Vua Đa-vít qua đời như thế nào?

Vua Đa-vít là một nhân vật trung tâm trong Kinh Thánh, được biết đến như một chiến binh dũng mãnh, một nhạc sĩ tài ba, một vị vua vĩ đại, và đặc biệt là “người theo lòng Đức Chúa Trời” (Công vụ 13:22). Cuộc đời ông được ghi chép tỉ mỉ từ thời niên thiếu cho đến khi qua đời. Cái chết của Đa-vít không chỉ là sự kết thúc của một đời người, mà còn là cột mốc quan trọng trong lịch sử Y-sơ-ra-ên, mở ra triều đại của Sa-lô-môn và sự xây dựng Đền Thờ. Bài viết này sẽ khảo sát kỹ lưỡng những gì Kinh Thánh nói về sự qua đời của Vua Đa-vít, đặt trong bối cảnh thuộc linh và rút ra những bài học thực tiễn cho Cơ Đốc nhân ngày nay.

Theo 1 Các Vua 1:1-4, Vua Đa-vít đã già, gần cuối đời. Sách ghi: “Vua Đa-vít đã già, tuổi tác cao; và mặc dù người ta đắp áo cho vua, vua vẫn không thể ấm được.” Điều này cho thấy thân thể ông suy yếu, không còn khả năng tự điều hòa thân nhiệt. Các cận thần đã tìm một trinh nữ trẻ đẹp để hầu hạ và sưởi ấm cho vua; họ chọn A-bi-sác, người Su-nem, và nàng đã phục vụ vua nhưng vua không ăn ở với nàng. Đây là dấu hiệu rõ ràng về tuổi già và sức khỏe suy kiệt của Đa-vít.

Trong bối cảnh đó, A-đô-ni-gia, con trai Đa-vít với Ha-ghít, đã tự tôn mình lên làm vua mà không có sự chấp thuận của Đa-vít (1 Các Vua 1:5-10). A-đô-ni-gia xem mình là người kế vị hợp pháp vì các anh lớn hơn (Am-nôn, Áp-sa-lôm, Ki-lê-áp) đã chết. Ông tổ chức một buổi lễ đăng quang bí mật, có sự ủng hộ của tướng Giô-áp và thầy tế lễ A-bia-tha. Tuy nhiên, tiên tri Na-than và Bát-sê-ba (mẹ của Sa-lô-môn) đã hành động nhanh chóng để ngăn chặn.

Bát-sê-ba nhắc Đa-vít về lời hứa trước đây rằng Sa-lô-môn sẽ kế vị (1 Các Vua 1:17,30; 1 Sử ký 22:9-10). Tiên tri Na-than cũng xác nhận điều này. Đa-vít, dù đã yếu, vẫn minh mẫn và quyết định thực hiện lời thề của mình. Ông truyền lệnh cho thầy tế lễ Xa-đốc, tiên tri Na-than và Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa, xức dầu cho Sa-lô-môn làm vua ngay lập tức (1 Các Vua 1:32-40). Sự kiện này diễn ra tại Ghi-hôn, với tiếng kèn vang lên và dân chúng reo hò: “Vua Sa-lô-môn vạn tuế!”

Trước khi qua đời, Đa-vít có một cuộc nói chuyện quan trọng với Sa-lô-môn. 1 Các Vua 2:1-9 ghi lại lời căn dặn cuối cùng của ông:

“Ta đang đi con đường chung của cả trần gian. Hãy mạnh mẽ và chứng tỏ mình là một người nam! Hãy tuân giữ những điều Giê-hô-va Đức Chúa Trời con truyền dạy, đi theo các đường lối Ngài, gìn giữ các luật lệ, điều răn, mạng lệnh và sự dạy dỗ của Ngài như đã chép trong luật pháp Môi-se, để con được thịnh vượng trong mọi việc mình làm và bất cứ điều gì con theo đuổi.” (1 Các Vua 2:2-3).

Đa-vít cũng đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về việc xử lý một số cá nhân: Giô-áp (vì đã giết hai tướng vô tội), con cháu Bát-xi-lai (vì đã giúp đỡ Đa-vít khi ông chạy trốn Áp-sa-lôm), và Si-mê-i (người đã nguyền rủa Đa-vít). Những lời này cho thấy Đa-vít quan tâm đến sự công chính và ổn định của vương quốc sau khi ông qua đời.

