Việc bắt thăm là gì?

Trong xã hội hiện đại, “bắt thăm” thường gắn liền với may rủi, cờ bạc, hoặc những quyết định ngẫu nhiên thiếu căn cứ. Tuy nhiên, trong Kinh Thánh, đặc biệt là Cựu Ước, việc bắt thăm (casting lots) là một phương thức nghiêm túc, thánh khiết, được chính Đức Chúa Trời thiết lập và hướng dẫn để bày tỏ ý chỉ Ngài cho dân sự Ngài. Nghiên cứu chuyên sâu về đề tài này không chỉ giúp chúng ta hiểu một tập tục tôn giáo cổ xưa, mà còn khám phá nguyên tắc nền tảng về sự tể trị tối cao và sự hướng dẫn của Đức Chúa Trời trong đời sống con dân Ngài.

Từ “bắt thăm” trong tiếng Hê-bơ-rơ là “goral” (גּוֹרָל), mang nghĩa “số phận,” “phần,” hoặc “vật được ném.” Hành động bắt thăm thường liên quan đến việc sử dụng những vật nhỏ như viên sỏi, mảnh gốm, hay thanh gỗ (như U-rim và Thu-mim) được ném xuống hoặc rút ra để quyết định một vấn đề. Bản chất của nó không phải là trò chơi may rủi, mà là một hành động tôn giáo long trọng, dựa trên niềm tin rằng “Sự sắp đặt của thăm ở trong vạt áo; Song sự định đoạt do nơi Đức Giê-hô-va mà đến.” (Châm Ngôn 16:33). Cốt lõi của việc bắt thăm là sự thừa nhận quyền tể trị tối cao của Đức Chúa Trời; Ngài kiểm soát mọi kết quả, từ đó bày tỏ ý muốn Ngài cách trực tiếp và không thể tranh cãi.

Kinh Thánh ghi lại nhiều trường hợp việc bắt thăm được sử dụng trong các bối cảnh quan trọng, từ việc phân chia đất đai đến việc tìm ra tội nhân.

1. Phân Chia Đất Hứa Ca-na-an: Đây là một trong những mục đích nổi bật nhất. Sau khi dân Y-sơ-ra-ên chiếm được đất, Môi-se và Giô-suê đã dùng việc bắt thăm để phân chia đất cho các chi phái, theo đúng mệnh lệnh của Đức Giê-hô-va (Dân Số Ký 26:55; Giô-suê 14:2). “Phải bắt thăm chia đất cho các ngươi làm sản nghiệp, tùy theo các chi phái chúng ta.…” (Dân Số Ký 33:54). Hành động này khẳng định rằng phần đất mỗi người nhận được không phải do ý muốn của con người, mà là sự phân phối trực tiếp từ Đức Chúa Trời, Đấng sở hữu toàn cõi đất.

2. Xác Định Tội Lỗi và Thanh Tẩy Cộng Đồng: Trong câu chuyện Giô-na, khi tàu gặp bão lớn, các thủy thủ đã bắt thăm để tìm ra người gây ra cơn thịnh nộ của thần. Thăm trúng nhằm Giô-na (Giô-na 1:7). Tương tự, sau trận chiến thành A-hi, Đức Giê-hô-va chỉ ra A-can là người phạm tội giấu của cướp qua việc bắt thăm từ chi phái, đến họ hàng, rồi đến từng người (Giô-suê 7:14-18). Việc bắt thăm ở đây là công cụ thiêng liêng để phơi bày sự thật ẩn giấu, nhấn mạnh rằng “tội lỗi các ngươi sẽ tìm được các ngươi ra” (Dân Số Ký 32:23).

3. Thiết Lập Chức Vụ Và Trật Tự Thờ Phượng: Đức Chúa Trời quy định việc bắt thăm để phân chia công việc giữa các dòng họ thầy tế lễ và người Lê-vi (I Sử Ký 24:5, 31). Thậm chí, thứ tự dâng hương của thầy tế lễ Xa-cha-ri, cha của Giăng Báp-tít, cũng được định đoạt bởi thăm (Lu-ca 1:9). Điều này loại bỏ sự tranh giành, thiên vị, và khẳng định mọi chức vụ đều do Chúa lập nên.

4. Sự Kiện Quan Trọng Nhất: Chọn Lựa Sứ Đồ Ma-thi-ơ Thay Thế Giu-đa: Đây là lần cuối cùng việc bắt thăm được ghi lại trong Kinh Thánh (Công Vụ 1:23-26). Trước khi Đức Thánh Linh giáng xuống, các sứ đồ đã cầu nguyện và bắt thăm giữa hai người được đề cử là Ba-sa-ba và Ma-thi-ơ. Kết quả là Ma-thi-ơ trúng thăm. Hành động này diễn ra trong giai đoạn chuyển tiếp, khi Hội Thánh vẫn còn dưới sự hướng dẫn trực tiếp theo mô hình Cựu Ước. Nó cho thấy sự quan tâm của Chúa đến tính chính thống và sự trọn vẹn của nhóm mười hai sứ đồ.

