Xa-cha-ri 6:12 mô tả "Đấng Mọc Lên" như thế nào?

Trong Kinh Thánh Cựu Ước, sách Xa-cha-ri chứa đựng nhiều khải tượng và lời tiên tri quan trọng về Đấng Mê-si. Một trong những lời tiên tri nổi bật là Xa-cha-ri 6:12, nơi Đức Giê-hô-va phán về “Đấng Mọc Lên” (còn được dịch là “Chồi”). Câu Kinh Thánh này mở ra một viễn cảnh về Đấng sẽ đến, kết hợp cả chức vụ vua và thầy tế lễ, đồng thời xây dựng đền thờ của Đức Giê-hô-va. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết bối cảnh, ý nghĩa, sự ứng nghiệm trong Chúa Giê-xu Christ và ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

I. Bối Cảnh Của Xa-cha-ri 6:12

Xa-cha-ri là một tiên tri cùng thời với A-ghê, rao truyền lời Chúa cho dân Y-sơ-ra-ên sau khi họ hồi hương từ chốn lưu đày Ba-by-lôn (khoảng năm 520–518 TCN). Trong bối cảnh dân sự đang nỗ lực tái thiết đền thờ tại Giê-ru-sa-lem, Đức Chúa Trời ban cho Xa-cha-ri nhiều khải tượng nhằm khích lệ và hướng mắt họ về tương lai cứu rỗi.

Đoạn 6 của sách Xa-cha-ri bắt đầu với khải tượng về bốn cỗ xe (c.1-8), biểu tượng cho sự phán xét và sự cai trị của Đức Chúa Trời trên khắp đất. Sau đó, từ câu 9 đến 15, Đức Giê-hô-va truyền cho Xa-cha-ri thực hiện một hành động mang tính biểu tượng:

“Đoạn, có lời của Đức Giê-hô-va phán cùng ta rằng: Hãy lấy những kẻ bị bắt làm phu tù từ Ba-by-lôn trở về là Hên-đai, Tô-bi-gia, và Giê-đa-gia; ngày đó ngươi khá đi vào nhà Giô-si-a, con trai Sê-phát-gia, chúng nó đã từ Ba-by-lôn đến. Vậy ngươi khá lấy bạc và vàng, làm mão triều thiên đội trên đầu thầy tế lễ cả Giô-suê, con trai Giô-xa-đác.” (Xa-cha-ri 6:9-11, Kinh Thánh 1925)

Xa-cha-ri lấy bạc và vàng từ những người vừa trở về, làm một cái mão triều thiên (hoặc nhiều mão) và đội lên đầu thầy tế lễ cả Giô-suê. Hành động này mang ý nghĩa tiên tri: mão triều thiên vốn dành cho vua lại được đặt trên thầy tế lễ, báo trước sự kết hợp hai chức vụ trong một nhân vật sẽ đến. Ngay sau đó, lời tiên tri về “Đấng Mọc Lên” được công bố:

“Nói cùng người rằng: Đức Giê-hô-va vạn quân phán như vầy: Nầy, có một người, tên là Chồi, sẽ nứt ra từ chỗ mình, và người ấy sẽ xây đền thờ Đức Giê-hô-va. Chính người sẽ xây đền thờ Đức Giê-hô-va; và chính người sẽ được oai nghiêm, ngồi cai trị trên ngôi mình; làm thầy tế lễ ở trên ngôi mình; và sẽ có sự hòa hiệp tốt ở giữa hai đàng.” (Xa-cha-ri 6:12-13)

Như vậy, “Đấng Mọc Lên” (hay “Chồi”) được mô tả là người sẽ xây đền thờ Đức Giê-hô-va, đồng thời vừa là vua (ngồi cai trị) vừa là thầy tế lễ, và giữa hai chức vụ đó có sự hòa hiệp.

