Thế hệ này sẽ không qua đi" – Chúa Giê-su muốn nói gì?

Lời tuyên bố của Chúa Giê-su Christ: “Quả thật, ta nói cùng các ngươi, dòng dõi nầy chẳng qua đi trước khi mọi điều kia chưa xảy đến” (Ma-thi-ơ 24:34, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925) là một trong những câu Kinh Thánh gây nhiều thảo luận và suy ngẫm nhất trong phần tiên tri về thời kỳ cuối cùng. Cụm từ “dòng dõi nầy” (hay “thế hệ này” trong các bản dịch khác) đã khiến nhiều học giả Kinh Thánh đặt câu hỏi: Chúa muốn nói gì? “Thế hệ” nào? Và làm thế nào để hiểu lời này cách đúng đắn trong toàn bộ bối cảnh của lời tiên tri? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát câu Kinh Thánh này dưới ánh sáng của ngôn ngữ nguyên bản, bối cảnh văn tự, và sự hài hòa của toàn bộ Kinh điển.

Để hiểu bất kỳ câu Kinh Thánh nào, bước đầu tiên là xem xét bối cảnh trực tiếp. Ma-thi-ơ đoạn 24, Mác đoạn 13, và Lu-ca đoạn 21 ghi lại bài giảng của Chúa Giê-su trên núi Ô-liu, khi các môn đồ hỏi Ngài về dấu hiệu của sự tận thế và sự tái lâm của Ngài (Ma-thi-ơ 24:3). Câu trả lời của Chúa Giê-su là một bức tranh phức tạp, dường như kết hợp những sự kiện gần (sự hủy phá thành Giê-ru-sa-lem năm 70 SCN) và những sự kiện xa (sự tái lâm của Ngài trong vinh quang).

Trong bài giảng, Chúa Giê-su mô tả nhiều dấu hiệu: chiến tranh, nạn đói, động đất (c.6-7), sự bắt bớ (c.9), sự giả dối của các tiên tri và đấng Christ giả (c.11, 24), sự phạm thượng cùng nơi thánh (sự tàn phá đền thờ, c.15), và những điềm lạ trên trời (c.29). Sau đó Ngài phán: “Khi ấy, điềm Con người sẽ hiện ra ở trên trời, mọi dân tộc dưới đất sẽ đấm ngực, và thấy Con người lấy đại quyền đại vinh mà ngự trên mây trời mà đến” (Ma-thi-ơ 24:30).

Ngay lập tức sau đó, Chúa đưa ra một ẩn dụ quan trọng: “Hãy nghe lời ví dụ về cây vả: Vừa khi nhánh nó mềm mại và nứt lộc, thì các ngươi biết mùa hạ gần tới” (Ma-thi-ơ 24:32). Cây vả thường được hiểu là biểu tượng của dân Y-sơ-ra-ên (Ô-sê 9:10, Lu-ca 13:6-9). Khi các môn đồ “thấy mọi điều đó” (tức là các dấu hiệu được mô tả), họ phải biết rằng “Ngài đang gần ở trước cửa” (c.33). Và rồi, câu then chốt: “Quả thật, ta nói cùng các ngươi, dòng dõi nầy chẳng qua đi trước khi mọi điều kia chưa xảy đến” (c.34).

Vấn đề giải kinh nảy sinh: Nếu “mọi điều kia” bao gồm cả sự tái lâm rõ ràng của Chúa Giê-su (c.30), và “dòng dõi nầy” được hiểu là thế hệ người đương thời với Chúa vào thế kỷ thứ nhất, thì dường như Chúa đã tiên tri sai, vì thế hệ đó đã qua đi mà Ngài chưa tái lâm. Điều này đòi hỏi chúng ta phải xem xét kỹ lưỡng hơn.

Từ Hy Lạp được dùng ở đây là “genea” (γενεά). Từ này trong Tân Ước có thể mang một số sắc thái nghĩa:

• 1. Một nhóm người cùng thời đại, có chung đặc điểm lịch sử hoặc tâm lý: Đây là cách dùng phổ biến nhất. Ví dụ: “Hỡi dòng dõi rắn độc” (Ma-thi-ơ 3:7, 12:34, 23:33) – chỉ về những người Pha-ri-si đương thời, có tâm tính chung.
• 2. Khoảng thời gian của một thế hệ (khoảng 30-40 năm): “Người sẽ sai thiên sứ Ngài… tiếng kêu ấy sẽ đến cùng dòng dõi nầy” (Lu-ca 11:51).
• 3. Một chủng tộc, dân tộc, hoặc dòng dõi theo nghĩa rộng: Ví dụ như “dòng dõi của Áp-ra-ham” (Công vụ 13:26).