Một điểm then chốt cần lưu ý là sau sự kiện trong Công Vụ 1, chúng ta không còn thấy việc bắt thăm được Hội Thánh Tân Ước sử dụng nữa. Tại sao? Câu trả lời nằm ở giao ước mới và sự hiện diện của Đức Thánh Linh. Trong Cựu Ước, Đức Thánh Linh đến trên một số cá nhân đặc biệt (các quan xét, tiên tri, vua). Dân sự Chúa cần những phương thức khách quan, trực tiếp như bắt thăm hay U-rim và Thu-mim để nhận biết ý Chúa. Tuy nhiên, trong thời đại Tân Ước, Đức Thánh Linh đã được ban xuống để ngự trong mỗi tín hữu (Giăng 14:16-17; Rô-ma 8:9).

Chức vụ của Đức Thánh Linh bao gồm “dẫn các ngươi vào mọi lẽ thật” (Giăng 16:13). Vì vậy, phương thức hướng dẫn của Đức Chúa Trời đã thay đổi từ một cơ chế bên ngoài, cơ học (bắt thăm) sang sự hướng dẫn bên trong, cá nhân và mối tương giao qua Lời Chúa (Kinh Thánh) và Thánh Linh. Sứ đồ Phao-lô khẳng định: “Vả, hết thảy người nào được Thánh Linh của Đức Chúa Trời dắt dẫn, đều là con của Đức Chúa Trời.” (Rô-ma 8:14). Chúng ta cũng được hướng dẫn bởi Lời Chúa, là “đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi.” (Thi Thiên 119:105).

Tuy không còn thực hành nghi thức bắt thăm, những nguyên tắc nền tảng đằng sau nó vẫn vô cùng quý giá và áp dụng được cho đời sống chúng ta hôm nay.

1. Tìm Kiếm Ý Chúa Trong Mọi Quyết Định: Người xưa bắt thăm vì tin rằng Chúa định đoạt. Ngày nay, chúng ta được kêu gọi “chớ làm theo ý mình” mà phải tìm cầu ý muốn Chúa trong mọi lẽ (Châm Ngôn 3:5-6). Trước mỗi quyết định lớn nhỏ—công việc, hôn nhân, chỗ ở, chức vụ—thái độ của chúng ta phải là cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa, và tìm kiếm sự hướng dẫn của Thánh Linh.

2. Phó Thác Kết Quả Cho Sự Tể Trị Tối Cao Của Chúa: Việc bắt thăm dạy chúng ta rằng kết quả cuối cùng thuộc về Chúa. Trong đời sống, khi đứng trước những ngã rẽ, sau khi đã cầu nguyện và vận dụng sự khôn ngoan Chúa ban, chúng ta cần học tập phó thác kết quả cho Ngài, tin cậy rằng Ngài đang dẫn dắt và sắp xếp mọi sự cho ích lợi của con cái Ngài (Rô-ma 8:28).

3. Dùng Lời Chúa Làm Tiêu Chuẩn Tối Thượng: Ngày xưa, việc bắt thăm luôn đi kèm với sự cầu nguyện và trong khuôn khổ luật pháp Chúa. Ngày nay, chúng ta có Lời Chúa trọn vẹn. Mọi sự hướng dẫn, “ấn tượng,” hay khải tượng đều không được trái với chân lý đã được bày tỏ trong Kinh Thánh. Hãy nghiệm xem mọi sự với Lời Chúa (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:21).

4. Sống Trong Sự Hiệp Một Và Thuận Phục: Việc bắt thăm giúp giải quyết tranh chấp và mang lại sự đồng thuận vì mọi người tin vào kết quả từ Chúa. Trong Hội Thánh, chúng ta được kêu gọi sống khiêm nhường, thuận phục lẫn nhau trong Chúa (Ê-phê-sô 5:21), giải quyết mâu thuẫn bằng sự cầu nguyện chung và tìm kiếm ý Chúa qua Lời Ngài, thay vì dựa vào ý riêng hay sự tranh giành.

Việc bắt thăm trong Kinh Thánh là một dấu chỉ mạnh mẽ về đức tin của con dân Chúa vào sự tể trị tuyệt đối và sự hướng dẫn trực tiếp của Ngài. Nó nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời không phải là Đấng xa cách, mà là Đấng quan tâm đến từng chi tiết trong đời sống dân sự Ngài. Trong thời đại ân điển, chúng ta được ban cho một đặc ân lớn hơn: có chính Thánh Linh của Đức Chúa Trời ngự trong lòng và Lời Ngài làm bản đồ cho cuộc đời.

Thay vì mong đợi một dấu hiệu cơ học như bắt thăm, mỗi Cơ Đốc nhân được mời gọi phát triển mối tương giao sâu nhiệm với Chúa, để qua sự cầu nguyện, học hỏi Lời Chúa, và vâng theo sự dẫn dắt của Thánh Linh, chúng ta có thể nhận biết và bước đi trong ý muốn trọn vẹn của Ngài. Hãy sống với niềm tin rằng “Đức Giê-hô-va sẽ hoàn thành mọi sự cho tôi.” (Thi Thiên 138:8).