Khăn Trùm Đầu Hijab Trong Hồi Giáo và Góc Nhìn Từ Kinh Thánh
Trong một thế giới đa văn hóa và tôn giáo, chúng ta thường bắt gặp những tập tục và quy định khác nhau về trang phục. Một trong những hình ảnh dễ nhận biết nhất là chiếc khăn trùm đầu (hijab) của phụ nữ Hồi giáo. Là những người nghiên cứu Lời Chúa, chúng ta cần có cái nhìn vừa hiểu biết về văn hóa tôn giáo khác, vừa dựa trên nền tảng Kinh Thánh vững chắc để phân biệt giữa luật lệ tôn giáo với sự dạy dỗ về sự tự do và trách nhiệm trong ân điển của Chúa Giê-xu Christ. Bài viết này không nhằm phê phán hay ủng hộ tập tục của Hồi giáo, mà để khám phá nguyên tắc nền tảng của Kinh Thánh về trang phục, sự khiêm nhường, phẩm giá người nữ và sự tự do thuộc linh cho tín đồ Đấng Christ.
Hiểu Về Hijab Trong Truyền Thống Hồi Giáo
Trong Hồi giáo, hijab (tiếng Ả Rập: حجاب) không chỉ đơn thuần là chiếc khăn che tóc, mà là một khái niệm rộng hơn về sự “che đậy” hoặc “màn che”, hướng đến sự khiêm tốn và riêng tư. Việc đeo khăn thường được dựa trên cách giải thích kinh Qur'an, đặc biệt là hai đoạn kinh:
"Hãy bảo những người phụ nữ có lòng tin rằng: Họ nên hạ thấp tầm nhìn của mình và giữ gìn sự trinh tiết của mình; và không nên phô bày vẻ đẹp của mình ngoại trừ những gì (thông thường) lộ ra; và họ nên kéo tấm khăn che ngực của mình..." (Qur'an 24:31)
"Hỡi Nabi (Muhammad)! Hãy bảo các bà vợ của Ngươi, các con gái của Ngươi và những người phụ nữ của những người có đức tin, hãy choàng tấm áo choàng rộng của họ (jilbab) bên ngoài..." (Qur'an 33:59)
Đối với nhiều tín đồ Hồi giáo, hijab là một biểu hiện bên ngoài của đức tin, sự vâng phục Thượng đế (Allah), và là biểu tượng của sự tôn trọng, khiêm nhường và phẩm giá. Động cơ và cách thực hành cụ thể có sự khác biệt rất lớn tùy theo văn hóa, dòng Hồi giáo và niềm tin cá nhân.
Góc Nhìn Của Kinh Thánh Về Trang Phục và Sự Khiêm Nhường
Kinh Thánh không đưa ra một quy định cụ thể nào về việc phụ nữ phải che tóc hay mặc một loại trang phục đặc biệt nào trong mọi thời đại. Thay vào đó, Kinh Thánh đặt ra những nguyên tắc nền tảng về tấm lòng, thái độ và mục đích của trang phục.
1. Nguyên Tắc Cơ Bản: Sự Khiêm Nhường và Tiết Độ
Sứ đồ Phi-e-rơ khuyên các tín đồ nữ như sau:
“Chớ lấy sự trang sức bề ngoài mà giồi tóc, đeo đồ vàng, mặc áo quần lòe loẹt, nhưng hãy lấy sự tô điểm của con người thầm kín ở trong lòng, tức là sự không hay hư của tánh nhu mì yên lặng của linh hồn mình, ấy là điều quí giá trước mặt Đức Chúa Trời.” (1 Phi-e-rơ 3:3-4)
Từ Hy Lạp được dùng cho “trang sức bề ngoài” là kosmos (κόσμος), có nghĩa là “sự sắp đặt, đồ trang trí, sự làm đẹp”. Phi-e-rơ không cấm việc làm đẹp, nhưng ông chuyển hướng sự chú ý từ vẻ đẹp phù du bên ngoài sang vẻ đẹp vĩnh cửu bên trong – tánh nhu mì yên lặng của linh hồn. Sự “không hay hư” (aphthartos - ἄφθαρτος) ở đây chỉ về giá trị vĩnh cửu, không thể bị hủy hoại bởi thời gian, trái ngược với vàng bạc, áo quần rồi cũng sẽ hư đi.