Ngoài ra, 1 Sử ký 28-29 cung cấp thêm chi tiết về một đại hội cuối cùng do Đa-vít triệu tập. Tại đây, ông công bố Sa-lô-môn là người kế vị và giao phó cho con trách nhiệm xây dựng Đền Thờ. Đa-vít đã chuẩn bị sẵn nhiều vật liệu, thiết kế, và khích lệ các nhà lãnh đạo Y-sơ-ra-ên ủng hộ Sa-lô-môn. Ông cũng dâng lên một lời cầu nguyện cảm động, tôn vinh Chúa và cầu xin phước lành cho dân tộc (1 Sử ký 29:10-19). Sau đó, dân chúng dâng nhiều của lễ và tổ chức lễ ăn mừng.

Kinh Thánh tường thuật sự qua đời của Đa-vít một cách ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa:

“Đa-vít an giấc với các tổ phụ mình và được chôn trong thành Đa-vít.” (1 Các Vua 2:10).

1 Sử ký 29:28 cho biết: “Người qua đời lúc cao tuổi, hưởng trọn tuổi thọ, giàu có và vinh hiển; rồi Sa-lô-môn, con trai người, lên ngôi kế vị.”

Những câu Kinh Thánh này tiết lộ:

• Đa-vít chết ở tuổi già: Theo 2 Sa-mu-ên 5:4, Đa-vít lên ngôi vua khi 30 tuổi và cai trị 40 năm (7 năm rưỡi tại Hếp-rôn và 33 năm tại Giê-ru-sa-lem). Vậy ông thọ khoảng 70 tuổi. Đó là tuổi thọ khá cao trong thời đó, ứng nghiệm lời hứa về “sống lâu trên đất” cho người vâng giữ điều răn (Xuất Ê-díp-tô 20:12).
• Ông “an giấc với các tổ phụ” – một cách diễn đạt quen thuộc trong Cựu Ước để chỉ cái chết bình an, được chôn cất trong phần mộ gia tộc.
• Ông được chôn trong “thành Đa-vít”, tức là Si-ôn, nơi ông đã chiếm được từ dân Giê-bu-sít và lập làm thủ đô. Mộ của Đa-vít được nhắc đến trong Tân Ước (Công vụ 2:29) như một địa danh quen thuộc với người Do Thái thời Chúa Giê-xu.
• Đa-vít chết “giàu có và vinh hiển”, cho thấy Chúa ban phước dư dật cho ông dù ông đã trải qua nhiều khó khăn.

Không có dấu hiệu nào cho thấy Đa-vít chết vì bệnh tật hay bạo lực; đơn giản là tuổi cao sức yếu và qua đời một cách tự nhiên.

Ngoài lời căn dặn Sa-lô-môn, Đa-vít còn để lại một bài ca cuối cùng được ghi trong 2 Sa-mu-ên 23:1-7. Đây là những lời được xem như “bài nói cuối cùng của Đa-vít” (câu 1). Trong đó, ông xưng mình là “người được Đấng cao cả của Gia-cốp xức dầu, là ca sĩ êm dịu của Y-sơ-ra-ên”. Ông tuyên bố rằng Đức Chúa Trời đã phán với ông: “Kẻ cai trị loài người phải công chính, cai trị trong sự kính sợ Đức Chúa Trời.” (câu 3). Ông cũng nói về giao ước vĩnh cửu mà Đức Chúa Trời đã lập với ông (2 Sa-mu-ên 7). Mặc dù ông có những thất bại, nhưng ông tin chắc rằng Chúa sẽ làm trọn lời hứa về dòng dõi ngôi báu đời đời. Điều này được Phi-e-rơ nhắc đến trong bài giảng ngày Lễ Ngũ Tuần: “Vì Đa-vít chưa lên trời, nhưng chính ông nói: ‘Chúa phán với Chúa tôi: Hãy ngồi bên phải Ta...’” (Công vụ 2:34-35, trích Thi thiên 110). Đa-vít đã nhìn thấy trước sự phục sinh của Đấng Mê-si (Công vụ 2:31).

Một số Thi thiên cũng được cho là sáng tác vào cuối đời Đa-vít, như Thi thiên 71 bày tỏ lòng trông cậy nơi Chúa dù khi tuổi già sức yếu: “Lạy Đức Chúa Trời, xin đừng lìa bỏ con khi con già yếu; xin đừng bỏ con khi sức lực con hao mòn.” (câu 9).

