Kinh Thánh nói gì về dinh dưỡng?

Trong thế giới ngày nay, dinh dưỡng và sức khỏe là những chủ đề được quan tâm rộng rãi. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta cần tìm hiểu xem Kinh Thánh nói gì về việc ăn uống và chăm sóc thân thể. Kinh Thánh không phải là một cuốn sách về dinh dưỡng học, nhưng nó cung cấp những nguyên tắc nền tảng giúp chúng ta sống khỏe mạnh và làm sáng danh Chúa qua cách chúng ta quản lý thân thể mình. Bài viết này sẽ khám phá những lời dạy của Kinh Thánh liên quan đến dinh dưỡng, từ Sáng Thế Ký đến Tân Ước, và đưa ra những áp dụng thực tiễn cho đời sống hằng ngày.

1. Quan điểm của Kinh Thánh về thực phẩm

Ngay từ đầu, Kinh Thánh cho thấy Đức Chúa Trời là Đấng cung cấp thực phẩm cho con người. Trong vườn Ê-đen, Ngài phán: “Nầy, ta ban cho các ngươi mọi thứ cỏ kết hột mọc khắp mặt đất, và các cây có trái kết hột; ấy sẽ là đồ ăn cho các ngươi.” (Sáng Thế Ký 1:29). Sau trận lụt Nô-ê, Đức Chúa Trời mở rộng phạm vi thực phẩm: “Mọi vật chi hành động và có sự sống thì dùng làm đồ ăn cho các ngươi. Ta cho các ngươi mọi đó, cũng như ta đã cho thứ cỏ xanh.” (Sáng Thế Ký 9:3). Như vậy, thực phẩm là món quà từ Đức Chúa Trời, và chúng ta nên nhận lãnh với lòng biết ơn.

2. Luật về thực phẩm sạch và không sạch trong Cựu Ước

Trong thời Cựu Ước, Đức Chúa Trời ban cho dân Y-sơ-ra-ên những luật lệ chi tiết về việc ăn uống, phân biệt giữa thú vật thanh sạch và không thanh sạch (Lê-vi Ký 11, Phục Truyền 14). Mục đích chính của những luật này là để dân Y-sơ-ra-ên biệt riêng ra thánh cho Đức Chúa Trời, tượng trưng cho sự thánh khiết mà Ngài đòi hỏi. Tuy nhiên, nhiều học giả cũng nhận thấy những luật này có lợi ích về mặt sức khỏe, giúp bảo vệ dân sự khỏi các bệnh tật. Dù vậy, trong Tân Ước, Chúa Giê-xu đã tuyên bố mọi loại thực phẩm đều thanh sạch: “Vì chẳng phải vật gì từ ngoài vào trong người làm dơ dáy người được; nhưng vật gì từ trong người ra, đó là sự làm dơ dáy người.” (Mác 7:15). Sứ đồ Phi-e-rơ cũng nhận được khải tượng về việc Đức Chúa Trời khiến mọi vật đều tinh sạch (Công vụ 10:9-16). Vì thế, Cơ Đốc nhân ngày nay không bị ràng buộc bởi luật ăn uống của Cựu Ước, nhưng chúng ta vẫn có thể học hỏi từ những nguyên tắc về sự thánh khiết và sự quan tâm đến sức khỏe.

3. Nguyên tắc tiết độ và tự chủ

Kinh Thánh nhiều lần cảnh báo về tội ham ăn uống (tật ăn quá độ). Châm Ngôn 23:20-21 dạy: “Chớ ở với những người hay say sưa, cũng đừng đi với những kẻ hà tiện; vì người say sưa sẽ nghèo, và kẻ ham ngủ sẽ trở nên rách rưới.” Châm Ngôn 25:16: “Nếu con tìm được mật ong, hãy ăn vừa phải, kẻo ăn no chán, rồi mửa ra chăng.” Sự tiết độ là một phần của trái Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23). Sứ đồ Phao-lô viết: “Mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích; mọi sự tôi có phép làm, nhưng tôi chẳng để sự gì bắt phục được tôi.” (1 Cô-rinh-tô 6:12). Ông cũng khuyên: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” (1 Cô-rinh-tô 10:31). Như vậy, trong việc ăn uống, chúng ta cần thực hành tự chủ, tránh thái quá, và luôn nhắm đến việc tôn vinh Chúa.

