Ánh sáng và bóng tối tượng trưng gì trong Giăng 3:19-21?

Giăng 3:19-21 là một đoạn Kinh Thánh quan trọng nằm trong bối cảnh cuộc đối thoại giữa Chúa Giê-xu và Ni-cô-đem. Sau câu Kinh Thánh nổi tiếng Giăng 3:16, tác giả tiếp tục giải thích về sự phán xét và phản ứng của con người đối với ánh sáng của Đấng Christ. Trong ba câu này, hình ảnh ánh sáng và bóng tối được sử dụng như những biểu tượng mạnh mẽ để mô tả thực tại thuộc linh. Bài viết này sẽ khám phá ý nghĩa của ánh sáng và bóng tối trong Giăng 3:19-21, đặt chúng trong toàn bộ bối cảnh của sách Giăng, và rút ra những ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân.

Trước khi đi vào chi tiết, chúng ta cần hiểu bối cảnh. Chương 3 của sách Giăng bắt đầu với cuộc gặp gỡ giữa Chúa Giê-xu và Ni-cô-đem, một người Pha-ri-si và là nhà lãnh đạo tôn giáo. Chúa Giê-xu dạy về sự tái sinh bởi Thánh Linh. Sau đó, Ngài đề cập đến việc Con Người phải bị treo lên như Môi-se treo con rắn lên trong đồng vắng, để ai tin thì được sự sống đời đời (c.14-15). Tiếp theo là câu 16-21, thường được xem là lời của Chúa Giê-xu hoặc lời bình luận của tác giả Giăng, giải thích sứ mạng của Đức Chúa Trời và phản ứng của nhân loại. Dù là lời của ai, đoạn này mang tính thần học sâu sắc về ánh sáng và bóng tối.

Trong toàn bộ sách Giăng, ánh sáng là một hình ảnh then chốt. Ngay từ Lời tựa, chúng ta đọc: "Trong Ngài có sự sống, sự sống là sự sáng của loài người. Sự sáng soi trong tối tăm, tối tăm chẳng hề nhận lấy sự sáng" (Giăng 1:4-5). Giăng cũng giới thiệu Giăng Báp-tít là người làm chứng về sự sáng (1:7-8). Chúa Giê-xu tuyên bố: "Ta là sự sáng của thế gian; người nào theo ta, chẳng đi trong nơi tối tăm, nhưng có ánh sáng của sự sống" (8:12). Trong chương 9, Ngài chữa lành người mù và tuyên bố: "Đang khi ta còn ở thế gian, ta là sự sáng của thế gian" (9:5). Và trong 12:46, Ngài nói: "Ta là sự sáng đã đến thế gian, để ai tin ta chẳng ở nơi tối tăm nữa."

Như vậy, ánh sáng tượng trưng cho chính Chúa Giê-xu Christ, Ngôi Lời nhập thể, là hiện thân của sự mặc khải của Đức Chúa Trời, sự thật, sự công chính, và sự sống đời đời. Ánh sáng chiếu vào thế gian tối tăm, bày tỏ tình trạng thật của con người và vũ trụ, đồng thời mang lại sự cứu rỗi.

Ngược lại, bóng tối đại diện cho thế giới sa ngã, tội lỗi, sự chết, sự lừa dối, và sự chống đối lại Đức Chúa Trời. Trong Giăng 1:5, "tối tăm chẳng hề nhận lấy sự sáng." Bóng tối không thể hiểu hay tiếp nhận ánh sáng. Trong 12:35, Chúa Giê-xu cảnh báo: "Các ngươi còn có sự sáng một ít lâu; hãy đi trong khi các ngươi còn có sự sáng, e rằng tối tăm đến thình lình với các ngươi chăng; kẻ đi trong nơi tối tăm chẳng biết mình đi đâu." Bóng tối cũng liên quan đến quyền lực của ma quỷ (Lu-ca 22:53), nhưng trong Giăng, nó thường chỉ tình trạng thuộc linh của những người không tin.

