Phụ nữ có nên phục vụ như là Mục sư, Truyền đạo? Kinh Thánh nói gì về phụ nữ làm mục vụ?

Chủ đề về vai trò của phụ nữ trong chức vụ lãnh đạo Hội Thánh, đặc biệt là chức vụ Mục sư hay Truyền đạo, là một trong những chủ đề gây nhiều tranh luận và suy tư trong cộng đồng Tin Lành. Để có cái nhìn cân bằng, xây dựng và trung tín với Lời Chúa, chúng ta cần nghiên cứu cách cẩn thận, tôn trọng toàn bộ sứ điệp của Kinh Thánh, xem xét bối cảnh lịch sử-văn hóa, và không đi ra ngoài tinh thần cứu rỗi của Phúc Âm mà Chúa Giê-xu Christ đã hoàn tất.

Trước khi đi vào các phân đoạn cụ thể, chúng ta cần ghi nhớ những nguyên tắc nền tảng của Phúc Âm:

1. Sự Bình Đẳng Căn Bản Trong Đấng Christ: Galati 3:28 tuyên bố: “Tại đây không còn chia ra người Giu-đa hoặc người Gờ-réc; không còn người tôi mọi hoặc người tự chủ; không còn đờn ông hoặc đờn bà; vì trong Đức Chúa Jêsus Christ, anh em thảy đều làm một.” Câu này khẳng định giá trị, phẩm giá và sự cứu rỗi ngang nhau cho mọi tín hữu trong Đấng Christ, bất kể giới tính. Đây là nền tảng thần học cho mọi cuộc thảo luận.

2. Sự Ban Cho Các Ân Tứ Để Gây Dựng: Đức Thánh Linh ban các ân tứ (charismata) cho Hội Thánh không phân biệt (1 Cô-rinh-tô 12:7-11). Rô-ma 12:6-8 liệt kê các ân tứ như “nói tiên tri,” “dạy dỗ,” “khuyên bảo,” mà không đặt ra giới hạn giới tính. Ân tứ lãnh đạo (quản trị) trong Rô-ma 12:8 cũng được đề cập chung.

3. Giao Ước Mới Và Chức Vụ Của Mọi Thánh Đồ: Trong giao ước mới, mọi tín hữu đều là “dòng giống được lựa chọn… chức tế lễ nhà vua… dân thuộc về Đức Chúa Trời” (1 Phi-e-rơ 2:9). Điều này mở ra chức vụ cho mọi người, dựa trên sự kêu gọi và ân tứ của Đức Thánh Linh.

Cựu Ước và Tân Ước cung cấp nhiều hình mẫu về phụ nữ được Chúa sử dụng cách mạnh mẽ:

1. Deborah – Nữ Tiên Tri & Quan Xét: (Các Quan Xét 4-5). Deborah không chỉ là nữ tiên tri (tiếp nhận và truyền đạt lời Đức Chúa Trời), bà còn là một “quan xét” lãnh đạo dân Y-sơ-ra-ên (Các Quan Xét 4:4-5). Bà đưa ra các phán quyết, hướng dẫn quân sự và lãnh đạo cả dân tộc. Đây là một ví dụ mạnh mẽ về phụ nữ trong vai trò lãnh đạo dân sự và tôn giáo, được Đức Chúa Trời ủy nhiệm.

2. Hulda – Nữ Tiên Tri: (2 Các Vua 22:14-20). Khi cần tìm kiếm lời của Đức Giê-hô-va, vua Giô-si-a đã sai các quan đến tìm Hulda, nữ tiên tri. Bà là người đã giải nghĩa sách luật pháp và tuyên bố sự phán xét của Đức Chúa Trời cho cả quốc gia.

3. Priscilla – Người Giải Nghĩa Đạo Chính Xác: (Công vụ 18:24-26). Priscilla cùng chồng là A-qui-la đã mời A-bô-lô – một người “có tài nói và biện luận về Kinh Thánh” – về nhà “giải bày đạo Đức Chúa Trời cho người càng kĩ càng hơn.” Priscilla được nêu tên trước chồng trong một số câu (Công vụ 18:18, 26; Rô-ma 16:3), có thể cho thấy sự nổi bật của bà trong chức vụ. Bà tham gia vào việc dạy dỗ và uốn nắn thần học cho một giáo sư tài năng.

4. Phoebe – Nữ Chấp Sự & Người Bảo Trợ: (Rô-ma 16:1-2). Phao-lô giới thiệu Phoebe như một “chị em” (adelphēn), là “người giúp việc” (diakonon – cùng từ gốc với “chấp sự”) của Hội Thánh xenh-cơ-rê, và là “người bảo trợ” (prostatis – nghĩa là người bảo vệ, lãnh đạo, đỡ đầu) của nhiều người, kể cả chính Phao-lô. Điều này chỉ ra một vai trò phục vụ chính thức và có ảnh hưởng lớn.

