Giu-đa Ích-ca-ri-ốt có được tha thứ / cứu rỗi không?

Trong lịch sử Hội Thánh, có lẽ không có nhân vật nào gây ra nhiều tranh luận, thương cảm và suy ngẫm thần học như Giu-đa Ích-ca-ri-ốt. Câu hỏi “Giu-đa có được tha thứ hay cứu rỗi không?” không chỉ là một cuộc điều tra lịch sử, mà còn chạm đến những chủ đề cốt lõi của thần học Tin Lành: bản chất của tội lỗi, sự ăn năn thật, ân điển không thể cưỡng lại, và thẩm quyền tối cao của Đức Chúa Trời trong sự cứu chuộc. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh, phân tích ngữ cảnh, ngôn ngữ gốc, và các quan điểm thần học để tìm kiếm câu trả lời đúng đắn dưới ánh sáng của Lời Chúa.

Kinh Thánh mô tả Giu-đa là một trong mười hai sứ đồ được chính Chúa Giê-xu tuyển chọn (Ma-thi-ơ 10:4; Mác 3:19; Lu-ca 6:16). Ông được giao nhiệm vụ quản lý túi bạc (Giăng 12:6; 13:29), một vị trí đòi hỏi sự tin cậy. Tuy nhiên, ngay từ đầu, Phúc Âm Giăng đã tiết lộ một điều nghiêm trọng: “Vả, Ngài phán điều đó, chẳng phải vì ngại đến kẻ nghèo, nhưng vì Giu-đa vốn là tay trộm cắp, và giữ túi bạc, thường lấy của người ta để ở trong.” (Giăng 12:6). Từ “trộm cắp” trong tiếng Hy Lạp là kleptēs (κλέπτης), không chỉ đơn thuần là lấy trộm mà còn mang hàm ý của sự gian dối, giả hình lâu dài.

Sự kiện then chốt là việc Giu-đa thương lượng với các thầy tế lễ cả: “Rồi đó, Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, là một trong mười hai sứ đồ, đi đến các thầy tế lễ cả, mà nói rằng: Các thầy bằng lòng trả cho tôi bao nhiêu đặng tôi sẽ nộp người cho? Họ bèn trả cho nó ba chục bạc.” (Ma-thi-ơ 26:14-15). Con số “ba chục bạc” này là một sự ứng nghiệm tiên tri đầy bi thảm từ Xa-cha-ri 11:12-13, và nó cũng là giá của một nô lệ (Xuất Ê-díp-tô Ký 21:32), thể hiện sự khinh miệt tột độ đối với Chân Nhân.

Đỉnh điểm của sự phản bội xảy ra tại vườn Ghết-sê-ma-nê với cái hôn định mệnh (Ma-thi-ơ 26:48-49; Mác 14:44-45). Điều đáng chú ý là ngay trong bữa Tiệc Ly, Chúa Giê-xu đã biết trước và tuyên bố: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, một người trong các ngươi sẽ phản ta.” (Giăng 13:21). Thậm chí, Chúa còn trao cho Giu-đa miếng bánh nhúng, một cử chỉ của sự tôn trọng và ân cần cuối cùng, ngay sau khi Sa-tan đã nhập vào lòng hắn (Giăng 13:26-27). Điều này cho thấy sự kiện nằm trong chương trình tể trị của Đức Chúa Trời, dù Giu-đa hoàn toàn chịu trách nhiệm về hành động của mình.

Sau khi thấy Chúa Giê-xu bị kết án, Giu-đa đã có một phản ứng: “Bấy giờ Giu-đa, kẻ đã phản Ngài, thấy Ngài bị án, thì sanh lòng ăn năn...” (Ma-thi-ơ 27:3). Từ Hy Lạp được dùng ở đây cho “ăn năn” là metamelomai (μεταμέλομαι). Từ này khác biệt quan trọng với từ metanoia (μετάνοια) thường được dùng cho “sự ăn năn” dẫn đến sự cứu rỗi. Metamelomai mang nghĩa “hối tiếc,” “ân hận về hậu quả,” hoặc “cảm thấy đau buồn” về điều đã làm, trong khi metanoia mang nghĩa “thay đổi tâm trí,” “quay đầu lại,” một sự biến đổi hoàn toàn hướng về Đức Chúa Trời.

Hành động của Giu-đa sau đó chứng minh đây là sự hối hận dẫn đến tuyệt vọng chứ không phải sự ăn năn hướng về đức tin. Ông trả lại bạc và nói: “Tôi đã phản người vô tội!” (Ma-thi-ơ 27:4). Câu trả lời của các thầy tế lễ cả lạnh lùng và vô cảm: “Sao? Việc đó can gì đến chúng ta? Mặc kệ ngươi!” (Ma-thi-ơ 27:4). Giu-đa đã ném bạc vào đền thờ, đi ra và “đi thắt cổ” (Ma-thi-ơ 27:5). Sách Công Vụ bổ sung chi tiết: “Tên đó lấy tiền thưởng của tội ác mình mà mua một đám ruộng, rồi thì nhào xuống, nứt bụng và ruột đổ ra hết.” (Công vụ 1:18). Sự kết thúc này được Phi-e-rơ mô tả là đi đến “nơi của nó” (Công vụ 1:25).