II. Danh Hiệu “Đấng Mọc Lên” Trong Cựu Ước

1. Từ Ngữ Hê-bơ-rơ Và Ý Nghĩa

Trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ, từ được dùng là צֶמַח (tsemach), có nghĩa là “chồi”, “mầm”, “cành non”, hoặc “sự mọc lên”. Từ này xuất hiện nhiều lần trong các sách tiên tri với ý nghĩa thiên sai. Tsemach gợi lên hình ảnh một cây non mọc lên từ gốc cây đã bị đốn, biểu tượng cho sự sống mới, sự phục hưng từ dòng dõi Đa-vít sau thời kỳ suy vong.

2. Các Lời Tiên Tri Khác Về Đấng Mọc Lên

Danh hiệu “Đấng Mọc Lên” không chỉ xuất hiện trong Xa-cha-ri mà còn được các tiên tri khác nhắc đến:

• Ê-sai 4:2 – “Trong ngày đó, chồi của Đức Giê-hô-va sẽ là sự vinh hiển vẻ đẹp cho những kẻ thoát khỏi Y-sơ-ra-ên.”
• Ê-sai 11:1 – “Có một chồi sẽ nứt lên từ gốc Y-sai, một nhánh từ rễ nó sẽ ra trái.”
• Giê-rê-mi 23:5 – “Đức Giê-hô-va phán: Nầy, những ngày đến, bấy giờ ta sẽ dấy lên cho Đa-vít một Chồi công bình; Ngài sẽ cai trị làm vua, làm cách khôn ngoan, sẽ làm sự công bình và sự chánh trực trong đất.”
• Giê-rê-mi 33:15 – “Trong những ngày đó, và trong kỳ đó, ta sẽ làm cho một Chồi công bình mọc lên từ Đa-vít; Ngài sẽ làm sự công bình và sự chánh trực trong đất.”
• Xa-cha-ri 3:8 – “Hỡi Giô-suê, thầy tế lễ cả, ngươi cùng các bạn hữu ngươi đang ngồi trước mặt ngươi, – vì những kẻ đó là kẻ làm dấu, – phải, nầy, ta sẽ làm cho đầy tớ ta là Chồi mọc lên.”

Qua các đoạn này, chúng ta thấy “Đấng Mọc Lên” là một nhân vật thuộc dòng dõi Đa-vít, sẽ cai trị với sự công bình, chính trực, và mang lại sự cứu rỗi cho dân sự.

3. Đặc Điểm Của Đấng Mọc Lên Trong Xa-cha-ri 6:12-13

Xa-cha-ri 6:12-13 bổ sung những nét đặc biệt:

• Người sẽ xây đền thờ Đức Giê-hô-va: Đây không chỉ là đền thờ vật chất (như đền thờ thời Xô-rô-ba-bên) mà còn là đền thờ thuộc linh, nơi Đức Chúa Trời ngự.
• Người sẽ ngồi cai trị trên ngôi mình: Vai trò vua, cai trị với uy quyền.
• Làm thầy tế lễ ở trên ngôi mình: Vai trò thầy tế lễ, đại diện dân sự trước mặt Đức Chúa Trời và dâng của lễ chuộc tội.
• Sẽ có sự hòa hiệp tốt ở giữa hai đàng: Sự hòa hợp giữa vương quyền và tế lễ, hai chức vụ vốn tách biệt trong Cựu Ước (vua thuộc chi phái Giu-đa, thầy tế lễ thuộc chi phái Lê-vi) nay được kết hợp trong một người.

Như vậy, Đấng Mọc Lên là Đấng Mê-si, vừa là Vua vừa là Thầy Tế Lễ, và Ngài sẽ xây dựng đền thờ của Đức Chúa Trời.

III. Ứng Nghiệm Trong Chúa Giê-xu Christ

Tân Ước xác nhận rõ ràng Chúa Giê-xu chính là Đấng Mọc Lên được tiên tri trong Cựu Ước.

1. Chúa Giê-xu Là Chồi Từ Dòng Dõi Đa-vít

Ma-thi-ơ 1:1-16 và Lu-ca 3:23-38 liệt kê gia phả của Chúa Giê-xu, chứng minh Ngài là con cháu Đa-vít. Trong Khải Huyền 22:16, Chúa Giê-xu phán: “Ta là chồi và dòng dõi của Đa-vít.” Ngài cũng được gọi là “Con Đa-vít” nhiều lần trong các sách Phúc Âm (ví dụ Ma-thi-ơ 9:27, 12:23).

