Xưng Tội Với Linh Mục: Quan Điểm Của Kinh Thánh
Trong đời sống tâm linh Cơ Đốc, vấn đề tội lỗi và sự tha thứ là trung tâm. Một trong những câu hỏi thần học và thực tiễn quan trọng là: Con người phải xưng tội với ai để nhận được sự tha thứ từ Đức Chúa Trời? Quan điểm về việc “xưng tội với linh mục” xuất phát chủ yếu từ truyền thống của Giáo hội Công giáo La Mã, nhưng liệu điều này có nền tảng vững chắc trong Kinh Thánh, đặc biệt là dưới ánh sáng của Tân Ước? Là những người tin theo nguyên tắc “Kinh Thánh là tiêu chuẩn tối cao cho đức tin và sự thực hành” (Sola Scriptura), chúng ta cần nghiên cứu cẩn thận Lời Chúa để tìm ra chân lý.
Trong Cựu Ước, hệ thống tế lễ do Đức Chúa Trời thiết lập qua Môi-se (Lê-vi Ký 1-7) quy định rõ ràng rằng người Y-sơ-ra-ên phải đem của lễ đến thầy tế lễ để được chuộc tội. Thầy tế lễ đóng vai trò trung gian, thay mặt dân chúng dâng của lễ và làm lễ chuộc tội.
“Nếu người nào phạm tội… người ấy phải dẫn đến trước mặt Đức Giê-hô-va một con chiên cái hoặc con dê cái không tì vít, đặng làm của lễ chuộc tội mình đã phạm; rồi thầy tế lễ sẽ làm lễ chuộc tội cho người, thì tội người sẽ được tha.” (Lê-vi Ký 4:32, 35)
Từ ngữ Hê-bơ-rơ cho “thầy tế lễ” là “kohen” (כֹּהֵן), mang nghĩa người đứng ra phục vụ, đại diện. Chức vụ này thuộc về dòng dõi A-rôn và được xức dầu. Tuy nhiên, hệ thống này là “bóng và hình” (Hê-bơ-rơ 10:1) của sự cứu chuộc hoàn hảo sẽ đến trong Đấng Mê-si. Của lễ và thầy tế lễ trong Cựu Ước chỉ tạm thời che đậy tội lỗi (xin sự “bao phủ” - kaphar, כָּפַר), chứ không thể cất bỏ tội lỗi đi mãi mãi (Hê-bơ-rơ 10:4).
Tân Ước mặc khải một sự thay đổi mang tính cách mạng. Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, đã đến và hoàn thành trọn vẹn chức vụ của cả Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm lẫn Của Lễ.
Thư Hê-bơ-rơ đặc biệt làm sáng tỏ điều này:
“Vậy, vì chúng ta có một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm lớn đã thông qua các từng trời, tức là Đức Chúa Jêsus, Con Đức Chúa Trời… Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn có một thầy tế lễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội. Vậy, chúng ta hãy vững lòng đến gần ngôi ơn phước, hầu cho được thương xót và tìm được ơn để giúp chúng ta trong thì giờ có cần dùng.” (Hê-bơ-rơ 4:14-16)
Từ Hy Lạp cho “Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm” là “Archieréus” (Ἀρχιερεύς). Ngài là Đấng Trung Bảo (Mesitēs, Μεσίτης) duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5). Quan trọng hơn, Ngài đã dâng chính mình Ngài làm của lễ chuộc tội một lần đủ cả:
“Còn Đấng nầy, vì đã dâng chỉ một của tế lễ về tội lỗi mà ngồi đời đời bên hữu Đức Chúa Trời… Vì nhờ sự dâng chỉ một của tế lễ, Ngài làm cho những kẻ nên thánh được trọn vẹn đời đời.” (Hê-bơ-rơ 10:12, 14)
Sự chết của Chúa Giê-xu trên thập tự giá đã xé rách bức màn trong đền thánh (Ma-thi-ơ 27:51), biểu tượng cho việc con đường trực tiếp đến với Đức Chúa Trời đã được mở ra cho mọi tín đồ, không còn cần một thầy tế lễ loài người làm trung gian theo nghi thức Cựu Ước nữa. Mỗi tín đồ trong Đấng Christ đều trở nên “thầy tế lễ” (1 Phi-e-rơ 2:9), có đặc quyền trực tiếp đến với Đức Chúa Trời.
