Simon Người Thuộc Da
Trong hành trình truyền bá Phúc Âm từ Giê-ru-sa-lem ra đến cùng trái đất, có những nhân vật tuy xuất hiện thoáng qua nhưng lại đóng vai trò then chốt, mở ra những bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử Hội Thánh. Một trong những nhân vật như vậy là Simon, người thuộc da. Tuy Kinh Thánh chỉ nhắc đến ông vài lần ngắn ngủi, nhưng ngôi nhà và nghề nghiệp của ông lại là khung cảnh cho một trong những khải tượng vĩ đại nhất – khải tượng mở cánh cửa ân điển cho toàn thể nhân loại, không phân biệt Do Thái hay Dân Ngoại. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào cuộc đời, nghề nghiệp, và ý nghĩa thần học từ nhân vật đặc biệt này.
Simon người thuộc da được nhắc đến trong sách Công Vụ Các Sứ Đồ, là sách ghi lại những hoạt động của Đức Thánh Linh qua Hội Thánh đầu tiên.
- Công Vụ 9:43: “Phi-e-rơ ở lại thành Giốp-bê lâu ngày với một người thợ thuộc da tên là Simon.” Đây là lần đầu tiên Simon được giới thiệu, ngay sau phép lạ Phi-e-rơ chữa lành Ê-nê tại thành Ly-đa và khiến bà Ta-bi-tha sống lại tại thành Giốp-bê.
- Công Vụ 10:6: Thiên sứ phán với Cọt-nây: “Người ấy trọ tại nhà Simon, thợ thuộc da, ở gần biển.”
- Công Vụ 10:17, 32: Nhắc lại địa chỉ này khi các đầy tớ của Cọt-nây tìm đến và khi Cọt-nây thuật lại cho Phi-e-rơ.
Như vậy, Simon không phải là nhân vật trung tâm của hành động, nhưng nhà của ông lại là địa điểm then chốt. Điều này cho thấy sự quan trọng của những “người thường” và nơi chốn bình dị trong chương trình của Đức Chúa Trời.
Để hiểu trọn vẹn về Simon, chúng ta phải hiểu về nghề nghiệp của ông. Trong tiếng Hy Lạp nguyên bản, từ được dùng là βυρσεύς (burseus), có nghĩa là “thợ xử lý da, thợ thuộc da”.
Theo luật pháp Môi-se trong Cựu Ước, việc tiếp xúc với xác chết động vật khiến một người trở nên ô uế về nghi lễ (Lê-vi Ký 11:39-40; Dân Số Ký 19:11-13). Nghề thuộc da thường xuyên phải xử lý da thú chết, máu và các chất thải. Do đó, trong xã hội Do Thái, đặc biệt với những người Pha-ri-si và các nhóm tôn giáo khắt khe, nghề này bị xem là không sạch sẽ và bị khinh thường. Các thợ thuộc da thường phải hành nghề ở ngoại ô thành, xa khu dân cư chính, gần nguồn nước (để rửa) và thường là gần biển để tiện việc xả chất thải và vận chuyển nguyên liệu.
Việc Phi-e-rơ – một sứ đồ trụ cột, lãnh đạo Hội Thánh Giê-ru-sa-lem – chọn ở lại lâu ngày tại nhà một người thợ thuộc da là điều đáng chú ý. Nó cho thấy tinh thần của Phi-e-rơ đã có sự thay đổi từ sau khi Chúa Giê-xu phục sinh, không còn bị ràng buộc quá mức bởi những quan niệm ô uế theo nghi lễ. Tuy nhiên, như chúng ta sẽ thấy, ông vẫn chưa hoàn toàn tự do khỏi những định kiến sâu xa về người “không chịu cắt bì” (dân ngoại).
