Quicken" trong Kinh Thánh có nghĩa là gì?

Trong hành trình nghiên cứu Lời Chúa, việc hiểu rõ ý nghĩa của những từ ngữ then chốt là vô cùng quan trọng để nắm bắt được sự dạy dỗ sâu nhiệm của Đức Chúa Trời. Một trong những từ mang tính nền tảng, đặc biệt trong các bản Kinh Thánh tiếng Anh cổ như King James Version (KJV), là từ "Quicken." Từ này không chỉ xuất hiện trong những phân đoạn then chốt nói về sự cứu rỗi và sự sống đời đời mà còn mở ra cho chúng ta cánh cửa hiểu biết về quyền năng biến đổi của Đức Chúa Trời. Bài viết này sẽ đi sâu khảo sát ý nghĩa của "Quicken" từ góc độ ngôn ngữ nguyên bản (Hy Lạp và Hê-bơ-rơ), bối cảnh Kinh Thánh, và đặc biệt là ứng dụng thiết thực cho đời sống thuộc linh của Cơ Đốc nhân ngày nay.

Từ "Quicken" trong tiếng Anh cổ (Old English cwicuian) có nghĩa đen là "làm cho sống," "hồi sinh," hoặc "làm cho có sức sống." Trong bối cảnh Kinh Thánh KJV, nó là từ được dùng để dịch những từ Hy Lạp và Hê-bơ-rơ then chốt liên quan đến sự sống.

Trong Tân Ước, từ Hy Lạp tương ứng thường được dịch là "quicken" là động từ ζῳοποιέω (zōopoieō). Từ này được cấu tạo từ hai phần: zōē (ζωή) có nghĩa là "sự sống" (không chỉ là sự tồn tại sinh học mà là sự sống trọn vẹn, đời đời), và poieō (ποιέω) có nghĩa là "làm ra," "tạo nên." Vậy, zōopoieō mang ý nghĩa mạnh mẽ: "làm cho sống," "ban sự sống," "khiến cho được sống động," hay "hồi sinh từ cõi chết." Đây không phải là một sự hồi phục tự nhiên, mà là một hành động sáng tạo và quyền năng, thường được quy cho Đức Chúa Trời hoặc Chúa Giê-xu Christ.

Trong Cựu Ước, khái niệm tương tự được diễn đạt qua tiếng Hê-bơ-rơ với động từ חָיָה (ḥāyâ), cũng có nghĩa là "sống," "hồi sinh," "giữ cho sống" (ví dụ: Thi Thiên 119:25, 37, 40, 50, 88, 93, 107, 149, 154, 156, 159). Khi tác giả Thi Thiên kêu cầu "Xin Chúa hãy quicken tôi," ông đang kêu xin Đức Chúa Trời ban cho sức sống, sự hồi phục và năng lực thuộc linh.

A. Trong Cựu Ước: Lời Cầu Xin Cho Sự Sống và Hồi Phục

Chủ đề "làm cho sống" xuất hiện rõ nét trong Thi Thiên, đặc biệt là Thi Thiên 119. Tác giả liên tục kêu cầu Đức Chúa Trời hãy "quicken" (làm cho sống) mình:

• Thi Thiên 119:25: "Linh hồn tôi dính vào bụi đất; Xin Chúa hãy quick-en tôi tùy theo lời của Chúa." Ở đây, "quicken" là lời kêu xin cho sự hồi sinh từ tình trạng tuyệt vọng, yếu đuối (như bụi đất), dựa trên uy tín và lời hứa của Lời Chúa.
• Thi Thiên 119:50: "Lời Chúa đã quick-en tôi trong cơn hoạn nạn, ấy là sự an ủi tôi." Đây là một lời tuyên bố về kinh nghiệm: Lời Chúa có quyền năng ban sự sống, sức mạnh và sự an ủi ngay giữa nghịch cảnh.

