Kinh Thánh nói gì về độ dài của tóc?

Giới Thiệu

Độ dài tóc có vẻ là một chủ đề nhỏ nhặt, nhưng Kinh Thánh thực sự đề cập đến nó, đặc biệt trong Tân Ước. Hiểu được Lời Chúa dạy giúp chúng ta điều chỉnh đời sống theo thiết kế của Đức Chúa Trời và phản ánh vinh quang của Ngài. Phân đoạn chính là 1 Cô-rinh-tô 11:3-16, nơi sứ đồ Phao-lô thảo luận về việc trùm đầu và độ dài tóc trong bối cảnh thờ phượng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khảo sát bản văn Kinh Thánh, bối cảnh lịch sử và văn hóa, sau đó rút ra những nguyên tắc áp dụng cho Cơ Đốc nhân ngày nay.

Bối Cảnh Văn Hóa Của 1 Cô-rinh-tô 11

Thành Cô-rinh-tô thời Phao-lô là một đô thị sầm uất, pha trộn văn hóa Hy Lạp, La Mã và Do Thái. Trong xã hội La Mã, phụ nữ có chồng thường đội khăn trùm đầu (mạng che mặt) khi ra ngoài như một dấu hiệu của sự khiêm nhường và thuận phục chồng. Ngược lại, tóc không che phủ thường liên quan đến phụ nữ không đứng đắn hoặc các nữ tư tế ngoại giáo để tóc xõa trong các nghi lễ xuất thần. Về phần nam giới, tóc dài thường bị xem là nữ tính hoặc gắn với một số triết gia (nhóm Khuyển nho) phản đối chuẩn mực xã hội. Phao-lô viết cho Hội Thánh Cô-rinh-tô vì một số phụ nữ đang cầu nguyện hoặc nói tiên tri mà không trùm đầu, điều có thể gây hiểu lầm và đem đến sự sỉ nhục.

Phân Đoạn Kinh Thánh: 1 Cô-rinh-tô 11:3-16

Chúng ta sẽ đi qua từng điểm chính.

Mối Quan Hệ Đầu (câu 3)

“Tôi muốn anh em biết Đấng Christ là đầu mọi người; người đờn ông là đầu người đờn bà; và Đức Chúa Trời là đầu của Đấng Christ.” (1 Cô 11:3). Đây không phải nói về giá trị mà về trật tự chức năng trong mối quan hệ: Đức Chúa Trời – Đấng Christ – người nam – người nữ. Trật tự này làm nền tảng cho những điều tiếp theo.

Vấn Đề Trùm Đầu (câu 4-7)

Phao-lô nói: “Người đờn ông cầu nguyện hoặc nói tiên tri mà trùm đầu thì làm nhục đầu mình. Nhưng người đờn bà cầu nguyện hoặc nói tiên tri mà không trùm đầu thì làm nhục đầu mình” (câu 4-5). Ở đây, “đầu” theo ngữ cảnh có thể hiểu là Đấng Christ (đối với nam) và người chồng (đối với nữ). Việc trùm đầu hay không mang ý nghĩa biểu tượng của sự thuận phục thẩm quyền. Người nam không nên trùm đầu vì người nam là hình ảnh và vinh quang của Đức Chúa Trời; còn người nữ là vinh quang của người nam (câu 7). Vì vậy, người nữ cần có dấu hiệu thẩm quyền trên đầu.

Sáng Thế Ký và Trật Tự Sáng Tạo (câu 8-12)

Phao-lô nhắc lại sự sáng tạo: “Vì người nam chẳng phải bởi người nữ mà ra, bèn là người nữ bởi người nam mà có. Người nam cũng chẳng phải vì người nữ mà được dựng nên, bèn là người nữ vì người nam mà được dựng nên.” (câu 8-9). Điều này cho thấy sự khác biệt giới tính và mối quan hệ đầu – phụ thuộc vào ý định ban đầu của Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, Phao-lô cũng cân bằng: “Dầu vậy, trong Chúa, người nữ chẳng lìa khỏi người nam, người nam chẳng lìa khỏi người nữ” (câu 11), nhấn mạnh sự phụ thuộc lẫn nhau.

