Tình Yêu Cứng Rắn Trong Kinh Thánh
Trong một thế giới thường đánh đồng tình yêu với sự dễ dãi, chiều chuộng và tránh né mọi xung đột, khái niệm “tình yêu cứng rắn” (tough love) nghe có vẻ mâu thuẫn. Tuy nhiên, đối với Cơ Đốc nhân, đây không phải là một khái niệm tâm lý học hiện đại, mà là một nguyên lý nền tảng được minh họa xuyên suốt Kinh Thánh. Tình yêu cứng rắn là thứ tình yêu chân thật, can đảm, đặt phúc lợi tối cao và sự trưởng thành thuộc linh của người khác lên trên cảm xúc thoải mái tức thời. Nó là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa ân điển (grace – charis/χάρις) và chân lý (truth – alētheia/ἀλήθεια), mà Chúa Giê-xu Christ chính là hiện thân hoàn hảo (Giăng 1:14).
Nền Tảng Thần Học: Tình Yêu Cứng Rắn Bắt Nguồn Từ Bản Tính Đức Chúa Trời
Để hiểu tình yêu cứng rắn, trước hết chúng ta phải hiểu bản tính của Đức Chúa Trời. Ngài là tình yêu trọn vẹn (1 Giăng 4:8), nhưng đồng thời Ngài cũng là “một đám lửa hay thiêu đốt” (Hê-bơ-rơ 12:29). Tình yêu của Đức Chúa Trời không phải là thứ tình cảm mềm yếu, mà là một tình yêu thánh khiết (hagios/ἅγιος), công chính (dikaiosynē/δικαιοσύνη) và trung tín.
Sách Châm Ngôn đầy dẫy những lời dạy về việc sửa trị, kỷ luật như một biểu hiện của tình yêu thật sự: “Sự sửa phạt con trẻ thật lòng yêu thương nó; Nhưng kẻ ghét con cái mình lìa sự sửa phạt nó đặng” (Châm Ngôn 13:24). Từ “ghét” ở đây trong tiếng Hê-bơ-rơ là “śānē’” (שָׂנֵא), không chỉ là cảm xúc ghét bỏ, mà còn mang nghĩa “không ưu tiên, xem nhẹ”. Người cha/mẹ thực sự yêu con sẽ ưu tiên sự trưởng thành và an toàn lâu dài của con hơn sự bình yên tạm thời.
Đức Chúa Trời cũng hành xử với con cái Ngài như vậy: “Vì Chúa sửa phạt kẻ Ngài yêu, Hễ ai mà Ngài nhận làm con, thì cho roi cho vọt” (Hê-bơ-rơ 12:6, trích từ Châm Ngôn 3:11-12). Từ “sửa phạt” trong nguyên văn Hy Lạp là “paideuō” (παιδεύω), hàm ý giáo dục, huấn luyện, sửa dạy để hướng đến sự trưởng thành. Mục đích không phải là trừng phạt vì phẫn nộ, mà là uốn nắn vì yêu thương, “hầu cho chúng ta được dự phần trong sự thánh khiết Ngài” (Hê-bơ-rơ 12:10).
Khuôn Mẫu Tối Cao: Chúa Giê-xu Christ Và Tình Yêu Cứng Rắn
Chúa Giê-xu là hiện thân của tình yêu (A-ga-pê/ἀγάπη), nhưng Ngài không bao giờ là một con người dễ dãi. Tình yêu của Ngài luôn đi đôi với sự thật và thường đòi hỏi một sự đáp ứng triệt để.
1. Với Người Tội Lỗi Ăn Năn: Ngài đầy lòng thương xót và tha thứ (Giăng 8:1-11, Lu-ca 23:43). 2. Với Người Tự Mãn Và Giả Hình: Ngài dùng lời lẽ vô cùng cứng rắn. Ngài gọi những người Pha-ri-si là “mồ mả tô trắng” (Ma-thi-ơ 23:27), “dòng dõi rắn lục” (Ma-thi-ơ 23:33). Đây không phải là sự mạt sát trong cơn giận, mà là lời cảnh báo chân thật, phơi bày tội lỗi để kêu gọi họ ăn năn. Tình yêu cứng rắn không sợ làm mất lòng để cứu vãn linh hồn.