Giốp-bê (tiếng Hy Lạp: Ιόππη, Ioppe; tiếng Hê-bơ-rơ: יָפוֹ, Yafo) là một thành cảng cổ đại, ngày nay là Jaffa, nằm trong khu vực Tel Aviv. Trong Cựu Ước, Giốp-bê là nơi gỗ tuyết tùng từ Li-ban được chở về để xây đền thờ của Sa-lô-môn (2 Sử Ký 2:16). Đây là cửa ngõ ra vào của Giu-đê từ phía biển.
Việc Đức Chúa Trời đặt Phi-e-rơ tại đây, trong nhà của một thợ thuộc da “ở gần biển”, mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc:
Từ “gần biển”: Biển (θάλασσα – thalassa) trong Kinh Thánh đôi khi biểu tượng cho các dân tộc, những vùng đất xa lạ (Khải Huyền 17:15). Ở gần biển nghĩa là ở gần với thế giới Dân Ngoại.
Ngôi nhà gần biển: Trở thành một “trạm truyền giáo” tự nhiên, nơi sứ điệp Phúc Âm sắp sửa vượt qua biên giới Do Thái để đến với muôn dân.
Như vậy, địa điểm này không hề ngẫu nhiên. Đức Chúa Trời đang chuẩn bị một bối cảnh hoàn hảo: Một sứ đồ ở trong nhà một người làm nghề “ô uế” về mặt nghi lễ, tại một thành phố cảng, để sẵn sàng đón nhận một viên quan Dân Ngoại. Sự “ô uế” kép (nghề nghiệp và chủng tộc) sắp được Đức Chúa Trời tẩy sạch hoàn toàn qua đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ.
Công Vụ 10:9-16 ghi lại: Trong khi thức ăn đang được chuẩn bị, Phi-e-rơ lên mái nhà (nơi yên tĩnh để cầu nguyện) của Simon để cầu nguyện. Tại đây, ông thấy một khải tượng: một tấm vải lớn buông xuống, trong có đủ loài thú vật, côn trùng và chim chóc, và có tiếng phán: “Hãy dậy, Phi-e-rơ, hãy giết mà ăn.” Phi-e-rơ từ chối vì theo luật ăn uống, những con vật đó là “không sạch” (κοινός – koinos, hoặc ἀκάθαρτος – akathartos). Tiếng phán đáp lại: “Vật chi mà Đức Chúa Trời đã làm cho sạch, thì chớ cầm bằng dơ dáy.” Việc nầy lặp lại ba lần.
Khải tượng này xảy ra trên chính mái nhà của Simon người thuộc da. Có một sự tương đồng thú vị: Dưới mái nhà này là chủ nhà, một người bị xem là “dơ dáy” về mặt nghi lễ vì nghề nghiệp. Trên mái nhà, Đức Chúa Trời dạy Phi-e-rơ bài học về việc Ngài có quyền tẩy sạch mọi sự. Bài học về “da thú” (nghề của Simon) trở thành minh họa cho bài học về “con người” (Cọt-nây và cả dân ngoại). Đức Chúa Trời đang chuẩn bị tấm lòng Phi-e-rơ để phá bỏ hai rào cản: rào cản thực phẩm ô uế (luật ăn uống) và rào cản con người ô uế (dân ngoại).
Kinh Thánh không ghi lại một lời nói nào của Simon. Ông xuất hiện như một người chủ nhà hiếu khách, sẵn lòng cho một vị khách đặc biệt là sứ đồ Phi-e-rơ ở lại lâu ngày. Điều này nói lên đức tin và lòng mến khách của ông. Ông có lẽ là một tín đồ Do Thái tin nhận Chúa Giê-xu (hoặc ít nhất là một người kính sợ Đức Chúa Trời), và ngôi nhà của ông đã trở thành:
1. Nơi ẩn trú và nghỉ ngơi cho người hầu việc Chúa (Phi-e-rơ).
2. Địa chỉ liên lạc được thiên sứ chỉ định (cho các đầy tớ Cọt-nây).