Tương tự, Sứ đồ Phao-lô viết:
“Cũng vậy, đờn bà hãy ăn mặc một cách gọn ghẽ, lấy nết na và đức hạnh giồi mình, không dùng những tóc gióc, vàng, ngọc trai, áo quần quí giá, nhưng dùng việc lành, theo lẽ đương nhiên của người đờn bà tuyên xưng đạo tin kính.” (1 Ti-mô-thê 2:9-10)
“Gọn ghẽ” trong nguyên văn Hy Lạp là kosmios (κόσμιος), có nghĩa là “trật tự, đoan trang, khiêm tốn”. “Nết na” là aidōs (αἰδώς), chỉ “sự e thẹn, tôn trọng, ý thức về những gì là phù hợp”. Nguyên tắc then chốt ở đây là trang phục phải phản ánh và tôn cao “đức hạnh” và “việc lành”, chứ không phải là sự phô trương của cải hay vẻ bề ngoài.
2. Phân Đoạn 1 Cô-rinh-tô 11: Khăn Trùm Đầu Trong Bối Cảnh Văn Hóa và Thờ Phượng
Đây là phân đoạn Kinh Thánh trực tiếp nhất nói về việc phụ nữ che đầu:
“Bất kỳ đờn bà cầu nguyện hoặc nói tiên tri mà không trùm đầu, thì làm nhục đầu mình... Vì nếu đờn bà không trùm đầu, thì cũng như cạo đầu vậy. Nếu đờn bà không trùm đầu, hãy cắt tóc đi; nhưng nếu đờn bà lấy sự cắt tóc cạo đầu là xấu hổ, thì phải trùm đầu lại.” (1 Cô-rinh-tô 11:5-6)
Để hiểu đúng phân đoạn này, chúng ta cần xem xét:
- Bối cảnh văn hóa: Trong xã hội Hy Lạp-La Mã thế kỷ thứ nhất, khăn trùm đầu là dấu hiệu của sự đoan trang, danh dự và sự thuận phục trong trật tự gia đình. Một phụ nữ để đầu trần ở nơi công cộng, đặc biệt khi thờ phượng, có thể bị xem là không đoan trang hoặc thậm chí là gái mại dâm.
- Bối cảnh thuộc linh: Phao-lô đang giải quyết sự lộn xộn trong Hội Thánh Cô-rinh-tô, nơi một số phụ nữ có thể đã lạm dụng sự tự do trong Christ để phá vỡ mọi trật tự văn hóa một cách không cần thiết, gây gương xấu và chia rẽ.
- Nguyên tắc đằng sau quy định: Phao-lô đưa ra lập luận thần học dựa trên “đầu”: Chúa Christ là đầu của người nam, người nam là đầu của người nữ (câu 3). Trong bối cảnh đó, việc người nữ trùm đầu khi cầu nguyện/nói tiên tri là một dấu hiệu bên ngoài của “quyền” (exousia - ἐξουσία) trên đầu mình (câu 10). Từ “quyền” này có thể hiểu là biểu tượng của thẩm quyền được giao (từ Chúa) và sự bảo vệ, chứ không phải sự hạ thấp. Điều quan trọng là Phao-lô kết thúc lập luận bằng cách nhấn mạnh rằng tập tục này không phải là “thói quen” của Hội Thánh Đức Chúa Trời (câu 16), cho thấy có yếu tố văn hóa trong mệnh lệnh này.