Một sự so sánh kinh điển là giữa Giu-đa và Phi-e-rơ. Cả hai đều phạm tội nghiêm trọng chống lại Chúa: một phản bội, một chối Chúa ba lần. Tuy nhiên, kết cục hoàn toàn trái ngược.

• Phi-e-rơ: Sau khi chối Chúa lần thứ ba, “Chúa xây mặt lại ngó Phi-e-rơ. Phi-e-rơ nhớ lại lời Chúa đã phải cùng mình... thì đi ra khỏi đó, khóc lóc thảm thiết.” (Lu-ca 22:61-62). Sự đau buồn của Phi-e-rơ (pikrōs - cay đắng) xuất phát từ tình yêu đối với Chúa, từ việc nhìn thấy ánh mắt của Chúa. Sự ăn năn này (metanoia) dẫn ông đến chỗ được Chúa phục hồi sau khi phục sinh (Giăng 21:15-19).
• Giu-đa: Sự hối hận (metamelomai) của ông dẫn đến sự tuyệt vọng và tự kết liễu đời mình. Ông không chạy đến với Chúa, dù Chúa Giê-xu ngay trong đêm đó vẫn gọi ông là “bằng hữu” (Ma-thi-ơ 26:50). Ông chạy đến với những kẻ đồng mưu (các thầy tế lễ cả), và khi bị từ chối, ông chọn cái chết.

Sự khác biệt căn bản nằm ở đối tượng của sự ăn năn. Phi-e-rơ ăn năn vì đã làm tổn thương Đấng mà ông yêu mến. Giu-đa hối hận vì hậu quả kinh khủng của tội lỗi mình. Một người hướng về Chúa, người kia hướng về bản thân và sự tuyệt vọng.

Lời của chính Chúa Giê-xu cho chúng ta cái nhìn sâu sắc nhất. Trong lời cầu nguyện thượng tế, Chúa phán: “Khi con còn ở với họ, con đã gìn giữ họ... trừ ra đứa con của sự hư mất, hầu cho Kinh Thánh được ứng nghiệm.” (Giăng 17:12). Cụm từ “con của sự hư mất” (huios tēs apōleias - υἱὸς τῆς ἀπωλείας) là một thành ngữ Hê-bơ-rơ chỉ về bản chất và số phận. Nó chỉ về một người thuộc về sự hư mất, định mệnh bị hủy diệt.

Thậm chí, Chúa Giê-xu còn phán một lời đầy uy quyền và thương xót ngay trong đêm bị phản: “Con người đi, y như lời đã chép về Ngài; nhưng khốn nạn cho kẻ phản Con người! Thà nó đừng sanh ra thì hơn.” (Ma-thi-ơ 26:24; Mác 14:21). Câu “Thà nó đừng sanh ra thì hơn” là một lời tuyên bố nghiêm trọng về thảm kịch vĩnh viễn mà Giu-đa đã chọn cho mình.

Vấn đề Giu-đa đặt chúng ta trước những chân lý thần học song hành:

1. Sự Tiền Định Và Biết Trước Của Đức Chúa Trời: Kinh Thánh nhiều lần khẳng định sự phản bội của Giu-đa đã được báo trước (Thi thiên 41:9; 55:12-14; Xa-cha-ri 11:12-13) và nằm trong kế hoạch tể trị của Đức Chúa Trời (Công vụ 2:23: “Ngài đã bị nộp, theo ý định trước và sự biết trước của Đức Chúa Trời”). Tuy nhiên, điều này không miễn trừ tội lỗi của Giu-đa.
2. Trách Nhiệm Cá Nhân Và Sự Lựa Chọn: Giu-đa đã hành động với ý chí tự do. Ông là tay trộm cắp từ trước (Giăng 12:6), để cho Sa-tan nhập vào (Lu-ca 22:3; Giăng 13:2, 27). Ông đã chọn ba chục bạc thay vì Chúa. Lời Chúa trong Lu-ca 22:22 rất cân bằng: “Con người đi theo điều đã định, nhưng khốn cho kẻ phản Ngài!”
3. Giới Hạn Của Sự Chuộc Tội (Limited Atonement): Một góc nhìn thần học quan trọng từ Giăng 17:9, trong lời cầu nguyện, Chúa Giê-xu nói: “Con vì họ mà cầu xin, chẳng phải vì thế gian mà cầu xin, nhưng vì kẻ Cha đã giao cho Con.” Sự chết của Chúa Giê-xu có giá trị vô hạn, đủ cho cả thế gian (I Giăng 2:2), nhưng hiệu quả cứu chuộc chỉ áp dụng cho những kẻ tin – những người được Cha ban cho Con (Giăng 6:37, 44). Giu-đa, rõ ràng không thuộc trong số đó, như lời Chúa phán: “Chẳng phải hết thảy các ngươi đều sạch.” (Giăng 13:11).

