Kinh Thánh nói gì về sự lo lắng?

Trong một thế giới đầy biến động, bất an, sự lo lắng (worry, anxiety) dường như là căn bệnh chung của nhân loại. Tuy nhiên, đối với Cơ Đốc nhân, chúng ta không đơn độc trong cuộc chiến này. Kinh Thánh không hề né tránh thực tế về sự lo lắng, nhưng lại cung cấp một con đường rõ ràng, đầy quyền năng để vượt qua nó. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Lời Đức Chúa Trời để khám phá: bản chất của sự lo lắng theo Kinh Thánh, những lời cảnh báo về nó, lời hứa của Đức Chúa Trời và những chiến lược thực tiễn để sống trong sự bình an.

Trong tiếng Hy Lạp nguyên bản, từ được dùng phổ biến nhất cho "sự lo lắng" là merimnaó (μεριμνάω). Động từ này xuất phát từ merizō (chia ra) và nous (tâm trí). Nghĩa đen là "bị chia trí", "bị xé lẻ tâm trí". Đây chính là hình ảnh chính xác về sự lo lắng: tâm trí chúng ta bị kéo về nhiều hướng bởi những điều "có thể xảy ra", làm suy yếu khả năng tập trung vào hiện tại và đặc biệt là vào Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu đã dùng từ này trong Ma-thi-ơ 6:25: "Vậy nên ta phán cùng các ngươi rằng: Đừng vì sự sống mà lo đồ ăn uống; cũng đừng vì thân thể mà lo đồ mặc."

Sự lo lắng, theo Kinh Thánh, thường gắn liền với sự thiếu đức tin. Nó là dấu hiệu của một tấm lòng đang tìm kiếm sự an toàn nơi những điều không chắc chắn của thế gian (cơm ăn, áo mặc, tiền bạc, tương lai) thay vì nơi Đức Chúa Trời là Đấng thành tín. Nó không đơn thuần là cảm xúc tự nhiên khi đối diện với nguy hiểm (mà Kinh Thánh gọi là "sợ hãi"), mà là một trạng thái tâm trí kéo dài, chiếm hữu và kiểm soát.

Điều đáng chú ý là Chúa Giê-xu không nói "Hãy cố gắng đừng lo lắng" hay "Lo lắng ít thôi". Ngài phán một mệnh lệnh dứt khoát: "ĐỪNG" (trong tiếng Hy Lạp là mē với động từ ở thể chủ động). Điều này cho thấy lo lắng không phải là một phản ứng không thể tránh khỏi, mà là một sự lựa chọn mà chúng ta có thể và phải từ chối, dựa trên nền tảng đức tin.

"Chớ lo phiền chi; nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời. Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ gìn giữ lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ." (Phi-líp 4:6-7)

Trong phân đoạn trên, từ "lo phiền" cũng chính là merimnaó. Sứ đồ Phao-lô ra lệnh "đừng" đi kèm với một giải pháp tích cực: "trong mọi sự hãy...". Điều này cho thấy tâm trí con người không thể trống rỗng; nó phải được lấp đầy bằng điều gì đó. Thay vì để nó bị chia trí bởi lo lắng, chúng ta chủ động lấp đầy nó bằng sự cầu nguyện, nài xin với lòng biết ơn.

Lý do chính yếu chúng ta có thể chiến đấu chống lại sự lo lắng không nằm ở sức mạnh ý chí của bản thân, mà nằm ở Đấng mà chúng ta tin cậy. Bài giảng trên núi của Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 6:25-34) đưa ra ba nền tảng lớn:

1. Sự Sáng Tạo và Quan Phòng của Đức Chúa Trời (câu 26-30): Chúa chỉ vào loài chim trời và hoa huệ ngoài đồng. Ngài nhấn mạnh rằng nếu Đức Chúa Trời chu cấp cho những thứ tạm bợ và ít giá trị này, thì chắc chắn Ngài sẽ chu cấp cho con cái Ngài, là những người có giá trị vô cùng trong mắt Ngài. Từ "lo" trong câu "lo lắng" về áo mặc (câu 28) là merimnaó, nhưng từ "lo" trong câu "Cha các ngươi ở trên trời nuôi nó" (câu 26) là một từ khác: trephō (τρέφω), nghĩa là "nuôi dưỡng", "chăm sóc chu đáo". Đức Chúa Trời không chỉ cung cấp, Ngài nuôi dưỡng với sự chu đáo.

2. Đức Tin và Sự Nhận Biết Giới Hạn của Chúng Ta (câu 27, 34): "Người nào trong các ngươi lo lắng mà làm cho đời mình dài thêm một khắc không?" (câu 27). Lo lắng là vô ích. Nó không thay đổi được tương lai. Chúa cũng dạy: "Đừng lo lắng chi về ngày mai; vì ngày mai sẽ lo về việc ngày mai. Sự khó nhọc ngày nào đủ cho ngày ấy" (câu 34). Đây không phải là lời kêu gọi sống vô trách nhiệm, mà là lời kêu gọi sống trong sự tín thác, nhận biết rằng chúng ta được tạo dựng để sống từng ngày một trong sự phó thác.

