Bàn Thờ Bằng Đồng
Trong hành trình thuộc linh của dân Y-sơ-ra-ên, Đền Tạm không chỉ là nơi thờ phượng di động mà là một bức tranh tiên tri sống động về kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Ngay tại lối vào hành lang Đền Tạm, vật dụng đầu tiên mà một người phải đối diện chính là Bàn thờ bằng đồng (hay còn gọi là Bàn thờ của lễ thiêu). Đây không phải là một chi tiết kiến trúc ngẫu nhiên, mà là một dấu chỉ thần học then chốt, mặc khải chân lý nền tảng về tội lỗi, sự phán xét, và ân điển. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào ý nghĩa, cấu tạo, chức năng và sự ứng dụng thuộc linh vĩnh cửu của Bàn thờ bằng đồng trong ánh sáng của Kinh Thánh.
Bàn thờ bằng đồng (tiếng Hê-bơ-rơ: מִזְבֵּחַ הַנְּחֹשֶׁת - mizbeach hanechoshet) được Đức Chúa Trời truyền lệnh xây dựng chi tiết cho Môi-se trên núi Si-na-i (Xuất Ê-díp-tô Ký 27:1-8; 38:1-7). Từ "mizbeach" bắt nguồn từ gốc "zabach", có nghĩa là "giết để dâng làm sinh tế". Điều này lập tức xác định chức năng chính của nó.
Vị trí của bàn thờ này mang tính biểu tượng sâu sắc: Nó được đặt ngay bên trong cửa hành lang của Đền Tạm (Xuất Ê-díp-tô Ký 40:6, 29). Bất cứ ai – dù là thầy tế lễ hay dân chúng – muốn vào trong, đến gần Đức Chúa Trời, đều phải đi qua bàn thờ này trước tiên. Không có con đường tắt nào khác. Trật tự này tuyên bố một chân lý bất biến: sự tiếp cận với Đấng Thánh khiết phải bắt đầu bằng sự giải quyết vấn đề tội lỗi thông qua sự chết thế.
Kinh Thánh mô tả tỉ mỉ việc chế tạo bàn thờ này từ gỗ si-tim bọc đồng (Xuất Ê-díp-tô Ký 27:1-2, 38:1-2). Mỗi chất liệu và chi tiết đều mang ý nghĩa thần học:
- Gỗ si-tim (gỗ keo): Loại gỗ chắc chắn, bền bỉ, biểu tượng cho nhân tính. Gỗ tự nó dễ cháy, không thể chịu được lửa thánh khiết của Đức Chúa Trời.
- Đồng: Trong biểu tượng Kinh Thánh, đồng thường liên quan đến sự phán xét (ví dụ: chân bằng đồng của hình tượng trong Đa-ni-ên 2, hay biển đồng trong đền thờ Sa-lô-môn để rửa sự ô uế). Việc bọc đồng bên ngoài gỗ cho thấy nhân tính (gỗ) phải được bao phủ bởi sự phán xét (đồng) để có thể đứng vững trước sự thánh khiết của Đức Chúa Trời. Đồng cũng chịu được nhiệt độ cao, biểu tượng cho sự thử thách và thanh tẩy.
- Hình vuông: Bàn thờ hình vuông (5 x 5 x 3 thước), biểu tượng cho sự vững chắc, bền vững và tính phổ quát – sự cứu rỗi và sự phán xét của Đức Chúa Trời là chắc chắn và dành cho mọi người.
- Bốn sừng ở bốn góc: Trong Kinh Thánh, sừng biểu tượng cho sức mạnh và nơi ẩn náu (ví dụ: 1 Các Vua 1:50, 2:28). Tội nhân chạy đến nắm lấy sừng của bàn thờ để tìm sự che chở. Điều này chỉ ra rằng sức mạnh cứu rỗi duy nhất nằm ở nơi sự chết thế, nơi sinh tế bị đổ huyết.
- Lưới đồng, vỉ đồng và các đồ phụ tùng bằng đồng: Dùng để khiêng bàn thờ và chứa tro, biểu tượng cho sự di động (Đức Chúa Trời đồng hành với dân sự) và sự dọn sạch hậu quả của tội lỗi (tro).