3. Diễn trường cho khải tượng lịch sử.
4. Có khả năng là nơi nhóm lại của Hội Thánh địa phương tại Giốp-bê.
Simon đại diện cho vô số tín đồ thầm lặng trong Hội Thánh, những người dùng nghề nghiệp, tài sản (ngôi nhà), và địa vị xã hội của mình để phục vụ cho chương trình lớn hơn của Đức Chúa Trời, dù bản thân họ có thể không đứng trên hàng đầu.
Câu chuyện về Simon người thuộc da để lại nhiều bài học quý giá:
1. Chúa sử dụng những con người và nghề nghiệp “bình thường”:
Simon không phải là trưởng lão, mục sư hay giáo sư. Ông là một thợ thủ công. Đức Chúa Trời không nhìn vào địa vị xã hội hay sự “sạch sẽ” theo quan niệm của con người. Ngài nhìn vào tấm lòng sẵn sàng và vị trí của chúng ta. Dù bạn làm nghề gì, ở đâu, bạn đều có thể trở thành một “Simon” – người cung cấp không gian và nền tảng cho công việc Chúa.
2. Sự sẵn lòng cho Chúa sử dụng nhà cửa và tài sản:
Ngôi nhà “gần biển” của Simon trở thành địa điểm lịch sử. Chúng ta có sẵn lòng mở cửa nhà mình cho các nhóm nhỏ, cho việc tiếp đón người hầu việc Chúa, hay làm nơi tiếp cận cộng đồng không? Nhà của một tín đồ có thể là “tiền đồn” của Nước Đức Chúa Trời.
3. Vượt qua những định kiến và nhãn dán “ô uế”:
Xã hội có thể khinh thường nghề nghiệp, quá khứ, hoàn cảnh của chúng ta. Thậm chí, chính chúng ta cũng có những định kiến với người khác (như Phi-e-rơ với dân ngoại). Bài học từ mái nhà Simon dạy chúng ta: Đức Chúa Trời trong Đấng Christ đã tẩy sạch mọi điều. Ngài không thiên vị. Chúng ta được kêu gọi phá bỏ các rào cản chủng tộc, giai cấp, và văn hóa trong Hội Thánh (Ga-la-ti 3:28).
4. Sự quan trọng của vị trí chiến lược:
Simon sống “gần biển” – gần với những người chưa được cứu. Chúng ta có sống trong “thành Giốp-bê” của mình – nơi có những cánh cửa mở ra cho Phúc Âm – với nhận thức về sự chiến lược đó không? Khu phố, công ty, trường học của chúng ta chính là “bờ biển” cần ánh sáng Phúc Âm.
5. Chúa chuẩn bị chúng ta từng bước:
Việc Phi-e-rơ ở với Simon (một người bị xem là ô uế về nghi lễ) là bước đệm để ông chấp nhận vào nhà Cọt-nây (một người bị xem là ô uế về chủng tộc/tôn giáo). Đôi khi Chúa dẫn dắt chúng ta qua những trải nghiệm nhỏ để chuẩn bị cho những sự vâng lời lớn hơn.
Simon người thuộc da mãi mãi là một nhân vật thầm lặng nhưng không thể thiếu trong bức tranh mở rộng Phúc Âm. Ông nhắc nhở chúng ta rằng trong vương quốc của Đức Chúa Trời, không có nghề nghiệp hay địa vị nào là nhỏ bé, và không có ngôi nhà nào là quá tầm thường để trở thành nơi Chúa vinh hiển ngự. Chính trên mái nhà của một thợ thuộc da, bức tường ngăn cách giữa Do Thái và Dân Ngoại bắt đầu rạn nứt, mở đường cho mệnh lệnh truyền giáo vĩ đại: “Hãy đi… làm cho muôn dân thành môn đồ” (Ma-thi-ơ 28:19).
Ước mong mỗi chúng ta, như Simon, biết dâng lên Chúa nghề nghiệp, ngôi nhà và đời sống bình thường của mình, để qua đó, Ngài có thể thực hiện những công việc phi thường, đưa nhiều linh hồn từ mọi dân tộc vào trong vương quốc ân điển của Ngài.