Kinh Thánh nói gì về sự tinh sạch?

Khái niệm về sự tinh sạch (purity) xuyên suốt Kinh Thánh, phát triển từ một hệ thống nghi lễ bên ngoài trong Cựu Ước đến một nguyên tắc biến đổi tấm lòng bên trong trong Tân Ước. Đây không chỉ là vấn đề vệ sinh hay đạo đức xã hội, mà là một điều kiện căn bản để đến gần Đức Chúa Trời thánh khiết. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát sự mặc khải tiệm tiến về sự tinh sạch, từ Luật Pháp Môi-se cho đến sự dạy dỗ và công việc hoàn tất của Chúa Giê-xu Christ.

I. Nền Tảng Cựu Ước: Sự Tinh Sạch Nghi Lễ và Biểu Tượng

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ chính cho “tinh sạch” là ṭāhôr (טָהוֹר), mang nghĩa thanh sạch về nghi lễ, thuần khiết, trong sáng. Sự ô uế (ṭāmē - טָמֵא) là trạng thái đối nghịch. Sự phân biệt này là trung tâm của giao ước Y-sơ-ra-ên, như Lê-vi Ký 10:10 chép: “Hầu cho phân biệt điều thánh với điều không thánh, điều ô uế với điều thanh sạch.”

Sự ô uế có thể đến từ nhiều nguồn: tiếp xúc với xác chết (Dân Số Ký 19:11), các bệnh ngoài da như bệnh phung (Lê-vi Ký 13-14), dịch tiết cơ thể (Lê-vi Ký 15), hoặc ăn các thú vật không thanh sạch (Lê-vi Ký 11). Những luật này không chỉ nhằm mục đích vệ sinh, mà quan trọng hơn, chúng là những bài học vật chất về thực tại thuộc linh. Chúng dạy dân Y-sơ-ra-ên về sự thánh khiết của Đức Chúa Trời, sự ô uế của tội lỗi, và sự cần thiết phải được thanh tẩy để vào sự hiện diện Ngài.

Quy trình tẩy sạch thường liên quan đến nước, thời gian cách ly, và của lễ (như của lễ chuộc tội với huyết). Ví dụ, nghi thức tẩy uế sau khi đụng đến xác chết yêu cầu dùng nước pha với tro của một con bò cái tơ đỏ (Dân Số Ký 19). Điều này bóng giáng về công việc của Đấng Christ: huyết quý báu hơn mang sự thanh sạch trọn vẹn (Hê-bơ-rơ 9:13-14).

II. Sự Chuyển Dịch: Tiên Tri và Lời Hứa Về Sự Tinh Sạch Nội Tâm

Các tiên tri bắt đầu nhấn mạnh sự giới hạn của sự tinh sạch bên ngoài nếu tấm lòng vẫn ô uế. Ê-sai cáo trách dân sự: “Vậy nên hãy tắm rửa, hãy làm cho mình được sạch… Hãy dứt làm điều ác” (Ê-sai 1:16). Sự nhấn mạnh đã chuyển từ nghi thức sang đạo đức.

Ê-xê-chi-ên và Giê-rê-mi loan báo một giao ước mới, nơi sự tinh sạch sẽ được Đức Chúa Trời ban cho từ bên trong: “Ta sẽ rưới nước trong trên các ngươi, thì các ngươi sẽ được sạch… Ta sẽ ban lòng mới cho các ngươi… Ta sẽ đặt Thần ta trong các ngươi” (Ê-xê-chi-ên 36:25-27). Đây là lời hứa về sự tái sinh và biến đổi bởi Thánh Linh, hướng đến sự ứng nghiệm trong thời Tân Ước.

III. Sự Đến Của Đấng Christ: Tinh Sạch Được Làm Trọn Và Tái Định Nghĩa

Chúa Giê-xu Christ chính là Đấng làm trọn mọi biểu tượng về sự tinh sạch trong Cựu Ước. Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ chính là katharos (καθαρός), chỉ sự tinh sạch, trong sáng, không pha tạp.

1. Ngài Chạm Đến Người Ô Uế: Khác với các thầy Rabbi, Chúa Giê-xu chủ động chạm đến người phung (Ma-thi-ơ 8:3) và người đàn bà bị băng huyết (Ma-thi-ơ 9:20-22). Quyền năng tinh sạch chảy từ Ngài, chữa lành sự ô uế thay vì bị ô uế làm ô nhiễm. Điều này chứng tỏ Ngài là nguồn của sự tinh sạch thật.

2. Ngài Tái Định Nghĩa Nguồn Ô Uế: Trong Mác 7:1-23, Chúa Giê-xu tuyên bố một lẽ thật cách mạng: “Chẳng có sự gì từ ngoài người vào trong có thể làm dơ dáy người được; nhưng sự gì từ trong người ra, đó là sự làm dơ dáy người.” Ngài liệt kê những điều xấu từ lòng người: “gian tà, trộm cướp, giết người, tà dâm, tham lam, độc ác…” (Mác 7:21-22). Nguồn ô uế thật là tấm lòng tội lỗi chứ không phải thức ăn hay nghi thức bên ngoài.

3. Ngài Là Của Lễ và Phương Tiện Tẩy Sạch: Giăng Báp-tít giới thiệu Chúa Giê-xu là “Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi” (Giăng 1:29). Huyết của các con sinh trong đền tạm chỉ là hình bóng; huyết của Đấng Christ mới có quyền năng rửa sạch hoàn toàn lương tâm chúng ta khỏi “công việc chết” (Hê-bơ-rơ 9:14). Giăng cũng chép: “Nếu chúng ta đi trong sự sáng… huyết của Đức Chúa Jêsus Christ, Con Ngài, làm sạch mọi tội chúng ta” (1 Giăng 1:7).