5. Các Nữ Tiên Tri và Người Làm Việc: Anna là nữ tiên tri trong đền thờ (Lu-ca 2:36-38). Phao-lô cũng đề cập đến các “nữ đồng lao” của ông (Phi-lê-môn 1:2, Rô-ma 16:3, 12). Bốn người con gái đồng trinh của Phi-líp “nói tiên tri” (Công vụ 21:9).

Những phân đoạn này cần được nghiên cứu trong bối cảnh trực tiếp của chúng:

1. 1 Ti-mô-thê 2:11-14: “Đờn bà phải yên lặng mà học, hết lòng phục tùng. Ta không cho phép đờn bà dạy dỗ, cũng không được cầm quyền trên đờn ông; nhưng phải ở yên lặng. Vì A-đam được dựng nên trước nhứt, rồi mới tới Ê-va. Không phải A-đam bị dỗ dành, bèn là người đờn bà bị dỗ dành mà sa vào tội lỗi.”

• Bối Cảnh: Thư gửi cho Ti-mô-thê ở Ê-phê-sô, một thành phố mà tà giáo ngộ độc đang lan tràn, với sự thờ phượng nữ thần Ar-tê-mi. Có những giáo sư giả (1 Ti-mô-thê 1:3-7) và có thể có những phụ nữ giàu có, học thức nhưng chưa được dạy dỗ đầy đủ đang lan truyền sự dạy dỗ sai lạc (1 Ti-mô-thê 5:13).
• Giải Nghĩa Từ Ngữ: Động từ “dạy dỗ” (didaskein) và “cầm quyền” (authentein) ở đây. Từ “authentein” hiếm gặp trong Tân Ước, mang nghĩa “nắm quyền thống trị tuyệt đối,” “kiểm soát,” có thể ám chỉ một kiểu cầm quyền độc đoán, lấn át. Đây không phải là từ thông thường cho “lãnh đạo” (hēgeomai) hay “quản trị” (proistēmi).
• Giải Thích Có Thể: Phao-lô đang đưa ra một mệnh lệnh tạm thời và cụ thể để giải quyết tình trạng hỗn loạn tại Hội Thánh Ê-phê-sô lúc đó, nơi một số phụ nữ (có thể chưa được học đầy đủ) đang cố gắng thống trị và dạy dỗ sai lạc, gây chia rẽ. Ông nhắc đến sự sáng tạo (A-đam trước) và sự sa ngã (Ê-va bị cám dỗ) không phải để đặt ra một trật tự vĩnh viễn về giá trị, mà như những minh họa lịch sử về sự dễ tổn thương trước sự dạy dỗ sai lạc.

2. 1 Cô-rinh-tô 14:34-35: “Đờn bà phải nín lặng trong đám hội... vì đờn bà không được phép nói... nhưng phải ở dưới quyền phục tùng... Nếu muốn học điều gì, thì đờn bà phải hỏi chồng mình ở nhà.”

• Bối Cảnh: Hội Thánh Cô-rinh-tô đang hỗn loạn trong sự nhóm lại, ai cũng muốn nói tiên tri, nói tiếng lạ (1 Cô-rinh-tô 14:26-33). Mục đích của Phao-lô là “mọi sự đều nên làm cho phải phép và theo thứ tự” (câu 40).
• Mâu Thuẫn Biểu Kiến: Trong 1 Cô-rinh-tô 11:5, Phao-lô đã đề cập đến việc “người đờn bà cầu nguyện hoặc nói tiên tri” trong Hội Thánh, chỉ cần có khăn trù đầu. Vậy, câu 34-35 có thể đang giải quyết một vấn đề cụ thể: có lẽ một số phụ nữ (có thể chưa học đủ, hoặc không có chồng tin Chúa) đang cắt ngang, la lớn những câu hỏi gây rối trong lúc nhóm, phá vỡ trật tự. Mệnh lệnh “phải nín lặng” có thể là về việc giữ trật tự chung (tương tự như ông bảo người nói tiếng lạ “nên nín lặng” nếu không có người thông giải – câu 28).
• Một Số Học Giả cho rằng đây có thể là trích dẫn từ thư của người Cô-rinh-tô gửi cho Phao-lô (mà ông đang trả lời), và câu 36 tiếp theo là lời phản bác của Phao-lô: “Có phải lời Đức Chúa Trời ra từ trong các người, hay là chỉ đến cùng các người mà thôi sao?”