Hãy xem xét kỹ lưỡng những câu Kinh Thánh thường được viện dẫn liên quan đến việc xưng tội:
1. Giăng 20:21-23 – Quyền Tha Tội Của Các Sứ Đồ:
“Ngài lại phán cùng môn đồ rằng: ‘Bình an cho các ngươi! Cha đã sai ta thể nào, ta cũng sai các ngươi thể ấy.’ Ngài phán điều đó rồi, thì hà hơi trên môn đồ mà rằng: ‘Hãy nhận lấy Đức Thánh Linh. Kẻ nào mà các ngươi tha tội, thì tội sẽ được tha; kẻ nào mà các ngươi cầm tội lại, thì sẽ bị cầm cho kẻ đó.’”
Đoạn này thường bị hiểu lầm. Trước hết, Chúa Giê-xu phán với các sứ đồ – những người đã chứng kiến Ngài phục sinh và sẽ đặt nền móng cho Hội Thánh (Ê-phê-sô 2:20). Quyền năng này gắn liền với sự sai phái để rao giảng Phúc Âm. “Tha tội” và “cầm tội” ở đây liên quan đến sự công bố Tin Lành: Ai tin nhận Phúc Âm thì tội được tha (xem Công vụ 10:43), ai khước từ thì tội vẫn còn (Giăng 3:18). Đây không phải là quyền tha tội cá nhân, theo nghi thức, dựa trên sự xưng tội chi tiết, mà là quyền rao báo sự tha tội dựa trên đức tin nơi Chúa Giê-xu. Từ Hy Lạp “aphíēmi” (ἀφίημι) có nghĩa là “thả ra, buông tha”.
2. Gia-cơ 5:16 – Xưng Tội Với Nhau:
“Vậy, hãy xưng tội cùng nhau, và cầu nguyện cho nhau, hầu cho anh em được lành bịnh.”
Đây là phân đoạn quan trọng về sự xưng tội trong cộng đồng tín hữu. Tuy nhiên, hãy chú ý: đối tượng là “cùng nhau” (allēlois, ἀλλήλοις), nghĩa là lẫn nhau, giữa các anh em tín đồ. Bối cảnh là sự cầu nguyện cho nhau để được chữa lành (cả thuộc linh lẫn thể chất). Điều này nói đến sự minh bạch, khiêm nhường và nâng đỡ lẫn nhau trong thân thể Đấng Christ, chứ không phải một nghi thức xưng tội với một chức sắc có “quyền năng đặc biệt” để tha tội. Sự xưng tội này mang tính ngang hàng (giữa những người tin Chúa) chứ không phải thứ bậc (giữa giáo dân và linh mục).
3. 1 Giăng 1:9 – Lời Hứa Căn Bản Cho Mọi Tín Đồ:
“Còn nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác.”
Đây là nền tảng! Chữ “xưng” trong tiếng Hy Lạp là “homologeō” (ὁμολογέω), nghĩa là “đồng ý, thừa nhận, nói ra điều giống nhau” – tức là đồng ý với Đức Chúa Trời rằng điều mình làm là tội. Và đối tượng của sự xưng tội này rất rõ ràng: “Ngài” – tức là Đức Chúa Trời (câu 9 trước đó nói về Đức Chúa Trời là sự sáng). Không có trung gian nào khác được đề cập ở đây. Lời hứa là trực tiếp và chắc chắn: Ngài sẽ tha thứ và tẩy sạch.