Trong ngữ cảnh Ma-thi-ơ 24, nhiều học giả cho rằng “genea” không chỉ đơn thuần là nhóm người sống vào thế kỷ thứ nhất, mà là “dòng dõi” hay “chủng loại” của những người có chung một đặc tính tâm linh. Cụ thể hơn, đó là dòng dõi của những kẻ chống đối Đức Chúa Trời, có tâm tính không tin và bội nghịch – một đặc tính xuyên suốt lịch sử. Quan điểm này được hỗ trợ bởi cách Chúa Giê-su dùng từ này trong các sách Phúc Âm. Ngài thường gọi những người Pha-ri-si, các thầy thông giáo đương thời là “dòng dõi gian ác” (Ma-thi-ơ 12:39, 45; 16:4) hay “dòng dõi không tin và bội nghịch” (Ma-thi-ơ 17:17). Đặc tính của “dòng dõi” này là cứng lòng, tìm dấu lạ, và khước từ Đấng Mê-si.

Do đó, “dòng dõi nầy” trong Ma-thi-ơ 24:34 có thể được hiểu là loại người có tâm tính gian ác, không tin và chống đối Đức Chúa Trời. “Dòng dõi” hay “loại người” này sẽ tiếp tục tồn tại cho đến khi mọi lời tiên tri được ứng nghiệm. Họ là một phần của bối cảnh thế gian mà qua đó các dấu hiệu cuối cùng được bày tỏ. Khi thấy những dấu hiệu ấy xảy ra, chính “dòng dõi” đó cũng sẽ chứng kiến sự ứng nghiệm trọn vẹn.

Có ba quan điểm thần học chính khi giải nghĩa các lời tiên tri trong Ma-thi-ơ 24, và mỗi quan điểm hiểu cụm từ “thế hệ này” một cách khác biệt:

1. Quan Điểm Ứng Nghiệm Một Phần (Partial Preterism): Quan điểm này cho rằng phần lớn những lời tiên tri trong Ma-thi-ơ 24 (từ câu 4 đến câu 34) đã được ứng nghiệm trong thế kỷ thứ nhất, đỉnh điểm là sự hủy phá thành Giê-ru-sa-lem và đền thờ năm 70 SCN bởi quân La Mã. “Mọi điều kia” (c.34) chỉ đến những sự kiện đó, chứ không phải sự tái lâm. “Thế hệ này” chính là thế hệ đương thời với Chúa Giê-su, và họ đã thấy sự ứng nghiệm khủng khiếp của lời tiên tri này. Từ câu 35 trở đi mới nói về ngày tái lâm trong tương lai xa. Quan điểm này nhấn mạnh tính chính xác lịch sử của lời tiên tri Chúa.

2. Quan Điểm Tương Lai (Futurism): Quan điểm này tin rằng phần lớn Ma-thi-ơ 24 (từ câu 15 trở đi) nói về thời kỳ đại nạn trong tương lai, ngay trước khi Chúa tái lâm. “Thế hệ này” được hiểu là thế hệ sẽ còn sống khi thấy những dấu hiệu đầu tiên của thời kỳ cuối cùng bắt đầu xảy ra. Khi các dấu hiệu ấy (như sự phục hồi của Y-sơ-ra-ên, sự xuất hiện của kẻ chống đấng Christ) bắt đầu, thì thế hệ chứng kiến những khởi đầu ấy sẽ không qua đi cho đến khi mọi sự (kể cả sự tái lâm) được ứng nghiệm trọn vẹn. Đây là quan điểm phổ biến trong nhiều giáo hội Tin Lành ngày nay.

3. Quan Điểm Lịch Sử (Historicism): Quan điểm này xem các lời tiên tri trong Ma-thi-ơ 24 đang được ứng nghiệm liên tục trong suốt lịch sử Hội Thánh, từ thế kỷ thứ nhất cho đến ngày tái lâm. “Thế hệ này” có thể được hiểu là toàn thể nhân loại trong thời đại của Hội Thánh, hay “dòng dõi” của những người tin và không tin nói chung. Thế hệ này sẽ không chấm dứt cho đến khi Chúa trở lại.

Đánh giá cá nhân dựa trên sự hài hòa Kinh Thánh: Dù tôn trọng các quan điểm khác nhau, bài viết này nghiêng về sự kết hợp giữa ứng nghiệm một phần và tương lai. Chúa Giê-su đã đưa ra một lời tiên tri có tính “kép” (double-fulfillment): một ứng nghiệm gần, một ứng nghiệm xa. Sự hủy phá thành Giê-ru-sa-lem năm 70 SCN là hình bóng và sự ứng nghiệm ban đầu, báo trước sự đoán phát cuối cùng trong ngày của Chúa. “Thế hệ” hay “dòng dõi” của những kẻ chống nghịch, vô tín sẽ tiếp tục tồn tại xuyên suốt, và chính dòng dõi đó sẽ thấy sự ứng nghiệm trọn vẹn cuối cùng. Lời Chúa là chắc chắn và sẽ ứng nghiệm đến từng chi tiết (Ma-thi-ơ 5:18).

Dù hiểu “thế hệ này” theo cách nào, Chúa Giê-su đưa ra lời tiên tri này với một mục đích thực tiễn rõ ràng, được bày tỏ trong những câu kế tiếp: sự tỉnh thức và trung tín.

