Khái Niệm 'Travail' Trong Kinh Thánh
Trong hành trình nghiên cứu Lời Chúa, chúng ta thường gặp những từ ngữ chuyên biệt mang sắc thái thần học sâu sắc. Một trong những từ đó là "travail" – một khái niệm không chỉ mô tả nỗi đau thể xác thông thường mà còn hàm chứa những ý nghĩa thiêng liêng mạnh mẽ về sự chịu đựng, lao khổ và nhất là sự khai sinh ra điều mới mẻ trong chương trình của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa của "travail" từ góc độ ngôn ngữ nguyên bản, bối cảnh Kinh Thánh và ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân.
Để hiểu đầy đủ, chúng ta phải quay về với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh. Từ "travail" trong các bản tiếng Anh thường dịch một số từ then chốt:
1. Trong Cựu Ước (Tiếng Hê-bơ-rơ):
- חוּל (Chul) hoặc חִיל (Chil): Đây là từ phổ biến nhất, mang nghĩa "xoắn lại", "quằn quại", "run rẩy" trong cơn đau, thường được dùng cho cơn đau đẻ (ví dụ: Phục truyền 2:25, Ê-sai 13:8). Nó mô tả một sự đau đớn dữ dội cả về thể xác lẫn tâm lý.
- חָבַל (Chabal): Có nghĩa là "làm đau đớn", "làm tổn thương", và cũng liên quan đến cơn đau khi sanh nở (Ê-sai 66:7).
2. Trong Tân Ước (Tiếng Hy Lạp):
- ὠδίνω (Odino): Từ này trực tiếp chỉ "cơn đau đẻ", "sự quặn thắt khi sinh" (ví dụ: Ga-la-ti 4:19, Khải huyền 12:2). Nó là hình ảnh trung tâm cho khái niệm này trong Tân Ước.
- μοχθῶ (Mochtho): Có nghĩa là "lao động khó nhọc", "làm việc vất vả" (I Tê-sa-lô-ni-ca 2:9, II Ti-mô-thê 2:6).
Từ những phân tích ngữ nguyên, chúng ta thấy "travail" có hai trục nghĩa chính: (1) Nỗi đau thể xác dữ dội, đặc biệt là cơn đau đẻ; và (2) Sự lao động, khó nhọc cực độ. Cả hai thường đan xen để mô tả một quá trình đau đớn nhưng hướng đến một kết quả, một sự ra đời mới.
Khái niệm này được sử dụng xuyên suốt Kinh Thánh theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, tiết lộ nhiều khía cạnh về mối quan hệ giữa Đức Chúa Trời với dân sự Ngài và công việc của Đấng Christ.
A. Nghĩa Đen: Cơn Đau Khi Sinh Nở
Đây là ý nghĩa cơ bản nhất. Kinh Thánh nhiều lần mô tả hiện tượng tự nhiên này (Sáng thế 3:16; 38:27; Ê-sai 66:7). Tuy nhiên, ngay cả trong nghĩa đen, nó đã được dùng để mô tả sự sợ hãi, kinh hoàng của các dân tộc trước cơn thịnh nộ của Đức Giê-hô-va: "Ngày đó, ta sẽ khiến mọi thứ dân tộc run rẩy (חוּל, chul), đến nỗi khi chúng nó thấy ngươi, thì đều kinh hãi" (Phục truyền 2:25).
B. Nghĩa Bóng & Ứng Dụng Thiêng Liêng:
1. Travail Của Dân Sự Chúa Và Các Tiên Tri:
Các tiên tri thường dùng hình ảnh này để mô tả nỗi thống khổ của dân Y-sơ-ra-ên trong thời kỳ hình phạt hoặc trước khi được phục hưng. Ê-sai ví sion dưới sự đoán phạt như người đàn bà đang đau đẻ: "Ta nhìn xem, thấy chẳng có người đàn ông nào hết... Những sự đau đớn (חבל, chabal) của ngươi xảy đến như thể đàn bà sanh đẻ" (Ê-sai 37:3, xem thêm Giê-rê-mi 4:31, 6:24). Đây là nỗi đau dẫn đến sự thanh tẩy và chờ đợi sự cứu giúp từ Đức Chúa Trời.