2. Chúa Giê-xu Là Vua Và Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm

Chức vụ vua của Chúa Giê-xu được bày tỏ khi Ngài vào Giê-ru-sa-lem trên lừa con (Ma-thi-ơ 21:5, ứng với Xa-cha-ri 9:9) và khi Phi-lát hỏi: “Vậy ngươi là vua sao?” Chúa Giê-xu đáp: “Thật như lời, ta là vua.” (Giăng 18:37). Ngài cũng được tôn là “Vua các vua, Chúa các chúa” (Khải Huyền 19:16).

Đồng thời, Chúa Giê-xu là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm theo ban Mên-chi-xê-đéc, không phải theo ban Lê-vi (Thi thiên 110:4; Hê-bơ-rơ 5:6,10; 6:20; 7:1-28). Sách Hê-bơ-rơ giải thích chi tiết về chức tế lễ của Đấng Christ: Ngài dâng chính mình làm của lễ chuộc tội một lần đủ cả, và hiện đang cầu thay cho chúng ta trước mặt Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 4:14-16; 9:11-14). Như vậy, Ngài kết hợp cả vương quyền và tế lễ trong một người, đúng như lời tiên tri Xa-cha-ri 6:13: “làm thầy tế lễ ở trên ngôi mình”.

3. Chúa Giê-xu Xây Đền Thờ Thuộc Linh

Khi Chúa Giê-xu nói: “Hãy phá đền thờ nầy đi, và trong ba ngày ta sẽ dựng lại” (Giăng 2:19), Ngài ám chỉ về thân thể Ngài (c.21). Nhưng Ngài cũng xây dựng Hội Thánh – đền thờ thuộc linh – qua sự chết và sống lại của Ngài. Ê-phê-sô 2:19-22 dạy:

“Dường ấy, anh em chẳng phải là người ngoại, cũng chẳng phải là kẻ ở trọ nữa, nhưng là người đồng quốc với các thánh đồ và là người nhà của Đức Chúa Trời. Anh em đã được dựng lên trên nền của các sứ đồ cùng các đấng tiên tri, chính Đức Chúa Jêsus Christ là đá góc nhà. Cả cái nhà đã dựng lên trên đá đó, sắp đặt cách hẳn hoi, để làm nên một đền thờ thánh trong Chúa. Ấy, anh em cũng nhờ Ngài mà được dự phần vào nhà đó, đặng trở nên nhà ở của Đức Chúa Trời trong Thánh Linh.”

1 Phi-e-rơ 2:5 cũng nói: “Anh em cũng như đá sống, được xây nên nhà thiêng liêng, làm chức tế lễ thánh, đặng dâng của tế lễ thiêng liêng, nhờ Đức Chúa Jêsus Christ mà đẹp ý Đức Chúa Trời.”

Như vậy, đền thờ mà Đấng Mọc Lên xây dựng chính là Hội Thánh – thân thể của Đấng Christ, gồm những người tin nhận Ngài. Chúa Giê-xu đã hoàn thành công trình này qua sự cứu chuộc và ban Thánh Linh.

4. Sự Hòa Hiệp Giữa Vua Và Thầy Tế Lễ

Trong Chúa Giê-xu, hai chức vụ vốn tách biệt trong Cựu Ước được hòa hợp trọn vẹn. Ngài vừa là Đấng cai trị tối cao, vừa là Đấng cầu thay và dâng của lễ chuộc tội. Sự hòa hiệp này mang lại sự bình an giữa Đức Chúa Trời và con người, cũng như sự hiệp nhất trong thân thể Ngài.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Lẽ thật về Đấng Mọc Lên không chỉ là một giáo lý lịch sử, mà còn có nhiều ứng dụng thiết thực cho đời sống hằng ngày của chúng ta.