“Vậy hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến... Hãy sẵn sàng, vì Con người sẽ đến trong giờ các ngươi không ngờ” (Ma-thi-ơ 24:42, 44).

1. Ứng Dụng: Đừng Tính Toán Ngày Giờ, Nhưng Hãy Luôn Tỉnh Thức. Lời quả quyết “thế hệ này sẽ không qua đi” không phải để chúng ta tính toán một lịch trình, nhưng để xác nhận sự chắc chắn tuyệt đối của Lời Chúa. Điều quan trọng không phải là “khi nào”, mà là “chúng ta đang sống thế nào”. Thái độ của Cơ Đốc nhân không phải là ngồi lại bàn tính toán, như Chúa đã cảnh báo: “Về ngày và giờ đó, chẳng ai biết chi cả” (Ma-thi-ơ 24:36). Thay vào đó, chúng ta được kêu gọi sống mỗi ngày trong tư thế sẵn sàng, như người đầy tớ trung tín (Ma-thi-ơ 24:45-47).

2. Ứng Dụng: Hiểu Biết Thời Đại, Nhưng Đừng Sợ Hãi. Chúa cho chúng ta các dấu hiệu để chúng ta “biết” (Ma-thi-ơ 24:33) – không phải để hoảng loạn, nhưng để có sự khôn ngoan và bình an. Khi thấy thế giới có chiến tranh, loạn lạc, đạo đức suy đồi, và sự bắt bớ, chúng ta không nên kinh khiếp như người không có hy vọng. Thay vào đó, đây là lúc “ngước đầu lên, vì sự cứu rỗi các ngươi gần đến” (Lu-ca 21:28). Sự hiểu biết này mang lại cho chúng ta niềm hy vọng kiên định và động lực để truyền giáo.

3. Ứng Dụng: Sống Trung Tín Trong Sự Kêu Gọi Hằng Ngày. Bài học từ các ẩn dụ về người đầy tớ trung tín (Ma-thi-ơ 24:45-51) và mười trinh nữ (Ma-thi-ơ 25:1-13) là rõ ràng: hãy trung tín trong những việc nhỏ, trong nhiệm vụ được giao. “Thế hệ” có thể qua đi, nhưng lời kêu gọi phục vụ Chúa và làm trọn Đại Mạng Lệnh (Ma-thi-ơ 28:19-20) thì không thay đổi. Sự tỉnh thức thể hiện qua đời sống cầu nguyện, học Lời Chúa, yêu thương anh em, và rao truyền Phúc Âm.

4. Ứng Dụng: Đặt Niềm Tin Vào Sự Thành Tín Của Chúa. Cốt lõi của câu Kinh Thánh này là lời xác nhận về sự thành tín và chân thật của Đức Chúa Trời. “Trời đất sẽ qua, nhưng lời ta nói chẳng bao giờ qua đi” (Ma-thi-ơ 24:35). Khi chúng ta thấy thế giới biến động, các thể chế sụp đổ, lời hứa này là mỏ neo cho linh hồn. Chúa Giê-su đã nói trước, và Ngài sẽ làm thành. Sự ứng nghiệm của lời tiên tri về Giê-ru-sa-lem năm 70 SCN là bằng chứng lịch sử cho thấy lời Ngài là đáng tin. Vì vậy, chúng ta càng tin chắc rằng mọi lời hứa về sự tái lâm và Nước đời đời của Ngài cũng chắc chắn sẽ thành hiện thực.

Lời tuyên bố “Thế hệ này sẽ không qua đi trước khi mọi điều kia chưa xảy đến” của Chúa Giê-su không phải là một câu đố khó giải, càng không phải là một lời tiên tri sai lầm. Đó là một lời quả quyết mạnh mẽ về tính tất yếu và sự chắc chắn của kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Dù hiểu “thế hệ” là dòng dõi vô tín đương thời với Chúa, hay là loại người chống nghịch sẽ tồn tại cho đến ngày cuối cùng, hay là thế hệ chứng kiến những dấu hiệu đầu tiên của thời kỳ cuối – tất cả đều dẫn đến một chân lý: Lời Chúa là chân thật và sẽ được ứng nghiệm trọn vẹn.

Là Cơ Đốc nhân sống trong thế kỷ 21, chúng ta được mời gọi không phải để tranh luận vô tận về thời điểm, nhưng để sống với thái độ của người tỉnh thức, trung tín và đầy hy vọng. Mỗi ngày qua đi là một ngày gần hơn với sự ứng nghiệm cuối cùng. Mỗi biến động của thế giới nhắc nhở chúng ta rằng chương trình của Chúa đang tiến triển. Và trên hết, lời hứa này an ủi chúng ta rằng mọi sự đang nằm trong sự kiểm soát chủ quyền của Đấng Christ. Ngài đã đến, Ngài đang ngự trị, và Ngài chắc chắn sẽ trở lại. “A-men, lạy Chúa Giê-su, xin hãy đến!” (Khải Huyền 22:20).