2. Travail Của Sứ Đồ Phao-lô: Sự Lao Khổ Vì Hội Thánh.
Đây là một trong những ứng dụng thiêng liêng rõ ràng nhất. Sứ đồ Phao-lô dùng từ ὠδίνω (odino) – "đau đẻ" – để mô tả công lao và mối quan tâm sâu sắc của ông đối với các tín hữu. Ông viết cho Hội thánh Ga-la-ti: "Hỡi con cái ta, vì các con mà ta lại chịu đau đớn (ὠδίνω, odino) cho đến chừng Đấng Christ thành hình trong các con" (Ga-la-ti 4:19). Sự "đau đẻ" ở đây là sự lo âu, khổ tâm, cầu nguyện và dạy dỗ không ngừng để đức tin của các tín hữu được trưởng thành, để chính Chúa Christ được bày tỏ trong đời sống họ. Ông cũng nói về sự μοχθῶ (mochtho) – lao khổ – khi phải làm việc tay chân để tự nuôi mình hầu rao giảng Phúc Âm cách vô tư (I Tê-sa-lô-ni-ca 2:9).
3. Travail Của Cả Tạo Vật Và Người Tin Chúa: Sự Thở Than Chờ Đợi.
Rô-ma 8:22 là phân đoạn then chốt: "Vì chúng ta biết rằng muôn vật đều than thở (συστενάζω, sustenazo) và chịu đau đẻ (συνωδίνω, synodino) cho đến ngày nay." Từ συνωδίνω (synodino) có nghĩa là "cùng chịu đau đẻ". Cả thọ tạo đang trải qua một quá trình "travail" chung, một sự rên siết dưới ách của sự hư nát, chờ đợi sự tự do vinh hiển của con cái Đức Chúa Trời. Ngay cả chúng ta, là con cái Chúa, cũng "thở than trong lòng, chờ đợi sự làm con nuôi, tức là sự cứu chuộc thân thể chúng ta" (Rô-ma 8:23). Travail ở đây là trạng thái hiện tại của sự mong đợi đầy căng thẳng và đau đớn giữa sự cứu rỗi đã được ban cho linh hồn và sự cứu chuộc trọn vẹn cho thân thể trong tương lai.
4. Travail Của Chính Đức Chúa Trời? Một Góc Nhìn Trong Công Tác Cứu Chuộc.
Mặc dù Đức Chúa Trời là toàn năng và không chịu khổ đau theo nghĩa thể xác, nhưng Kinh Thánh dùng ngôn ngữ nhân hóa để diễn tả sự xúc động sâu xa của Ngài trước tội lỗi và nỗi đau của dân sự. Ê-sai 42:14 nói: "Ta đã nín lặng từ lâu, ta đã làm thinh, ta đã nhịn nhục; bây giờ ta sẽ rên siết như người đàn bà đẻ, ta sẽ thở hổn hển và thở gấp cùng một lượt." Điều này cho thấy sự "travail" trong kế hoạch cứu chuộc của Ngài đã đến thời điểm viên mãn, và sự giải cứu sắp được "khai sinh". Cuối cùng, chính Chúa Giê-xu Christ, là Đấng Mê-si, đã trải qua sự travail tối thượng trên thập tự giá. Sự đau đớn thể xác và tâm linh của Ngài – sự phân rẽ khỏi Cha vì tội lỗi thế gian – có thể được xem như cơn đau đẻ vĩ đại nhất để sinh ra một dân tộc mới, một Giao Ước Mới (Ê-sai 53:11; Giăng 16:21-22).
Hiểu biết về "travail" không chỉ là kiến thức thần học, mà phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống và chức vụ.