Bây giờ chúng ta đi vào phân tích từng phần của Giăng 3:19-21 (theo bản Truyền Thống 1925):

"Vả, sự đoán xét đó là như vầy: sự sáng đã đến thế gian, mà người ta ưa sự tối tăm hơn sự sáng, vì việc làm của họ là xấu xa. Bởi vì phàm ai làm ác thì ghét sự sáng và không đến cùng sự sáng, e rằng công việc của mình phải trách móc chăng. Nhưng kẻ nào làm theo lẽ thật thì đến cùng sự sáng, hầu cho các việc của mình được bày tỏ ra, vì đã làm trong Đức Chúa Trời."

1. "Sự sáng đã đến thế gian"

Cụm từ này khẳng định rằng ánh sáng – tức là Chúa Giê-xu – đã đến trong thế gian. Đây là sự kiện lịch sử: Ngôi Lời đã trở nên xác thịt (1:14). Sự hiện diện của ánh sáng mang lại cơ hội cứu rỗi cho mọi người, nhưng đồng thời cũng đặt con người trước sự lựa chọn: đón nhận hay từ chối.

2. "Người ta ưa sự tối tăm hơn sự sáng"

Động từ "ưa" (ἀγαπᾷν) diễn tả một tình yêu, sự ưa thích có chủ ý. Con người không chỉ đơn thuần ở trong bóng tối, mà họ yêu bóng tối hơn ánh sáng. Điều này cho thấy tội lỗi không chỉ là hành động sai trái, mà còn là tình trạng tấm lòng ưa thích điều xấu. Sự lựa chọn này là tự nguyện.

3. "Vì việc làm của họ là xấu xa"

Lý do tại sao người ta yêu bóng tối: vì công việc của họ là ác. Họ muốn tiếp tục sống trong tội lỗi mà không bị quấy rầy. Ánh sáng sẽ phơi bày những việc làm xấu xa đó, nên họ tránh ánh sáng.

4. "Phàm ai làm ác thì ghét sự sáng và không đến cùng sự sáng, e rằng công việc của mình phải trách móc chăng"

Đây là hệ quả tất yếu: người làm ác ghét ánh sáng. Họ không muốn đến gần ánh sáng vì sợ bị phơi bày và bị khiển trách. Từ "trách móc" (ἐλεγχθῇ) có nghĩa là bị vạch trần, bị chứng minh là sai, bị sửa trị. Họ sợ sự thật về bản thân bị lộ ra.

5. "Nhưng kẻ nào làm theo lẽ thật thì đến cùng sự sáng, hầu cho các việc của mình được bày tỏ ra, vì đã làm trong Đức Chúa Trời"

Ngược lại, người sống theo lẽ thật (hoặc "làm theo sự thật") thì đến với ánh sáng. Họ không sợ bị phơi bày, vì công việc của họ được thực hiện trong Đức Chúa Trời, tức là phù hợp với ý muốn Ngài. Họ muốn những việc mình làm được tỏ ra là đã làm trong Đức Chúa Trời, để tôn vinh Ngài.

Qua phân tích trên, chúng ta thấy ánh sáng tượng trưng cho:

• Chúa Giê-xu Christ, Đấng mặc khải Đức Chúa Trời.
• Sự thật (lẽ thật) mà Ngài mang đến.
• Sự phán xét bằng cách phơi bày tội lỗi.
• Sự cứu rỗi cho những ai đến cùng Ngài.

Bóng tối tượng trưng cho:

• Tội lỗi và những việc làm xấu xa.
• Sự giấu giếm và sợ hãi bị phơi bày.
• Sự chối bỏ ánh sáng và chọn lựa ở trong tình trạng hư mất.

Giăng 3:19 bắt đầu bằng "Vả, sự đoán xét đó là như vầy..." Ánh sáng không đến để kết án thế gian (3:17), nhưng chính việc con người từ chối ánh sáng trở thành sự phán xét. Ánh sáng phơi bày tấm lòng và hành động, và sự từ chối ánh sáng là tự kết án chính mình.

Đoạn Kinh Thánh vẽ nên hai nhóm người rõ rệt: những kẻ yêu bóng tối và những người đến với ánh sáng. Sự khác biệt nằm ở việc làm của họ: ác hay lành, và thái độ đối với sự thật. Nhưng cần lưu ý rằng việc "làm theo lẽ thật" không phải là điều kiện để được cứu, mà là kết quả của việc tin nhận ánh sáng. Trong ngữ cảnh của Giăng, "làm theo lẽ thật" có thể hiểu là đáp ứng bằng đức tin vào Chúa Giê-xu, vì Ngài là hiện thân của lẽ thật (14:6). Những ai tin thì bước đi trong sự sáng (8:12) và việc làm của họ được Đức Chúa Trời sắm sẵn (Ê-phê-sô 2:10).