Lời Khuyên Dựa Trên Tự Nhiên (câu 13-15)

Đây là phần then chốt liên quan trực tiếp đến độ dài tóc: “Chính lẽ tự nhiên há chẳng dạy anh em rằng đờn ông để tóc dài là điều sỉ nhục cho mình, còn đờn bà để tóc dài là điều vinh hiển cho mình sao? Vì tóc đã được ban cho đờn bà để thay cho mão trùm.” (1 Cô 11:14-15). Phao-lô kêu gọi Hội Thánh nhìn vào “lẽ tự nhiên” – điều mà ngay cả văn hóa ngoại đạo cũng thừa nhận – rằng tóc dài trên nam giới là điều ô nhục, còn trên nữ giới là vinh quang. Ông cũng nói rằng tóc chính là lớp phủ tự nhiên dành cho người nữ.

Kết Luận (câu 16)

“Nếu ai muốn cãi lẫy, thì chúng tôi không có thói quen nào khác, và các Hội Thánh của Đức Chúa Trời cũng không có.” Phao-lô mong đợi sự đồng thuận trong Hội Thánh về vấn đề này, vì đây là truyền thống chung của các Hội Thánh.

Ý Nghĩa Của Từ “Tự Nhiên” Và “Vinh Quang” Trong Nguyên Bản

Trong tiếng Hy Lạp, từ “tự nhiên” là φύσις (physis), có nghĩa là bản chất, trật tự tự nhiên, điều vốn có. Phao-lô không nói rằng đàn ông không thể để tóc dài vì sinh học, nhưng rằng trong trật tự sáng tạo, ngay cả những người ngoại đạo cũng cảm nhận được rằng đàn ông để tóc dài là không thích hợp, còn đàn bà thì ngược lại. Đây là một lập luận dựa trên nhận thức chung của nhân loại.

“Vinh quang” trong câu 15 là δόξα (doxa), chỉ sự vinh hiển, sự tôn trọng, vẻ đẹp rực rỡ. Tóc dài trên người nữ được xem là vinh quang của họ, làm tôn lên vẻ đẹp nữ tính và phản ánh sự khác biệt giới tính mà Đức Chúa Trời đã tạo dựng.

Các Tham Chiếu Cựu Ước Về Độ Dài Tóc

Lời Khấn Na-xi-rê (Dân Số Ký 6)

Trong Cựu Ước, có một sự dâng hiến đặc biệt gọi là lời khấn Na-xi-rê. Người Na-xi-rê phải kiêng rượu và không được cắt tóc trong suốt thời gian khấn nguyện (Dân Số 6:5). Đây là dấu hiệu của sự biệt riêng cho Đức Chúa Trời. Sam-sôn là một người Na-xi-rê nổi tiếng; sức mạnh của ông gắn liền với mái tóc dài (Các Quan Xét 13-16). Tuy nhiên, đây là một lời khấn tạm thời và tự nguyện, không phải là mạng lệnh chung cho mọi người.

Áp-sa-lôm và Những Người Khác

Áp-sa-lôm, con trai Đa-vít, được mô tả có mái tóc dày và dài, đến nỗi mỗi năm ông cắt tóc và nặng khoảng 200 shekels (khoảng 2,3 kg) (2 Sa-mu-ên 14:26). Tóc dài của ông cuối cùng trở thành cái bẫy khiến ông tử vong (2 Sa-mu-ên 18:9). Câu chuyện này không phải là giáo huấn về độ dài tóc, nhưng cho thấy rằng ngay cả trong Cựu Ước, tóc dài trên nam giới không bị cấm tuyệt đối, nhưng có thể mang ý nghĩa đặc biệt.

