Tin Lành nào đúng nhất theo Kinh Thánh?
Trong thế giới đa dạng các giáo phái Cơ Đốc, câu hỏi “Tin Lành nào đúng nhất theo Kinh Thánh?” không chỉ là mối quan tâm của người mới tìm hiểu đạo, mà còn là đề tài suy ngẫm sâu sắc cho mọi tín hữu. Làm thế nào để phân biệt được sự rao giảng chân chính của Phúc Âm với những biến thể sai lạc? Làm sao biết một cộng đồng nào đó có đang sống và dạy đúng theo Lời Chúa? Bài viết này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để tìm ra định nghĩa khách quan về Tin Lành, những thành tố cốt lõi không thể thương lượng, cùng những tiêu chuẩn để nhận biết một Hội Thánh rao giảng Tin Lành đúng nhất.
Trước hết, chúng ta cần hiểu từ “Tin Lành” (còn gọi là “Phúc Âm”) bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp εὐαγγέλιον (euangelion), có nghĩa là “tin tốt”, “tin mừng”. Trong Tân Ước, đây là thuật ngữ chỉ sứ điệp cứu rỗi mà Đức Chúa Trời ban cho nhân loại qua Đức Chúa Giê-xu Christ. Sứ đồ Phao-lô đã tóm tắt nội dung của Tin Lành một cách rõ ràng:
“Hỡi anh em, tôi nhắc lại cho anh em Tin Lành mà tôi đã rao giảng và anh em đã nhận lấy, ... ấy là Đấng Christ chịu chết vì tội chúng ta theo lời Kinh Thánh; Ngài đã bị chôn, đến ngày thứ ba, Ngài sống lại theo lời Kinh Thánh” (1 Cô-rinh-tô 15:1-4).
Đoạn Kinh Thánh này xác định rằng Tin Lành thật tập trung vào sự chết thay thế và sự phục sinh của Chúa Giê-xu Christ. Mác 1:1 cũng khẳng định: “Đầu Tin Lành của Đức Chúa Giê-xu Christ, là Con Đức Chúa Trời”. Như vậy, Tin Lành không phải là một bộ quy tắc đạo đức, cũng không phải là một con đường tự cứu, mà là tin mừng rằng Đức Chúa Trời đã ban Con Ngài làm của lễ chuộc tội, và ai tin nhận Ngài thì được cứu.
Để xác định một sứ điệp có phải là Tin Lành chân chính hay không, chúng ta cần kiểm tra xem nó có chứa đựng những thành phần Kinh Thánh sau đây không:
1. Nhận thức về tội lỗi và sự đoán phạt
Tin Lành bắt đầu bằng việc công bố rằng mọi người đều là tội nhân trước mặt Đức Chúa Trời thánh khiết: “Vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời” (Rô-ma 3:23). “Tiền công của tội lỗi là sự chết” (Rô-ma 6:23a). Sự chết ở đây bao gồm cả sự chết thuộc linh (xa cách Đức Chúa Trời) và sự chết đời đời. Bất cứ sứ điệp nào bỏ qua hoặc giảm nhẹ thực tế nghiêm trọng của tội lỗi đều không phải là Tin Lành trọn vẹn.
2. Sự chết thay của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá
Đấng Christ đã chịu chết thay cho chúng ta, gánh lấy hình phạt tội lỗi. Tiên tri Ê-sai đã báo trước: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương; bởi sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi người chúng ta được lành bịnh ... Đức Giê-hô-va đã làm cho tội lỗi của hết thảy chúng ta đều chất trên người” (Ê-sai 53:5-6). Phao-lô viết: “Đức Chúa Trời tỏ lòng yêu thương Ngài đối với chúng ta, khi chúng ta còn là người có tội, thì Đấng Christ vì chúng ta chịu chết” (Rô-ma 5:8). Đây là trung tâm của Phúc Âm – thập tự giá của Đấng Christ. Bất cứ giáo lý nào phủ nhận hay hạ thấp giá trị của sự chuộc tội bằng huyết của Chúa Giê-xu đều là “một Tin Lành khác” (Ga-la-ti 1:6-9).
3. Sự sống lại của Chúa Giê-xu từ cõi chết
“Ngài đã bị nộp vì tội lỗi chúng ta, và sống lại vì sự xưng công bình của chúng ta” (Rô-ma 4:25). Sự phục sinh xác nhận rằng sự chết của Đấng Christ đã đủ để hoàn thành công cuộc cứu chuộc, và Ngài đã chiến thắng sự chết, mở ra sự sống đời đời cho những ai tin. Nếu Chúa Giê-xu không sống lại, thì đức tin chúng ta là vô ích (1 Cô-rinh-tô 15:14).