"Ngươi phải lấy đồng bọc nó... cùng làm những đồ phụ tùng bằng đồng." (Xuất Ê-díp-tô Ký 27:2-3). Sự lặp lại của từ "đồng" nhấn mạnh một không gian của sự phán xét.
Chức năng độc nhất của Bàn thờ bằng đồng là để dâng các của lễ thiêu (Lê-vi Ký 1-7). Đây là nơi diễn ra sự chết. Con sinh (chiên, bò, dê, chim bò câu) không tì vết được đem đến, người dâng đặt tay lên đầu nó (biểu thị sự chuyển giao tội lỗi), rồi tự tay giết nó. Huyết được rưới xung quanh bàn thờ, và thịt được thiêu toàn bộ bằng lửa.
Ngọn lửa trên bàn thờ có một mệnh lệnh thiêng liêng: "Lửa hằng cháy trên bàn thờ, chẳng nên tắt." (Lê-vi Ký 6:13). Ngọn lửa không bao giờ tắt này biểu thị:
1. Sự thánh khiết không ngừng nghỉ của Đức Chúa Trời: Đòi hỏi về sự công bình phải được thỏa mãhằng ngày, hằng giờ.
2. Sự sẵn sàng tiếp nhận của lễ: Ân điển luôn sẵn sàng cho kẻ ăn năn.
3. Sự dâng hiến trọn vẹn: Của lễ phải được thiêu trọn vẹn ("một của lễ có mùi thơm cho Đức Giê-hô-va" - Lê-vi Ký 1:9), biểu tượng cho sự vâng phục trọn vẹn.
Huyết của sinh tế là trung tâm: "Vì sanh mạng của xác thịt ở trong huyết; ta đã cho các ngươi huyết rưới trên bàn thờ đặng làm lễ chuộc tội cho linh hồn mình; vì nhờ sanh mạng mà huyết mới chuộc tội được." (Lê-vi Ký 17:11). Đây là nguyên tắc không thể thay đổi: không đổ huyết thì không có sự tha tội (Hê-bơ-rơ 9:22).
Các của lễ trên bàn thờ bằng đồng chỉ là "bóng" của thực tại sẽ đến, là Đấng Christ (Cô-lô-se 2:17; Hê-bơ-rơ 10:1). Toàn bộ ý nghĩa của bàn thờ đồng tìm thấy sự ứng nghiệm trọn vẹn, một lần đủ cả, trong sự hy sinh của Chúa Giê-xu trên thập tự giá.
- Chúa Giê-xu là Con Sinh không tì vết: Ngài là "Chiên Con không tì vết, không chỗ trách được" (1 Phi-e-rơ 1:19), hoàn toàn thánh khiết.
- Thập tự giá là Bàn thờ bằng đồng: Nơi đó, sự phán xét của Đức Chúa Trời về tội lỗi (biểu tượng bằng đồng) đã đổ trọn trên thân thể Ngài (biểu tượng bằng gỗ – nhân tính). Chúa Giê-xu đã gánh chịu lửa thánh khiết của sự đoán phạt thay cho chúng ta.
- Huyết của Ngài có quyền năng chuộc tội: "…nhưng hiện nay… Ngài đã hiện ra một lần đủ cả… hầu dâng chính mình Ngài làm tế lễ chuộc tội." (Hê-bơ-rơ 9:26). Huyết của các con bò, dê không thể cất tội lỗi đi, nhưng huyết của Chúa Giê-xu có thể (Hê-bơ-rơ 10:4, 11-14).
- Ngọn lửa không bao giờ tắt được thỏa mãn: Sự vâng phục trọn vẹn của Chúa Giê-xu cho đến chết trên thập tự giá là "của lễ có mùi thơm" cuối cùng và đầy đủ dâng lên Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 5:2).
Sứ đồ Phao-lô tóm tắt: "Vì Đấng Christ là sự hòa thuận của chúng ta… Ngài đã hiệp cả hai lại làm một… mà diệt sự thù nghịch trong xác thịt Ngài, bởi thập tự giá." (Ê-phê-sô 2:14-16). Thập tự giá, như bàn thờ bằng đồng, là nơi sự thù nghịch bị tiêu diệt, hòa thuận được lập.
