Sự Khác Biệt Giữa Phần Mười và Dâng Hiến
Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, vấn đề tài chính và của cải thường là một thử thách về đức tin và sự vâng lời. Hai thuật ngữ "phần mười" (tithes) và "dâng hiến" (offerings) thường được nhắc đến, đôi khi bị nhầm lẫn hoặc đánh đồng. Tuy nhiên, Kinh Thánh trình bày chúng như hai phương diện riêng biệt, bổ sung cho nhau trong sự thờ phượng và quản lý của cải mà Chúa giao. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào nguồn gốc, bản chất Kinh Thánh, và sự ứng dụng của phần mười và dâng hiến dưới ánh sáng của Lời Chúa, với mục đích giúp con dân Chúa sống đẹp lòng Ngài trong mọi phương diện đời sống.
I. Phần Mười: Sự Vâng Phục Đối Với Giao Ước và Mạng Lịnh
Khái niệm phần mười (**ma'aser** trong tiếng Hê-bơ-rơ, có nghĩa là "phần thứ mười") xuất hiện rất sớm trong lịch sử cứu chuộc, trước cả Luật Pháp Môi-se.
- Trước Luật Pháp: Áp-ra-ham đã dâng một phần mười chiến lợi phẩm cho Mên-chi-xê-đéc, thầy tế lễ của Đức Chúa Trời Chí Cao (Sáng-thế Ký 14:18-20). Gia-cốp cũng khấn hứa sẽ dâng cho Đức Giê-hô-va một phần mười mọi vật Ngài ban cho (Sáng-thế Ký 28:22). Điều này cho thấy nguyên tắc phần mười bắt nguồn từ lòng tôn kính và biết ơn tự nguyện.
- Dưới Giao Ước Luật Pháp: Phần mười trở thành một mạng lịnh bắt buộc và là một phần của giao ước giữa Đức Chúa Trời với dân Y-sơ-ra-ên (Lê-vi Ký 27:30-34). Mọi phần mười nơi đất, dù là hột giống hay hoa quả, đều thuộc về Đức Giê-hô-va. Phần mười này được dùng để:
- Nuôi sống chi phái Lê-vi, là những người không được chia phần sản nghiệp đất đai nhưng được biệt riêng để phục vụ Đền Tạm/Đền Thờ (Dân-số Ký 18:21-24).
- Dành cho các kỳ lễ, và để chăm lo cho người nghèo, khách lạ, kẻ mồ côi, và người góa bụa (Phục-truyền Luật-lệ Ký 14:22-29).
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, **ma'aser** nhấn mạnh đến tính toán học chính xác: một phần mười (10%). Nó là của Chúa, và việc không dâng phần mười bị xem là "ăn cắp" của Chúa (Ma-la-chi 3:8-10). Đây là hành động công nhận chủ quyền tối cao của Đức Chúa Trời trên mọi của cải.
II. Dâng Hiến: Sự Đáp Ứng Tự Nguyện Của Tấm Lòng Biết Ơn
Trái ngược với tính chất bắt buộc và định lượng của phần mười, dâng hiến (trong Cựu Ước thường dùng từ **terumah** - nghĩa là "vật dâng lên", "lễ vật nâng lên") mang tính tự nguyện, vượt trên, và phát xuất từ tấm lòng.
- Bản chất tự nguyện: Lê-vi Ký 1-7 mô tả nhiều loại của lễ (sinh tế, chay lễ, thù ân), tất cả đều dựa trên nguyên tắc tự nguyện ("Nếu có ai..."). Dâng hiến không phải là một mức tối thiểu được quy định, mà là sự bày tỏ lòng biết ơn, sự thờ phượng, sự hứa nguyện, hay sự ăn năn.
- Vượt trên phần mười: Dâng hiến là phần thêm vào sau phần mười. Dân Y-sơ-ra-ên được kêu gọi dâng những vật quý nhất, tinh tuyền nhất, không tì vết (Lê-vi Ký 22:17-25). Câu chuyện người đàn bà góa dâng hai đồng tiền nhỏ (Mác 12:41-44) là minh họa tuyệt vời: bà ấy không dâng phần mười (vì số tiền quá ít), nhưng bà dâng hiến tất cả những gì mình có. Chúa Giê-xu khen ngợi điều này vì nó xuất phát từ tấm lòng.
Như vậy, nếu phần mười trả lời câu hỏi **"Của Chúa là bao nhiêu?"**, thì dâng hiến trả lời câu hỏi **"Tôi yêu Chúa đến mức nào?"**.
III. Sự Chuyển Tiếp và Hoàn Thiện Trong Tân Ước
Một câu hỏi quan trọng: Cơ Đốc nhân ngày nay có còn bị ràng buộc bởi luật phần mười không? Câu trả lời nằm ở sự hiểu biết về bản chất của thời đại Tân Ước dưới ân điển.
Chúa Giê-xu không phủ nhận phần mười, nhưng Ngài đặt nó vào đúng vị trí: "Các điều đó vốn là điều các ngươi phải làm, mà cũng không nên bỏ sót các điều kia" (Ma-thi-ơ 23:23). Ngài quở trách người Pha-ri-si vì họ giữ tỉ mỉ phần mười bạc hà, thì là, mà bỏ các điều hệ trọng hơn của luật pháp: sự công bình, lòng thương xót và đức tin. Phần mười là cần, nhưng nó không phải là cứu cánh.
Trong Tân Ước, nguyên tắc quản lý của cải được nâng lên một tầm cao mới dưới ánh sáng của thập tự giá và sự phục sinh:
- Nguyên Tắc Sở Hữu: Mọi vật đều thuộc về Chúa (1 Cô-rinh-tô 10:26). Chúng ta chỉ là quản gia (1 Phi-e-rơ 4:10).