Tóm lại, nguyên tắc ở đây là sự tôn trọng trật tự Chúa đặt ra và tránh gây vấp phạm trong văn hóa cụ thể đó. Hình thức bên ngoài (khăn trùm) phục vụ cho chân lý bên trong (sự thuận phục, đoan trang).
Sự Tương Phản Giữa Luật Lệ Tôn Giáo và Tự Do Trong Ân Điển
Đây là điểm phân biệt then chốt giữa Cơ đốc giáo và nhiều tôn giáo khác, bao gồm một số cách thực hành của Hồi giáo.
1. Trọng Tâm Là Tấm Lòng, Không Phải Hành Vi Bề Ngoài:
Chúa Giê-xu nhiều lần quở trách những người Pha-ri-si vì sự đạo đức giả của họ: “Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi rửa sạch bề ngoài chén và mâm, nhưng ở trong thì đầy dẫy sự tham lam và gian ác.” (Ma-thi-ơ 23:25). Đức Chúa Trời nhìn thấy tấm lòng (1 Sa-mu-ên 16:7). Một tập tục bên ngoài như hijab, nếu không xuất phát từ tấm lòng yêu mến Chúa và vâng lời Ngài, thì chỉ là “tiếng kêu vang” (1 Cô-rinh-tô 13:1).
2. Tự Do Khỏi Xiềng Xích Của Luật Pháp:
Cơ đốc nhân sống dưới thời đại ân điển, không dưới luật pháp của Cựu Ước. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố: “Vả, ấy là cốt để được tự do mà Đấng Christ đã buông tha chúng ta; vậy hãy đứng vững, chớ lại để mình dưới ách tôi mọi nữa.” (Ga-la-ti 5:1). Việc áp đặt các quy tắc trang phục cụ thể như một điều kiện để được xưng công bình hoặc được Chúa chấp nhận là đi ngược lại với ân điển. Sự cứu rỗi đến bởi đức tin nơi Christ, không bởi việc tuân thủ các nghi lễ (Ê-phê-sô 2:8-9).
3. Nguyên Tắc Yêu Thương và Không Gây Vấp Phạm:
Mặc dù được tự do, Cơ đốc nhân được kêu gọi dùng tự do đó để phục vụ và yêu thương. “Hãy lấy lòng yêu thương làm đầy tớ lẫn nhau; vì cả luật pháp chỉ tóm trong một lời nầy: Ngươi hãy yêu kẻ lân cận như mình.” (Ga-la-ti 5:13-14). Trang phục của chúng ta cũng nên được hướng dẫn bởi nguyên tắc này: nó có làm vinh hiển Đức Chúa Trời không? (1 Cô-rinh-tô 10:31). Nó có gây vấp phạm hoặc hiểu lầm không cần thiết cho anh em mình không? (1 Cô-rinh-tô 8:9).
Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Hôm Nay
Làm thế nào để chúng ta áp dụng những nguyên tắc Kinh Thánh này vào đời sống thực tế, trong một thế giới mà trang phục thường được dùng để thể hiện cá tính, địa vị hoặc thậm chí là sự nổi loạn?
1. Tập Trung Vào Sự Biến Đổi Bên Trong:
Trước khi lo lắng về việc mặc gì, hãy dành thì giờ nuôi dưỡng “con người thầm kín ở trong lòng” (1 Phi-e-rơ 3:4). Điều này đến từ sự thông công với Chúa, học Lời Ngài và để Đức Thánh Linh làm việc trong chúng ta. Một tấm lòng khiêm nhường, yêu thương và hướng về Chúa sẽ tự nhiên tìm cách thể hiện ra ngoài một cách phù hợp.