Ngoài ra, Lê-vi Ký 19:27 dạy: “Chớ cắt mé tóc quanh trán, và đừng phá mé râu ngươi.” Điều này liên quan đến việc cạo phần tóc ở thái dương hoặc cạo râu, thường là tập tục của các dân ngoại trong tang lễ, chứ không phải quy định về độ dài tóc nói chung.

1 Cô-rinh-tô 11 Áp Dụng Ngày Nay Như Thế Nào?

Phân đoạn này chứa đựng cả yếu tố văn hóa (khăn trùm đầu) và nguyên tắc vĩnh cửu bắt nguồn từ sự sáng tạo (sự khác biệt giới tính). Nhiều nhà giải kinh cho rằng việc trùm đầu là biểu tượng văn hóa của sự thuận phục, còn nguyên tắc cốt lõi là nam và nữ phải duy trì sự khác biệt rõ ràng trong cách ăn mặc, tóc tai sao cho tôn vinh Đức Chúa Trời trong nền văn hóa của họ. Lời kêu gọi dựa trên “tự nhiên” gợi ý rằng sự phân biệt về độ dài tóc là một nguyên tắc xuyên văn hóa. Tuy nhiên, thế nào là “dài” hay “ngắn” có thể thay đổi theo văn hóa và thời đại. Trong nhiều xã hội hiện đại, đàn ông có thể để tóc dài hơn thời Cô-rinh-tô, nhưng nguyên tắc tương đối vẫn áp dụng: tóc của nam giới nên mang phong cách nam tính, còn nữ giới nên mang phong cách nữ tính, sao cho không gây nhầm lẫn về giới tính.

Về việc trùm đầu: Một số giải thích rằng chính tóc dài là lớp phủ (câu 15), vì vậy mệnh lệnh dành cho phụ nữ đơn giản là để tóc dài. Số khác cho rằng có hai biểu tượng: khăn trùm (vật lý) và tóc (tự nhiên). Trong nhiều Hội Thánh ngày nay, phụ nữ không đội khăn trùm, nhưng họ giữ tóc dài như lớp phủ. Cụm từ “vì cớ các thiên sứ” (câu 10) vẫn là điều bí ẩn; nhiều cách hiểu khác nhau (ví dụ: các thiên sứ quan sát thờ phượng, hoặc liên hệ đến sự sa ngã của các thiên sứ trong Sáng Thế Ký 6:2). Dù sao, câu này nhắc nhở chúng ta rằng thế giới thuộc linh có liên quan và chúng ta cần duy trì trật tự trong Hội Thánh.

Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc

Đối Với Nam Giới

Nam giới Cơ Đốc nên tránh những kiểu tóc nữ tính hoặc gây mập mờ về giới tính. Trong khi chuẩn mực văn hóa có khác biệt, chúng ta nên tìm cách thể hiện mình một cách nam tính như Đức Chúa Trời đã tạo dựng. Điều này thường có nghĩa là giữ tóc ngắn hơn so với nữ giới. Tuy nhiên, đây không phải là một luật lệ cứng nhắc về số centimet, mà là thái độ của lòng muốn tôn vinh Chúa và tôn trọng trật tự Ngài. Nếu một người nam để tóc dài vì lý do nào đó (ví dụ: sức khỏe, văn hóa bộ tộc, hoặc sở thích cá nhân), anh ta cần xem xét động cơ và tác động đến người khác, đặc biệt là trong cộng đồng Hội Thánh.