• Giăng 1:9-13: "Sự sáng thật đã đến thế gian... Ngài đã đến trong xứ mình, nhưng người mình chẳng hề nhận lấy." Điều này tương ứng với việc người ta ưa bóng tối hơn.
• 1 Giăng 1:5-7: "Đức Chúa Trời là sự sáng... Nếu chúng ta đi trong sự sáng cũng như chính mình Ngài ở trong sự sáng, thì chúng ta giao thông với nhau..." Điều này khuyến khích Cơ Đốc nhân sống trong ánh sáng.
• Ê-phê-sô 5:8-14: "Vì ngươi ngày trước vốn là tối tăm, nhưng bây giờ đã nên sáng láng trong Chúa. Hãy bước đi như con sáng láng... chớ dự vào công việc vô ích của sự tối tăm..."

1. Tự xét mình dưới ánh sáng của Lời Chúa

Là con cái Chúa, chúng ta cần thường xuyên đến với ánh sáng, tức là đến với Chúa Giê-xu qua Lời Ngài và sự cầu nguyện, để cho Ngài phơi bày những góc khuất trong lòng. Đừng sợ sự phơi bày, vì mục đích của Chúa là để chúng ta được thanh tẩy và lớn lên. Hãy thành thật với Chúa về tội lỗi, xưng nhận và nhận sự tha thứ (1 Giăng 1:9).

2. Tránh yêu bóng tối

Chúng ta có thể vô tình "yêu bóng tối" khi nuôi dưỡng những thói quen tội lỗi, che giấu tội lỗi, hoặc tránh né sự sửa dạy của Chúa. Hãy cảnh giác với bất kỳ điều gì khiến chúng ta xa lánh sự hiện diện của Chúa. Hãy yêu mến sự thật và ghét điều ác.

3. Sống minh bạch trong cộng đồng tin lành

"Kẻ nào làm theo lẽ thật thì đến cùng sự sáng, hầu cho các việc của mình được bày tỏ ra." Điều này khích lệ chúng ta sống một đời sống công khai, minh bạch, không giả hình, để người khác thấy việc lành của chúng ta và ngợi khen Cha trên trời (Ma-thi-ơ 5:16). Điều đó cũng bao gồm việc sẵn sàng chia sẻ những thất bại và nhận sự giúp đỡ từ anh em.

4. Trở nên ánh sáng cho thế gian

Chúa Giê-xu phán: "Các ngươi là sự sáng của thế gian" (Ma-thi-ơ 5:14). Khi chúng ta bước đi trong ánh sáng, chúng ta phản chiếu ánh sáng của Chúa cho những người xung quanh. Hãy dùng lời nói và hành động để dẫn đưa người khác đến với ánh sáng cứu rỗi.

5. Nhận biết rằng việc lành của chúng ta là kết quả của ân điển

Câu cuối cùng "vì đã làm trong Đức Chúa Trời" nhắc nhở rằng những việc tốt mà chúng ta làm không phải để khoe khoang, nhưng là do Đức Chúa Trời tác động trong chúng ta. Chúng ta được cứu bởi ân điển, và việc lành là hoa trái của đức tin. Hãy khiêm nhường và tôn vinh Chúa.

Giăng 3:19-21 cho chúng ta một bức tranh sống động về tình trạng thuộc linh của nhân loại và sự lựa chọn mà mỗi người phải đối diện. Ánh sáng đã đến – đó là Chúa Giê-xu Christ – nhưng nhiều người vẫn yêu bóng tối vì việc làm xấu xa của họ. Tuy nhiên, những ai bằng lòng đến với ánh sáng, sống theo lẽ thật, sẽ thấy công việc mình được bày tỏ là đã làm trong Đức Chúa Trời. Lời mời gọi dành cho chúng ta ngày nay vẫn vậy: hãy từ bỏ bóng tối, bước vào ánh sáng của Chúa, và sống như con cái sự sáng. Ước mong mỗi chúng ta luôn đi trong ánh sáng, không chỉ để được cứu rỗi, mà còn để chiếu sáng cho thế gian đang ở trong tối tăm.