Năm Hân Hỉ
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, có những khái niệm trong Cựu Ước không chỉ là những nghi lễ lịch sử mà còn là những bóng hình (types) và hình bóng (shadows) tuyệt vời về công việc cứu chuộc trọn vẹn của Đấng Christ. Một trong những khái niệm sâu sắc và đẹp đẽ nhất đó là Năm Hân Hỉ (Year of Jubilee). Đây không đơn thuần là một quy định kinh tế-xã hội, mà là một lời tiên tri sống động về ân điển, sự tự do và sự phục hồi trọn vẹn mà Đức Chúa Trời ban cho dân sự Ngài qua Chúa Giê-xu Christ.
I. Định Nghĩa và Nguồn Gốc Kinh Thánh của Năm Hân Hỉ
Năm Hân Hỉ được Đức Chúa Trời thiết lập như một phần của Giao Ước với dân Y-sơ-ra-ên, được chép rõ ràng trong sách Lê-vi ký, chương 25. Từ "Hân Hỉ" trong tiếng Việt bắt nguồn từ từ gốc Hê-bơ-rơ "יוֹבֵל" (yovel). Từ này thường được dịch là "con chiên đực" hoặc "tiếng kèn" (shofar làm từ sừng chiên đực). Âm thanh của kèn yovel này chính là tín hiệu công bố sự khởi đầu của năm đặc biệt này.
Kinh Thánh mô tả: "Ngươi hãy tính bảy tuần năm, tức là bảy lần bảy năm; thì giờ của bảy tuần năm nầy là bốn mươi chín năm. Ðoạn, ngươi hãy thổi kèn vang ở khắp xứ vào ngày mồng mười tháng bảy; tức là ngày chuộc tội, các ngươi hãy thổi kèn vang trong khắp xứ. Năm thứ năm mươi sẽ là năm hân hỉ cho các ngươi..."
(Lê-vi Ký 25:8-11a, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).
Năm Hân Hỉ được tính sau bảy chu kỳ Năm Sa-bát (mỗi chu kỳ 7 năm), tức là cứ mỗi 49 năm thì năm thứ 50 sẽ là Năm Hân Hỉ. Điều này cho thấy nó được xây dựng trên nền tảng của nguyên tắc Sa-bát - nguyên tắc nghỉ ngơi, phục hồi và nhìn nhận Chúa là chủ tể. Nếu Năm Sa-bát (mỗi 7 năm) là một sự nghỉ ngơi, thì Năm Hân Hỉ (sau 7x7 năm) là sự nghỉ ngơi trọn vẹn, sự phục hồi tối thượng và sự khởi đầu mới tuyệt đối.
II. Ba Đặc Điểm Cốt Lõi của Năm Hân Hỉ Theo Lê-vi Ký 25
Lời Chúa trong Lê-vi ký 25:10-55 mô tả ba mệnh lệnh chính, tạo nên bản chất của Năm Hân Hỉ:
1. Sự Tự Do (Phóng Thích): "Các ngươi phải làm cho năm thứ năm mươi nên thánh, và rao truyền sự tự do cho hết thảy dân trong xứ. Ấy sẽ là năm hân hỉ cho các ngươi, ai nấy đều được trở về sản nghiệp mình và trở về gia quyến mình."
(Lê-vi Ký 25:10). Tất cả người Y-sơ-ra-ên nào vì nợ nần mà phải bán mình làm tôi mọi đều được phóng thích, trở về với gia đình mình. Đây là sự giải phóng triệt để khỏi ách nô lệ.
2. Sự Phục Hồi (Trở Về Sản Nghiệp): Mọi mảnh đất đã bán trong 49 năm qua đều được trả lại cho gia đình nguyên chủ. "Trong năm hân hỉ, các ngươi ai nấy sẽ trở về sản nghiệp mình."
(Lê-vi Ký 25:13). Đất đai không được bán đứt, vì Đức Chúa Trời phán: "Ðất đừng bán đứt, vì đất thuộc về ta; các ngươi ở cùng ta như kẻ khách ngoại bang và kẻ kiều ngụ."
(Lê-vi Ký 25:23). Sản nghiệp là phần gia tài bất khả xâm phạm mà Chúa ban cho mỗi gia tộc, hình bóng về những phước hạnh thuộc linh và căn tính trong Chúa mà chúng ta không thể đánh mất vĩnh viễn.
3. Sự Nghỉ Ngơi (Đất Được Sa-bát): "Vậy, trong năm hân hỉ, các ngươi hãy trả sản nghiệp lại cho chủ cũ."
(Lê-vi Ký 25:28). Năm này cũng là một năm Sa-bát đặc biệt, đất đai được nghỉ ngơi hoàn toàn, không gieo, không gặt. Dân sự phải sống bởi đức tin nơi sự chu cấp dư dật từ năm thứ 48 và 49 (Lê-vi Ký 25:20-22).