1. Tin Cậy Nơi Đấng Mọc Lên Là Đấng Mê-si

Chúa Giê-xu đã ứng nghiệm mọi lời tiên tri về Đấng Mọc Lên. Điều này củng cố đức tin của chúng ta: Ngài thật là Đấng Mê-si, Con Đức Chúa Trời, Đấng cứu rỗi duy nhất. Khi đối diện với hoài nghi hay thử thách, chúng ta có thể nhìn lại những lời tiên tri đã được ứng nghiệm để vững lòng tin (2 Phi-e-rơ 1:19).

2. Sống Như Những Viên Đá Sống Trong Đền Thờ Thuộc Linh

Vì Chúa Giê-xu đang xây dựng đền thờ thuộc linh, mỗi tín hữu là một viên đá sống được đặt vào trong công trình đó. Điều này nhắc nhở chúng ta về sự hiệp nhất và trách nhiệm của mình trong Hội Thánh. Chúng ta cần gắn kết với các tín hữu khác, cùng nhau xây dựng thân thể Đấng Christ, và sống thánh khiết vì đền thờ của Đức Chúa Trời là thánh (1 Cô-rinh-tô 3:16-17).

3. Gắn Liền Với Chúa Giê-xu Là Cây Nho Thật

Hình ảnh “Chồi” gợi nhớ đến lời Chúa Giê-xu trong Giăng 15:1-5: “Ta là gốc nho thật, … Hãy cứ ở trong ta, thì ta sẽ ở trong các ngươi.” Cũng như nhánh nho phải liên kết với cây để sinh trái, chúng ta phải ở trong Đấng Mọc Lên để có sự sống và năng lực thuộc linh. Đời sống Cơ Đốc hiệu quả bắt nguồn từ mối liên hệ mật thiết với Chúa qua Lời Ngài và sự cầu nguyện.

4. Tham Gia Vào Chức Tế Lễ Nhà Vua

1 Phi-e-rơ 2:9 gọi chúng ta là “dòng giống được lựa chọn, chức tế lễ nhà vua, dân thánh”. Vì Đấng Mọc Lên là Vua và Thầy Tế Lễ, chúng ta cũng được kêu gọi để làm những thầy tế lễ cho Đức Chúa Trời, dâng lên những của lễ thiêng liêng như sự thờ phượng, lời cầu nguyện, và việc lành. Đồng thời, chúng ta có đặc quyền đến gần Ngôi Ân Điển (Hê-bơ-rơ 4:16) nhờ sự trung bảo của Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm của chúng ta.

5. Mong Đợi Sự Trở Lại Của Vua Và Thầy Tế Lễ

Xa-cha-ri 6:12-13 không chỉ nói về sự đến lần thứ nhất của Đấng Mê-si, mà còn hướng đến vương quốc vinh hiển của Ngài. Chúa Giê-xu sẽ trở lại để hoàn tất việc xây dựng đền thờ (Khải Huyền 21:22-23) và cai trị muôn đời. Sự trông đợi này thúc giục chúng ta sống tỉnh thức, thánh sạch, và hết lòng phục vụ Chúa (2 Phi-e-rơ 3:11-14).

V. Kết Luận

Xa-cha-ri 6:12 mô tả “Đấng Mọc Lên” là Đấng sẽ xây đền thờ Đức Giê-hô-va, đồng thời kết hợp hai chức vụ vua và thầy tế lễ trong sự hòa hiệp. Lời tiên tri này đã được ứng nghiệm trọn vẹn trong Chúa Giê-xu Christ – Ngài là Chồi từ dòng Đa-vít, là Vua muôn vua, là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm theo ban Mên-chi-xê-đéc, và Ngài đang xây dựng Hội Thánh là đền thờ thuộc linh của Đức Chúa Trời. Đối với chúng ta ngày nay, lẽ thật này đem lại nền tảng vững chắc cho đức tin, sự hiệp nhất trong Hội Thánh, và động lực sống thánh khiết, gắn bó với Chúa, đồng thời hướng về ngày Ngài trở lại trong vinh quang. Ước mong mỗi chúng ta luôn ở trong Đấng Mọc Lên, để đời sống kết quả và làm sáng danh Ngài.