IV. Sự Tinh Sạch Cho Hội Thánh: Vai Trò Của Lời Chúa và Thánh Linh

Sau khi Chúa Giê-xu về trời, sự tinh sạch tiếp tục là chủ đề trọng tâm trong đời sống Hội Thánh.

1. Sự Tẩy Rửa Bằng Lời: Trong Ê-phê-sô 5:25-27, Phao-lô mô tả Chúa Christ yêu Hội Thánh, “hầu thánh hóa và làm cho tinh sạch Hội thánh, tắm rửa bằng nước và Lời”. Ở đây, Lời Đức Chúa Trời (rhēma - ῥῆμα) được ví như nước tẩy rửa. Nó phơi bày, sửa dạy, và cất bỏ điều ô uế trong tư tưởng và hành động chúng ta.

2. Chức Vụ Thanh Tẩy Của Đức Thánh Linh: Đức Thánh Linh áp dụng công việc của Christ vào lòng chúng ta. Ngài thuyết phục về tội lỗi (Giăng 16:8), ban cho sự sống mới (Tít 3:5 - “sự tái sinh và sự đổi mới của Đức Thánh Linh”), và tiếp tục thánh hóa chúng ta (2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:13). Sự tinh sạch là một tiến trình (process) của sự thánh hóa, nơi chúng ta ngày càng được nên giống hình ảnh Christ.

3. Lời Kêu Gọi Cá Nhân và Tập Thể: “Hãy tẩy sạch mình khỏi mọi sự dơ bẩn phần xác thịt và phần thần linh, làm cho trọn việc thánh hóa chúng ta trong sự kính sợ Đức Chúa Trời” (2 Cô-rinh-tô 7:1). Sự tinh sạch bao gồm cả “phần xác thịt” (đạo đức, hành vi) và “phần thần linh” (động cơ, tình cảm, tư tưởng thầm kín).

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay

Làm thế nào chúng ta có thể sống một đời sống tinh sạch trong một thế giới ô uế?

1. Sống Trong Ánh Sáng của Sự Tha Thứ Đã Nhận: Bước đầu tiên là xưng nhận tội lỗi và tiếp nhận sự tẩy sạch liên tục bởi huyết Chúa Giê-xu (1 Giăng 1:9). Đây không phải là cảm giác tội lỗi, mà là sự tự do để chiến đấu với tội từ vị thế đã được tuyên xưng là thanh sạch.

2. Để Lời Chúa Tẩy Rửa Hằng Ngày: Hãy đọc, suy gẫm và để Lời Chúa phán xét tư tưởng và ý định trong lòng (Hê-bơ-rơ 4:12). Lời Chúa như “gương”: chúng ta soi vào và để Ngài chỉ ra những vết nhơ cần được rửa sạch (Gia-cơ 1:23-25).

3. Nuôi Dưỡng Đời Sống Cầu Nguyện và Tương Giao: Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn tinh sạch. Sự tương giao với các tín hữu khác cũng giúp “giục lòng nhau về lòng yêu thương và việc lành” (Hê-bơ-rơ 10:24), khích lệ nhau sống thánh sạch.

4. Bảo Vệ Tấm Lòng và Tư Tưởng: “Khá cẩn thận giữ tấm lòng của con hơn hết, vì các nguồn sự sống do nơi nó mà ra” (Châm Ngôn 4:23). Chúng ta cần tỉnh thức với những gì mình tiếp nhận qua mắt, tai, và tâm trí (Phi-líp 4:8).

5. Sống Bởi Quyền Năng của Đức Thánh Linh: Chúng ta không thể tự mình sống tinh sạch bằng ý chí. Hãy “bước đi theo Thánh Linh” (Ga-la-ti 5:16), đầu phục và để Ngài dẫn dắt, tạo nên trong chúng ta bông trái Thánh Linh thay cho những việc của xác thịt.

6. Thực Hành Sự Tách Biệt Thực Tế: Điều này không có nghĩa là rút lui khỏi thế gian, nhưng là từ chối thỏa hiệp với những hành vi và hệ giá trị trái với Lời Chúa. “Hãy ra khỏi giữa chúng nó, hãy phân rẽ ra… chớ rờ đến đồ ô uế” (2 Cô-rinh-tô 6:17).

Kết Luận

Sự tinh sạch theo Kinh Thánh là một hành trình từ ngoài vào trong, từ hình bóng đến thực tại, và từ nỗ lực của con người đến ân điển của Đức Chúa Trời. Cựu Ước vạch ra vấn đề (tội lỗi làm ô uế), Chúa Giê-xu Christ giải quyết vấn đề (bởi huyết Ngài), và Đức Thánh Linh áp dụng giải pháp (trong đời sống chúng ta).

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không còn tìm sự tinh sạch trong những luật lệ bên ngoài, nhưng trong mối liên hệ sống động với Đấng Christ. Chúng ta được kêu gọi sống xứng đáng với ơn gọi cao quý đó, để “ai nấy đều sẽ được nên thánh trong sự tinh sạch” (1 Ti-mô-thê 4:12; 5:2). Hãy vững tin rằng Đấng đã gọi chúng ta là thánh, cũng đang làm việc trong chúng ta để chúng ta thực sự trở nên thánh khiết và tinh sạch trong Ngài.

“Đức Chúa Jêsus Christ… đã yêu chúng ta, lấy huyết mình rửa sạch tội lỗi chúng ta” (Khải Huyền 1:5).