Sự vâng phục tích cực và sự vâng phục thụ động là gì?

Trong hành trình đức tin, sự vâng phục luôn là yếu tố then chốt minh chứng cho mối liên hệ sống động giữa con cái Chúa với Đấng Tạo Hóa. Tuy nhiên, Kinh Thánh trình bày về sự vâng phục một cách đa chiều, vượt ra ngoài khái niệm đơn giản về việc "làm theo mệnh lệnh". Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu phân tích hai phương diện quan trọng: sự vâng phục tích cực và sự vâng phục thụ động, dựa trên nền tảng Lời Chúa, khảo sát nguyên ngữ Hy Lạp và Hê-bơ-rơ, để giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện và đúng đắn về bản chất của đời sống vâng lời.

Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ chính được dùng cho "vâng phục" là ὑπακοή (hypakoē), xuất phát từ động từ ὑπακούω (hypakouō), có nghĩa đen là "lắng nghe dưới" (hypo - dưới; akouō - nghe). Điều này hàm ý một thái độ lắng nghe với sự khiêm nhường, sẵn sàng đặt ý muốn mình dưới ý muốn của người có thẩm quyền. Sự vâng phục trong Kinh Thánh không phải là sự ép buộc nô lệ, mà là sự đáp ứng tự nguyện xuất phát từ lòng yêu mến và tin cậy.

Chúa Giê-xu phán: "Nếu các ngươi yêu mến ta, thì giữ gìn các điều răn ta." (Giăng 14:15). Ở đây, động lực của sự vâng phục là tình yêu. Đồng thời, sự vâng phục cũng gắn liền với đức tin: "Ấy nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời." (Ê-phê-sô 2:8). Đức tin chân thật luôn được biểu lộ qua hành động vâng phục, như Gia-cơ đã xác quyết: "Đức tin không có việc làm là đức tin chết." (Gia-cơ 2:26).

Sự vâng phục tích cực là việc chủ động, nhiệt thành thực hiện những điều Chúa đã truyền dạy cách rõ ràng trong Kinh Thánh. Đây là sự vâng lời thể hiện qua hành động có thể nhìn thấy được. Từ ngữ Hy Lạp thường liên quan là ποιέω (poieō) - làm, thực hiện.

1. Gương Mẫu Của Chúa Giê-xu: Chúa Giê-xu là hiện thân của sự vâng phục tích cực. Ngài không chỉ giảng dạy mà còn thi hành ý muốn Cha cách trọn vẹn. "Ta hằng làm sự đẹp lòng Cha." (Giăng 8:29). Sự vâng phục cao nhất của Ngài được bày tỏ tại vườn Ghết-sê-ma-nê: "Song không theo ý muốn Ta, mà theo ý muốn Cha." (Ma-thi-ơ 26:39), và kết thúc trên thập tự giá. Phi-líp 2:8 miêu tả: "Ngài đã hạ mình xuống, vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự.".

2. Gương Mẫu Của Áp-ra-ham: Áp-ra-ham là tổ phụ của đức tin và của sự vâng phục. Khi được Chúa gọi, ông đã lập tức hành động: "Áp-ram bèn đi, như lời Đức Giê-hô-va đã phán dạy." (Sáng Thế Ký 12:4). Sự vâng phục đỉnh điểm của ông là sẵn sàng dâng con một là Y-sác, thể hiện đức tin tuyệt đối vào lời hứa của Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 22).

3. Lời Dạy Rõ Ràng Cho Môn Đồ: Chúa Giê-xu truyền lệnh tích cực và rõ ràng cho các môn đồ: "Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ, và dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi." (Ma-thi-ơ 28:19-20). Đây là một mệnh lệnh đòi hỏi hành động chủ động, không thể thực hiện với thái độ thụ động.

