2 Timothy 2:15: Workman rightly dividing Word?

Trong hành trình thuộc linh, Kinh Thánh là kim chỉ nam, là Lời sự sống, và là thanh gươm của Thánh Linh. Tuy nhiên, để Lời Chúa phát huy trọn vẹn quyền năng, chúng ta cần biết cách xử lý nó một cách chính xác. 2 Ti-mô-thê 2:15 là một câu Kinh Thánh then chốt dạy chúng ta về điều đó. Câu Kinh Thánh này không chỉ dành riêng cho các mục sư hay giáo sư, mà còn cho mọi tín hữu, vì mỗi người đều được kêu gọi trở thành “người làm công” cho Đức Chúa Trời.

Thư thứ hai gửi cho Ti-mô-thê được viết vào khoảng năm 66-67 SCN, khi sứ đồ Phao-lô đang bị giam cầm lần thứ hai tại La Mã và biết rằng sự tử đạo đang đến gần (2 Ti-mô-thê 4:6-8). Trong bối cảnh đó, ông viết thư này cho Ti-mô-thê – người con thuộc linh trẻ tuổi và là người đồng lao thân tín – để khích lệ và nhắc nhở ông giữ vững đức tin giữa những thử thách và sự bội đạo đang lan rộng (2 Ti-mô-thê 1:13-14; 2:1-2). Trong chương 2, Phao-lô sử dụng những hình ảnh sinh động: người lính (câu 3-4), vận động viên (câu 5), người nông dân (câu 6), và cuối cùng là người thợ (câu 15). Mỗi hình ảnh đều nhấn mạnh sự kiên trì, kỷ luật, lao động miệt mài và trung tín. Câu 15 chính là đỉnh điểm của lời khuyên này, kêu gọi Ti-mô-thê phải chuyên tâm xử lý Lời Chúa cách đúng đắn.

Để thấu hiểu trọn vẹn mệnh lệnh này, chúng ta cần quay về nguyên ngữ Hy Lạp:

• Σπούδασον (Spoudason): Đây là động từ ở thể mệnh lệnh aorist, có nghĩa là “hãy nỗ lực”, “hãy cố gắng hết sức”, “hãy chuyên tâm”. Nó diễn tả một hành động cấp bách, cần được thực hiện ngay với sự nhiệt thành.
• σεαυτὸν δόκιμον παραστῆσαι τῷ θεῷ (seauton dokimon parastēsai tō theō): “trình diện chính mình đã được thử nghiệm và chấp nhận trước mặt Đức Chúa Trời”. “Δόκιμος” (dokimos) nghĩa là “đã qua thử thách”, “được chứng nhận”, như vàng đã được luyện sạch. Mục tiêu của sự chuyên tâm là để được Đức Chúa Trời chấp nhận, chứ không phải để được con người tán dương.
• ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον (ergatēn anepaischynton): “người thợ không hổ thẹn”. “Ἐργάτης” là người lao động, người làm công. “Ἀνεπαίσχυντος” ghép từ “α-” (phủ định) và “ἐπαισχύνομαι” (hổ thẹn), nghĩa là “không cần phải xấu hổ”. Người thợ giỏi hoàn thành công việc cách xuất sắc nên không phải hổ thẹn khi chủ xem xét.
• ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀληθείας (orthotomounta ton logon tēs alētheias): “cắt thẳng lời của lẽ thật”. Động từ “ὀρθοτομέω” (orthotomeō) xuất hiện duy nhất trong Tân Ước, được cấu thành từ “ὀρθός” (thẳng, đúng) và “τέμνω” (cắt). Nghĩa đen là cắt một đường thẳng, như người thợ cắt đá thẳng để ghép khớp, hay người nông dân cày những luống thẳng. Trong bản Bảy Mươi (LXX), từ này xuất hiện ở Châm Ngôn 3:6: “Trong mọi đường lối mình, hãy nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ làm bằng thẳng (ὀρθοτομήσει) các lối mình”. Như vậy, “cắt thẳng lời chân lý” hàm ý dẫn dắt Lời Chúa một cách chính xác, không bẻ cong, không lệch lạc, mà hướng thẳng đến mục đích của nó.

