Ngai Thi Ân
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, có những khái niệm thuộc linh sâu nhiệm vừa mang tính lịch sử, vừa mang tính tiên tri và ứng nghiệm trọn vẹn trong Chúa Cứu Thế Giê-xu. Một trong những biểu tượng quyền năng và đầy ý nghĩa nhất trong Kinh Thánh, đặc biệt là trong sự mặc khải về sự cứu chuộc, chính là **Ngai Thi Ân** (Mercy Seat). Không chỉ là một vật thể bằng vàng trong đền tạm, Ngai Thi Ân là trung tâm của mối tương giao giữa Đức Chúa Trời thánh khiết và con người tội lỗi, và là hình bóng trọn vẹn về chức vụ của Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào nguồn gốc, ý nghĩa, và sự ứng nghiệm của Ngai Thi Ân dựa trên Lời Chúa.
Khái niệm Ngai Thi Ân lần đầu tiên được Đức Chúa Trời mặc khải chi tiết cho Môi-se trên núi Si-na-i, khi Ngài truyền lệnh về việc xây dựng đền tạm và các vật dụng thánh.
**Xuất Ê-díp-tô Ký 25:17-22 (1925)**
"Ngươi cũng hãy làm một cái nắp thi ân bằng vàng ròng, bề dài hai thước rưỡi, bề ngang một thước rưỡi. Lại làm hai tượng chê-ru-bin bằng vàng giát mỏng, để hai đầu nắp thi ân, ló ra ngoài, một tượng ở đầu nầy và một tượng ở đầu kia. Hai chê-ru-bin sẽ sè cánh ra, che trên nắp thi ân, đối diện nhau và xây mặt vào nắp thi ân. Ngươi để nắp thi ân trên hòm, rồi để vào trong hòm bảng chứng mà ta sẽ ban cho. Ta sẽ gặp ngươi tại đó, và ở trên nắp thi ân, giữa hai tượng chê-ru-bin, trên hòm bảng chứng, ta sẽ truyền cho ngươi các mạng lịnh về dân Y-sơ-ra-ên."
Từ ngữ **"nắp thi ân"** trong tiếng Việt bản 1925 là dịch từ nguyên ngữ Hê-bơ-rơ **"כַּפֹּרֶת" (kappōreth)**. Từ gốc của nó là **"כָּפַר" (kāphar)**, có nghĩa cốt lõi là **"che đậy, chuộc tội, làm hòa"**. Vì vậy, *kappōreth* không chỉ đơn thuần là một "cái nắp", mà là **"Nơi Chuộc Tội"** hay **"Chỗ Làm Hòa"**. Đây chính là nơi huyết của sinh tế được rưới lên trong ngày lễ Chuộc Tội (Yom Kippur) để che đậy tội lỗi của cả dân sự (Lê-vi Ký 16).
Cấu trúc của Ngai Thi Ân vô cùng ý nghĩa:
- Chất liệu: Bằng vàng ròng, biểu tượng cho sự thuần khiết, thần tính và vinh quang.
- Kích thước: Hoàn toàn trùng khớp với kích thước mặt trên của Hòm Giao Ước, cho thấy nó được đặt lên trên và phủ trọn vẹn Hòm.
- Hai Chê-ru-bin: Được đúc liền một khối với nắp, chúng đứng đối diện nhau, cúi mặt nhìn xuống nắp thi ân, cánh giương ra che phủ. Chê-ru-bin là những sinh vật có cánh, biểu tượng cho sự thánh khiết, vinh quang và sự hiện diện của Đức Chúa Trời (Ê-xê-chi-ên 10). Tư thế của chúng thể hiện sự tôn kính và chăm chú vào nơi mà sự chuộc tội diễn ra.
Ngai Thi Ân không tồn tại độc lập, mà là phần trên cùng và quan trọng nhất của **Hòm Giao Ước**. Bên trong Hòm chứa ba vật: hai bảng đá của Luật Pháp (Mười Điều Răn), một bình ma-na, và cây gậy trổ hoa của A-rôn (Hê-bơ-rơ 9:4). Chính sự kết hợp này bày tỏ ý nghĩa sâu xa:
1. Luật Pháp và Ân Điển: Hòm chứa Luật Pháp – tiêu chuẩn thánh khiết của Đức Chúa Trời mà con người đã vi phạm. Luật Pháp kết tội con người (Rô-ma 3:20). Nhưng phía trên Luật Pháp là Ngai Thi Ân – nơi của sự thương xót và chuộc tội. Điều này dạy chúng ta rằng **ân điển và lòng thương xót của Đức Chúa Trời được đặt lên trên và bao phủ luật pháp đầy hình phạt của Ngài**. Sự thánh khiết của Đức Chúa Trời đòi hỏi sự phán xét, nhưng tình yêu thương của Ngài cung ứng sự chuộc tội.