Kinh Thánh cũng nói về trật tự trong gia đình và Hội Thánh:

1. Nguyên Tắc Trong Gia Đình: Ê-phê-sô 5:22-33 dạy về sự tương quan giữa vợ và chồng, trong đó người chồng được kêu gọi yêu thương như Đấng Christ yêu Hội Thánh, và người vợ vâng phục chồng như Hội Thánh phục Chúa. Đây là nguyên tắc về thẩm quyền phục vụ (servant leadership) trong phạm vi gia đình, không nhất thiết hủy bỏ ân tứ hay chức vụ công khai của người vợ (xem gương Priscilla).

2. Các Phẩm Chất Của Người Lãnh Đạo: 1 Ti-mô-thê 3:1-13 và Tít 1:5-9 liệt kê các phẩm chất cho Giám mục (Episkopos) và Chấp sự (Diakonos). Các tiêu chuẩn này tập trung vào tính cách, đạo đức, và khả năng quản trị gia đình (ví dụ: “chồng của chỉ một vợ”). Trong tiếng Hy Lạp, những đại từ và tính từ nam tính thường được dùng như dạng chung cho cả nam lẫn nữ trong văn hóa thời đó. Điều đáng chú ý là trong Rô-ma 16:1, Phoebe được gọi là “diakonon” (chấp sự) của Hội Thánh.

1. Tìm Kiếm Sự Kêu Gọi & Xác Nhận Của Hội Thánh: Dù là nam hay nữ, chức vụ Mục sư hay Truyền đạo phải bắt nguồn từ sự kêu gọi rõ ràng của Đức Chúa Trời (qua Lời Ngài, sự thúc giục của Thánh Linh, ân tứ rõ ràng) và được Hội Thánh địa phương xác nhận (qua sự bổ nhiệm và công nhận).

2. Sử Dụng Ân Tứ Để Gây Dựng: Mọi tín hữu, không phân biệt giới tính, phải tích cực sử dụng ân tứ Đức Thánh Linh đã ban để phục vụ và gây dựng Thân thể Đấng Christ (1 Phi-e-rơ 4:10-11). Điều này có thể trong việc dạy trẻ em, dạy Kinh Thánh cho phụ nữ (Tít 2:3-5), làm công việc truyền giáo, chăm sóc, quản trị, hoặc rao giảng công khai tùy theo sự sắp đặt của Hội Thánh.

3. Sống Trong Sự Tôn Trọng Và Hiệp Một: Trong những vấn đề không liên quan đến cốt lõi của Phúc Âm, chúng ta cần có tinh thần hiệp nhất trong sự khác biệt (Ê-phê-sô 4:3). Các Hội Thánh có thể có quan điểm thần học khác nhau về chủ đề này. Quan trọng là giữ lòng yêu thương, tôn trọng lẫn nhau, không chia rẽ, và cùng tập trung vào đại mạng lệnh rao truyền Phúc Âm.

4. Nguyên Tắc Phục Vụ Trong Tình Yêu Và Sự Vâng Phục: Tinh thần của mọi chức vụ là phục vụ (Mác 10:45), không phải quyền lực. Dù ở vị trí nào, tín hữu phải phục vụ với thái độ khiêm nhường, vâng phục các bề trên và trật tự mà Hội Thánh đã đặt ra, luôn tìm kiếm vinh quang của Đức Chúa Trời chứ không phải của mình.

Kinh Thánh cho thấy một bức tranh đa dạng và năng động về vai trò của phụ nữ trong công việc của Đức Chúa Trời. Từ Cựu Ước đến Tân Ước, nhiều phụ nữ đã được Chúa kêu gọi và sử dụng trong các vai trò tiên tri, giảng dạy, lãnh đạo và phục vụ chính thức. Các phân đoạn có vẻ giới hạn cần được hiểu trong bối cảnh văn hóa và tình huống cụ thể mà chúng được viết ra, với mục đích bảo vệ sự thuần khiết của Phúc Âm và trật tự trong sự thờ phượng.

Cuối cùng, trọng tâm của Hội Thánh không phải là giới tính của người rao giảng, mà là sứ điệp được rao giảng – đó có phải là Phúc Âm về Chúa Giê-xu Christ, Đấng chịu chết và sống lại vì tội lỗi chúng ta hay không? (1 Cô-rinh-tô 15:3-4). Mọi chức vụ, dù là nam hay nữ, phải quy phục Chúa Giê-xu là Đầu duy nhất của Hội Thánh, và được thực hiện bởi năng quyền của Đức Thánh Linh, vì sự gây dựng Thân thể Ngài.

Hãy để mỗi chúng ta, nam và nữ, sống và phục vụ với lòng biết ơn vì đặc ân được trở nên “tay chân” trong Thân thể nhiệm mầu của Đấng Christ, mỗi người theo sự kêu gọi và ân tứ riêng mà Đức Thánh Linh đã ban cho.