Ba đặc điểm này—Tự Do, Phục Hồi, Nghỉ Ngơi—vẽ nên một bức tranh toàn vẹn về sự cứu rỗi.
III. Năm Hân Hỉ: Hình Bóng về Chúa Giê-xu Christ và Tin Mừng Cứu Rỗi
Các nhà nghiên cứu Kinh Thánh đều nhất trí rằng Năm Hân Hỉ là một hình bóng (shadow) tuyệt vời về thời đại ân điển mà Đấng Mê-si sẽ mang đến. Sự ứng nghiệm này được chính Chúa Giê-xu công bố một cách long trọng.
Tại hội đường Na-xa-rét, Chúa Giê-xu đứng dậy đọc sách tiên tri Ê-sai: "Thần của Chúa ngự trên ta; vì Ngài đã xức dầu cho ta đặng truyền tin lành cho kẻ nghèo... đặng rao cho kẻ bị cầm được tha, kẻ mù được sáng, kẻ bị hà hiếp được tự do; và để đồn ra năm lành của Chúa."
(Lu-ca 4:18-19, trích Ê-sai 61:1-2). Sau đó, Ngài tuyên bố: "Hôm nay đã được ứng nghiệm lời Kinh Thánh mà các ngươi mới vừa nghe."
(Lu-ca 4:21). Cụm từ "năm lành của Chúa" chính là cách dịch của "năm hân hỉ thiêng liêng". Chúa Giê-xu chính là Tiếng Kèn (Yovel) vang lên, công bố thời đại của sự tự do, chữa lành và phục hồi thuộc linh đã bắt đầu!
1. Chúa Giê-xu - Đấng Công Bố và Thực Hiện Sự Tự Do: Chúng ta là những người làm nô lệ cho tội lỗi và sự chết (Rô-ma 6:17, 20). Giá của tội lỗi là sự chết (Rô-ma 6:23). Chúa Giê-xu đã trả giá chuộc (lutron trong Hy Lạp) chúng ta bằng chính huyết Ngài (Mác 10:45). Trong Ngài, chúng ta được phóng thích khỏi ách nô lệ tội lỗi, khỏi sự kết tội của luật pháp, và khỏi quyền lực của sự chết. "Vì ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời."
(Ê-phê-sô 2:8).
2. Chúa Giê-xu - Đấng Phục Hồi Sản Nghiệp Thuộc Linh: A-đam đã đánh mất "sản nghiệp" trong vườn Ê-đen - mối tương giao trọn vẹn với Đức Chúa Trời và địa vị làm con. Chúa Giê-xu, A-đam sau cùng (I Cô-rinh-tô 15:45), đã mua lại và phục hồi sản nghiệp đó cho chúng ta. Qua Ngài, chúng ta được phục hồi địa vị làm con của Đức Chúa Trời (Ga-la-ti 4:4-7). Chúng ta được trở về với "gia quyến" thật là Hội Thánh, thân thể của Đấng Christ. Mọi phước hạnh thuộc linh trên các nơi trên trời (ta epourania) đều là sản nghiệp của chúng ta trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 1:3).
3. Chúa Giê-xu - Đấng Ban Cho Sự Nghỉ Ngơi Sa-bát: Chúa Giê-xu phán: "Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ."
(Ma-thi-ơ 11:28). Sự "yên nghỉ" (anapausis) này là sự nghỉ ngơi Sa-bát thật - sự nghỉ ngơi khỏi gánh nặng tự cứu lấy mình bởi việc làm, và bước vào sự nghỉ ngơi của đức tin nơi công việc đã hoàn tất của Chúa Giê-xu trên thập tự giá (Hê-bơ-rơ 4:9-10).
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Lẽ thật về Năm Hân Hỉ không phải là một kiến thức lịch sử suông, mà có sức biến đổi đời sống chúng ta hôm nay.
1. Sống Trong Tự Do và Truyền Rao Tự Do: Vì chúng ta đã được tự do cách nhưng không trong Đấng Christ, chúng ta được kêu gọi sống như những người tự do (Ga-la-ti 5:1). Điều này có nghĩa:
- Tự do khỏi sự lên án: Khi Sa-tan cáo buộc, hãy nhớ rằng trong "Năm Hân Hỉ" của Đấng Christ, món nợ tội lỗi đã được thanh toán. "Cho nên hiện nay chẳng còn có sự đoán phạt nào cho những kẻ ở trong Đức Chúa Giê-xu Christ."
(Rô-ma 8:1).
- Truyền rao tự do: Chúng ta là những sứ giả công bố "năm hân hỉ" của Chúa cho thế giới đang bị trói buộc. Điều này bao gồm việc chia sẻ Tin Lành và cũng là mang sự giải phóng thực tế cho những người bị áp bức, nghèo khó (Gia-cơ 2:15-16).