2. Nơi Gặp Gỡ: Đức Chúa Trời phán: **"Ta sẽ gặp ngươi tại đó... Ta sẽ truyền cho ngươi"** (Xuất 25:22). Ngai Thi Ân là nơi Đức Chúa Trời ngự giữa các chê-ru-bin để giao tiếp với con người, qua đại diện là thầy tế lễ thượng phẩm. Đây là nguyên tắc then chốt: Sự thông công giữa Đức Chúa Trời và con người chỉ có thể được phục hồi tại **"Nơi Chuộc Tội"**.
3. Trung Tâm của Ngày Lễ Chuộc Tội: Ý nghĩa trọn vẹn của Ngai Thi Ân được thể hiện rõ nhất trong Lê-vi Ký 16. Mỗi năm một lần, vào Ngày Chuộc Tội, thầy tế lễ thượng phẩm phải vào Nơi Chí Thánh với huyết của con sinh tế và rảy huyết đó bảy lần trên nắp thi ân và phía trước nắp thi ân.
**Lê-vi Ký 16:14-15 (1925)**Hành động này biểu thị rằng sự sống (huyết) của sinh tế vô tội đã được đưa ra để chuộc thay cho sự chết mà tội lỗi đáng phải chịu. Huyết **che đậy** (kāphar) tội lỗi của dân sự trước sự thánh khiết của Đức Chúa Trời. Đáng chú ý, hành động này diễn ra trước sự hiện diện của Luật Pháp (trong Hòm) và dưới sự chứng kiến của các chê-ru-bin (đại diện cho sự thánh khiết công bình).
"Đoạn, người sẽ lấy huyết của con bò đực tơ, dùng ngón tay rảy trên nắp thi ân về phía đông, và rảy bảy lần ở phía trước nắp thi ân. Sau rồi, người sẽ giết con dê đực làm của lễ chuộc tội cho dân sự, đem huyết nó vào phía trong bức màn, làm với huyết nó cũng như đã làm với huyết con bò tơ, tức là rảy trên nắp thi ân và trước nắp thi ân."
Các nghi lễ và biểu tượng của Cựu Ước đều là "hình bóng" (Hê-bơ-rơ 10:1) chỉ về thực tại thuộc linh trong Đấng Christ. Tân Ước, đặc biệt là thư tín Hê-bơ-rơ, mặc khải rằng Chúa Giê-xu Christ chính là sự ứng nghiệm trọn vẹn và hoàn hảo của Ngai Thi Ân.
**Rô-ma 3:24-25 (1925)**
"nhờ ân điển Ngài mà được xưng công bình nhưng không, bởi sự chuộc tội đã làm trọn trong Đức Chúa Giê-xu Christ, là Đấng Đức Chúa Trời đã lập làm của lễ chuộc tội, bởi đức tin trong huyết Ngài."
Trong nguyên văn Hy Lạp của câu Rô-ma 3:25, từ được dịch là **"của lễ chuộc tội"** là **"ἱλαστήριον" (hilastērion)**. Từ này chính xác là từ mà bản Bảy Mươi (bản dịch Cựu Ước sang tiếng Hy Lạp) dùng để dịch chữ **"kappōreth"** (Ngai Thi Ân) trong Xuất Ê-díp-tô Ký! Vì vậy, sứ đồ Phao-lô đang tuyên bố: **Chúa Giê-xu Christ chính là Ngai Thi Ân của Đức Chúa Trời**. Ngài không chỉ là thầy tế lễ dâng sinh tế; chính thân thể Ngài là sinh tế trọn vẹn, và Ngài cũng chính là Nơi Chuộc Tội nơi huyết được dâng lên.
Thư Hê-bơ-rơ càng làm sáng tỏ sự đối chiếu này:
**Hê-bơ-rơ 9:11-12, 24 (1925)**
"Nhưng Đấng Christ đã hiện đến, làm thầy tế lễ thượng phẩm của những sự tốt lành sau nầy... Ngài đã vào nơi rất thánh một lần thì đủ hết, không dùng huyết của dê đực và của bò con, nhưng dùng chính huyết mình, mà được sự chuộc tội đời đời... Vì Đấng Christ chẳng phải vào nơi thánh bởi tay người làm ra, theo kiểu mẫu của nơi thánh thật, bèn là vào chính trong thiên đàng, đặng hiện nay vì chúng ta trước mặt Đức Chúa Trời."
Sự Tương Phản Giữa Hình Bóng và Thực Tại:
- Vật liệu: Ngai Thi Ân bằng vàng ↔ **Chính Chúa Giê-xu**, Ngôi Lời thành xác thịt, đầy vinh quang thần tính.
- Vị trí: Trong Nơi Chí Thánh bằng tay người làm ra ↔ **Thiên đàng**, trước mặt Đức Chúa Trời.
- Thầy tế lễ: A-rôn và các con cháu, phải dâng tế lễ nhiều lần ↔ **Chúa Giê-xu, Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đời đời**, dâng chính mình **một lần đủ cả**.
- Sinh tế: Huyết của bò đực, dê đực ↔ **Chính huyết báu của Chúa Giê-xu**, vô tội và trọn vẹn.
- Tần suất: Mỗi năm một lần ↔ **Một lần duy nhất, có hiệu lực đời đời**.