Dù nghi lễ đã qua đi, nguyên tắc thuộc linh từ Bàn thờ bằng đồng vẫn vang vọng mạnh mẽ trong đời sống hằng ngày của mỗi tín hữu:
1. Con Đường Tiếp Cận Duy Nhất: Không ai có thể đến với Đức Chúa Trời mà bỏ qua thập tự giá. Sự cầu nguyện, thờ phượng, phục vụ của chúng ta chỉ được chấp nhận khi dựa trên nền tảng duy nhất là công giá của Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã trở thành của lễ chuộc tội của chúng ta. Mỗi lần đến với Chúa, chúng ta phải "đi qua bàn thờ" trong tâm linh – nhận biết và tuyên xưng rằng mình chỉ được đến gần nhờ huyết báu của Ngài.
2. Nơi Ẩn Náu và Sức Mạnh: Bốn sừng bàn thờ nhắc nhở chúng ta rằng nơi ẩn náu an toàn duy nhất khỏi sự phán xét của Đức Chúa Trời chính là nắm lấy thập tự giá của Đấng Christ. Khi bị kết tội bởi ma quỷ hay lương tâm, chúng ta chạy đến "nắm lấy sừng bàn thờ" – tức là khẳng định đức tin nơi sự chết thế hoàn thành của Chúa Giê-xu. Sức mạnh để sống (sừng) đến từ chính nơi sự chết (bàn thờ).
3. Đời Sống Dâng Hiến Trọn Vẹn: Sứ đồ Phao-lô kêu gọi: "Vậy, hỡi anh em, tôi lấy sự thương xót của Đức Chúa Trời khuyên anh em dâng thân thể mình làm của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em." (Rô-ma 12:1). Của lễ thiêu được thiêu trọn vẹn trên bàn thờ đồng giờ đây trở thành hình ảnh cho đời sống của chúng ta: được hoàn toàn dâng lên cho Chúa, để ý muốn Ngài "thiêu đốt" và sử dụng trọn vẹn. Đó là sự đầu phục trọn vẹn.
4. Sự Ăn Năn Thực Sự: Việc đặt tay trên đầu con sinh tế dạy chúng ta về sự đồng nhất hóa với Đấng Christ trong sự chết của Ngài. Ăn năn không chỉ là cảm xúc hối tiếc, mà là hành động bằng đức tin, chuyển giao tội lỗi của mình lên Đấng đã gánh thay, và nhận lấy sự tha thứ từ Ngài.
Bàn thờ bằng đồng trong Đền Tạm không phải là một di tích tôn giáo cổ xưa, mà là một lời tuyên ngôn bằng hình ảnh về chân lý cứu rỗi. Nó tuyên bố cách không khoan nhượng về sự nghiêm trọng của tội lỗi và đòi hỏi công bình tuyệt đối của Đức Chúa Trời – phải có sự chết, phải có huyết đổ ra. Đồng thời, nó cũng mở ra con đường ân điển diệu kỳ: Đức Chúa Trời đã tự chuẩn bị của lễ và cung ứng phương cách để tội nhân có thể được tha thứ và đến gần Ngài.
Ngày nay, mỗi Cơ Đốc nhân có đặc ân sống dưới ánh sáng của sự ứng nghiệm. Chúng ta không còn dâng sinh tễ bằng thú vật, vì "Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi" (Giăng 1:29) đã hoàn tất công việc đó. Thập tự giá của Chúa Giê-xu là Bàn thờ bằng đồng vĩnh cửu và cuối cùng. Hãy luôn nhớ rằng mỗi bước chân trong đời sống thuộc linh, mỗi lời cầu nguyện, mỗi sự thờ phượng của chúng ta đều bắt đầu từ nơi đó – từ thập tự giá, nơi ân điển gặp gỡ công lý, và tình yêu thánh khiết của Đức Chúa Trời được bày tỏ trọn vẹn.
"Vì Đấng Christ đã dâng chính mình Ngài một lần đủ cả… để cất tội lỗi đi bởi sự hi sinh của chính mình." (Hê-bơ-rơ 9:26).