2. Quản Lý Sản Nghiệp Với Tư Cách Người Quản Gia: Hiểu rằng mọi thứ chúng ta có—tài năng, thời gian, tài chính, chính đời sống mình—đều là "sản nghiệp" Chúa giao, và chúng ta chỉ là "kẻ khách kiều ngụ" (I Phi-e-rơ 2:11). Chúng ta được giao trách nhiệm quản lý khôn ngoan, chứ không phải chủ sở hữu tuyệt đối. Điều này thay đổi cách chúng ta sử dụng của cải, theo đuổi sự nghiệp và đầu tư vào Nước Trời.
3. Thực Hành Sự Phục Hồi và Tha Thứ: Tinh thần của Năm Hân Hỉ là phục hồi. Trong các mối quan hệ, Chúa kêu gọi chúng ta trở thành những tác nhân của sự phục hồi, không phải của sự ly gián. Hãy tha thứ như chúng ta đã được tha (Ma-thi-ơ 6:12). Hãy tìm cách "trả lại sản nghiệp" cho người khác qua lời nói khích lệ, sự ủng hộ và ân điển, giống như Đấng Christ đã làm cho chúng ta.
4. Bước Vào Sự Nghỉ Ngơi Của Đức Tin Mỗi Ngày: Năm Hân Hỉ dạy chúng ta sống bởi đức tin nơi sự chu cấp của Chúa. Thay vì lo lắng, hãy tìm kiếm Nước Đức Chúa Trời trước nhất (Ma-thi-ơ 6:33). Hãy nghỉ ngơi khỏi sự tự cứu, chấp nhận rằng công việc cứu chuộc đã hoàn tất. Ngay cả trong khó khăn, chúng ta có thể "nghỉ ngơi" trong sự tể trị và sự thành tín của Ngài.
V. Năm Hân Hỉ Sau Cùng: Sự Ứng Nghiệm Trọn Vẹn Trong Tương Lai
Mặc dù Năm Hân Hỉ thuộc linh đã được công bố và khai mạc bởi Chúa Giê-xu trong lần đến thứ nhất, Kinh Thánh cho chúng ta thấy một sự ứng nghiệm trọn vẹn và cuối cùng trong tương lai. Sự phục hồi trong thời Cựu Ước chỉ là tạm thời (sau 50 năm, chu kỳ nô lệ có thể lại bắt đầu). Nhưng Năm Hân Hỉ mà Chúa Giê-xu mang đến là vĩnh cửu.
Sách Khải Huyền mô tả một trời mới đất mới, nơi mọi sự được phục hồi trọn vẹn (Khải Huyền 21:1-5). Tiếng kèn cuối cùng (shofar) sẽ vang lên trong sự tái lâm của Chúa Giê-xu (I Tê-sa-lô-ni-ca 4:16), đó sẽ là Tiếng Kèn Hân Hỉ Vĩnh Cửu, công bố sự tự do hoàn toàn khỏi mọi đau đớn, tội lỗi và sự chết. Sản nghiệp cuối cùng của chúng ta—thân thể vinh hiển và cơ nghiệp đời đời trong Nước Đức Chúa Trời—sẽ được ban cho cách trọn vẹn (I Phi-e-rơ 1:3-4). Cho đến ngày đó, chúng ta sống trong "thời kỳ hân hỉ", loan báo và nếm trước trước sự tự do vinh quang sẽ được bày tỏ.
Kết Luận
Năm Hân Hỉ là một mặc khải tuyệt vời về bản tính của Đức Chúa Trời: Ngài là Đấng yêu thương sự tự do, khao khát phục hồi, và ban cho sự nghỉ ngơi. Nó chỉ về Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã thổi lên tiếng kèn của ân điển, tuyên bố rằng món nợ tội lỗi đã được xóa, xiềng xích đã bị bẻ gãy, và mọi ai tin nhận Ngài đều được trở về nhà Cha, phục hồi địa vị làm con và bước vào sự nghỉ ngơi đời đời.
Lời kêu gọi dành cho chúng ta hôm nay là: Hãy sống như những công dân của Năm Hân Hỉ. Hãy đứng vững trong sự tự do mà Đấng Christ đã buông thả cho mình. Hãy quản lý sản nghiệp thuộc linh và vật chất với lòng biết ơn và trách nhiệm. Hãy trở thành những sứ giả của sự phục hồi và tha thứ. Và trên hết, hãy hướng lòng trông cậy về ngày tiếng kèn sau cùng vang lên, khi Năm Hân Hỉ vĩnh cửu của Đức Chúa Trời sẽ được trọn vẹn, và chúng ta sẽ hưởng sản nghiệp không hề hư nát trên trời. "Hãy giữ vững trong sự tự do mà Ðấng Christ đã buông thả chúng ta, chớ lại để mình dưới ách tôi mọi nữa!"
(Ga-la-ti 5:1).