Ứng Dụng: Sự vâng phục tích cực trong đời sống chúng ta ngày nay bao gồm:

• Chủ động học Lời Chúa: Tìm kiếm, đọc, suy ngẫm Kinh Thánh mỗi ngày (Giô-suê 1:8).
• Sống yêu thương và phục vụ: Chủ động làm điều lành, giúp đỡ người lân cận (Ga-la-ti 6:10).
• Truyền giảng Phúc Âm: Tích cực chia sẻ đức tin (Mác 16:15).
• Vâng giữ các điều răn: Cố ý tránh điều ác, theo đuổi sự thánh khiết (1 Phi-e-rơ 1:15-16).

Sự vâng phục thụ động không có nghĩa là lười biếng hay miễn cưỡng. Trái lại, đây là phương diện sâu sắc và đôi khi khó khăn hơn của sự vâng lời. Nó là sự chấp nhận, đầu phục, và tin cậy khi Chúa cho phép những hoàn cảnh xảy đến ngoài ý muốn hay sự hiểu biết của chúng ta, mà không có một mệnh lệnh hành động rõ ràng nào cho chúng ta. Đây là sự vâng phục của thái độ và tấm lòng. Từ ngữ Hy Lạp liên quan là ὑπομένω (hypomenō) - kiên nhẫn chịu đựng, bền đỗ; và πείθω (peithō) - tin tưởng, bị thuyết phục.

1. Gương Mẫu Của Chúa Giê-xu Trong Sự Chịu Khổ: Khi bị dẫn đến chỗ chịu chết, Chúa Giê-xu đã thể hiện sự vâng phục thụ động cách trọn vẹn. Ê-sai 53:7 tiên tri về Ngài: "Người bị hiếp đáp, nhưng cam chịu, chẳng hề mở miệng; như chiên con bị dắt đến hàng làm thịt, như chiên câm ở trước mặt kẻ hớt lông, người chẳng từng mở miệng.". Trước mặt Phi-lát và Hê-rốt, Ngài hầu như im lặng (Lu-ca 23:9). Sự vâng phục ở đây là sự cam chịu và giao phó trọn vẹn cho Cha.

2. Gương Mẫu Của Gióp: Gióp là hình ảnh kinh điển về sự vâng phục thụ động. Khi mất tất cả của cải, con cái và sức khỏe, ông không nhận được một mệnh lệnh hành động nào từ Chúa. Sự vâng phục của ông được bày tỏ qua lời tuyên xưng: "Đức Giê-hô-va đã ban cho, Đức Giê-hô-va lại cất đi; đáng ngợi khen danh Đức Giê-hô-va!" (Gióp 1:21), và "Dầu Chúa giết ta, ta cũng còn nhờ cậy nơi Ngài." (Gióp 13:15). Đây là sự đầu phục của đức tin trước sự nhiệm mầu của ý Chúa.

3. Lời Dạy Về Sự Nhịn Nhục Và Phó Thác: Sứ đồ Phao-lô dạy: "Hãy vui mừng trong sự trông cậy, nhịn nhục trong sự hoạn nạn, bền đỗ trong sự cầu nguyện." (Rô-ma 12:12). Ông cũng làm chứng về kinh nghiệm của chính mình khi cầu xin Chúa cất "cái giằm xóc trong thịt" nhưng nhận được câu trả lời: "Ân điển ta đủ cho ngươi rồi." (2 Cô-rinh-tô 12:9). Phao-lô đã vâng phục bằng cách chấp nhận hoàn cảnh đó với lòng tin rằng quyền năng Chúa được tỏ ra trọn vẹn trong sự yếu đuối của ông.

Ứng Dụng: Sự vâng phục thụ động thể hiện khi:

• Chấp nhận hoạn nạn, bệnh tật, mất mát mà không oán trách Chúa, tin rằng Ngài vẫn đang cai trị và yêu thương (Rô-ma 8:28).
• Kiên nhẫn chờ đợi trong những giai đoạn Chúa dường như im lặng, không cho một hướng dẫn rõ ràng (Thi Thiên 27:14).
• Giao phó tương lai vào tay Chúa, thay vì cố gắng kiểm soát mọi việc theo ý mình (Châm Ngôn 3:5-6).
• Im lặng và không trả thù khi bị đối xử bất công, giao sự phán xét cho Chúa (Rô-ma 12:19).