Trong các sách tiên tri, chúng ta thấy Đức Chúa Trời là Đấng duy nhất có quyền ban sự sống. Ê-xê-chi-ên 37 với khải tượng về trũng xương khô là minh họa hùng hồn nhất: "Hỡi hơi thở, hãy đến từ gió bốn phương, thở trên những kẻ bị giết này, hầu cho chúng nó được sống" (câu 9). Đức Chúa Trời phán: "Ta sẽ đặt Thần ta trong các ngươi, và các ngươi sẽ sống" (câu 14). Hành động "làm cho sống" này (ḥāyâ) là hình bóng về sự hồi sinh thuộc linh cho dân Y-sơ-ra-ên và, xa hơn, về sự cứu rỗi cho nhân loại.

B. Trong Tân Ước: Quyền Năng Làm Cho Sống Của Đấng Christ và Thánh Linh

Trong Tân Ước, từ zōopoieō (quicken) tập trung vào công việc của Ba Ngôi Đức Chúa Trời trong sự cứu rỗi.

1. Chúa Giê-xu Christ – Nguồn và Đấng Ban Sự Sống:
Chúa Giê-xu tuyên bố chính Ngài là nguồn sự sống: "Vả, như Cha khiến kẻ chết sống lại và ban sự sống cho họ thể nào, thì Con cũng ban sự sống cho kẻ Con muốn cho thể ấy" (Giăng 5:21). Ở đây, "ban sự sống" chính là zōopoieō. Ngài cũng phán: "Lời ta là thần linh và sự sống" (Giăng 6:63), và "Ta là sự sống lại và sự sống" (Giăng 11:25).

2. Công Tác Của Thánh Linh – Đấng Ban Sự Sống Thuộc Linh:
Sứ đồ Phao-lô giải thích rõ ràng về sự "làm cho sống" thuộc linh: "Vả, nếu Thánh Linh của Đấng làm cho Đức Chúa Jêsus sống lại từ trong kẻ chết ở trong anh em, thì Đấng làm cho Đức Chúa Jêsus Christ sống lại từ trong kẻ chết cũng sẽ nhờ Thánh Linh Ngài ở trong anh em mà khiến thân thể hay chết của anh em lại sống." (Rô-ma 8:11). Cùng một từ zōopoieō được dùng ở đây. Chính Thánh Linh là Đấng áp dụng quyền năng phục sinh của Christ vào đời sống tín hữu, ban cho chúng ta sự sống mới.

3. Ân Điển Cứu Rỗi: Từ Chết Đến Sống.
Bức tranh toàn cảnh về sự "quicken" trong sự cứu rỗi được mô tả trong Ê-phê-sô 2:1, 5: "Còn anh em đã chết vì lầm lỗi và tội ác mình... nhưng Đức Chúa Trời... đã khiến chúng ta đang chết vì tội lỗi được sống lại với Đấng Christ." (Câu 5 trong nguyên bản Hy Lạp dùng từ sunezōopoieō – "cùng làm cho sống lại với"). Đây là ân điển thuần túy: chúng ta hoàn toàn bất lực trong tình trạng chết thuộc linh, và Đức Chúa Trời đã chủ động dùng quyền năng phục sinh để ban cho chúng ta sự sống mới trong Đấng Christ.

4. Sự Sống Lại Thể Xác Cuối Cùng:
"Quicken" cũng chỉ về sự sống lại thân thể trong tương lai. "Thần khiến sống, xác thịt chẳng ích chi. Những lời ta nói với các ngươi đều là thần linh và sự sống." (Giăng 6:63). Và trong 1 Cô-rinh-tô 15:22, 45, Đấng Christ được gọi là "thần ban sự sống" (pneuma zōopoioun), là trái đầu mùa của sự sống lại, bảo đảm cho sự sống lại của chúng ta.

Hiểu được ý nghĩa "làm cho sống" của từ "Quicken" không chỉ là kiến thức thần học, mà phải biến thành kinh nghiệm sống động. Dưới đây là những áp dụng thiết thực:

1. Sống Trong Nhận Biết Về Sự Sống Mới:
Mỗi Cơ Đốc nhân cần luôn nhớ rằng mình đã được Chúa "làm cho sống" từ tình trạng chết thuộc linh. Điều này loại bỏ mọi sự tự hào và đặt nền tảng cho sự khiêm nhường, biết ơn. Chúng ta không "tự cải thiện" mà được "tái tạo" bởi quyền năng của Đức Chúa Trời. Mỗi ngày là một cơ hội để sống phù hợp với địa vị mới đó (Rô-ma 6:4, 11).