Kinh Thánh tuyên bố dứt khoát:
“Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung bảo ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người.” (1 Ti-mô-thê 2:5)
Học thuyết cho rằng cần một linh mục (là người) đứng làm trung gian để chuyển tiếp sự tha thứ từ Chúa đến tội nhân đã vô tình (hoặc hữu ý) làm lu mờ và xen vào chức vụ Trung Bảo duy nhất của Chúa Giê-xu Christ. Trong Tân Ước, từ “presbyteros” (πρεσβύτερος) được dịch là “trưởng lão”, chỉ về người lãnh đạo, chăm sóc thuộc linh trong Hội Thánh (Tít 1:5), chứ không bao giờ mang chức năng tế lễ trung gian để tha tội. Chức vụ tế lễ thuộc về Đấng Christ và toàn thể Hội Thánh (thầy tế lễ nhà vua – 1 Phi-e-rơ 2:9).
Từ nghiên cứu trên, chúng ta rút ra những nguyên tắc thực hành quan trọng:
1. Xưng Tội Trực Tiếp Với Đức Chúa Trời:
Mỗi Cơ Đốc nhân có đặc quyền và trách nhiệm xưng tội mình trực tiếp với Chúa Cha, nhân danh Chúa Giê-xu Christ. Điều này dựa trên mối quan hệ Cha-con (Lu-ca 15:18-21). Sự xưng tội phải cụ thể (không chung chung), đi kèm với lòng ăn năn thật sự (2 Cô-rinh-tô 7:10) và sự từ bỏ tội lỗi (Châm ngôn 28:13).
2. Xưng Tội Và Cầu Thay Cho Nhau Trong Thân Thể Đấng Christ:
Theo Gia-cơ 5:16, chúng ta được khuyên xưng tội với những tín đồ trưởng thành, đáng tin cậy để nhận sự cầu nguyện, nâng đỡ và khuyên bảo (Ga-la-ti 6:1). Đây là môi trường của ân điển và sự chữa lành, không phải để phán xét. Mục đích là sự phục hồi và tăng trưởng thuộc linh.
3. Rao Báo Sự Tha Thứ Dựa Trên Phúc Âm:
Những người có chức vụ (mục sư, truyền đạo) có “thẩm quyền” rao giảng Lời Chúa để công bố rằng: “Mọi người nào tin nhận Chúa Giê-xu, ăn năn tội, thì được tha thứ!” (Công vụ 13:38-39). Họ không ban sự tha thứ, nhưng là nhân chứng và sứ giả của sự tha thứ mà Đấng Christ đã hoàn thành.
4. Sống Trong Sự Tự Do Của Sự Tha Thứ Đã Được Ban:
Đừng mang gánh nặng tội lỗi đã được tha. Khi đã xưng ra và từ bỏ, hãy tin cậy lời hứa trong 1 Giăng 1:9 và tiếp tục bước đi trong sự sáng. Sự cáo trách của ma quỷ về tội lỗi cũ đã được bẻ gãy bởi huyết Chiên Con (Khải huyền 12:10-11).
Kinh Thánh dạy rằng sự tha tội đến duy nhất bởi ân điển, thông qua đức tin nơi sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá (Ê-phê-sô 2:8-9; Cô-lô-se 2:13-14). Con đường đến với Đức Chúa Trời đã được mở ra cho mọi người tin. Chúng ta xưng tội trực tiếp với Chúa (1 Giăng 1:9) và trong sự khích lệ, hỗ trợ lẫn nhau với anh em trong đức tin (Gia-cơ 5:16).
Chúa Giê-xu Christ, Đấng Trung Bảo duy nhất và Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đời đời, đã làm trọn công việc chuộc tội. Vì vậy, chúng ta có thể “vững lòng đến gần ngôi ơn phước” (Hê-bơ-rơ 4:16) mà không cần bất kỳ trung gian loài người nào khác. Đây là Tin Lành trọn vẹn – tin mừng về sự tự do, sự thân mật trực tiếp với Đức Chúa Trời, và sự bảo đảm của ơn tha thứ cho những ai ở trong Đấng Christ.
“Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ.” (Ma-thi-ơ 11:28). Sự yên nghỉ thật khỏi gánh nặng tội lỗi chỉ tìm được khi đến trực tiếp với Chúa Giê-xu, chứ không qua bất cứ nghi lễ hay trung gian loài người nào.