3. Với Các Môn Đệ: Ngài luôn uốn nắn và sửa dạy họ. Khi Phi-e-rơ can Ngài đừng đi đến thập tự giá, Chúa Giê-xu quay lại phán: “Hỡi Sa-tan, hãy lui ra đằng sau ta! Ngươi làm gương xấu cho ta; vì ngươi chẳng nghĩ đến việc Đức Chúa Trời, song nghĩ đến việc người ta” (Ma-thi-ơ 16:23). Lời quở trách nặng nề này xuất phát từ tình yêu, nhằm bảo vệ Phi-e-rơ khỏi tư tưởng của ma quỷ và định hướng lại tâm trí ông về ý muốn Đức Chúa Trời.
4. Lời Mời Gọi Triệt Để: Tình yêu của Chúa Giê-xu đòi hỏi một đáp ứng dứt khoát. “Nếu ai đến theo ta mà không ghét cha mẹ, vợ con, anh em, chị em mình, và chính sự sống mình nữa, thì không được làm môn đồ ta” (Lu-ca 14:26). Từ “ghét” (miseō/μισέω) ở đây phải được hiểu trong ngữ cảnh Semitic – nghĩa là “yêu kém hơn”. Tình yêu cứng rắn của Chúa đòi hỏi chúng ta đặt Ngài lên trên mọi mối quan hệ và ngay cả mạng sống mình.
Nguyên Tắc Thực Hành Trong Hội Thánh Và Mối Quan Hệ
Tân Ước đưa ra những chỉ dẫn rõ ràng về việc áp dụng tình yêu cứng rắn trong cộng đồng đức tin.
1. Sửa Dạy Trong Tình Yêu (Galati 6:1): “Hỡi anh em, nếu có ai bị tội lỗi bắt chước dòm, thì anh em là kẻ có Đức Thánh Linh, hãy lấy lòng mềm mại mà sửa họ lại”. Mục đích là “sửa họ lại” (restore – katartizō/καταρτίζω, có nghĩa là chữa lành, phục hồi, sắp xếp lại cho đúng). Thái độ phải là “lòng mềm mại” (gentleness – prautēs/πραΰτης), chứ không phải sự tự cao, kết án.
2. Quy Trình Kỷ Luật Trong Hội Thánh (Ma-thi-ơ 18:15-17): Chúa Giê-xu dạy một quy trình rõ ràng: (1) Gặp riêng: “Nếu anh em ngươi phạm tội cùng ngươi, hãy trách người khi chỉ có ngươi với nó”. (2) Đem một hai người đi: nếu không nghe. (3) Mang đến Hội thánh: nếu vẫn không nghe. (4) Xem như người ngoại: “nếu họ không chịu nghe Hội thánh, thì hãy coi người đó như kẻ ngoại và kẻ thâu thuế”. Đây là hình thức cứng rắn nhất – tạm ngưng mối tương giao thân mật – nhưng mục đích sau rốt vẫn là “được lại anh em mình” (câu 15) và khiến người đó xấu hổ để ăn năn (2 Tê-sa-lô-ni-ca 3:14-15).
3. Đối Mặt Với Sự Dạy Dỗ Sai Lạc: Sứ đồ Phao-lô cực kỳ cứng rắn với những giáo sư giả. Ông viết về những kẻ dạy khác đi trong Hội thánh Ga-la-ti: “Nhưng nếu có ai, hoặc chính chúng tôi, hoặc thiên sứ trên trời, truyền cho anh em một Tin Lành nào khác với Tin Lành chúng tôi đã truyền cho anh em, thì người ấy đáng bị a-na-thema!” (Ga-la-ti 1:8). “A-na-thema” (ἀνάθεμα) có nghĩa là bị rủa sả, dành cho sự hủy diệt. Tình yêu cứng rắn đối với Hội Thánh đòi hỏi phải bảo vệ chân lý cách quyết liệt.
Sự Cân Bằng Tinh Tế: Giữa Cứng Rắn Và Xét Đoán
Một nguy cơ lớn là dùng “tình yêu cứng rắn” như cái cớ để hành xử khắc nghiệt, kiêu ngạo hoặc xét đoán. Kinh Thánh cảnh báo rõ:
- Đừng xét đoán giả hình: “Hỡi kẻ giả hình! trước hết phải lấy cây đà ra khỏi mắt mình đi, rồi mới thấy rõ mà lấy cái rác ra khỏi mắt anh em mình” (Ma-thi-ơ 7:5). Chúng ta phải tự xét chính mình trước (1 Cô-rinh-tô 11:28).