2. Trang Phục Như Một Sự Tuyên Xưng Đức Tin:
Hãy tự hỏi: “Bộ trang phục này có phù hợp với ‘người tuyên xưng đạo tin kính’ không?” (1 Ti-mô-thê 2:10). Điều đó không có nghĩa là chúng ta phải mặc đồ tối màu, cũ kỹ. Nhưng nó có nghĩa là trang phục của chúng ta nên phản ánh sự đoan trang, tôn trọng thân thể là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19-20), và không khiêu gợi sự ham muốn xác thịt của người khác.
3. Tôn Trọng Văn Hóa và Hoàn Cảnh:
Giống như Phao-lô đã trở nên “mọi cách cho mọi người” để cứu chuộc một số người (1 Cô-rinh-tô 9:22), chúng ta cần khôn ngoan trong cách ăn mặc. Khi đến nhà thờ, tham dự một đám tang, hay đi làm, trang phục nên thể hiện sự tôn trọng đối với bối cảnh và người xung quanh. Đây là một cách thể hiện tình yêu thương.
4. Tránh Sự Phán Xét và Thương Lượng Tự Do:
“Ai làm cho anh vấp phạm mà không bị đoán xét kia ư? Vậy, hãy giữ cho khỏi phạm tội về đồ ăn... Vì nước Đức Chúa Trời chẳng tại sự ăn uống, nhưng tại sự công bình, bình an, vui vẻ bởi Đức Thánh Linh vậy.” (Rô-ma 14:13-17). Chúng ta không nên xét đoán anh chị em mình dựa trên phong cách trang phục (như độ dài váy, kiểu tóc, có đeo khăn hay không), vì mỗi người phải tự trả lời với Chúa (Rô-ma 14:4). Đồng thời, trong tự do của mình, chúng ta cũng nên tránh làm gương xấu hoặc khiến người yếu đức tin vấp ngã.
5. Tôn Trọng và Yêu Thương Người Khác Tín Ngưỡng:
Khi tiếp xúc với phụ nữ Hồi giáo đeo hijab, thái độ của chúng ta không nên là kỳ thị, tò mò hay sợ hãi. Hãy nhìn họ như những người được Đức Chúa Trời yêu thương và tạo dựng. Hãy tôn trọng niềm tin và tập tục của họ, đồng thời sẵn sàng làm chứng về tình yêu và sự tự do trong Chúa Giê-xu Christ bằng đời sống và lời nói đầy yêu thương, tôn trọng.
Kết Luận
Kinh Thánh không ra lệnh cho phụ nữ Cơ đốc phải đeo một loại khăn trùm đầu cụ thể như hijab. Thay vào đó, Kinh Thánh vẽ nên một bức tranh cao quý hơn nhiều: người nữ Cơ đốc, với phẩm giá và giá trị đến từ việc được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời và được cứu chuộc bằng huyết báu của Chúa Giê-xu, thể hiện vẻ đẹp chân thật từ tấm lòng khiêm nhường, thánh khiết và yêu thương. Trang phục của cô ấy là sự thể hiện bên ngoài của vẻ đẹp tâm linh bên trong đó.
Sự khác biệt cốt lõi nằm ở động cơ: không phải sự vâng phục luật lệ để được chấp nhận, nhưng là sự đáp lại bằng tình yêu thương đối với ân điển đã được ban cho cách nhưng không trong Chúa Giê-xu. Chúng ta được kêu gọi để sống trong sự tự do đó – một sự tự do có trách nhiệm, được hướng dẫn bởi tình yêu thương đối với Chúa và người lân cận, và luôn tìm kiếm sự vinh hiển của Đức Chúa Trời trong mọi sự, kể cả trong cách chúng ta ăn mặc.
Cuối cùng, hãy nhớ lời Chúa phán: “Người đời xem mặt, nhưng Đức Giê-hô-va nhìn thấy trong lòng.” (1 Sa-mu-ên 16:7b). Ước mong đời sống chúng ta, dù có hay không có biểu tượng bên ngoài nào, đều là một bản tuyên xưng sống động về vẻ đẹp không hư nát của Phúc Âm Chúa Giê-xu Christ.