Đối Với Nữ Giới

Phụ nữ Cơ Đốc được khuyến khích xem mái tóc dài như một món trang sức Chúa ban và là vinh quang của mình. Điều này không có nghĩa là cắt tóc ngắn là tội lỗi, nhưng Kinh Thánh cho thấy một khuôn mẫu rõ ràng: tóc dài là điều vinh hiển cho phụ nữ và được dùng như lớp phủ tự nhiên. Do đó, phụ nữ nên cân nhắc việc giữ tóc dài, trừ khi có lý do chính đáng. Nếu chọn cắt ngắn, hãy đảm bảo không phải vì phản kháng sự khác biệt giới tính hay theo đuổi phong cách nam tính, mà vì những mục đích thực tế, và vẫn giữ vẻ nữ tính phù hợp.

Thái Độ và Tự Do Cơ Đốc

Trên hết, Kinh Thánh nhấn mạnh vẻ đẹp bên trong: “Nguyền xinh tốt của các ngươi chớ ở tại sự trau giồi bề ngoài như giắt tóc, đeo vàng, mặc áo quần lòe loẹt, nhưng phải ở tại người bề trong có lòng nhân từ, trầm tĩnh, yên lặng, đó là điều quý giá trước mặt Đức Chúa Trời.” (1 Phi-e-rơ 3:3-4). Ngoại hình quan trọng, nhưng tấm lòng quan trọng hơn. Chúng ta không nên xét đoán nhau dựa trên độ dài tóc, vì đây là vấn đề thuộc lương tâm và tự do Cơ Đốc (Rô-ma 14). Tuy nhiên, tự do Cơ Đốc không có nghĩa là bất chấp nguyên tắc của Chúa; chúng ta nên tìm kiếm sự dẫn dắt của Thánh Linh và yêu thương anh em mình, tránh gây vấp phạm.

Trong Hội Thánh, chúng ta nên dạy dỗ nguyên tắc Kinh Thánh về sự khác biệt giới tính, nhưng không nên biến thành luật lệ cứng nhắc. Mỗi tín hữu cần được tự do quyết định dưới sự hướng dẫn của Lời Chúa và Thánh Linh, trong tình yêu và sự tôn trọng lẫn nhau.

Những Lời Dạy Khác Trong Tân Ước Về Ngoại Hình

Ngoài 1 Cô-rinh-tô 11, một số phân đoạn khác cũng đề cập đến vẻ bề ngoài:

• 1 Ti-mô-thê 2:9-10: “Cũng vậy, đờn bà phải ăn mặc một cách chỉnh tề, với sự thẹn thò và tiết độ; không nên dồi tóc, đeo vàng, mặc áo quần đắt tiền, nhưng dùng việc lành mà trang điểm, vì đó là điều xứng đáp cho người đờn bà tuyên xưng sự kính sợ Đức Chúa Trời.”
• 1 Phi-e-rơ 3:3-4 (đã trích).

Những câu này không trực tiếp nói về độ dài tóc, nhưng cảnh báo chống lại sự phô trương bề ngoài và nhấn mạnh đến đời sống đạo đức. Kiểu tóc cầu kỳ (như bện tóc cầu kỳ) vào thời đó là biểu tượng của sự giàu có và kiêu ngạo, nên bị khuyên không nên làm. Ngày nay, nguyên tắc vẫn là sự khiêm nhường, tiết độ, và đặt ưu tiên vào đời sống bên trong.

Kết Luận

Kinh Thánh nói về độ dài tóc chủ yếu để bảo vệ vẻ đẹp của trật tự sáng tạo và thúc đẩy sự phân biệt giới tính. Mặc dù cách thể hiện cụ thể có thể thay đổi theo văn hóa, nguyên tắc vẫn tồn tại: nam và nữ nên tôn vinh Đức Chúa Trời bằng thân thể mình, bao gồm mái tóc, theo cách phản ánh đúng bản sắc giới tính Ngài ban. Là những Cơ Đốc nhân, chúng ta hãy để Lời Chúa hướng dẫn, để Thánh Linh cáo trách và yêu thương nhau trong những vấn đề không thuộc về cốt lõi. Ước mong đời sống chúng ta, cả bên trong lẫn bên ngoài, đều làm sáng danh Chúa.