2. Kinh Nghiệm Sự "Hồi Sinh" Hằng Ngày Qua Lời Chúa:
Như tác giả Thi Thiên 119, chúng ta cần học tập kêu cầu Chúa "hãy làm cho con sống" trong những lúc mệt mỏi thuộc linh, thất vọng, hay phạm tội. Phương tiện Chúa dùng để ban sự sống chính là Lời Ngài (Giăng 6:63, Thi Thiên 119:50). Việc đọc, suy ngẫm, và vâng theo Kinh Thánh không phải là nghĩa vụ khô khan, mà là tiếp nhận dòng sự sống từ chính Đức Chúa Trời.

3. Lệ Thuộc Vào Thánh Linh – Đấng Ban Sự Sống:
Sự sống thuộc linh của chúng ta được nuôi dưỡng và duy trì bởi Thánh Linh (Rô-ma 8:11, Ga-la-ti 5:25). Đời sống cầu nguyện, sự nhạy bén với sự dẫn dắt của Ngài, và không làm buồn Thánh Linh (Ê-phê-sô 4:30) chính là cách chúng ta "ở trong" dòng chảy sự sống của Ngài. Mọi nỗ lực phục vụ, làm chứng hay chiến đấu thuộc linh đều phải bắt nguồn từ sức sống này, chứ không phải từ sức riêng.

4. Rao Giảng Tin Lành – Truyền Thông Sự Sống:
Tin Lành chúng ta rao giảng không phải là một triết lý hay đạo đức, mà là sứ điệp có quyền năng "làm cho sống." Khi chia sẻ về Chúa Giê-xu, chúng ta đang trình bày Đấng có quyền khiến kẻ chết sống lại thuộc linh. Điều này ban cho chúng ta sự can đảm và xác tín, vì biết rằng chính Thánh Linh sẽ dùng Lời Ngài để ban sự sống mới cho những tấm lòng đã chết (1 Phi-e-rơ 1:23).

5. Niềm Hy Vọng Vững Chắc Vào Sự Sống Lại Thân Thể:
Động từ "quicken" hướng chúng ta về tương lai. Cùng một Thánh Linh đang ở trong chúng ta ngày nay sẽ "khiến thân thể hay chết của chúng ta lại sống" (Rô-ma 8:11). Điều này an ủi chúng ta trong đau bệnh, tuổi già, và khi đối diện với sự chết. Sự chết không phải là hết, mà chỉ là cánh cửa dẫn đến sự sống lại vinh hiển trong thân thể không còn hư nát.

Tóm lại, từ "Quicken" trong Kinh Thánh không đơn thuần là "sống động hóa" hay "nhanh lên," mà mang một ý nghĩa thần học sâu sắc: đó là hành động quyền năng sáng tạo của Đức Chúa Trời, qua Chúa Giê-xu Christ và bởi Thánh Linh, để ban sự sống thuộc linh và đời đời cho kẻ chết trong tội lỗi, duy trì sự sống đó, và cuối cùng sẽ hoàn tất trong sự sống lại thân thể vinh hiển.

Khái niệm này đập tan mọi chủ nghĩa duy nhân bản và nhấn mạnh rằng sự cứu rỗi từ đầu đến cuối đều là công việc của Đức Chúa Trời. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi sống mỗi ngày trong sự nhận biết về sự sống mới đã nhận lãnh, lệ thuộc vào Lời Chúa và Thánh Linh để được tiếp tục "làm cho sống," và rao truyền Tin Lành đầy quyền năng này cho một thế giới đang chết. Ước mong mỗi chúng ta, như Phao-lô, có thể tuyên bố: "Tôi đã bị đóng đinh vào thập tự giá với Đấng Christ, mà tôi sống, không phải là tôi sống nữa, nhưng Đấng Christ sống trong tôi" (Ga-la-ti 2:20) – đó chính là kinh nghiệm "được làm cho sống" mỗi ngày.