Quan điểm Cơ Đốc về Rối loạn Ám ảnh Cưỡng chế (OCD) nên như thế nào?

Trong thế giới ngày nay, sự hiểu biết về sức khỏe tâm thần ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, trong cộng đồng đức tin, đôi khi vẫn tồn tại những quan niệm sai lầm hoặc thiếu hiểu biết về các tình trạng như Rối loạn Ám ảnh Cưỡng chế (OCD – Obsessive-Compulsive Disorder). Bài nghiên cứu này sẽ khám phá quan điểm Cơ Đốc về OCD dưới ánh sáng của Kinh Thánh, phân biệt giữa một chứng rối loạn y khoa và vấn đề thuộc linh, đồng thời đưa ra lời khuyên thiết thực để sống trong sự tự do và bình an mà Đấng Christ hứa ban.

Trước khi đi sâu vào quan điểm Kinh Thánh, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của OCD. Đây là một chứng rối loạn tâm thần kinh được công nhận bởi y học hiện đại, đặc trưng bởi hai thành phần chính:

1. Ám ảnh (Obsessions): Những suy nghĩ, hình ảnh hoặc xung động không mong muốn, xâm nhập lặp đi lặp lại, gây ra lo âu và đau khổ đáng kể. Ví dụ: nỗi sợ hãi cực độ về sự ô uế, tội lỗi, sợ gây hại cho người khác, hoặc nhu cầu quá mức về sự đối xứng, chính xác.

2. Cưỡng chế (Compulsions): Những hành vi lặp đi lặp lại hoặc hành động tinh thần mà người đó cảm thấy thúc giục phải thực hiện để đáp lại một ám ảnh, nhằm giảm bớt lo âu hoặc ngăn ngừa một sự kiện đáng sợ nào đó. Ví dụ: rửa tay quá mức, kiểm tra đi kiểm lại, đếm số, hoặc cầu nguyện lặp đi lặp lại một cách máy móc.

Điều quan trọng cần nhấn mạnh: OCD không phải là một “lựa chọn” hay một “tính cách cầu toàn mạnh mẽ.” Nó là một tình trạng sức khỏe liên quan đến sự mất cân bằng hóa học trong não bộ và các yếu tố sinh học, tâm lý, môi trường phức tạp. Người mắc OCD thường nhận thức được rằng những suy nghĩ và hành vi của họ là phi lý, nhưng họ cảm thấy không thể kiểm soát được.

Một thách thức lớn trong cộng đồng Cơ Đốc là sự nhầm lẫn giữa các triệu chứng của OCD với tội lỗi hoặc sự yếu đuối thuộc linh. Chúng ta cần phân biệt rõ ràng dựa trên nguyên tắc Kinh Thánh.

1. Tội lỗi và Sự Cứu Rỗi: Kinh Thánh dạy rõ ràng rằng mọi người đều phạm tội và thiếu mất vinh quang Đức Chúa Trời (Rô-ma 3:23), và sự cứu rỗi chỉ nhờ ân điển, bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ (Ê-phê-sô 2:8-9). Một người mắc OCD có thể bị ám ảnh về tội lỗi một cách phi lý, cảm thấy mình không bao giờ đủ tốt, không bao giờ được tha thứ dù đã tin nhận Chúa. Điều này không phản ánh lẽ thật của Phúc Âm. Lẽ thật là: “Vậy hiện nay chẳng còn có sự đoán phạt nào cho những kẻ ở trong Đức Chúa Jêsus Christ” (Rô-ma 8:1). Sự dằn vặt liên tục về tội lỗi có thể là triệu chứng của OCD, không phải là dấu hiệu của một đời sống thuộc linh non kém.

2. Sự Lo Âu và Sự Bình An của Đức Chúa Trời: Kinh Thánh nhiều lần kêu gọi chúng ta đừng lo phiền. Phi-líp 4:6 chép: “Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời.” Từ “lo phiền” trong nguyên văn Hy Lạp là “μεριμνάω” (merimnaō), có nghĩa là bị chia trí, phân tâm, lo lắng đến mức xé rời tâm trí. Đây chính xác là trải nghiệm của người mắc OCD. Tuy nhiên, câu Kinh Thánh này không phải là lời kết tội, mà là lời mời gọi và lời hứa. Lời hứa ở câu 7: “Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ gìn giữ lòng và trí anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ.” Sự bình an siêu nhiên này (“εἰρήνη” (eirēnē)) là sự hòa thuận, an toàn, thịnh vượng của linh hồn – điều mà các nghi thức cưỡng chế không bao giờ có thể mang lại.

3. Hình Ảnh của Đấng Christ với Người Đau Khổ: Chúa Giê-xu luôn bày tỏ lòng thương xót sâu sắc với những người đau khổ về thể chất, tâm lý và thuộc linh. Ngài chữa lành người bị quỷ ám (Mác 5:1-20), người có tinh thần và thể chất bị tan nát. Ngài không hề quở trách họ về tình trạng của mình, mà phán những lời đem lại sự giải cứu và bình an. Điều này cho thấy thái độ của Chúa đối với những ai đang vật lộn với các chứng rối loạn tâm thần là thương xót và chữa lành, chứ không phải lên án.