- Nguyên Tắc Cho Đi: Cho đi cách vui vẻ, rộng rãi, và tự nguyện là biểu hiện của ân điển (2 Cô-rinh-tô 8-9). Từ Hy Lạp **charis** (ân điển) được dùng để mô tả sự dâng hiến của các Hội Thánh Ma-xê-đoan (2 Cô-rinh-tô 8:1, 7).
- Nguyên Tắc Đầu Tư Vào Vương Quốc: Của cải chúng ta nên được dùng để hỗ trợ chức vụ rao giảng Phúc Âm (Phi-líp 4:15-18), chăm sóc các thánh đồ có nhu cầu (Công-vụ 4:32-35), và làm sáng Danh Chúa.
Phao-lô dạy: "Mỗi người nên tùy theo lòng mình đã định mà quyên ra, không phải phụng sự cách miễn cưỡng, hay là vì ép uổng; vì Đức Chúa Trời yêu kẻ dâng của cách vui lòng" (2 Cô-rinh-tô 9:7). Đây là tinh thần cốt lõi của sự dâng hiến Tân Ước.
IV. Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Làm thế nào để áp dụng những chân lý này một cách cân bằng và đúng đắn?
1. Đối Với Phần Mười:
- Xem như Mức Khởi Đầu của Sự Vâng Lời: Nhiều Cơ Đốc nhân xem 10% như một hướng dẫn khôn ngoan và tối thiểu để kỷ luật bản thân trong việc công nhận chủ quyền của Chúa. Nó là "ngưỡng cửa" của sự tin cậy, không phải là "trần nhà" của lòng rộng rãi.
- Dâng Vào Nơi Nuôi Dưỡng Mình Thuộc Linh: Theo nguyên tắc Cựu Ước, phần mười nên được đem vào "kho" (Ma-la-chi 3:10) – tức là nơi bạn được nuôi dưỡng thuộc linh, thường là Hội Thánh địa phương bạn thuộc về, nơi hỗ trợ mục sư và các chức vụ.
- Làm Với Tấm Lòng Đúng Đắn: Dâng phần mười không phải để "mua" phước hay "trả nợ" Chúa, mà là hành động thờ phượng, xác nhận rằng 100% thu nhập của bạn đều từ Ngài.
2. Đối Với Dâng Hiến:
- Tự Nguyện và Vui Mừng: Dâng hiến là cơ hội để thể hiện tình yêu. Nó có thể là dâng thêm cho Hội Thánh, hỗ trợ các cơ quan truyền giáo, giúp đỡ người nghèo, hoặc đầu tư vào các dự án Cơ Đốc.
- Có Kế Hoạch và Cầu Nguyện: "Tùy theo lòng mình đã định" (2 Cô-rinh-tô 9:7). Hãy cầu nguyện và lập kế hoạch dâng hiến một cách có chủ đích, không chỉ theo cảm xúc nhất thời.
- Sẵn Sàng Hy Sinh: Dâng hiến thật sự có giá trị khi nó đòi hỏi sự hy sinh, như của lễ của người đàn bà góa. Đó có thể là hy sinh một khoản chi tiêu cá nhân, một kỳ nghỉ, để có thể cho đi nhiều hơn.
3. Tinh Thần Chung: Quản Gia Trung Tín
Cuối cùng, cả phần mười lẫn dâng hiến đều nằm trong phạm trù lớn hơn: **sự quản lý trung tín**. Chúng ta được kêu gọi quản lý trung tín 100% những gì Chúa giao, không chỉ 10%. Điều này bao gồm việc chi tiêu khôn ngoan, tiết kiệm có trách nhiệm, trả nợ, và đầu tư cho Vương Quốc Đức Chúa Trời. Sự trung tín trong của cải nhỏ (Lu-ca 16:10) mở ra cánh cửa cho những trách nhiệm và phước hạnh lớn hơn thuộc linh.
Kết Luận
Sự khác biệt giữa phần mười và dâng hiến không chỉ là sự khác biệt về số lượng hay tính bắt buộc, mà là sự khác biệt về **bản chất và động cơ**. Phần mười dạy chúng ta về **sự vâng phục và kỷ luật**, là nền tảng của sự công nhận Chúa là Chủ. Dâng hiến dạy chúng ta về **tình yêu và lòng biết ơn**, là đỉnh cao của sự thờ phượng tự nguyện.
Dưới giao ước mới trong huyết Chúa Giê-xu, chúng ta không còn dưới luật pháp của chữ viết, nhưng dưới luật pháp của Đức Thánh Linh (Rô-ma 8:2). Điều đó không có nghĩa là chúng ta cho đi ít hơn, mà là **cho đi nhiều hơn, với tấm lòng rộng rãi hơn, vì động lực là tình yêu chứ không phải nghĩa vụ**. Hãy để việc dâng phần mười cách trung tín là bước đi đầu tiên trong đức tin, và để những của dâng hiến tự nguyện, rời rộng là bài ca ngợi khen từ một tấm lòng đầy tràn ân điển. Hãy nhớ lời hứa của Chúa: "Hãy đem hết thảy phần mười vào kho, hầu cho có lương thực trong nhà ta; và từ nay các ngươi khá lấy điều nầy mà thử ta, Đức Giê-hô-va vạn quân phán, xem ta có mở các cửa sổ trên trời cho các ngươi, đổ phước xuống cho các ngươi đến nỗi không chỗ chứa chăng!" (Ma-la-chi 3:10). Phước hạnh thuộc linh và sự thỏa lòng sâu xa nhất sẽ thuộc về người biết tin cậy và yêu mến Chúa bằng cả tài sản mình.