1. Trong Sự Cầu Nguyện:
Travail mời gọi chúng ta bước vào một đời sống cầu nguyện sâu nhiệm hơn – không chỉ là liệt kê nhu cầu, mà là sự "rên siết" trong tâm linh (Rô-ma 8:26). Đó là sự cầu nguyện không khoan nhượng cho sự cứu rỗi của người thân, cho sự phục hưng của Hội thánh, cho ý chỉ Chúa được nên. Nó đòi hỏi sự kiên trì, đau lòng và hy sinh thời gian, như người mẹ chịu đau đẻ cho đến khi đứa trẻ được sinh ra.
2. Trong Chức Vụ Và Sự Phục Vụ:
Theo gương Phao-lô, mỗi Cơ Đốc nhân được kêu gọi có một tấm lòng "travail" vì sự trưởng thành thiêng liêng của anh chị em mình. Điều này có thể là sự đầu tư, dạy dỗ, khuyên bảo, sửa trị trong tình yêu thương, dù đôi khi khiến chúng ta mệt mỏi, thất vọng. Sự lao khổ (μοχθῶ) trong việc gây dựng Hội thánh, phục vụ người nghèo, hay rao truyền Phúc Âm là một phần của "cơn đau đẻ" sinh ra kết quả đời đời.
3. Trong Sự Chịu Đựng Và Hy Vọng:
Khi chúng ta trải qua những nỗi đau, thử thách, bệnh tật, hay sự bức hại vì đạo, chúng ta có thể hiểu rằng mình đang tham gia vào "sự rên siết chung" của muôn vật. Chúng ta không cô độc. Những "cơn đau đẻ" này không vô nghĩa. Chúng sản sinh ra "sự vinh hiển hằng hằng còn lại, quá bội hơn sự đau đớn chúng ta" (II Cô-rinh-tô 4:17). Travail dạy chúng ta nhìn xa hơn hiện tại, hướng về sự hoàn tất của vương quốc Đức Chúa Trời, nơi sẽ không còn đau đớn, than khóc (Khải huyền 21:4).
4. Trong Sự Kiên Nhẫn Với Chính Mình Và Người Khác:
Sự trưởng thành thiêng liêng cũng là một quá trình "travail". Chúng ta cần kiên nhẫn với chính mình khi đấu tranh với tội lỗi cũ, và kiên nhẫn với anh chị em khác khi họ còn non yếu trong đức tin. Quá trình "Đấng Christ thành hình trong các con" (Ga-la-ti 4:19) đòi hỏi thời gian, ân điển và sự chịu đựng.
Khái niệm "travail" trong Kinh Thánh vẽ nên một bức tranh sống động: từ cơn đau thể lý đến nỗi đau tâm linh, từ sự lao khổ của con người đến sự rên siết của cả vũ trụ, tất cả đều hướng về một mục đích: sự khai sinh của điều mới mẻ theo ý muốn của Đức Chúa Trời. Nó nhắc chúng ta rằng sự sống mới – dù là sự sống thuộc linh trong một cá nhân, sự phục hưng trong Hội thánh, hay trời mới đất mới cuối cùng – thường được sinh ra qua những cơn "đau đẻ" đầy thách thức.
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi không sợ hãi hay trốn tránh "travail", nhưng bước vào đó với đức tin, sự vâng phục và hy vọng. Hãy an ủi vì biết rằng Chúa Giê-xu, Đấng đã trải qua cơn "travail" tối hậu trên thập tự giá, đang đồng công với chúng ta. Thánh Linh Đức Chúa Trời chính là Đấng giúp đỡ sự yếu đuối chúng ta, và Ngài cũng rên siết trong chúng ta (Rô-ma 8:26). Mọi nỗi đau, lao khổ vì Nước Đức Chúa Trời đều không hề uổng phí, vì chắc chắn sẽ dẫn đến một mùa gặt bội thu, một sự sống vinh hiển và đời đời.
"Hãy vững lòng, hỡi anh em, chớ rúng động, hãy làm công việc Chúa cách dư dật luôn, vì biết rằng công khó của anh em trong Chúa chẳng phải là vô ích đâu." (I Cô-rinh-tô 15:58)