Vậy, Kinh Thánh có cho thấy Giu-đa được cứu không? Dựa trên phân tích ở trên: KHÔNG. Sự hối hận của ông không phải là sự ăn năn hướng về đức tin (metanoia). Ông không tìm kiếm sự tha thứ từ Chúa. Lời chính Chúa Giê-xu gọi ông là “con của sự hư mất” và nói “thà đừng sinh ra thì hơn”. Sự kết thúc của ông là tự sát, một hành động cuối cùng của sự tuyệt vọng, không phải của đức tin.

Câu chuyện về Giu-đa không chỉ là một bài học lịch sử, mà là hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ cho mỗi tín hữu:

1. Cảnh Giác Về Sự Giả Hình Và Tội Lỗi Tiềm Ẩn: Giu-đa đã ở bên Chúa ba năm ròng, nghe giảng dạy, chứng kiến phép lạ, thậm chí được ban quyền năng để chữa bệnh và đuổi quỷ (Ma-thi-ơ 10:1). Nhưng lòng tham và sự giả hình vẫn tồn tại. Điều này nhắc nhở chúng ta phải luôn xét lòng mình trước mặt Chúa. Sự tham dự các sinh hoạt tôn giáo bề ngoài không đảm bảo cho một tấm lòng được tái sinh. “Hãy tự xét để xem mình có đức tin chăng” (II Cô-rinh-tô 13:5).

2. Hiểu Đúng Về Sự Ăn Năn Thật: Sự khác biệt giữa metamelomai (hối hận vì hậu quả) và metanoia (ăn năn thật) là bài học quý giá. Ăn năn thật không chỉ là cảm thấy tội lỗi, xấu hổ, hay sợ hãi hình phạt. Ăn năn thật là sự đau đớn vì đã xúc phạm đến một Đức Chúa Trời thánh khiết và yêu thương, dẫn đến sự quay lưng với tội lỗi và chạy đến với thập tự giá của Chúa Giê-xu để tìm sự tha thứ. Như lời Chúa phán với Hội Thánh ở Ê-phê-sô: “Hãy ăn năn, và trở lại làm công việc ban đầu của mình” (Khải Huyền 2:5).

3. Chạy Đến Với Chúa Trong Sự Thất Bại, Không Phải Chạy Trốn: Sự tương phản giữa Phi-e-rơ và Giu-đa dạy chúng ta rằng khi phạm tội, lối thoát không phải là tuyệt vọng hoặc tự hủy hoại, mà là chạy đến với Đấng Christ đầy lòng thương xót. Sự thất bại của Phi-e-rơ đã trở thành nền tảng cho chức vụ đầy quyền năng sau này vì ông đã gặp lại Đấng Phục Sinh. Ân điển luôn lớn hơn tội lỗi của chúng ta (Rô-ma 5:20).

4. Sự Quý Trọng Ân Điển Không Thể Diễn Tả: Cái giá của sự phản bội là 30 miếng bạc. Cái giá để chuộc tội phản bội (và mọi tội lỗi khác) của chúng ta là chính huyết báu của Con Đức Chúa Trời (I Phi-e-rơ 1:18-19). Câu chuyện Giu-đa làm nổi bật lên sự đắt giá của tội lỗi và sự vô giá của ân điển. Nó kêu gọi chúng ta không bao giờ được xem thường hay coi thường sự cứu rỗi lớn lao mà mình đã nhận được.

Qua việc nghiên cứu sâu sắc về cuộc đời và kết cục của Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, chúng ta thấy một bức tranh đầy bi thảm nhưng là lời cảnh tỉnh nghiêm túc từ Lời Chúa. Kinh Thánh, với sự chính xác và rõ ràng, cho thấy Giu-đa không có sự ăn năn dẫn đến sự cứu rỗi. Sự hối hận của ông là sự tuyệt vọng dẫn đến cái chết, không phải là đức tin dẫn đến sự sống. Lời của Chúa Giê-xu về số phận của ông là không thể sai lầm.

Tuy nhiên, câu chuyện này không nhằm đẩy chúng ta vào nỗi sợ hãi vô vọng, mà để dẫn chúng ta đến sự kinh sợ thánh khiết, sự xét lòng nghiêm túc, và lòng biết ơn sâu sắc hơn về ân điển mà chúng ta có trong Chúa Giê-xu Christ. Sự khác biệt giữa Phi-e-rơ và Giu-đa cho thấy rằng cánh cửa ân điển luôn mở cho những ai, dù có vấp ngã, nhưng biết quay trở lại và nhìn lên thập tự giá. Ước mong mỗi chúng ta, khi suy ngẫm về Giu-đa, sẽ càng bám chặt hơn vào Đấng Christ, “là Đấng có quyền phá hủy chốn âm phủ và sự chết, và tỏ ra sự sống cùng sự không hư nát bởi Tin Lành” (II Ti-mô-thê 1:10).

“Hỡi anh em, hãy giữ lấy, kẻo có ai trong anh em chứa sự chẳng tin ác nghiệt đó trong lòng, mà lìa bỏ Đức Chúa Trời hằng sống chăng.” (Hê-bơ-rơ 3:12).