4. Thân thể là đền thờ của Đức Thánh Linh

Một nguyên tắc quan trọng trong Tân Ước là thân thể của tín hữu là đền thờ của Đức Thánh Linh. 1 Cô-rinh-tô 6:19-20 chép: “Anh em há chẳng biết rằng thân thể mình là đền thờ của Đức Thánh Linh đang ngự trong anh em, là Đấng mà anh em đã nhận bởi Đức Chúa Trời, và anh em chẳng phải thuộc về chính mình sao? Vì chưng anh em đã được chuộc bằng giá cao rồi. Vậy, hãy lấy thân thể mình làm sáng danh Đức Chúa Trời.” Lời này nhắc nhở chúng ta rằng việc chăm sóc thân thể không chỉ là vấn đề sức khỏe cá nhân, mà còn là trách nhiệm thuộc linh. Chúng ta phải quản lý thân thể cách khôn ngoan, bao gồm cả chế độ dinh dưỡng, để thân thể được khỏe mạnh và có thể phục vụ Chúa cách hiệu quả.

5. Ăn chay và kỷ luật thuộc linh

Ăn chay (kiêng ăn) là một thực hành thường thấy trong Kinh Thánh, không phải với mục đích giảm cân hay thanh lọc cơ thể theo kiểu thế gian, mà là để tập trung vào sự cầu nguyện và tìm kiếm Chúa. Chúa Giê-xu dạy về cách ăn chay đúng đắn trong Ma-thi-ơ 6:16-18: “Khi các ngươi kiêng ăn, chớ làm bộ buồn rầu như bọn giả hình; vì họ làm cho mặt mày xấu xí, để tỏ ra với người ta rằng mình đang kiêng ăn... Song khi ngươi kiêng ăn, hãy xức dầu trên đầu và rửa mặt, để không tỏ ra với người ta rằng mình đang kiêng ăn, nhưng chỉ tỏ ra với Cha ngươi, là Đấng ở nơi kín nhiệm; và Cha ngươi, là Đấng thấy trong chỗ kín nhiệm, sẽ thưởng cho ngươi.” Ăn chay giúp chúng ta nhận biết sự lệ thuộc vào Chúa và tăng cường đời sống cầu nguyện. Tuy nhiên, Kinh Thánh không buộc tín hữu phải ăn chay thường xuyên, nhưng khuyến khích như một kỷ luật thuộc linh.

6. Thực phẩm và đức tin: tự do nhưng yêu thương

Trong Hội Thánh ban đầu, có những tranh cãi về việc ăn thịt cúng thần tượng. Sứ đồ Phao-lô giải quyết vấn đề này bằng nguyên tắc tự do trong Đấng Christ, nhưng phải yêu thương và đừng làm vấp phạm anh em yếu đuối. Ông viết: “Người yếu đuối chỉ ăn rau. Người ăn chớ khinh kẻ không ăn; người không ăn chớ xét đoán kẻ ăn, vì Đức Chúa Trời đã tiếp nhận người.” (Rô-ma 14:2-3). Và “Vì nước Đức Chúa Trời chẳng tại sự ăn uống, nhưng tại sự công bình, bình an, vui vẻ bởi Đức Thánh Linh vậy.” (Rô-ma 14:17). Điều này dạy chúng ta rằng mặc dù chúng ta có tự do ăn uống, nhưng không nên dùng tự do đó để gây chia rẽ hay làm hại đức tin của người khác. Tình yêu thương phải hướng dẫn mọi quyết định của chúng ta.

7. Sức khỏe và sự chữa lành trong Kinh Thánh

Kinh Thánh cũng đề cập đến việc sử dụng các phương thuốc tự nhiên. Ví dụ, Phao-lô khuyên Ti-mô-thê: “Đừng chỉ uống nước lã nữa, nhưng hãy dùng một ít rượu vì cớ tì vị con và tật đau ốm con.” (1 Ti-mô-thê 5:23). Sách Ê-xê-chi-ên 47:12 nói về cây có lá dùng để chữa bệnh. Khải Huyền 22:2 mô tả cây sự sống có lá để chữa lành các dân. Đức Chúa Trời quan tâm đến sức khỏe thể chất của chúng ta, như lời chúc trong 3 Giăng 1:2: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, tôi cầu nguyện cho anh được thịnh vượng trong mọi sự và được khỏe mạnh, như linh hồn anh được thịnh vượng vậy.” Do đó, chúng ta nên tìm kiếm sự khôn ngoan của Chúa trong việc chăm sóc sức khỏe, bao gồm dinh dưỡng hợp lý.