Cái chết của Đa-vít không chỉ là một sự kiện lịch sử; nó mang nhiều bài học cho Cơ Đốc nhân về cách sống và cách kết thúc cuộc đời.

Đa-vít đã dành những năm tháng cuối đời để chuẩn bị cho Sa-lô-môn kế vị. Ông không chỉ truyền lại ngai vàng, mà còn truyền lại tầm nhìn xây dựng Đền Thờ, sắp xếp tổ chức tế lễ, và khích lệ các nhà lãnh đạo. Ông cũng để lại nguồn tài nguyên dồi dào cho công trình. Điều này nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm đầu tư vào thế hệ tiếp theo – trong gia đình, Hội Thánh và xã hội. Chúng ta cần dạy dỗ con cái về Chúa, chuẩn bị cho chúng kế thừa đức tin và sự phục vụ.

Đa-vít qua đời với sự bình an vì ông tin cậy vào giao ước của Đức Chúa Trời. Dù đã phạm tội nghiêm trọng, ông đã ăn năn và được tha thứ. Cuối đời, ông không bám víu vào của cải hay quyền lực, mà tập trung vào việc làm trọn ý muốn Chúa. Tác giả Hê-bơ-rơ liệt kê Đa-vít vào danh sách những anh hùng đức tin (Hê-bơ-rơ 11:32). Chúng ta cũng được kêu gọi sống bởi đức tin, biết rằng sự chết không phải là hết, vì chúng ta có sự sống đời đời trong Chúa Giê-xu Christ.

Lời trăn trối của Đa-vít nhấn mạnh việc Sa-lô-môn phải vâng giữ luật pháp Chúa để được thịnh vượng. Điều này phản ánh nguyên tắc căn bản trong toàn bộ Kinh Thánh: phước hạnh đi kèm với sự vâng lời. Đối với Cơ Đốc nhân, chúng ta được cứu bởi ân điển qua đức tin, nhưng sự vâng phục Chúa là bằng chứng của đức tin thật. Chúa Giê-xu phán: “Nếu các ngươi yêu mến Ta, hãy giữ các điều răn Ta.” (Giăng 14:15).

Đa-vít biết rằng vương quốc của ông chỉ là tạm thời, nhưng ông tin vào lời hứa về Đấng Mê-si sẽ đến từ dòng dõi mình và cai trị đời đời. Lời hứa này đã được ứng nghiệm nơi Chúa Giê-xu, con cháu Đa-vít theo xác thịt và là Con Đức Chúa Trời. Vì vậy, sự chết của Đa-vít không phải là dấu chấm hết, mà mở ra một chương mới trong kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời. Chúng ta cũng có lời hứa về sự sống lại và sự sống đời đời; cái chết của chúng ta chỉ là cánh cửa bước vào sự hiện diện vĩnh hằng với Chúa.

Đa-vít đã để lại một kho tàng thi ca – các Thi thiên – vẫn còn được dùng trong sự thờ phượng cho đến ngày nay. Điều đó nhắc nhở chúng ta rằng di sản tinh thần chúng ta để lại có thể tiếp tục ảnh hưởng đến nhiều người sau khi chúng ta qua đời. Hãy sống sao cho cuộc đời mình trở thành lời chứng về ân điển Chúa.

Vua Đa-vít qua đời trong tuổi già, bình an, được chôn cất tại thành Đa-vít, và truyền ngôi lại cho Sa-lô-môn. Những sự kiện xoay quanh cái chết của ông cho thấy ông là người trung tín với giao ước của Đức Chúa Trời, quan tâm đến sự công chính và sự vâng lời Chúa. Qua cuộc đời và cái chết của Đa-vít, chúng ta học được bài học về sự chuẩn bị cho tương lai, sống bằng đức tin, và đặt hy vọng vào lời hứa của Đức Chúa Trời. Dù có những vấp ngã, Đa-vít vẫn được nhớ đến như “người theo lòng Đức Chúa Trời”. Cầu xin Chúa giúp chúng ta bắt chước đức tin ấy và kết thúc hành trình của mình cách tốt đẹp như Đa-vít.

• Bạn học được điều gì từ cách Đa-vít đối diện với tuổi già và cái chết?
• Làm thế nào để bạn chuẩn bị cho thế hệ sau trong gia đình và Hội Thánh?
• Lời hứa nào của Đức Chúa Trời giúp bạn bình an khi nghĩ về tương lai và sự chết?