3. Tìm Kiếm Nước Đức Chúa Trời Trước Nhất (câu 33): Đây là chìa khóa then chốt. "Nhưng trước hết, hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi điều ấy nữa." Tâm trí bị chia hướng (merimnaó) cần được định hướng lại về một mối duy nhất: Vương Quốc của Đức Chúa Trời và sự vinh hiển của Ngài. Khi ưu tiên tối thượng của đời sống được đặt đúng chỗ, mọi thứ khác sẽ được sắp xếp lại.

Dựa trên những nguyên tắc Kinh Thánh, đây là những bước ứng dụng cụ thể cho đời sống hằng ngày:

1. Chuyển Hóa Lo Lắng Thành Cầu Nguyện Có Ý Thức (Phi-líp 4:6-7):

• Cầu nguyện (Proseuchē): Trình bày mối quan tâm của bạn lên cho Chúa một cách cụ thể. Hãy thành thật.
• Nài xin (Deēsis): Thành khẩn khẩn nài, bày tỏ lòng mong mỏi, sự phụ thuộc của bạn vào Ngài.
• Tạ ơn (Eucharistia): Đây là bước đức tin. Cảm tạ Chúa trước cho câu trả lời, cho sự thành tín của Ngài trong quá khứ, và cho chính thân vị Ngài. Lòng biết ơn thay đổi trọng tâm từ vấn đề sang Đấng Giải Quyết vấn đề.

Kết quả hứa hẹn: Sự bình an (Eirēnē) của Đức Chúa Trời, vượt trên mọi lý luận, sẽ như lính canh (phroureō) gìn giữ tâm trí và tấm lòng bạn.

2. Tập Trung Tâm Trí Vào Những Điều Chân Thật và Cao Quý (Phi-líp 4:8): Sau khi cầu nguyện, đừng để tâm trí quay lại với vòng xoáy lo âu. Hãy chủ động suy ngẫm về những điều chân thật, đáng tôn, công bình, thanh sạch, đáng yêu chuộng, có tiếng tốt. Hãy lấp đầy tâm trí bằng Lời Chúa (Thi-thiên 119:9, 11).

3. Sống Trọn Vẹn Trong Ngày Hôm Nay (Ma-thi-ơ 6:34): Hãy tập trung vào những nhiệm vụ, trách nhiệm và phước hạnh của "ngày hôm nay". Hãy làm việc của mình cách siêng năng như thể hoàn toàn phụ thuộc vào bản thân, nhưng cầu nguyện và phó thác kết quả như thể hoàn toàn phụ thuộc vào Chúa.

4. Chủ Động Phó Thác Gánh Nặng Cho Chúa (1 Phi-e-rơ 5:7): "Lại hãy trao mọi điều lo lắng mình cho Ngài, vì Ngài hay săn sóc anh em." Động từ "trao" (epirrhiptō) mang nghĩa ném hết lên, chất lên. Hãy hình dung bạn đang lấy hết những gánh nặng lo âu và đặt chúng lên vai của Chúa, là Đấng đủ mạnh mẽ để gánh lấy. Lý do: "vì Ngài hay săn sóc (melei - quan tâm, để ý đến) anh em."

5. Sống Trong Cộng Đồng Tin Lành (Ga-la-ti 6:2): "Hãy mang gánh nặng cho nhau." Đừng cô lập mình. Hãy chia sẻ những lo lắng với những anh em tin cậy để họ cùng cầu thay, khích lệ và nâng đỡ bạn bằng Lời Chúa.

Lời Chúa không hứa rằng cuộc sống chúng ta sẽ không có sóng gió, khó khăn hay những điều đáng lo. Thực tế, Chúa Giê-xu đã nói trước: "Trong thế gian các ngươi sẽ có sự hoạn nạn" (Giăng 16:33a). Nhưng câu Kinh Thánh đó không dừng lại ở đó. Chúa phán tiếp: "Nhưng hãy vững lòng, ta đã thắng thế gian rồi!" (Giăng 16:33b).

Sự bình an đích thực không đến từ hoàn cảnh yên tĩnh bên ngoài, mà đến từ sự xác tín bên trong rằng chúng ta thuộc về Đấng Christ, Đấng đã chiến thắng tội lỗi, sự chết và mọi quyền lực của sự sợ hãi. Sự lo lắng cố gắng nói rằng mọi thứ đều tùy thuộc vào chúng ta. Nhưng Phúc Âm tuyên bố rằng mọi thứ - từ sự cứu rỗi đến sự chu cấp hằng ngày - đều tùy thuộc vào ân điển và sự thành tín của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ.

Hãy nhớ rằng, chiến đấu chống lại sự lo lắng là một hành trình của đức tin, là một phần của sự nên thánh. Đôi khi bạn sẽ thất bại và bị lo lắng tràn ngập. Nhưng trong những lúc đó, hãy quay lại với Lời hứa và mệnh lệnh đơn giản: "ĐỪNG lo... HÃY tìm kiếm... HÃY cầu nguyện... HÃY trao mọi sự..." Rồi kinh nghiệm sự bình an siêu nhiên của Đấng Christ, Đấng gìn giữ tấm lòng và tâm trí bạn.