Cụm từ này bao hàm nhiều khía cạnh quan trọng:

1. Giải kinh đúng đắn: Giải nghĩa Kinh Thánh theo ý định nguyên thủy của tác giả được Thánh Linh cảm thúc, chứ không theo ý riêng hay ý thích cá nhân (2 Phi-e-rơ 1:20). Điều này đòi hỏi nghiên cứu cẩn thận về văn mạch, lịch sử, văn hóa, và văn thể.
2. Giảng dạy trung thực: Không thêm bớt, không xuyên tạc Lời Chúa, cũng không tránh né những phần khó (2 Cô-rinh-tô 4:2). Người giảng dạy phải trình bày toàn bộ ý muốn của Đức Chúa Trời (Công vụ 20:27).
3. Áp dụng thích hợp: “Cắt thẳng” còn bao gồm việc áp dụng Lời Chúa một cách phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể, như người thợ khéo cắt đá cho vừa vặn với công trình. Điều này đòi hỏi sự khôn ngoan và nhạy bén thuộc linh.
4. Tránh sự bóp méo: Phao-lô cảnh báo về những kẻ “xuyên tạc Lời Chúa” (2 Phi-e-rơ 3:16) dẫn đến sự hư mất. Do đó, “cắt thẳng” là hành động bảo vệ sự thuần khiết của lẽ thật.

Sự kêu gọi này không chỉ dành cho Ti-mô-thê – một mục sư trẻ – mà còn cho tất cả những ai phục vụ trong công việc giảng dạy, và rộng hơn là cho mọi tín hữu.

Những người được gọi làm mục sư, giáo sư, hay lãnh đạo thuộc linh cần đặc biệt lưu ý lời này. Họ là những người “được giao phó Lời Đức Chúa Trời” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 2:4) và sẽ chịu trách nhiệm cao hơn (Gia-cơ 3:1). Vì vậy, họ phải:

• Dành thời gian nghiên cứu Kinh Thánh cách nghiêm túc (1 Ti-mô-thê 4:13,15).
• Sử dụng các công cụ giải kinh đáng tin cậy (bản dịch, từ điển, sách dẫn giải) để hiểu rõ nghĩa.
• Cầu nguyện xin Thánh Linh soi sáng (Giăng 16:13; 1 Cô-rinh-tô 2:10-13).
• Giảng dạy với lòng yêu thương và sự rõ ràng, không sử dụng Lời Chúa như một phương tiện để trục lợi (2 Cô-rinh-tô 2:17).
• Sẵn sàng sửa sai nếu có lầm lạc, vì mục đích cuối cùng là được Đức Chúa Trời chấp nhận.

Mặc dù Ti-mô-thê là một mục sư, nhưng nguyên tắc này có giá trị cho toàn thể Hội Thánh. Mỗi Cơ Đốc nhân đều là “người làm công” của Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 3:9), và mỗi chúng ta đều có trách nhiệm học hỏi, vâng giữ và chia sẻ Lời Chúa (Cô-lô-se 3:16; 1 Phi-e-rơ 3:15). Vì vậy, chúng ta cần:

• Thiết lập thói quen đọc Kinh Thánh hằng ngày: Dành thời gian riêng tư để lắng nghe tiếng Chúa.
• Thực hành sự suy ngẫm: Không chỉ đọc lướt, nhưng suy nghĩ sâu sắc về ý nghĩa và ứng dụng (Giô-suê 1:8; Thi thiên 1:2).
• Học Kinh Thánh có hệ thống: Có thể theo kế hoạch đọc cả Kinh Thánh trong năm, hoặc nghiên cứu theo sách.
• Tham gia nhóm nhỏ hoặc lớp học Kinh Thánh: Để cùng nhau trao đổi, thảo luận và học hỏi.
• Áp dụng Lời Chúa vào thực tiễn: Để Lời Chúa biến đổi tư tưởng, lời nói, hành động (Hê-bơ-rơ 4:12).