• “Đó là do ma quỷ”: Mặc dù Kinh Thánh công nhận thực tại thuộc linh, nhưng việc quy kết mọi triệu chứng OCD cho sự áp bức của ma quỷ là nguy hiểm. Nó có thể khiến người bệnh từ chối sự giúp đỡ y tế cần thiết và cảm thấy bị kết tội nặng nề hơn.
• “Họ cần đức tin mạnh mẽ hơn”: Đây là lời nói gây tổn thương sâu sắc. Nó đổ lỗi cho nạn nhân và biến Phúc Âm thành một “công thức” để khỏi bệnh. Đức tin là món quà của Đức Chúa Trời, và Ngài có thể sử dụng cả y học lẫn cộng đồng đức tin như những công cụ để chữa lành.
• “Hành vi cưỡng chế là sự thờ phượng/sùng đạo thái quá”: Việc cầu nguyện lặp đi lặp lại hàng giờ vì sợ hãi khác xa với sự thông công tình yêu thương với Chúa. Một là nô lệ cho sợ hãi, một là tự do trong tình yêu (1 Giăng 4:18).

1. Cho Người Đang Vật Lộn với OCD:

- Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ Chuyên Môn: Hãy xem việc tìm đến bác sĩ tâm thần hoặc nhà trị liệu là một hành động khôn ngoan và có trách nhiệm. Đức Chúa Trời ban sự khôn ngoan cho các chuyên gia y tế (Xuất Ê-díp-tô Ký 31:3). Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) và thuốc men (khi cần) có thể là công cụ Chúa dùng để mang lại sự giải cứu.

- Lấy Lẽ Thật Làm Vũ Khí: Hãy đối chiếu những lời nói dối của sự ám ảnh (“Bạn không được tha thứ”, “Bạn phải làm điều này hoặc tai họa sẽ xảy ra”) với Lẽ Thật tuyệt đối của Lời Chúa. Viết ra và suy ngẫm những câu như Rô-ma 8:1, 38-39; 1 Giăng 1:9; Phi-líp 4:8.

- Cầu Nguyện Trong Tự Do: Thay vì những nghi thức cầu nguyện cưỡng chế, hãy tập trung vào sự thông công với Chúa. Thú nhận với Ngài về sự đau khổ và sợ hãi, xin Ngài ban sự bình an siêu nhiên. Cầu nguyện bằng Lời Chúa.

- Sống Trong Ân Điển, Không Trong Sự Trừng Phạt: Học cách tiếp nhận ân điển của Chúa mỗi ngày. Sự hoàn hảo là mục tiêu, nhưng ân điển là con đường. Không có sự trừng phạt nào cho những ai ở trong Đấng Christ (Rô-ma 8:1).

2. Cho Gia Đình và Hội Thánh:

- Thấu Hiểu, Không Phán Xét: Hãy tìm hiểu về OCD để có sự cảm thông. Đừng nói những câu như “Thôi ngừng suy nghĩ về nó đi” hay “Chỉ cần tin cậy Chúa là được.” Thay vào đó, hãy lắng nghe và đồng hành.

- Khuyến Khích Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ Toàn Diện: Ủng hộ người thân trong việc tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên môn, đồng thời tiếp tục nâng đỡ họ thuộc linh qua lời cầu nguyện và sự hiện diện.

- Tạo Môi Trường An Toàn: Trong Hội thánh, hãy tạo một văn hóa nơi người ta có thể chia sẻ những đấu tranh về sức khỏe tâm thần mà không sợ bị kỳ thị. Điều này phản ánh tình yêu thương của Đấng Christ (Ga-la-ti 6:2).

- Nhấn Mạnh Sự Cứu Rỗi Bởi Ân Điển: Giảng dạy rõ ràng và liên tục về Phúc Âm của ân điển. Điều này là liều thuốc giải mạnh mẽ cho những ám ảnh thuộc linh mà người mắc OCD thường gặp phải.

Quan điểm Cơ Đốc về OCD phải là một quan điểm của sự thương xót, hiểu biết và hy vọng. Nó công nhận thực tại của chứng rối loạn này như một phần của sự đau khổ trong thế giới sa ngã, đồng thời chỉ về Đấng Cứu Chuộc là Chúa Giê-xu Christ – Đấng đến để giải cứu, chữa lành và ban sự sống dư dật (Giăng 10:10). Sự chữa lành có thể là một hành trình dài, và đôi khi nó đến qua sự giảm nhẹ triệu chứng hơn là sự biến mất hoàn toàn. Nhưng trong hành trình đó, người tin Chúa có một niềm hy vọng vững chắc: họ không bao giờ cô đơn. Đức Chúa Trời là Cha nhân từ, Đấng “sẽ lau hết nước mắt khỏi mắt chúng” (Khải Huyền 21:4), và Ngài gần gũi với những kẻ có lòng đau thương, cứu kẻ có tâm hồn thống hối (Thi Thiên 34:18). Dù đấu tranh với OCD hay bất kỳ gánh nặng nào khác, chúng ta có thể nương náu trong ân điển vững chắc và tình yêu không hề thay đổi của Đấng Christ.