- Phân biệt giữa người trong và ngoài Hội Thánh: Phao-lô dạy chúng ta phán xét người trong Hội Thánh (1 Cô-rinh-tô 5:12), nhưng đối với người ngoài, thái độ chính là rao giảng Tin Lành, chứ không phải kết án họ (1 Cô-rinh-tô 5:9-10).
- Mục đích cuối cùng là phục hồi: Mọi hành động cứng rắn đều phải nhắm đến sự phục hồi, chứ không phải trả thù hay loại trừ vĩnh viễn (2 Cô-rinh-tô 2:5-8).
Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân
1. Trong Gia Đình (Nuôi Dạy Con Cái): Tình yêu cứng rắn là nền tảng của nền giáo dục khôn ngoan. Đó là thiết lập giới hạn rõ ràng, có kỷ luật nhất quán (không phải trừng phạt trong cơn giận), và dạy con về trách nhiệm. “Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó” (Châm Ngôn 22:6). Sự “dạy” ở đây bao gồm cả chỉ dẫn, khuôn phép và sửa trị.
2. Trong Hội Thánh Địa Phương:
- Với lãnh đạo: Cần có sự sửa dạy công khai khi họ phạm tội (1 Ti-mô-thê 5:19-20), để làm gương và bảo vệ đàn chiên.
- Với anh chị em: Can đảm nói lời góp ý trong tình yêu thương (Ê-phê-sô 4:15) khi thấy họ đi lệch hướng, thay vì im lặng để rồi ngồi lén nói xấu sau lưng.
- Với các mối quan hệ độc hại: Tình yêu cứng rắn đôi khi có nghĩa là đặt ra ranh giới lành mạnh, thậm chí tạm lánh xa những người cố tình gây rối hoặc lôi kéo mình phạm tội (1 Cô-rinh-tô 15:33, Rô-ma 16:17-18).
3. Trong Đời Sống Cá Nhân (Tự Kỷ Luật): Tình yêu cứng rắn cũng hướng vào chính mình. Phao-lô viết: “Tôi đãi thân thể mình cách nghiêm khắc, bắt nó phải phục” (1 Cô-rinh-tô 9:27). Từ “đãi… cách nghiêm khắc” trong nguyên văn là “hupōpiazō” (ὑπωπιάζω), một thuật ngữ trong môn quyền Anh, có nghĩa là “đấm cho bầm tím” – một hình ảnh mạnh mẽ về sự tự chủ và kỷ luật thuộc linh. Yêu bản thân theo Kinh Thánh không phải là chiều theo mọi dục vọng, mà là kỷ luật thân thể và tâm trí để trở nên giống Christ.
Kết Luận: Tình Yêu Đòi Hỏi Can Đảm
Tình yêu cứng rắn, xét cho cùng, là thứ tình yêu can đảm nhất. Nó đòi hỏi chúng ta phải vượt qua nỗi sợ bị ghét bỏ, sợ mất lòng, sợ xung đột, để đứng về phía điều tốt nhất cho người mình yêu thương và cho vinh quang Đức Chúa Trời. Nó là tình yêu không khoan nhượng với tội lỗi, nhưng đầy lòng thương xót với tội nhân; là tình yêu kiên quyết với sự sai trái, nhưng đầy hy vọng vào sự biến đổi.
Như cây nho được tỉa sửa để kết quả nhiều hơn (Giăng 15:2), chúng ta cũng cần và được phép sửa dạy lẫn nhau trong tình yêu thương. Ước mong mỗi chúng ta, được đầy dẫy Đức Thánh Linh – Đấng vừa là Thần của sự yêu thương dịu dàng (Ga-la-ti 5:22), vừa là Thanh Gươm của Lời Chúa (Ê-phê-sô 6:17) – để có sự khôn ngoan và can đảm thực hành tình yêu cứng rắn đúng theo Lời Chúa. Bởi vì, “Thương cho roi cho vọt” (Châm Ngôn 13:24) không phải là một câu tục ngữ khắc nghiệt, mà là một chân lý yêu thương sâu sắc từ trái tim của Cha Thiên Thượng.