8. Gương của Đa-ni-ên: lựa chọn thực phẩm lành mạnh

Trong sách Đa-ni-ên, chúng ta thấy một tấm gương về việc chọn lựa thực phẩm để tôn vinh Chúa. Khi bị bắt làm phu tù tại Ba-by-lôn, Đa-ni-ên và ba người bạn đã từ chối thức ăn ngon của vua vì sợ bị ô uế (Đa-ni-ên 1:8). Họ xin chỉ ăn rau và uống nước. Sau mười ngày, họ trở nên khỏe mạnh hơn những người khác (câu 15). Điều này cho thấy việc ăn uống đơn giản, lành mạnh có thể đem lại lợi ích cho sức khỏe, và quan trọng hơn, đó là biểu hiện của sự tận hiến cho Chúa. Tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rằng Đa-ni-ên không phải là khuôn mẫu bắt buộc cho mọi Cơ Đốc nhân, nhưng là một minh họa về việc ưu tiên sự thánh khiết và sức khỏe.

Áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân

Từ những nguyên tắc Kinh Thánh trên, chúng ta có thể rút ra một số áp dụng cụ thể cho việc dinh dưỡng hằng ngày:

• Ăn với lòng biết ơn: Trước mỗi bữa ăn, hãy cảm tạ Chúa vì Ngài cung cấp thức ăn (1 Ti-mô-thê 4:4-5). Thái độ biết ơn giúp chúng ta nhận thức rằng thực phẩm là ân điển từ Chúa.
• Thực hành tiết độ: Tránh ăn uống quá độ, dẫn đến béo phì hoặc các vấn đề sức khỏe. Hãy ăn vừa đủ, lắng nghe tín hiệu của cơ thể, và không để thức ăn chi phối mình.
• Lựa chọn thực phẩm lành mạnh: Mặc dù không có danh sách cấm, nhưng chúng ta nên ưu tiên những thực phẩm tự nhiên, ít qua chế biến, vì chúng tốt cho cơ thể. Hãy nhớ rằng thân thể là đền thờ, vì vậy đừng nạp vào những thứ có hại một cách cố ý.
• Yêu thương trong sự lựa chọn: Nếu bạn có tự do ăn một món nào đó nhưng biết rằng có anh em yếu đuối sẽ vấp phạm, hãy vì tình yêu mà kiêng cử (1 Cô-rinh-tô 8:13). Điều này cũng áp dụng cho việc tôn trọng văn hóa và niềm tin của người khác.
• Dùng bữa để giao tiếp và tiếp đãi: Kinh Thánh khuyến khích chúng ta dùng bữa chung với nhau (Công vụ 2:46). Hãy sử dụng thời gian ăn uống để xây dựng mối quan hệ và thực hành lòng hiếu khách.
• Ăn chay với mục đích thuộc linh: Hãy thỉnh thoảng dành thời gian kiêng ăn để cầu nguyện, tìm kiếm Chúa, và nhận biết sự phụ thuộc hoàn toàn vào Ngài.
• Cầu xin sự khôn ngoan: Hãy cầu nguyện xin Chúa hướng dẫn trong việc chăm sóc thân thể, bao gồm chế độ ăn uống. Ngài ban sự khôn ngoan dư dật cho những ai kêu xin (Gia-cơ 1:5).

Kết luận

Kinh Thánh cung cấp một nền tảng vững chắc về dinh dưỡng và chăm sóc thân thể. Từ Sáng Thế Ký đến Tân Ước, chúng ta thấy Đức Chúa Trời là Đấng ban thực phẩm, kêu gọi chúng ta sống thánh khiết, tiết độ, và tôn vinh Ngài trong mọi sự. Thân thể chúng ta là đền thờ của Đức Thánh Linh, vì vậy chúng ta có trách nhiệm quản lý nó cách khôn ngoan. Dù không có một chế độ ăn uống bắt buộc, nhưng nguyên tắc yêu thương, tự chủ và biết ơn phải hướng dẫn mọi lựa chọn của chúng ta. Ước mong mỗi Cơ Đốc nhân sẽ áp dụng những lẽ thật này để sống khỏe mạnh, hầu có thể phục vụ Chúa và người khác cách hiệu quả hơn.