Để thực sự trở thành người thợ lành nghề trong việc xử lý Lẽ Thật, chúng ta cần có phương pháp nghiên cứu đúng. Dưới đây là một số bước cơ bản:

1. Quan sát: Đọc kỹ phân đoạn, đặt câu hỏi: Ai? Làm gì? Ở đâu? Khi nào? Tại sao? Nhận diện các từ khóa, cấu trúc câu, sự lặp lại.
2. Giải nghĩa (Giải kinh):
   • Tìm hiểu bối cảnh lịch sử, văn hóa, địa lý liên quan.
   • Xác định thể loại văn học (thơ, sấm truyền, thư tín, lịch sử…).
   • Xem xét văn mạch trước và sau để không rút câu khỏi mạch.
   • So sánh với các bản dịch khác nhau.
   • Nếu có điều kiện, tham khảo từ ngữ gốc Hy Lạp/Hê-bơ-rơ bằng từ điển Strong hoặc công cụ trực tuyến.
3. Áp dụng:
   • Xác định nguyên tắc trường tồn từ phân đoạn.
   • Tự hỏi: Lẽ thật này thay đổi cách tôi nghĩ về Đức Chúa Trời như thế nào? Tôi cần vâng lời điều gì? Có lời hứa nào để tôi nắm lấy? Có cảnh báo nào để tôi tránh?
   • Lên kế hoạch thực hành cụ thể.
4. Cầu nguyện: Xin Thánh Linh mở mắt để thấy sự kỳ diệu trong Luật pháp Chúa (Thi thiên 119:18). Cầu xin sự khôn ngoan để áp dụng.
5. Chia sẻ: Dạy lại cho người khác những gì mình học được (2 Ti-mô-thê 2:2). Việc giảng dạy giúp củng cố hiểu biết và kiểm tra tính chính xác.

Khi chúng ta chuyên tâm học Lời Chúa và xử lý nó cách đúng đắn, chúng ta sẽ nhận được những phước hạnh:

• Được Đức Chúa Trời chấp nhận: Chúng ta trở thành những đầy tớ trung tín, được Chúa khen ngợi (Ma-thi-ơ 25:21).
• Không hổ thẹn: Trong ngày phán xét, chúng ta sẽ đứng vững vàng, vì đã dựa trên nền tảng Lẽ Thật (1 Giăng 2:28).
• Hiệu quả trong chức vụ: Lời Chúa được rao giảng chính xác sẽ có sức mạnh biến đổi đời sống (Hê-bơ-rơ 4:12).
• Bảo vệ khỏi sai lạc: Nhờ am hiểu Lời Chúa, chúng ta phân biệt được chân lý và giáo lý sai trái (Ê-phê-sô 4:14).
• Niềm vui và sự bình an: Thi thiên 119 nói rằng người yêu mến Luật pháp Chúa sẽ có bình an lớn (câu 165).

2 Ti-mô-thê 2:15 là lời nhắc nhở mạnh mẽ cho mỗi chúng ta: hãy là người thợ lành nghề, chuyên tâm học tập và xử lý Lời chân lý một cách chính xác. Dù bạn là mục sư, giáo sư hay một tín hữu bình thường, bạn cũng được kêu gọi “cắt thẳng” Lời Chúa. Hãy đầu tư thời gian, công sức và sự cầu nguyện để hiểu biết Kinh Thánh sâu sắc hơn. Khi làm như vậy, bạn sẽ không hổ thẹn mà còn được Đức Chúa Trời chấp nhận và sử dụng để gây dựng nhiều người. Mong rằng lời Phao-lô sẽ thúc giục chúng ta sốt sắng hơn trong việc nghiên cứu Lời Chúa và trung tín truyền đạt nó cho thế hệ sau.