4. Sự đáp ứng của con người: ăn năn và tin
“Vậy, các ngươi hãy ăn năn và trở lại, đặng cho tội lỗi mình được xóa đi” (Công vụ 3:19). “Hãy tin Đức Chúa Giê-xu, thì ngươi và cả nhà đều sẽ được cứu” (Công vụ 16:31). Sự cứu rỗi là bởi ân điển, nhờ đức tin, không bởi việc làm (Ê-phê-sô 2:8-9). Tin Lành đúng đắn mời gọi mọi người tin cậy hoàn toàn vào công lao của Chúa Giê-xu, chứ không dựa vào công đức riêng. Bất cứ sự dạy dỗ nào thêm vào việc giữ luật pháp, thực hiện nghi lễ, hoặc bất kỳ điều kiện nào ngoài đức tin vào Đấng Christ đều làm sai lệch Phúc Âm.
5. Ân điển thuần khiết
Phao-lô nhấn mạnh: “Tôi lấy làm lạ cho anh em đã vội bỏ Đấng gọi anh em bởi ơn Đức Chúa Giê-xu Christ, mà theo Tin Lành khác. Thật chẳng phải có Tin Lành khác, nhưng có mấy kẻ làm rối trí anh em, và muốn đánh đổ Tin Lành của Đấng Christ. Nhưng nếu ai, hoặc chính chúng tôi, hoặc thiên sứ từ trên trời truyền cho anh em một Tin Lành khác với Tin Lành chúng tôi đã truyền cho anh em, thì người ấy đáng bị a-na-them!” (Ga-la-ti 1:6-8). Tin Lành thuần túy là ân điển – không thể mua, không thể kiếm, chỉ có thể nhận lãnh bởi đức tin.
Kinh Thánh cảnh báo rõ ràng về sự xuất hiện của các giáo lý sai lạc, ngay cả trong vòng Hội Thánh. Trong 2 Cô-rinh-tô 11:4, Phao-lô viết: “Vì nếu có người đến giảng cho anh em một Jêsus khác với Jêsus chúng tôi đã giảng, hoặc anh em nhận lãnh một thần khác với Thần anh em đã nhận lãnh, hoặc một Tin Lành khác với Tin Lành anh em đã nhận, thì anh em chịu khá dễ dàng!”. Vậy, thế nào là “một Tin Lành khác”?
- Tin Lành bỏ qua thập tự giá: Dạy rằng Chúa Giê-xu chỉ là một thầy dạy đạo đức, hoặc cái chết của Ngài không có giá trị chuộc tội, mà chỉ là tấm gương hy sinh.
- Tin Lành thêm luật pháp: Yêu cầu tín đồ phải giữ các nghi lễ, luật cắt bì, ngày Sa-bát, hoặc bất kỳ điều gì như một phần của sự cứu rỗi. Đây là điều Phao-lô phản đối kịch liệt trong thư Ga-la-ti.
- Tin Lành “thịnh vượng”: Hứa hẹn sự giàu có, sức khỏe và thành công vật chất như một phần tất yếu của đức tin, thay vì tập trung vào thập tự giá.
- Tin Lành “tự cứu”: Nhấn mạnh vào việc làm, sự nỗ lực cá nhân để được Chúa chấp nhận, làm lu mờ ân điển.
Tất cả những sự thay đổi đó đều là “Tin Lành khác”, và Kinh Thánh nghiêm khắc lên án những ai rao giảng những điều ấy.
Không phải tên gọi “Tin Lành” hay hệ phái nào đó đảm bảo rằng Hội Thánh đó đang rao giảng Phúc Âm chân chính. Chúng ta cần dùng Lời Chúa làm thước đo. Dưới đây là một số dấu hiệu của một Hội Thánh trung thành với Tin Lành đúng:
1. Kính trọng và dạy dỗ Kinh Thánh là Lời Đức Chúa Trời
“Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình” (2 Ti-mô-thê 3:16). Một Hội Thánh đúng sẽ coi Kinh Thánh là thẩm quyền tối cao cho đức tin và đời sống, chứ không dựa vào truyền thống loài người hoặc sự mặc khải mới mâu thuẫn với Kinh Thánh.
2. Rao giảng trọn vẹn về tội lỗi, thập tự giá, phục sinh và đức tin
Trong mỗi buổi nhóm, sứ điệp phải quy về Chúa Giê-xu Christ và công việc cứu chuộc của Ngài. Dù là giảng về đời sống đạo đức, gia đình, xã hội, thì nền tảng vẫn là Tin Lành. Thập tự giá không bao giờ bị lãng quên.