- Phạm vi: Che đở tội lỗi tạm thời ↔ **Cất bỏ tội lỗi vĩnh viễn** (Hê-bơ-rơ 9:26).
Hai chê-ru-bin trên nắp thi ân có thể được xem như hình bóng về sự công bình và sự thánh khiết của Đức Chúa Trời. Trên thập tự giá, sự công bình và sự thánh khiết của Đức Chúa Trời đã được thỏa mãn trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu. Sự phán xét đã đổ trên Ngài, và giờ đây, qua Ngài, lòng thương xót được ban ra cách dư dật.
Hiểu biết về Ngai Thi Ân và sự ứng nghiệm nơi Chúa Giê-xu không chỉ là giáo lý suông, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và đến với Đức Chúa Trời mỗi ngày.
1. Sự Tự Do Đến Gần Cách Dạn Dĩ:
**Hê-bơ-rơ 4:16 (1925)**"Ngôi ơn phước" ở đây chính là "Ngai Thi Ân" (the throne of grace). Nhờ huyết của Chúa Giê-xu, chúng ta không cần một thầy tế lễ loài người làm trung gian, cũng không phải chờ đợi một ngày lễ đặc biệt. **Mỗi Cơ Đốc nhân, trong mọi lúc, đều có đặc quyền đến trực tiếp trước ngai của Đức Chúa Trời.** Chúng ta đến không phải với sự sợ hãi của kẻ bị kết tội, mà với sự dạn dĩ của con cái đã được làm hòa, để tìm được sự thương xót và ơn giúp đỡ đúng lúc.
"Vậy, chúng ta hãy vững lòng đến gần ngôi ơn phước, hãy đến gần ngôi ơn phước, hầu cho được thương xót và tìm được ơn để giúp chúng ta trong thì giờ có cần dùng."
2. Nền Tảng của Sự Cầu Nguyện và Thờ Phượng: Sự cầu nguyện của chúng ta được Chúa nghe, lời thờ phượng được Chúa nhậm, là vì chúng ta không đến trong danh hay công đức của mình, mà **"trong danh Chúa Giê-xu"** (Giăng 14:13-14). Điều này có nghĩa là chúng ta tiếp cận Đức Chúa Trời trên cơ sở Chúa Giê-xu là Ngai Thi Ân của chúng ta. Sự cầu thay của chúng ta có quyền năng vì nó dựa trên sự chuộc tội đã hoàn thành.
3. Sự An Nghỉ Khỏi Án Phạt và Mặc Cảm Tội Lỗi: Nhiều tín hữu sống dưới gánh nặng của sự tự kết án và mặc cảm. Hiểu rằng tội lỗi mình đã bị xử lý triệt để tại Ngai Thi Ân là Chúa Giê-xu mang lại sự tự do thật. Đức Chúa Trời không còn nhìn thấy tội lỗi của người tin Chúa nữa, vì nó đã bị che đậy và cất đi bởi huyết báu. Chúng ta được xưng công bình (Rô-ma 5:1).
4. Khích Lệ cho Chức Vụ Cầu Thay: Như thầy tế lễ thượng phẩm mang huyết vào để cầu thay cho cả dân sự, chúng ta là "thầy tế lễ nhà vua" (I Phi-e-rơ 2:9) có thể vững vàng cầu thay cho người khác, dựa trên thẩm quyền của huyết Đấng Christ. Chúng ta có thể đem những nhu cầu, đau khổ, và tội lỗi của anh em mình đến trước Ngai Thi Ân, tin cậy nơi lòng thương xót của Đức Chúa Trời.
Từ nắp thi ân bằng vàng trong đền tạm cho đến thập tự giá trên đồi Gô-gô-tha, và cuối cùng là ngôi cao của Đấng Christ trên trời, **Ngai Thi Ân** luôn là trung tâm của kế hoạch cứu chuộc. Nó cho thấy vấn đề căn bản của nhân loại là tội lỗi phá vỡ mối tương giao với Đấng Thánh Khiết, và đồng thời bày tỏ giải pháp duy nhất và đầy đủ của Đức Chúa Trời: **sự chuộc tội qua huyết của một sinh mạng vô tội thay thế.**
Chúa Giê-xu Christ chính là Đấng làm trọn mọi biểu tượng: Ngài là Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm, và cũng chính là Ngai Thi Ân. Ngày nay, mọi người tin nhận Ngài đều được mời gọi đến gần, không còn qua các nghi lễ phức tạp, nhưng bởi đức tin đơn sơ nơi công trình trọn vẹn của Ngài. Tại đó, chúng ta luôn tìm thấy ân điển để được giúp đỡ, lòng thương xót để được tha thứ, và sự bình an với Đức Chúa Trời.
Ước mong mỗi chúng ta, khi hiểu thấu lẽ thật này, sẽ sống một đời sống của người con thật sự tự do, dạn dĩ trong sự thờ phượng, kiên trì trong sự cầu nguyện, và vững vàng trong đức tin, vì biết rằng nền tảng của chúng ta không gì khác hơn là chính Chúa Giê-xu, Ngai Thi Ân đời đời của chúng ta.