hội Thánh (1 Cô-rinh-tô 1:10-12).
• Tạo ra sự mệt mỏi, chán nản (Ga-la-ti 6:9).
• Làm tổn thương người khác và danh tiếng của Chúa.
• Không được Đức Chúa Trời chấp nhận (Ma-thi-ơ 7:22-23).

2. Lòng Nhiệt Thành Theo Thánh Linh

2.1. Định nghĩa và nguồn gốc

Lòng nhiệt thành theo Thánh Linh là sự sốt sắng bởi Đức Thánh Linh thúc đẩy (tiếng Hy Lạp: Πνεῦμα – Pneuma), dựa trên tình yêu của Đức Chúa Trời và ước muốn vâng theo ý Ngài. Nó là một phần của bông trái Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23) và phản ánh đặc tính của Đấng Christ.

2.2. Các đặc điểm

• Khiêm nhường: “Đừng làm sự gì vì lòng tranh cạnh hoặc vì hư vinh, nhưng hãy khiêm nhường, coi người khác như tôn trọng hơn mình” (Phi-líp 2:3).
• Đầy tình yêu thương: “Tình yêu thương hay nhịn nhục, nhân từ, không ghen tị, không khoe mình, không kiêu ngạo” (1 Cô-rinh-tô 13:4).
• Vâng phục Lời Chúa: “Đồ ăn của ta tức là làm theo ý muốn của Đấng sai ta đến, và làm trọn công việc Ngài” (Giăng 4:34).
• Tự chủ, bình an: “Nhưng trái của Thánh Linh là lòng yêu thương, sự vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ” (Ga-la-ti 5:22-23).
• Kiên trì không mệt mỏi: “Hỡi anh em, chớ mỏi mệt về việc làm lành” (2 Tê-sa-lô-ni-ca 3:13).
• Tìm kiếm sự vinh hiển của Đức Chúa Trời: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm” (1 Cô-rinh-tô 10:31).

2.3. Ví dụ Kinh Thánh

- Chúa Giê-xu: “Sự sốt sắng về nhà Chúa sẽ thiêu đốt tôi” (Giăng 2:17, trích Thi thiên 69:9). Ngài thanh tẩy đền thờ với sự thánh khiết, nhưng cũng chữa lành và dạy dỗ.

- Phao-lô sau khi gặp Chúa: “Tôi coi sự chết vì Đấng Christ là ích lợi, miễn là tôi được hoàn thành chức vụ Ngài giao” (Công vụ 20:24). Ông nhiệt thành rao truyền Tin Lành và lập Hội Thánh, dù phải chịu khổ.

- Ma-ri, mẹ Chúa Giê-xu: “Này tôi là tôi tớ Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời ngươi truyền!” (Lu-ca 1:38). Sự vâng phục với lòng sốt sắng.

- A-bô-lô: “Người vốn có tài hùng biện và khéo giải Kinh Thánh… vì người rất hăng hái, lấy Kinh Thánh mà bẻ trách người Giu-đa cách công khai” (Công vụ 18:24-28). Sự hăng hái của ông được Hội Thánh và các sứ đồ chấp nhận.

2.4. Kết quả

• Mang lại vinh hiển cho Đức Chúa Trời (1 Phi-e-rơ 4:11).
• Gây dựng Hội Thánh (Ê-phê-sô 4:12).
• Dẫn đưa nhiều người đến với Chúa (Ma-thi-ơ 5:16).
• Mang lại bình an và niềm vui cho chính người phục vụ (Giăng 15:11).
• Được Đức Chúa Trời công nhận và ban thưởng (1 Cô-rinh-tô 15:58).

3. Phân Biệt và Áp Dụng Vào Đời Sống

3.1. Làm thế nào để nhận biết?

a. Kiểm tra động cơ: “Vì lời của Đức Chúa Trời là lời sống và linh nghiệm, sắc hơn gươm hai lưỡi, thấu vào đến nỗi chia hồn, linh, cốt, tủy, xem xét tư tưởng và ý định trong lòng” (Hê-bơ-rơ 4:12). Hãy tự hỏi: “Tôi làm điều này để ai được tôn vinh?” Nếu để được người khác khen, để cảm thấy quan trọng, thì đó là xác thịt. Nếu để Chúa được vinh hiển, đó là Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 10:31).

b. Xem xét cảm xúc và thái độ: Nếu trong lòng có sự bất an, ghen ghét, nóng giận, đó là dấu hiệu xác thịt. Còn Thánh Linh mang lại bình an, yêu thương, kiên nhẫn (Ga-la-ti 5:22-23).

c. Kiểm tra sự vâng phục Lời Chúa: Lòng nhiệt thành theo Thánh Linh luôn phù hợp với Lời Chúa; còn nhiệt thành xác thịt có thể lấy cớ “làm cho Chúa” nhưng lại vi phạm nguyên tắc Kinh Thánh (ví dụ: giết người vì tôn giáo).

d. Để ý đến phản ứng của người khác: Nhiệt thành xác thịt thường gây chia rẽ, tổn thương, còn Thánh Linh mang lại sự hiệp một và gây dựng (Ê-phê-sô 4:29).

3.2. Làm thế nào để nuôi dưỡng lòng nhiệt thành theo Thánh Linh?

• Duy trì mối tương giao mật thiết với Chúa: “Hãy cứ ở trong ta, thì ta sẽ ở trong các ngươi… vì ngoài ta, các ngươi chẳng làm chi được” (Giăng 15:5). Cầu nguyện và đọc Kinh Thánh mỗi ngày giúp chúng ta ở trong Ngài.
• Cầu xin Đức Thánh Linh đổ đầy: “Đừng say rượu, vì rượu xui người ta bậy bạ; nhưng hãy đầy dẫy Đức Thánh Linh” (Ê-phê-sô 5:18).
• Học theo gương Chúa Giê-xu: “Hãy nhìn xem Đức Chúa Jêsus, tác giả và Đấng làm trọn đức tin của chúng ta” (Hê-bơ-rơ 12:2).
• Tham gia công việc nhà Chúa với tinh thần khiêm nhường, sẵn sàng học hỏi: “Vậy, ai tưởng mình đứng, hãy giữ kẻo ngã” (1 Cô-rinh-tô 10:12).

3.3. Thực hành sốt sắng trong mọi sự

- Trong gia đình: Nhiệt thành yêu thương và phục vụ nhau (Ê-phê-sô 5:22–6:4).

- Trong Hội Thánh: Nhiệt thành giảng Tin Lành, dạy dỗ, khích lệ, giúp đỡ (Rô-ma 12:6-8).

- Trong xã hội: Sống đạo, làm chứng, làm việc lành (Ma-thi-ơ 5:16).

4. Kết Luận

Chúa muốn chúng ta có lòng nhiệt thành, nhưng đó phải là nhiệt thành theo Thánh Linh, được dẫn dắt bởi tình yêu và sự khôn ngoan từ trên. Hãy nhớ lời khuyên của Phao-lô: “Vậy, hỡi anh em yêu dấu, hãy vững vàng, chớ rúng động, hãy làm công việc Chúa cách dư dật luôn, vì biết rằng công lao của anh em trong Chúa chẳng phải là vô ích đâu” (1 Cô-rinh-tô 15:58). Ước mong mỗi chúng ta luôn để Thánh Linh tể trị, biến sự sốt sắng tự nhiên thành sự nhiệt thành thánh khiết, đem lại vinh hiển cho Danh Chúa và ích lợi cho nhiều người.