3. Nhấn mạnh sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin mà thôi
Không đặt gánh nặng luật pháp lên tín đồ, không đòi hỏi việc lành để được cứu, nhưng dạy rằng việc lành là kết quả tự nhiên của đức tin sống động. “Vì chúng ta là việc Ngài làm ra, đã được dựng nên trong Đức Chúa Jêsus Christ để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo” (Ê-phê-sô 2:10).
4. Sống đời sống thánh khiết, yêu thương và khiêm nhường
Một Hội Thánh chân chính sẽ có những tín đồ được biến đổi bởi quyền năng của Đức Thánh Linh, sống yêu thương nhau và làm chứng cho thế gian. “Người ta sẽ nhận biết các ngươi là môn đồ ta, nếu các ngươi yêu thương nhau” (Giăng 13:35).
5. Nương cậy vào sự hướng dẫn của Đức Thánh Linh
Đức Thánh Linh là Đấng dạy dỗ và dẫn dắt Hội Thánh vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13). Một Hội Thánh đúng sẽ trông đợi sự hành động của Thánh Linh trong sự thờ phượng, cầu nguyện và rao giảng, nhưng luôn kiểm nghiệm mọi điều với Kinh Thánh (1 Giăng 4:1).
Ngày nay có nhiều hệ phái Tin Lành như Báp-tít, Lutheran, Trưởng Lão, Ngũ Tuần, Mênnonite, v.v. Mỗi hệ phái có những nhấn mạnh thần học và thực hành khác nhau, nhưng nếu họ giữ vững những thành phần cốt lõi của Tin Lành như đã nêu trên, thì đều có thể xem là thuộc về đức tin chung của Cơ Đốc giáo. Tuy nhiên, vẫn có những nhóm tự xưng là Tin Lành nhưng từ chối một số chân lý căn bản (chẳng hạn phủ nhận thần tính của Chúa Giê-xu, hoặc bác bỏ sự sống lại). Những nhóm đó không thể coi là Tin Lành chân chính.
Về bản dịch Kinh Thánh, người tin Chúa nên sử dụng bản dịch trung thành với nguyên bản Hê-bơ-rơ và Hy Lạp. Tại Việt Nam, bản Kinh Thánh Truyền thống (1925) và bản Hiệu đính (2010) đều tốt, miễn là chúng ta đọc với sự soi dẫn của Thánh Linh. Điều quan trọng không phải là bản dịch nào, mà là tấm lòng tìm kiếm Lẽ Thật.
Đối với cá nhân mỗi tín hữu, việc hiểu biết Tin Lành đúng là nền tảng cho đời sống đức tin. Dưới đây là một số áp dụng thiết thực:
- Học Lời Chúa cách cẩn thận: Đừng chỉ nghe giảng một chiều, nhưng hãy tự mình tra cứu Kinh Thánh mỗi ngày (Công vụ 17:11). Hãy dùng các công cụ nghiên cứu để hiểu ý nghĩa nguyên thủy của từ ngữ.
- Kiểm tra mọi lời giảng dạy: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến từ Đức Chúa Trời chăng” (1 Giăng 4:1). So sánh những điều nghe được với những yếu tố cốt lõi của Tin Lành.
- Sống và chia sẻ Tin Lành đúng: Khi chúng ta nắm vững Phúc Âm, chúng ta có thể chia sẻ cách rõ ràng và trung thực với người khác. Hãy nhớ rằng đây là “quyền phép của Đức Chúa Trời để cứu mọi kẻ tin” (Rô-ma 1:16).
- Tránh xa những giáo lý sai lạc: Nếu bạn phát hiện ra mình đang ở trong một nhóm dạy dỗ sai lầm về những điều căn bản, hãy can đảm rời khỏi và tìm đến một Hội Thánh trung thành với Kinh Thánh.
- Cầu nguyện và nhờ cậy Đức Thánh Linh: Xin Chúa ban cho bạn tấm lòng khôn sáng, để phân biệt chân giả, và lòng can đảm để đứng vững trong Lẽ Thật.
Tin Lành đúng nhất theo Kinh Thánh là Tin Lành duy nhất được rao truyền bởi các sứ đồ: Đấng Christ chịu chết vì tội chúng ta, chôn và sống lại, và ai tin Ngài thì được cứu. Bất kỳ sứ điệp nào thêm vào hoặc bớt đi từ cốt lõi này đều là “Tin Lành khác” và cần phải tránh xa. Là con cái Chúa, chúng ta được kêu gọi gìn giữ sự dạy dỗ lành mạnh (2 Ti-mô-thê 1:13-14) và truyền đạt nguyên vẹn cho thế hệ sau. Hãy để Lời Chúa làm thước đo cho đức tin và thực hành của chúng ta. “Đức Chúa Jêsus Christ hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi” (Hê-bơ-rơ 13:8).