Một đời sống vâng phục trưởng thành cần sự cân bằng động giữa hai phương diện này. Chúng không đối lập mà bổ sung cho nhau, như hai bánh xe của một cỗ xe. Có những lúc Chúa kêu gọi chúng ta hành động mạnh mẽ (vâng phục tích cực), và có những lúc Ngài mời gọi chúng ta yên lặng tin cậy (vâng phục thụ động).

Ví dụ, khi Phao-lô và Si-la bị bắt và đánh đập tại thành Phi-líp, họ đã:

1. Vâng phục tích cực: Họ cầu nguyện và ca hát ngợi khen Đức Chúa Trời giữa ngục tối (Công vụ 16:25) – một hành động chủ động của đức tin.
2. Vâng phục thụ động: Họ không tìm cách vùng lên bạo loạn hay trốn thoát. Họ chấp nhận hoàn cảnh tù đày.
3. Kết quả: Sự kết hợp này đã dẫn đến phép lạ động đất và sự cứu rỗi cho người cai ngục cùng cả nhà ông.

Trong cuộc đời Chúa Giê-xu, chúng ta thấy sự hài hòa tuyệt đối: Ngài tích cực chữa lành, giảng dạy, đuổi quỷ; nhưng cũng thụ động chịu để bị bắt, bị xét xử và đóng đinh. Mấu chốt là Ngài luôn làm theo ý muốn Cha (Giăng 5:19).

1. Chỉ có vâng phục tích cực (không có thụ động): Có thể dẫn đến chủ nghĩa hành động, cố gắng dùng sức riêng để "làm việc cho Chúa", dễ rơi vào sự kiêu ngạo, kiệt sức và đánh mất sự nhạy cảm với Thánh Linh. Đây là nguy cơ của những người sốt sắng nhưng thiếu sự yên tịnh, chờ đợi.

2. Chỉ có vâng phục thụ động (không có tích cực): Có thể trở thành cái cớ cho sự lười biếng thuộc linh, thái độ "phó mặc", không chịu học Lời, không chịu phục vụ, không làm trách nhiệm đã được Chúa truyền dạy rõ ràng. Đây là thái độ của đầy tớ xấu chôn nén ta-lâng (Ma-thi-ơ 25:24-25).

Sự vâng phục đích thực phải được dẫn dắt bởi Đức Thánh Linh. Ngài sẽ chỉ dạy chúng ta khi nào cần hành động và khi nào cần chờ đợi (Rô-ma 8:14).

Sự vâng phục là dấu chỉ của tình yêu và đức tin chân thật nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu. Một Cơ Đốc nhân trưởng thành học tập để nhận biết tiếng Chúa và đáp ứng cách phù hợp: đôi khi bằng hành động can đảm và dứt khoát (vâng phục tích cực), và đôi khi bằng thái độ khiêm nhường, kiên nhẫn và phó thác hoàn toàn (vâng phục thụ động).

Cả hai đều đẹp lòng Chúa khi xuất phát từ một tấm lòng yêu mến Ngài. Hãy cầu xin Chúa ban cho chúng ta sự khôn ngoan để phân biệt thời kỳ và mùa màng trong đời sống mình. Hãy ghi nhớ lời Chúa phán với Sau-lơ trên đường đến Đa-mách: "Ngươi chống mũi nhọn lại thì khó." (Công vụ 26:14). Sự vâng phục đúng lúc, đúng cách sẽ mở ra con đường phước hạnh và bình an, dẫn chúng ta ngày càng vào sâu hơn trong mối tương giao với Đấng đã vâng phục cho chúng ta, và vì chúng ta, là Chúa Giê-xu Christ.

Hãy bắt đầu mỗi ngày với lời cầu nguyện: "Lạy Chúa, xin dạy con biết vâng phục Ngài hôm nay, cả trong việc con phải làm lẫn trong điều con phải chấp nhận. Xin cho con đôi tai tinh tường để lắng nghe, đôi tay sẵn sàng để hành động, và trái tim bình an để tin cậy. Nhân danh Chúa Giê-xu. A-men."